Τρόπο ώστε οι πολίτες να διασχίζουν ταχύτερα τους συνοριακούς σταθμούς διοδίων επιχειρεί να δώσει μία εφαρμογή την οποία ανέπτυξαν επιστήμονες του Ινστιτούτου Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών του Εθνικού Κέντρου Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης στη Θεσσαλονίκη.

Σε αυτό το πλαίσιο, 14 φορείς συμπράττουν για να αποδείξουν ότι οι διελεύσεις από τα χερσαία σύνορα μπορεί να γίνουν πολύ λιγότερο χρονοβόρες, θωρακίζοντας ταυτόχρονα με επιπρόσθετες δικλείδες το σύστημα ασφάλειας στην ταυτοποίηση των ατόμων και οχημάτων.

Πρόκειται για το πρόγραμμα "SMILE" με εταίρους από οκτώ χώρες, που χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο πλαίσιο του χρηματοδοτικού πλαισίου της ΕΕ για την Έρευνα και την Καινοτομία "Horizon 2020". Από την Ελλάδα συμμετέχουν ακόμη το Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ινστιτούτο Κρήτης και η νεοφυής επιχείρηση EULAMBIA, ενώ οι υπόλοιποι εταίροι προέρχονται από τη Γερμανία, το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γαλλία, τη Νορβηγία, την Ουγγαρία, τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία. Επιστημονικά υπεύθυνος του προγράμματος είναι ο δρ. Δημήτρης Τζοβάρας από το ΕΚΕΤΑ.

Ο Γιώργος Σταυρόπουλος, βοηθός έρευνας στο ΙΠΤΗΛ/ΕΚΕΤΑ μίλησε για την αρχιτεκτονική του προγράμματος, τα προσδοκώμενα οφέλη από την υλοποίησή του, αλλά και τις σημαντικές καινοτομίες που συνεισφέρουν οι Έλληνες ερευνητές. Σύμφωνα με την περιγραφή του προγράμματος «το έργο SMILE προτείνει ένα νέο σχέδιο κινητικότητας που απευθύνεται στα σύγχρονα χερσαία σημεία ελέγχου συνόρων, μέσω του σχεδιασμού, εφαρμογής και αξιολόγησης σε σχετικά περιβάλλοντα μιας πρωτότυπης αρχιτεκτονικής διαχείρισης, για την ακριβή επαλήθευση στοιχείων, αυτόματου ελέγχου, παρακολούθησης και βελτιστοποίησης των ροών ατόμων. Αξιοποιεί τις δυνατότητες έξυπνων συσκευών για ασφαλή και αξιόπιστη ταυτοποίηση μέσω βιομετρικού ελέγχου, ερευνώντας την δυνατότητα αξιοποίησής τους σε μια πολυτροπική βιομετρική διαδικασία ταυτοποίησης η οποία συμπληρώνει/εμπλουτίζει τις υπάρχουσες μεθόδους ταυτοποίησης».

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της συνέντευξης του κ. Σταυρόπουλου στο ΑΠΕ-ΜΠΕ:

ΕΡ. Για να γίνει ευρύτερα κατανοητό, η κοινοπραξία του έργου SMILE εργάζεται για να δημιουργήσει μία πλατφόρμα μέσω της οποίας θα δίδεται στους πολίτες η δυνατότητα να περνούν από τον συνοριακό έλεγχο, με διαδικασίες αντίστοιχες του Online Check-in που παρέχουν οι αεροπορικές εταιρείες; Ποια ακριβώς θα είναι η διαδικασία ελέγχου και ταυτοποίησης ατόμων και οχημάτων;

Το έργο SMILE προτείνει ένα σύστημα «pre-registration», παρόμοιο με το check-in στα αεροπορικά ταξίδια. Πριν περιγράψουμε το SMILE όμως, πρέπει να δούμε τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι αρχές στον έλεγχο των χερσαίων συνόρων.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα που υπάρχει αυτή τη στιγμή στα χερσαία σημεία ελέγχου, είναι αυτό της συμφόρησης. Οι αρχές χρειάζονται αρκετό χρόνο για να ελέγξουν όλους τους ταξιδιώτες και τα έγγραφά τους, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται μεγάλες ουρές.

