Πυρετωδώς για τις αλλαγές στα σχολικά εγχειρίδια εργάζεται η Επιτροπή που συγκροτήθηκε από τις δυο χώρες και αποτελεί άρθρο της Συμφωνίας των Πρεσπών. Μέλος της Επιτροπής αποκαλύπτει στη «ΜτΚ» πως οι αλλαγές αφορούν μόνο τα ιστορικά βιβλία της πΓΔΜ και βάζει τέλος στα σενάρια περί αλλαγών στα ελληνικά βιβλία.

Να αποσαφηνισθεί αν και τι θα διαγραφεί από τα βιβλία της χώρας μας ζητάει η Ν. Κεραμέως (φωτ.), τομεάρχης Παιδείας της ΝΔ και ζητάει τα πρακτικά της επιτροπής δηλώνοντας πως «όρος στη Συμφωνία είναι η εξέταση των σχολικών βιβλίων και των δυο χωρών».

Αντιδράσεις και από την Εταιρεία Ελλήνων Φιλολόγων, που χαρακτηρίζει «όλεθρο» την πιθανή αφαίρεση στοιχείων από τα ελληνικά βιβλία.

Οι συνεδριάσεις και οι αποφάσεις

Η Μεικτή Διεπιστημονική Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων Ελλάδας–ΠΓΔΜ (ΜΔΕΕ), όπως είναι το πλήρες όνομά της, συγκροτήθηκε μετά την τελική συμφωνία των Πρεσπών τον περασμένο Ιούνιο και ήδη έχει αναλάβει δράση με στόχο την αναθεώρηση των σχολικών βιβλίων και την έκδοση νέων.

Σύμφωνα με το άρθρο 8 της Συμφωνίας των Πρεσπών, η Επιτροπή όπως αποφασίστηκε θα «εργαστεί για την διαγραφή ορισμένων αναφορών που συμπεριλαμβάνονταν στο παρελθόν στα σχολικά εγχειρίδια». 

Μετά την πρώτη συνάντηση των 14 μελών που την απαρτίζουν (7 από κάθε πλευρά) που πραγματοποιήθηκε στις 2 Νοεμβρίου επί ελληνικού εδάφους, και οι δυο πλευρές εργάζονται πυρετωδώς για την επόμενη συνάντηση που πρόκειται να γίνει στα μέσα Φεβρουαρίου.

Η πρώτη συνάντηση, έμοιαζε περισσότερο με διευθέτηση διαδικαστικών ζητημάτων που αφορούν τους κανόνες διαδικασίας της Επιτροπής καθώς και το χρονοδιάγραμμα των συναντήσεων και σύμφωνα με ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών «πραγματοποιήθηκε σε φιλική ατμόσφαιρα». Σύμφωνα με πληροφορίες της «ΜτΚ» στη δεύτερη συνάντηση που θα γίνει στις 15 με 16 Φεβρουαρίου επί σκοπιανού εδάφους, τα μέλη της επιτροπής θα μπουν σε θέματα ουσίας και συγκεκριμένα στις αλλαγές που θα γίνουν στα σχολικά εγχειρίδια της γειτονικής χώρας.

Αντιδράσεις για την επιτροπή

Επιφυλάξεις για τον ξεκάθαρο όρο που υπάρχει στη Συμφωνία των Πρεσπών και αφορά την εξέταση των σχολικών βιβλίων και των δυο χωρών, εκφράζει η Νίκη Κεραμέως, τομεάρχης Παιδείας της ΝΔ. Η ίδια, μιλώντας στη «ΜτΚ» τοποθετείται απέναντι στις δηλώσεις του Μάρκου Μπόλαρη, υφυπουργού εξωτερικών και πρόεδρο του ελληνικού τμήματος της Επιτροπής, ο οποίος από το βήμα της Βουλής διαβεβαίωσε ότι «οι Σκοπιανοί δεν ζήτησαν αλλαγές» καθώς όπως τόνισε «τα δικά μας βιβλία έχουν περάσει από τα φίλτρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης».

Η κ. Κεραμέως δηλώνει πως «η συμφωνία είναι ξεκάθαρη σε αυτό το σημείο και συστήνει διμερή επιτροπή η οποία θα εξετάσει τα σχολικά βιβλία της γειτονικής χώρας και τα ελληνικά σχολικά βιβλία ως προς την ύπαρξη αναφορών αλυτρωτισμού, ενώ για παράδειγμα στην ενδιάμεση συμφωνία που είχε αναπτυχθεί δεν είχε τεθεί ποτέ ζήτημα αναθεώρησης των ελληνικών σχολικών βιβλίων. Η συμφωνία αυτό προβλέπει, θα πρέπει να αποσαφηνισθεί αν και τι θα διαγραφεί».

Η ίδια όπως λέει, αν και ζήτησε τα πρακτικά της πρώτης συνεδρίασης της Επιτροπής, ωστόσο δεν πήρε ποτέ απάντηση. «Μετά την πρώτη συνεδρίαση της επιτροπής, είχα καταθέσει κοινοβουλευτική ερώτηση προς τους αρμόδιους υπουργούς εξωτερικών και παιδείας, ζητώντας να μάθω αν πράγματι συνεδρίασε η επιτροπή, ποια είναι τα πρακτικά της συνεδρίασης αυτής και με ποια αιτιολογία θα γίνει διαγραφή από τα ελληνικά σχολικά βιβλία και εδώ και δυο μήνες δεν έχω λάβει ουδεμία απάντηση».

