Τον γνωρίζουμε όλοι ως τον συνθέτη των δημοφιλέστερων ελληνικών τραγουδιών, αλλά λίγοι ίσως μπορεί να ξέρουν ότι ο Γιώργος Θεοφάνους έχει στο ενεργητικό του λόγιες συνθέσεις μελοποίησης ποιημάτων, κάποιες από τις οποίες έχουν επιρροές από την ορθόδοξη χριστιανική παράδοση.

Ο ίδιος μεγαλωμένος στη Λάρνακα ανδρώθηκε στους κόλπους της μικρής εκκλησίας της Παναγίας Φανερωμένης όπου ως παιδί κρατούσε τα εξαπτέρυγα τις Κυριακές. «Είχα τον ιερέα της εκκλησίας πνευματικό, σκληρό και αυστηρό, πράγμα που με έκανε πολλές φορές να αντιδρώ αλλά δεν είχε να κάνει με την πίστη μου και την συμμετοχή μου στα μυστήρια της εκκλησίας αυτό. Όταν έφτασα στην Ελλάδα το 1989 και μετά άρχισα να ανεβαίνω στο Άγιο Όρος όπου ξανά συνάντησα παλιούς φίλους και συμμαθητές από το σχολείο που έγιναν μοναχοί, και τώρα δηλώνω με περηφάνια και συγκίνηση Βατοπεδινός αφού ο γέροντάς μου είναι ο γέρων Εφραίμ και η βατοπεδινή οικογένεια αποτελεί την πνευματική μου οικογένεια που επισκέπτομαι όποτε μπορώ, μόνος, με τους γιούς μου, η με άλλους φίλους αγαπημένους», λέει στο makthes.gr ο γνωστός συνθέτης.

Το Βατοπέδι τον ενέπνευσε για να δημιουργήσει το σύγχρονο ορατόριό του «Παναγία – Η Μητέρα του Φωτός» που είναι εμπνευσμένο από τις επτά θαυματουργές εικόνες της συγκεκριμένης ιεράς μονής καθώς και την Αγία Ζώνη της Παναγίας, ενώ η μουσική είναι γραμμένη πάνω σε ποιήματα αφιερωμένα στην Παναγία, κυρίως από Πατέρες που έζησαν στο Άγιο Όρος όπως οι Άγιος Ιωσήφ ο Ησυχαστής, Γέρων Ιωσήφ Βατοπαιδινός, Γέρων Μωυσής ο Αγιορείτης κ.α.

Δεν είναι η πρώτη φορά που ο δημιουργός ασχολείται με την ποίηση. Άλλωστε, η ποίηση είναι η μεγάλη του αγάπη, όπως τονίζει. «Πραγματικά πιστεύω πως είναι η ύψιστη τέχνη παρότι ασχολούμαι και υπηρετώ την μουσική. Η ποίηση σου αφήνει τα περιθώρια να νιώσεις, να χτίσεις μέσα σου και να πας ένα βήμα μπροστά ή ακόμα καλύτερα να πω σε ανεβάζει κάποια μέτρα ψηλότερα», τονίζει.

«Τι σας οδηγεί στην ανάγκη να τη μελοποιήσετε;», τον ρωτάω. «Μου αρέσει που το λέτε ανάγκη», σχολιάζει και συνεχίζει: «Κάπου είχα διαβάσει κάποτε ότι η δημιουργία είναι η τροφή της ψυχής. Και πόσο αυτό μπορεί κανείς να το κάνει πράξη μέσα από τον ωραίο ελληνικό λόγο. Είμαστε ένας λαός πολύ τυχερός αφού σπουδαίοι συνθέτες κατάφεραν μέσα από τις μελωδίες τους να αναδείξουν ποιητές βραβευμένους διεθνώς και όχι μόνο. Οι προηγούμενες γενιές από μας είχαν στα χείλη τους χωρίς πολλές φορές να το γνωρίζουν τον Ελύτη, τον Γκάτσο, τον Ρίτσο και τόσους άλλους. Ο απλός λαός, ο κόσμος στην καθημερινότητά του, όχι η ελίτ μιας κοινωνίας που είχε πρόσβαση στην ποίηση. Πάντα με γοήτευε αυτό», επισημαίνει.

