«Αν είχατε εκλεγεί εσείς, θα ήταν διαφορετικός ο κόσμος σήμερα;», είχα ρωτήσει, στο τέλος της δεκαετίας του 1990, τον Μάικλ Δουκάκη, ο οποίος μου είχε κάνει την τιμή να μου δώσει συνέντευξη για τη «Μακεδονία».

Στις εκλογές του Οκτωβρίου του 1988 είχε χάσει από τον πρόεδρο Μπους και μόλις έναν χρόνο αργότερα είχε πέσει το τείχος του Βερολίνου. Αν είχε εκλεγεί, θα είχε διαχειριστεί την πιο συγκλονιστική στιγμή του μεταπολεμικού κόσμου. «Δεν ξέρω, αλλά σίγουρα θα ήταν διαφορετική η Αμερική», μου απάντησε μετά από ώριμη σκέψη.

Θυμήθηκα τη στιχομυθία με αφορμή τον θάνατο του Γκορμπατσόφ. Ο κόσμος άλλαξε χωρίς να ρωτήσει ούτε τον Δουκάκη, που δεν είχε λόγο, ούτε τον Μπους που είχε, αλλά ούτε και τον Γκορμπατσόφ που προσπάθησε να σώσει αυτό που δεν σωζόταν.

«Προσπάθησα», λέγεται ότι ήθελε να γράφει πάνω στον τάφο του. Τι προσπάθησε όμως;

Προσπάθησε να σώσει με «ανασυγκρότηση» και «διαφάνεια», έναν κομμουνισμό, που όμως κανείς δεν ήθελε να σωθεί.

Και γι’ αυτό ό,τι έγινε, η προσπάθεια, δεν είχε κανένα αποτέλεσμα. Όταν διεκδίκησε τη λαϊκή ψήφο πήρε μόλις 0,5%. Χειρότερα και από το ΚΚΕ εσωτ που είχε παρόμοιες πολιτικές φιλοδοξίες.

Διότι από το σοβιετικό καθεστώς δεν έλειπαν η περεστρόικα και η γκλάσνοστ. Έλειπε η ελευθερία της βούλησης του ατόμου. Και αυτό δεν μπορούσε να το αλλάξει, διότι αν το άλλαζε, δεν θα ήταν κομμουνισμός αλλά κάτι άλλο που ούτε ο Γκορμπατσόφ, ούτε οι Ρώσοι είχαν στο μυαλό τους. Γι’ αυτό και στην Ελλάδα το «γλυκούλι» ΚΚΕ εσ. δεν θριάμβευσε από αυτήν την ήττα.

Και μία ωραία πρωία ο Γκορμπατσόφ έμεινε πρόεδρος δίχως κράτος. Προφανώς στην πολιτική δεν αρκεί ο βολονταρισμός. Αν αρκούσε, ο Πούτιν θα έκανε παρέλαση στο Κίεβο στις 26 Φεβρουαρίου και ο ΣΥΡΙΖΑ θα είχε ρίξει τον Μητσοτάκη από τον Αύγουστο του 2019.

Αλλά συγχρόνως απαγορεύεται σε έναν πολιτικό να μην λαμβάνει υπόψη τον συσχετισμό των δυνάμεων. Ακόμη και ο Πάνος Καμμένος τον είχε λάβει υπόψη, όταν απειλούσε ότι θα το «κάνει Κούγκι», επιλογή κατ’ εξοχήν αυτοκτονική.

Άρα, δεν αρκεί ούτε η προσπάθεια. Διότι αν είναι να ανατιναχθεί ένας ολόκληρος λαός για να προσπαθήσει ο αρχηγός του να κάνει τα δυνατά, αδύνατα, όπως λέει η Πρωτοψάλτη, καλύτερα να μας αδειάσει τη γωνία.

Όπως ο Γκορμπατσόφ όταν κατάλαβε ότι είχε μείνει με τη Ράΐσα στο σπίτι και το βαλιτσάκι με τα πυρηνικά στο χέρι, άφησε το βαλιτσάκι και μας άδειασε τη γωνία.

Γι’ αυτό τον σεβόμαστε σήμερα. Γιατί δεν προσπάθησε να επιβάλει στον λαό του, αυτό που ο λαός του δεν ήθελε.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 04.09.2022