«Τη μεγαλύτερη σημασία για εμάς έχουν οι εργασίες που θα υλοποιηθούν στο πεδίο της συνέργειας μεταξύ των συμμετεχόντων χωρών αλλά και η δυνατότητά μας να συγκροτήσουμε ένα ανθεκτικό  μοντέλο συνεργασίας του ευρωπαϊκού νότου» υπογράμμισε η  υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Μυρσίνη Ζορμπά, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου, με αφορμή τη διοργάνωση «Συνάντηση Πολιτισμού», που θα λάβει χώρα στη Θεσσαλονίκη στις 8-9 Μαΐου με τη συμμετοχή των υπουργών από τη Βόρεια Μακεδονία, το Μαυροβούνιο, τη Ρουμανία, την Αλβανία και τη Σερβία.

Σύμφωνα με την κ. Ζορμπά, η συνάντηση που έχει ήδη ξεκινήσει από το πρωί έγινε σε εξαιρετικό κλίμα μεταξύ των συμμετεχόντων κρατών, αφού όπως τόνισε «μιλούσαμε την ίδια γλώσσα παρόλο που έπρεπε να καταφύγουμε σε μια τρίτη γλώσσα για εύλογους λόγους». Όπως ανέφερε «τα προβλήματα είναι κοινά όπως και οι προοπτικές», ενώ τόνισε ότι από κοινού «βαδίζουμε στις συνεργασίες που ήδη υπάρχουν και πιστεύουμε ότι μπορούμε να αναβαθμίσουμε  αυτό το πολιτιστικό δίκτυο της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και να δώσουμε καινούργιο περιεχόμενο και εμβέλεια».

Η υφυπουργός Πολιτισμού της Αλβανίας, Valbona Shujaku, τόνισε ότι είναι μια πολύ σημαντική συνάντηση ώστε «να καταλάβουμε τα προβλήματα και τις είναι οι ευκαιρίες που έχουμε, ώστε να δουλέψουμε μαζί και να δημιουργήσουμε κοινά δίκτυα», συμπληρώνοντας ότι μέχρι το πέρας των συναντήσεων «θα έχουμε καλύτερη κατανόηση μεταξύ μας και ένα μέλλον για να συνεργαστούμε σε πολιτιστικό επίπεδο».

Για τα κοινά στοιχεία κληρονομιάς που συνδέουν τις χώρες μεταξύ τους μίλησε ο υφυπουργός στο υπουργείο Πολιτισμού και μίντια της Σερβίας Dejan Maslikovic. «Έχουμε περισσότερα κοινά στοιχεία κληρονομιάς και πολιτιστικής ιστορίας απ’όσα μπορούμε να συζητήσουμε. Το υπουργείο Πολιτισμού στη Σερβία υποστηρίζει την πρωτοβουλία της υπουργού πολιτισμού και αθλητισμού» τόνισε ο υφυπουργός, συμπληρώνοντας ότι στη σημερινή πρωινή  συνάντησή των, οι εκπρόσωποι των χωρών συζήτησαν πολλά πιθανά έργα που μπορούν να υλοποιηθούν στο άμεσο μέλλον, όπως τη φιλοξενία καλλιτεχνών στις συμμετέχουσες χώρες.

Από την πλευρά του, ο γραμματέας του κράτους στο υπουργείο Πολιτισμού και Εθνικής Ταυτότητας της Ρουμανίας Mihail Cherghe έκανε λόγο για «τις συνεργασίες που μπορούν να αναπτυχθούν περαιτέρω λόγω της εγγύτητας μεταξύ των χωρών», σημειώνοντας ότι ευελπιστεί να βρεθεί  η καλύτερη δυνατή λύση για τις διακρατικές συνεργασίες στη δημιουργική βιομηχανία».

Η διακήρυξη

Το απόγευμα αναμένεται να υπογραφεί και σε υπουργικό επίπεδο σχετική διακήρυξη, μεταξύ των χωρών που συμμετέχουν στη συνάντηση, αναφορικά με τη σπουδαιότητα της ενδυνάμωσης των πολιτισμικών σχέσεων και της συνεργασίας μεταξύ των χωρών στο πεδίο του σύγχρονου πολιτισμού και των τεχνών, τόσο σε κυβερνητικό όσο και σε περιφερειακό επίπεδο.

Στη διακήρυξη θα δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στην οικοδόμηση συνεργειών και πολιτιστικών ανταλλαγών με προτεραιότητα τόσο στα προγράμματα διαμονής καλλιτεχνών (residency), ανταλλαγής καλλιτεχνικών ιδεών, εκθέσεων αλλά και  στην ανάπτυξη συμπαραγωγών στις τέχνες, τα μουσεία και τα φεστιβάλ, τη μουσική

«Η διακήρυξη αυτή θα ακολουθήσει τη στρατηγική μας για μια συμπαγή συνεργασία.  Δεν είμαστε τόσο μεγάλη χώρα, ωστόσο είμαστε ένας ειλικρινής εταίρος» ανέφερε από την πλευρά του, ο γενικός διευθυντής Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Μοντενέγκρο Aleksandar Dajkovic, υπογραμμίζοντας ότι δεν είναι μόνο η ατομική ταυτότητα κάθε κράτους που έχει σημασία αλλά η «κοινή ευρωπαϊκή ταυτότητα».

