ΑΠΟΨΕΙΣ

Πολλοί ισχυρίζονται πως κάθε νέα κυβέρνηση πρέπει να προωθήσει την ατζέντα της αμέσως μόλις εκλεγεί. Εισηγούνται δηλαδή ένα εμπροσθοβαρές πρόγραμμα παρεμβάσεων και αλλαγών σε πρώτο χρόνο, ώστε αυτές να αποδώσουν μέχρι το πέρας της θητείας και να προσδώσουν και πολιτικά οφέλη στην κυβέρνηση. 

Στην αρχή κάθε τετραετίας η κυβέρνηση απολαμβάνει την εμπιστοσύνη του εκλογικού σώματος, δεν υπάρχει φθορά αλλά αντίθετα διάχυτη αισιοδοξία και στήριξη που πολλές φορές υπερβαίνει το εκλογικό ποσοστό των εκλογών. Αυτή η προσέγγιση είναι σε γενικές γραμμές σωστή, αν και ένας περίεργος μηχανισμός «ύπνωσης» επιδρά σε όλες ανεξαιρέτως τις νεοεκλεγμένες κυβερνήσεις και δεν ακολουθούν αυτή τη συνταγή.

Αντίθετα, προτιμούν ήπιες προσαρμογές, μικρές και ελεγχόμενες ρήξεις, διαχείριση και όχι τομές. Λίγο η ευφορία του θετικού αποτελέσματος, λίγο η κόπωση από την προεκλογική προσπάθεια αλλά κυρίως η υπερεκτίμηση του λεγόμενου πολιτικού κόστους που –εκτιμούν ότι- σωρεύεται από την υλοποίηση τολμηρών δημόσιων πολιτικών, οδηγούν τελικά στην οδό των σταδιακών αλλαγών ή το κακό σενάριο της στασιμότητας.

Στην εξίσωση αυτή έχει ρόλο και η εκάστοτε αντιπολίτευση. Μετά την ήττα, κάθε κόμμα χρειάζεται ένα μεγάλο χρονικό διάστημα ώστε να ανασυγκροτηθεί πολιτικά και οργανωτικά, χρόνο που η κυβέρνηση μπορεί να εκμεταλλευτεί. Η επαναφορά του αντιπολιτευόμενου κόμματος σε τροχιά διεκδίκησης της εξουσίας δεν είναι εύκολη υπόθεση και υπάρχουν σοβαρές προϋποθέσεις για να γίνει αυτό.

Στη δική μας περίπτωση, με την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας και την αξιωματική αντιπολίτευση του ΣΥΡΙΖΑ ισχυρίζομαι ότι η ανωτέρω προσέγγιση ισχύει λίγο παραλλαγμένη. 

Η Νέα Δημοκρατία έχοντας κερδίσει με μεγάλη διαφορά τις εθνικές εκλογές έχει σαφές πολιτικό πλεονέκτημα έναντι του ΣΥΡΙΖΑ. Δεν πρέπει όμως να ακολουθήσει την πεπατημένη της «ήπιας προσαρμογής» -αυτή θα είναι η συνταγή της αποτυχίας της. Είναι γεγονός πως η αξιωματική αντιπολίτευση αδυνατεί να επανατοποθετηθεί στα πράγματα και εμφανίζεται ενώπιων στρατηγικών διλημμάτων. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί να αντιπολιτευθεί τη νέα κυβέρνηση με τρόπο αντίστοιχο της περιόδου 2010-2015. 

Εάν επιχειρήσει να αντιγράψει περιεχόμενο, τρόπο, εκφάνσεις και μέσα εκείνης της περιόδου θα απαξιωθεί πλήρως. Κινητοποιήσεις, υποκινούμενες διαμαρτυρίες, πολιτική επαναστατική γυμναστική, κοινοβουλευτικός και εξωκοινοβουλευτικός ακτιβισμός κ.ο.κ. είναι τρόποι και μέσα που ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να ξεχάσει. 

Η συμβολική σχέση του ΣΥΡΙΖΑ με τον πολιτικό ριζοσπαστικό έχει λήξει από καιρό και η αναζήτηση της νέας οδού είναι μία διαδικασία επίπονη και απαιτητική. Η ηγετική ομάδα θα πρέπει να υπερβεί τις δυνατότητές της, καθώς είναι μαθημένη σε μετεωρικές πορείες ανόδου, αβαθείς προγραμματικές προσεγγίσεις και αυτή της η εμπειρία δεν μπορεί να τη βοηθήσει στην παρούσα φάση.

Συνοψίζοντας, εκτιμώ βάσιμα ότι η κυβέρνηση πιστεύει πως έχει τον απαραίτητο πολιτικό χρόνο για να ξεδιπλώσει τις πρωτοβουλίες της. Το εύρος της νίκης αλλά και η κατάσταση της αξιωματικής αντιπολίτευσης της δίνουν αυτήν την πολυτέλεια. Δεν θα πρέπει όμως να υποπέσει σε αυτό το σφάλμα –πρέπει να κινηθεί γρήγορα και αποφασιστικά προς όλες τις κατευθύνσεις. Οι περιορισμοί είναι υπαρκτοί, η εξάρτηση της ελληνικής οικονομίας από την πορεία της διεθνούς είναι σχεδόν απόλυτη και οι εξωτερικοί καταναγκασμοί μπορεί να γίνουν σκληρότεροι. 

Η χώρα συνεχίζει να ακροβατεί, οι συνθήκες παραμένουν έκτακτες παρά την κόπωση της ελληνικής κοινωνίας που επιζητά εδώ και τώρα παύση συναγερμού. Δεν πρέπει να δει την πραγματικότητα μέσα από τους εγχώριους παραμορφωτικούς φακούς που της λένε «προχώρα αργά, δεν κινδυνεύεις, δεν έχεις αντίπαλο», αλλά μέσα από τις αξονικές τομογραφίες της ελληνικής οικονομίας και των διεθνών εξελίξεων που της λένε «τρέξε, μείνε σε εγρήγορση, κράτα σφιχτά το τιμόνι».

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 18 Αυγούστου 2019