ΑΠΟΨΕΙΣ

Κάθε Σεπτέμβριο στη Νέα Υόρκη για δέκα μέρες χτυπά η καρδιά της διεθνούς πολιτικής, επ’ ευκαιρία των εργασιών της γενικής συνέλευσης του ΟΗΕ. Συναντήσεις και συζητήσεις στο ανώτατο επίπεδο είναι πολύ πιο εφικτές από ό,τι όταν ακολουθείται η γνωστή διπλωματική πρακτική και πρωτόκολλο.

Η Αθήνα δεν μπορεί παρά να είχε στο στόχαστρό της δύο τέτοιες συναντήσεις, (Μητσοτάκη - Τραμπ και Μητσοτάκη - Ερντογάν), από τις οποίες δεν έτρεφε μεν υψηλές προσδοκίες, αλλά οπωσδήποτε ήταν σημαντικές και βεβαίως απαραίτητες. 

Για τους γνωστούς λόγους η συνάντηση των πρώτων δύο ηγετών δεν πραγματοποιήθηκε, ενώ ο έλληνας πρωθυπουργός και ο τούρκος πρόεδρος «τα είπαν», σε μία συνάντηση, κατά πως φαίνεται ελεύθερη από διπλωματικές αγκυλώσεις και δυσκολίες των κλασικών συναντήσεων κορυφής.

Επί της ουσίας, μάλλον συζητήθηκαν επιφανειακά τα ζητήματα που υπάρχουν και αν πρέπει να αναζητήσουμε κάποιο αποτέλεσμα άξιο λόγου είναι η απόφαση να αναζωογονηθεί η διαδικασία του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας, που είχε θεσμοθετηθεί έπειτα από πρόταση της Άγκυρας επί πρωθυπουργίας Νταβούτογλου και η οποία αποτελεί την κλασική τουρκική διπλωματική μεθοδολογία σε διμερές επίπεδο. Και οι δύο πλευρές πάντως χαρακτήρισαν τη συνάντηση των δύο ηγετών εποικοδομητική. Και ασφαλώς ήταν.

Είναι γεγονός ότι κι άλλες φορές στο παρελθόν είχαμε ακούσει για εποικοδομητικές συζητήσεις ελλήνων και τούρκων ηγετών. Σε κάποιες περιπτώσεις μάλιστα μετά τις συναντήσεις είχαν μειωθεί οι προκλητικές δηλώσεις και είχε ακολουθήσει κι ένα μορατόριουμ στο Αιγαίο. Για να αποδειχθεί βέβαια στη συνέχεια ότι οι όποιες γέφυρες διαλόγου ήταν υπονομευμένες από τις σταθερές διεκδικήσεις και απαιτήσεις της απέναντι πλευράς. 

Για το μεταναστευτικό π.χ. μπορεί στη συνέντευξή του μετά τη συνάντηση ο έλληνας πρωθυπουργός να υποστήριξε ότι η συμφωνία Ευρώπης - Τουρκίας είναι μια «αμοιβαία επωφελής συμφωνία», αλλά τα όσα συμβαίνουν τους δύο τελευταίους μήνες στα ελληνικά νησιά δεν προϊδεάζουν για συνέπεια στη στάση του Ερντογάν, του οποίου η προσήλωση στις δημοκρατικές κατακτήσεις και αξίες πόρρω απέχει από το ευρωπαϊκό κεκτημένο. 

Το βλέπουμε άλλωστε και με την τακτική που ακολουθεί στο Κυπριακό, αλλά και με τις συνεχείς διεκδικήσεις του για την ΑΟΖ και τα όποια ενεργειακά αποθέματα υπάρχουν στην ευρύτερη περιοχή της Αν. Μεσογείου. Η ελληνική πλευρά έχει φυσικά κάθε λόγο να προσβλέπει σε καλύτερες σχέσεις με την Τουρκία και στην αλλαγή του κλίματος έντασης που επικρατεί σήμερα, αλλά ας μην τρέφουμε αυταπάτες. 

Γιατί η ιστορία των τελευταίων δεκαετιών έχει αποδείξει ότι, παρά τις όποιες εκδηλώσεις φιλίας, η τουρκική πολιτική των διεκδικήσεων και των απειλών παραμένει σταθερή. Στη συνάντηση του τούρκου προέδρου με τον έλληνα πρωθυπουργό ασφαλώς και δεν ανέμενε κανείς να υπάρξουν ριζικές αλλαγές στις θέσεις της Άγκυρας σε μια σειρά θεμάτων. Είναι σημαντικό όμως ότι υπήρξε διάλογος.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 29 Σεπτεμβρίου 2019