 Σύσταση επιτροπής πολιτιστικών οργανισμών και μουσείων

Στη διακήρυξη θα ενταχθεί και η σύσταση ειδικής επιτροπής πολιτιστικών οργανισμών και μουσείων, η οποία θα υπογραφεί το απόγευμα στη Θεσσαλονίκη. Στην επιτροπή θα συμμετέχουν οι διευθυντές των συμβαλλόμενων μερών με ανοιχτή την προοπτική συμμετοχής και εκπροσώπων άλλων χωρών. 

Αντικείμενο εργασίας της επιτροπής θα είναι η εφαρμογή της διακήρυξης που θα υπογραφεί στη Θεσσαλονίκη και, βάσει αυτής, η παρουσίαση δέσμης προτάσεων προς τους υπουργούς Πολιτισμού έως τον Σεπτέμβριο του 2019, ώστε να γίνει πράξη ο κοινός στόχος: οι «Πολιτισμικές Συνέργειες» για τη δημιουργία καλλιτεχνικών και δημιουργικών δικτύων ανταλλαγών και συμπαραγωγών μεταξύ των χωρών της ΝΑ Ευρώπης.

«Στο πλαίσιο της συνεργασίας αυτής θα δούμε με λεπτομέρειες τις βασικές κατευθύνσεις και στρατηγικές. Παράλληλα θα έχουμε τις αρχικές προτάσεις της επιτροπής με προοπτική λίγων μηνών ώστε να γίνουν πιο συγκεκριμένες» τόνισε η υπουργός, συμπληρώνοντας πως στόχος είναι «να περάσουμε στη δημιουργία δικτύων και στην αξιοποίησή τους ώστε να έχουμε ως τον Σεπτέμβριο προτάσεις, οι οποίες να μπορούν να χρηματοδοτηθούν». Παράλληλα, η ίδια δεν απέκλεισε τη δυνατότητα δημιουργίας ενός summer school καλλιτεχνών που θα μπορούσε να ξεκινήσει ακόμη και αυτό το καλοκαίρι.

Να σημειωθεί ότι ο υπουργός πολιτισμού της Βόρειας Μακεδονίας δεν παρέστη στη συνάντηση αφού στις 22 Απριλίου ανακοίνωσε την παραίτησή του από την εν λόγω θέση, επικαλούμενους λόγους υγείας. Όπως τόνισε ωστόσο η Κ. Ζορμπά, για τη διεξαγωγή της συνάντησης παραβρέθηκαν  αντιπρόσωποι της γείτονος χώρας.

Τι αναφέρεται στη Διακήρυξη

Στη Διακήρυξη με τίτλο «Πολιτισμικές Συνέργειες» υπογραμμίζεται:

... "Εμείς, οι Υπουργοί Πολιτισμού, συγκεντρωθήκαμε στη Θεσσαλονίκη την 8η Μαΐου 2019 για τη Συνάντηση Πολιτισμού ΝΑ Ευρώπης, η οποία διεξήχθη για την περαιτέρω ανάπτυξη των δυνατοτήτων που προσφέρονται από την πολιτισμική μας συγγένεια και τη γεωγραφική μας εγγύτητα για πολιτισμικές συνέργειες και συνεργασία στον πολιτιστικό και δημιουργικό τομέα,

Αναγνωρίζοντας τη σημασία της ενδυνάμωσης των δεσμών ανάμεσα στις χώρες της ΝΑ Ευρώπης μέσα από την υποστήριξη της συνεργασίας σε διμερές, καθώς και σε πολυμερές επίπεδο, μέσω της χάραξης μιας συστηματικής πολιτισμικής πολιτικής συνεργειών.

Αναγνωρίζοντας την ανάγκη, στο πλαίσιο των γειτονικών σχέσεων, για την υλοποίηση και διάχυση αποτελεσματικών διασυνοριακών συνεργειών που θα αναδεικνύουν τον πολιτισμικό πλούτο του σύγχρονου πολιτισμού και των τεχνών, καθώς και της πολιτιστικής κληρονομιάς και του άυλου πολιτισμού των χωρών της ΝΑ Ευρώπης.

Αναγνωρίζοντας τον ρόλο των κυβερνητικών πολιτιστικών πολιτικών και εργαλείων, ώστε να ενδυναμώσουμε τη συνεργασία σε κρατικό και περιφερειακό επίπεδο, στοχεύοντας στην προώθηση της πολιτισμικής ποικιλομορφίας, καθώς και την κινητικότητα και την ανταλλαγή.