Η κατάσταση όπως είναι τώρα έχει ως εξής: κατά την άφιξη κάποιου στα σύνορα, ο ελεγκτής πρέπει να ελέγξει τα ταξιδιωτικά του έγγραφα καθώς και ένα σύνολο βάσεων δεδομένων (εθνικών και διεθνών) για να πιστοποιήσει εάν πρέπει να επιτρέψει τη διάσχιση των συνόρων. Πρέπει επίσης να ελεγχθούν τα στοιχεία του οχήματος (πινακίδα, άδεια κλπ.). Η διαδικασία αυτή παίρνει κάποιο χρόνο, καθώς ο εκλεκτής πρέπει να περάσει ένα-ένα τα ταξιδιωτικά έγγραφα στο σύστημα, και υπάρχουν και περιπτώσεις όπου η ταυτοποίηση δεν είναι εφικτή (τεχνικά προβλήματα, φθαρμένα έγγραφα κλπ.) ή ακόμα και περιπτώσεις όπου κάποιος για παράδειγμα καταφθάνει στα σύνορα με ληγμένο διαβατήριο (εν αγνοία του). Στις περιπτώσεις αυτές, η καθυστέρηση μπορεί να είναι σημαντική, όχι μόνο για τον συγκεκριμένο ταξιδιώτη, αλλά και για τους υπόλοιπους που περιμένουν στην ουρά.

Αυτό που προτείνει το SMILE, είναι οι ταξιδιώτες να υποβάλουν τα στοιχεία τους νωρίτερα, ώστε αυτά να ελεγχθούν μέχρι να φτάσουν στα σύνορα, και εφόσον δεν υπάρχει κάποιο πρόβλημα, το μόνο που χρειάζεται είναι να γίνει μια τελευταία πιστοποίηση της ταυτότητάς τους (ότι δηλαδή όντως αυτός που βρίσκεται στα σύνορα, είναι ο ίδιος άνθρωπος που υπέβαλε τα στοιχεία του) για να διασχίσουν τα σύνορα.

Ποιο συγκεκριμένα, ένας ταξιδιώτης, αρκετή ώρα πριν ξεκινήσει για τα σύνορα, χρησιμοποιώντας το κινητό του τηλέφωνο ή το tablet, μέσω της εφαρμογής του SMILE, θα κάνει pre-register το ταξίδι του. Δηλαδή θα υποβάλει τα στοιχεία του (όνομα, διαβατήριο, σκοπό ταξιδιού, αριθμό αυτοκινήτου, στοιχεία επικοινωνίας κλπ.) καθώς και τα αντίστοιχα στοιχεία για τους συν-ταξιδιώτες του στο σύστημα του SMILE. Επίσης, θα υποβάλει και κάποια βιομετρικά στοιχεία, όπως π.χ. φωτογραφία προσώπου, και τέλος θα χρησιμοποιεί τη συσκευή του για να διαβάσει τα στοιχεία του διαβατηρίου (το chip που βρίσκεται μέσα σε όλα τα νέα διαβατήρια).

Τα στοιχεία αυτά αναλύονται από το σύστημα του SMILE κυρίως αυτόματα, αλλά και με τη συνδρομή και ανθρώπου εάν χρειάζεται. Η ανάλυση περιλαμβάνει τον έλεγχο των υποβεβλημένων πληροφοριών για την ορθότητά τους σε διάφορα εθνικά και διεθνή συστήματα, καθώς και τον έλεγχο ότι ο υποβάλλων δεν έχει κάποια απαγόρευση ταξιδιού (π.χ. ένταλμα σύλληψης ή απαγόρευση εξόδου από τη χώρα).

Έτσι, όταν ο ταξιδιώτης φτάσει στα σύνορα, οι αρχές έχουν ήδη ελέγξει τα στοιχεία του (και μάλιστα έχοντας στη διάθεσή τους πολύ περισσότερο χρόνο για να πραγματοποιήσουν πιο ενδελεχή έλεγχο), και το μόνο που απαιτείται είναι να ταυτοποιηθεί ότι πρόκειται για το ίδιο άτομο, μια διαδικασία που παίρνει μερικά δευτερόλεπτα, και δεν απαιτεί σύνδεση με άλλα συστήματα. Η τελευταία ταυτοποίηση γίνεται με τη χρήση βιομετρικών, ελέγχοντας τον άνθρωπο και τα στοιχεία του διαβατηρίου του, και αντιπαραβάλλοντάς τα με αυτά που έχει υποβάλει νωρίτερα στο σύστημα.