Φιλόλογοι σε θέση μάχης

Και μπορεί η κυβέρνηση να δηλώνει πως δεν υπάρχουν αιτήματα από τη σκοπιανή πλευρά για αλλαγές στα ελληνικά βιβλία, ωστόσο οι πληροφορίες που είδαν το φως της δημοσιότητας για αλλαγές που σχετίζονται με την ελληνική ιστορία -και πιο συγκεκριμένα τον Μακεδονικό Αγώνα- δημιουργούν αντιδράσεις, με τους φιλόλογους να δηλώνουν με τη σειρά τους πως δεν πρέπει να υπάρξει διαγραφή στα ελληνικά βιβλία. 

«Το ζήτημα θέλει μεγάλη προσοχή, πρέπει να γίνει ο έλεγχος των βιβλίων χωρίς μισαλλοδοξία και ιδεοληψίες. Η επιλογή των συναδέλφων που θα κρίνουν τα βιβλία πρέπει να γίνει με νηφαλιότητα, με βάση τον τρόπο γραφής των συγγραμμάτων. Δηλαδή, αν τα συγγράμματα αποδεικνύουν μια αντικειμενικότητα στην κρίση των ιστορικών γεγονότων. Σε κάθε περίπτωση θα αποτελούσε όλεθρο, οποιαδήποτε αφαίρεση δήθεν αλυτρωτικών στοιχείων ορισμένων σελίδων της ιστορίας, όπως αυτά που ακούγονται περί εξάλειψης μεγάλων στιγμών και φυσιογνωμιών της ελληνικής ιστορίας, όπως είναι ο Μακεδονικός Αγώνας» δηλώνει η Γεωργία Ξανθάκη – Καραμάνου, πρόεδρος της Εταιρείας Ελλήνων Φιλολόγων.

Τα ελληνικά βιβλία

Σύμφωνα με πληροφορίες από την Επιτροπή των εμπειρογνωμόνων, οι αλλαγές που θα γίνουν το επόμενο διάστημα δεν αφορούν τα ελληνικά βιβλία, καθώς όπως τονίζουν στη «ΜτΚ» «τα δικά μας βιβλία έχουν ελεγχθεί και δεν πρόκειται να υποστούν αλλαγές. Όλα αυτά που ακούγονται για αλλαγές και για δήθεν αιτήματα για τον Μακεδονικό Αγώνα δεν είναι πραγματικότητα. Αλλάζεις κάτι όταν έχεις υποτιμητικό περιεχόμενο για τους γείτονες, εμείς δεν τους αναφέρουμε καν. Εμείς ζητήσαμε από αυτούς να προχωρήσουν σε αλλαγές που πρέπει να γίνουν, όπως αναφορές στην Αρχαία Ελλάδα». Ό

πως τονίζει το μέλος της Επιτροπής, στη συνεδρίαση του Φεβρουαρίου αναμένεται να τεθούν οι αλλαγές που θα γίνουν στα σχολικά εγχειρίδια της πΓΔΜ της σχολικής βαθμίδας του δημοτικού, όπου οι αλλαγές είναι συγκεκριμένες και αφορούν την απαλοιφή αναφορών σε αλυτρωτισμό ή αναθεωρητισμό, συμβόλων που παραπέμπουν στην Αρχαία Ελλάδα αλλά και χάρτες που εμφανίζουν τη «Μεγάλη Μακεδονία».

Οι αλλαγές που ζήτησε η ελληνική πλευρά

Σε ότι αφορά στις αλλαγές των βιβλίων της γειτονικής χώρας, στα ελληνικά αιτήματα που τέθηκαν στην πρώτη συνάντηση της Επιτροπής είναι να μη διδαχτούν τα παιδιά στην πΓΔΜ κεφάλαια που σφετερίζονται την ελληνική ιστορία και να αφαιρεθούν όλοι οι αλυτρωτικοί χάρτες. 

Σύμφωνα με δηλώσεις των μελών της επιτροπής, πρόκειται για όρους της ελληνικής πλευράς που αποδέχθηκε η πλευρά των Σκοπίων και σε πρώτη φάση θα αφορά οδηγίες στην διδακτέα ύλη για τη νέα σχολική χρονιά, μέχρι να τυπωθούν νέα σχολικά βιβλία που δεν θα εμπεριέχουν αναφορές σε αλυτρωτισμό ή αναθεωρητισμό. 

«Πρόκειται για μακρόσυρτη διαδικασία -πολύ αργή συνήθως- και προσπαθεί να εξομαλύνει τις ακραίες αντιθέσεις και αναφορές που  υπάρχουν στα σχολικά βιβλία ανάμεσα σε δυο χώρες. Το θέμα εδώ, αφορά κυρίως την γειτονική χώρα, καθώς θα αλλάξουν κάποιες ακρότητες που ενδεχομένως υπάρχουν στα δικά τους βιβλία» δηλώνει ο Κωνσταντίνος Τσιτσελίκης, καθηγητής του τμήματος Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών του πανεπιστημίου Μακεδονίας. 

«Θα σταματήσουν όλες οι ανιστόρητες αναφορές της γειτονικής χώρας. Αλλαγές σε ιστορικά βιβλία δεν είναι η πρώτη φορά που γίνεται, υπάρχουν πολλά παραδείγματα -όπως έκαναν οι Γάλλοι με τους Άγγλους» δηλώνει η  Ελένη Χοντολίδου, αναπληρώτρια καθηγήτρια του τμήματος Φιλοσοφίας και Παιδαγωγικής του ΑΠΘ.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 27 Ιανουαρίου 2019