Θυμάται το 2003-2004 όταν ο τότε πρόεδρος της κυπριακής δημοκρατίας Τάσος Παπαδόπουλος τού ζήτησε σε συνεργασία με το πανεπιστήμιο και αξιόλογους καθηγητές ερευνητές να επιλέξουν ελληνοκυπριακή ποίηση όπως αυτή έχει καταγραφεί μέσα στους αιώνες. «Ο πρώτος που βρήκαμε ήταν ο Εύκλος ο γαμπρός του Ομήρου, που έζησε 26-27 αιώνες πριν. Η παράσταση εκείνη με τα 40 επιλεγμένα ποιήματα Κύπριων ποιητών από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα ήταν για μένα η αρχή, η πρώτη γνωριμία». Ακολούθησε μια ολοκληρωμένη συνεργασία με την ποιήτρια, εκπαιδευτικό και υπουργό παιδείας Κλαίρη Αγγελίδου στην ποιητική συλλογή «Χοές» που αφορούσε τους Ήρωες της ΕΟΚΑ (1955-1959). Στη συνέχεια ήρθε και το ορατόριο της Παναγίας «Παναγία, μητέρα του Φωτός» όπου, εκτός από τους πατέρες, μελοποιεί και ποιήματα γνωστών ποιητών όπως Καβάφης, Δροσίνης, Μόντης.

«Είναι ξεχωριστή η κάθε παράσταση όπου και αν γίνει»

Όλο αυτό αποτελεί τώρα μια ομώνυμη παράσταση που συγκεντρώνει περισσότερους από 200 συντελεστές επί σκηνής, συνδυάζει εικόνα, μουσική και θεατρικά δρώμενα, το είδαν πάνω από 15000 θεατές σε Αθήνα και Κύπρο και τώρα έρχεται στη Θεσσαλονίκη.

Για εκείνον η Παναγία ήταν και είναι πάντα η «μάνα μου», όπως τονίζει χαρακτηριστικά. «Είναι η μάνα όλων μας, αλλά εγώ την είχα πάντα μέσα μου σε αυτή τη θέση. Όταν έχασα τη βιολογική μου μάνα στα 16 τότε η Παναγία πήρε τον διπλό ουσιαστικό αυτό ρόλο μέσα μου», αποκαλύπτει και συγκινεί.

Μια τέτοια αίσθηση τού προκλήθηκε όταν παρουσίασε το έργο στην πατρίδα του, την Κύπρο. «Είναι ξεχωριστή η κάθε παράσταση όπου και να γίνει, πιστέψτε με. Βέβαια, στην Κύπρο είναι ακόμη πιο έντονο το συναίσθημα. Το ίδιο μου συμβαίνει και φέτος που, δυστυχώς, κλείνουν 50 χρόνια από την τουρκική εισβολή στην οποία και βεβαίως αναφέρομαι μέσα από την παράσταση. Καταφέραμε επίσης να πάρουμε εικόνες από 40 και πλέον Παναγίες, εκκλησίες που βρίσκονται στα Κατεχόμενα και οι οποίες ντύνουν ένα συγκλονιστικό ποίημα του Άνθου Λυκαύγη το οποίο έχει τον τίτλο «Χαίρε Κύπρος» και στο ορατόριο παρουσιάζεται σε συνδυασμό με το «Χαίρε Κεχαριτωμένη Μαρία» και τον «Ακάθιστο Ύμνο».

Το πρόγραμμα της συναυλίας κατορθώνει μέσα σε όλα να συνδυάσει γνωστούς και δημοφιλείς λαϊκούς τραγουδιστές, όπως οι Πίτσα Παπαδοπούλου, Πέγκυ Ζήνα, Γεράσιμος Ανδρεάτος, Κώστας Καραφώτης μαζί με λυρικούς ερμηνευτές όπως οι Κύρος Πατσαλίδης και Άρτεμις Μπόγρη, αλλά και τον Κώστα Χατζηχριστοδούλου ως μουσικό αφηγητή. Επίσης συμμετέχουν οι νεαροί τραγουδιστές και τραγουδίστριες: Όλγα Βενετσιάνου, Νίκος Παπουτσής, Μαρίνα Βερζανλή, Αγγελική Μησαηλίδου, Αντρέας Γρηγορίου και Παναγιώτα Βεργίδου. «Όλο αυτό είναι ενδιαφέρον και για εμένα και για τους ίδιους. Ο καθένας με τον δικό του μουσικό τρόπο και δρόμο αγγίζουν τις μελωδίες και τους στίχους αυτούς έσα από την αγάπη και τον σεβασμό που έχουν ξεχωριστά για την Παναγία», επισημαίνει ο δημιουργός.

Η συναυλία διοργανώνεται από το Ινστιτούτο Άγιος Μάξιμος ο Γραικός σε συνεργασία με την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, τη Διεύθυνση Πολιτισμού Τουρισμού δήμου Θεσσαλονίκης, το Κέντρο Πολιτισμού Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας υπό την αιγίδα της Ιεράς Μητροπόλεως Θεσσαλονίκης.

Info

Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης

Τετάρτη 6 Μαρτίου στις 8μμ

Είσοδος δωρεάν με δελτία εισόδου που μπορούν να προμηθεύονται οι ενδιαφερόμενοι στην πλατφόρμα: https://www.more.com/music/panagia-i-mitera-tou-fotos/

Δημοσιεύτηκε στο φύλλο της Μακεδονίας της Κυριακής 25 Φεβρουαρίου