Αποδεχόμενοι την αξία της πολιτιστικής κληρονομιάς, υλικής και άυλης, στη διαμόρφωση των αντιλήψεων των ανθρώπων για τον πολιτισμό, εστιάζοντας στην ανάγκη για μια εκ νέου ερμηνεία και ενεργή συμμετοχή πολιτών, καλλιτεχνών και οργανισμών με τις κοινές ευρωπαϊκές τους ρίζες, όσον αφορά την ενίσχυση της κοινωνικής ενσωμάτωσης.

Αναγνωρίζοντας την ανάγκη για εντατικοποιημένη και ευέλικτη συνεργασία, ιδιαίτερα στα πεδία της μουσικής, των εικαστικών, παραστατικών και κινηματογραφικών τεχνών, καθώς και της υλικής και άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς.

Αναγνωρίζοντας τη σημασία της γλώσσας και τον καθοριστικό ρόλο της μετάφρασης ως θεμελιώδους εργαλείου στις προσπάθειές μας να εντατικοποιήσουμε τον διαπολιτισμικό διάλογο και πρωτοβουλίες.

Θεωρώντας τις καλλιτεχνικές εκθέσεις ως ένα εργαλείο κοινής εμπειρίας που δίνει τη δυνατότητα για διάλογο μεταξύ καλλιτεχνών και κοινού συνολικά.

Αναγνωρίζοντας την κρίσιμη σημασία της συμμετοχής ενός ευρέως φάσματος πολιτιστικών επαγγελματιών και οργανισμών προς την επίτευξη πολιτισμικής ανάπτυξης για τις χώρες μας.

Υπογραμμίζοντας τη σημασία και το ρόλο των Πολιτιστικών Οργανισμών και Μουσείων, λαμβάνοντας υπόψη τις καλές πρακτικές και προτάσεις που βασίζονται στην εμπειρία και την τεχνογνωσία τους.

Θεωρώντας τον συνδυασμό του πολιτισμού και των τεχνών με τις ψηφιακές τεχνολογίες ως έναν δυναμικό τομέα της οικονομικής ανάπτυξης και της απασχόλησης.

Αναγνωρίζοντας τη σημασία των κοινών πλατφορμών και δικτύων που είναι διαθέσιμα να εξυπηρετήσουν τους επαγγελματίες στο πεδίο της πολιτιστικής παραγωγής και διανομής και την καλλιτεχνική έκφραση και διάχυση, καθώς και το ρόλο της κοινωνίας των πολιτών στην προώθηση του διαλόγου της ανταλλαγής, δια του παρόντος δηλώνουμε τα κάτωθι:

Πιστεύουμε στη σημασία της εντατικοποίησης και της διεύρυνσης των κοινών μας προσπαθειών με έμφαση στο σύγχρονο πολιτισμό και τις τέχνες.

Προσβλέπουμε στην σπουδαιότητα που έχει λάβει ο πολιτισμός στην Ευρωπαϊκή πολιτική ατζέντα, την UNESCO και άλλους διεθνείς οργανισμούς και δεσμευόμαστε για τη συνέχιση αυτής της προσέγγισης, λαμβάνοντας περαιτέρω μέτρα σε αυτή την κατεύθυνση.

Σε αυτό το πλαίσιο, επιβεβαιώνουμε την πρόθεσή μας να αναπτύξουμε πιο εκτεταμένα πολιτισμικές συνέργειες, εδραιώνοντας περαιτέρω τη λογική ενός δυναμικού, εξωστρεφούς και κοινού πολιτισμικού αφηγήματος της ΝΑ Ευρώπης, που μπορεί να ανταποκριθεί στη συνεργασία και την ανταλλαγή της πολιτισμικής εμπειρίας.

Ανάπτυξη ενός μοντέλου φιλοξενιών (residencies) και ανταλλαγής για επαγγελματίες των κλάδων του πολιτισμού και της δημιουργικότητας και καλλιτέχνες

Αναγνωρίζοντας τον ρόλο-κλειδί του Ευρωπαϊκού πλαισίου σχετικά με την διασυνοριακή κινητικότητα καλλιτεχνών και πολιτιστικών και δημιουργικών επαγγελματιών, στοχεύουμε στην επέκταση αυτής της κατεύθυνσης, επιδιώκοντας τη διερεύνηση ενός νέου μοντέλου ανταλλαγής και δυνατοτήτων φιλοξενίας για καλλιτέχνες ανάμεσα στις χώρες μας.

Υποστηρίζουμε την επίδραση του διαπολιτισμικού διαλόγου, λαμβάνοντας υπόψη τη βαθιά επιρροή που έχουν τα προγράμματα συστηματικής πολιτιστικής ανταλλαγής στις προοπτικές της δημιουργικότητας και των τεχνών αναφορικά με την κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη.

Θέτουμε σε προτεραιότητα τη συστηματική ανταλλαγή καλλιτεχνών, έργων τέχνης και καλλιτεχνικών ιδεών, που μπορεί να λειτουργήσει ως μια γέφυρα για τη δημιουργία αφηγημάτων πολιτισμικών προσεγγίσεων, που προάγουν την ποικιλομορφία και την κοινωνική ενσωμάτωση.