Ενενήντα χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από την ημέρα που η Πολωνή Στέλα Ουόλς κέρδισε στα 100μ. στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λος Άντζελες. Και εάν αυτό από μόνο του δεν αποτελεί τόσο μεγάλη είδηση, το γεγονός ότι η νικήτρια διαπιστώθηκε 48 ολόκληρα χρόνια αργότερα ότι ήταν άνδρας, προσθέτει αλατοπίπερο στην ιστορία.

Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Στις 3 Απριλίου του 1911 γεννήθηκε στην Πολωνία η Στανισλάβα Βαλασίεβιτς (όπως ήταν το πραγματικό της όνομα), η οποία έμελλε αργότερα να ξεχωρίσει για τις εξαιρετικές επιδόσεις της στον στίβο. Ωστόσο, απέκτησε μεγαλύτερη δημοσιότητα με τον θάνατό της, το 1980, λόγω της ιατροδικαστικής έκθεσης που την… εξέθετε.

Οι γονείς της Στανισλάβα μετανάστευσαν στις Ηνωμένες Πολιτείες λίγο μετά τη γέννησή της, με το όνομά της να... εξαμερικανίζεται και να γίνεται Στέλα Ουόλς. Από μικρή ασχολήθηκε με τον στίβο και κατέκτησε τον τίτλο στα 100μ., στα 200μ. και στο μήκος στο αμερικανικό πρωτάθλημα του 1930. Όταν συμπλήρωσε τα 21 της χρόνια απέκτησε την αμερικανική υπηκοότητα, όμως, η ίδια προτίμησε την πολωνική. Τελικά εκπροσώπησε τη χώρα των γονιών της στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λος Άντζελες το 1932, κατακτώντας το χρυσό μετάλλιο στα 100μ. με 11,9 και ισοφαρίζοντας το παγκόσμιο ρεκόρ.

Το πείσμα και η κόντρα με την Στίβενς

Την επόμενη χρονιά τραυματίστηκε και πολλοί πίστευαν ότι δεν θα τρέξει. Η ίδια τους διαψεύδει και συμμετέχει στο πολωνικό πρωτάθλημα, όπου κερδίζει εννιά χρυσά μετάλλια. Πηγαίνει σε αγώνες στο Πόζναμ και σημειώνει δύο παγκόσμια ρεκόρ (7.4 στα 60μ. και 11.8 στα 100μ.), ενώ λαμβάνει υποτροφία από την κυβέρνηση και μένει στη Βαρσοβία.

Επόμενος στόχος της ήταν το Βερολίνο το 1936. Εκεί η Ουόλς αποφάσισε να τρέξει μόνο στα 100μ. για να υπερασπιστεί τον τίτλο της, αλλά προς γενική έκπληξη έχασε από την Αφροαμερικανίδα Έλενα Στίβενς. Έξαλλη διατύπωσε τότε αμφιβολίες για το φύλο της αντιπάλου της και το θέμα ξεπέρασε το όρια του απλού κουτσομπολιού.

Αμήχανη τότε η ΔΟΕ διέταξε να γίνει τεστ φύλου στην Αφροαμερικανίδα: Το τεστ έγινε κι επιβεβαίωσε αυτό που βροντοφώναζε η Στίβενς από την πρώτη στιγμή, ότι είναι 100% γυναίκα!

Η αμερικανική υπηκοότητα και ο γάμος με τον Όλσεν

Η Ουόλς για μία ακόμη φορά άλλαξε πορεία κι αντί να μείνει στην Πολωνία πήγε στις ΗΠΑ για να προετοιμαστεί καλύτερα για τους επόμενους Ολυμπιακούς Αγώνες. Βαθιά μέσα της είχε την επιθυμία να πάρει τη ρεβάνς από τη Στίβενς.

Ενώ παίρνει μέρος σε αγώνες και κερδίζει, ξαφνικά βρίσκεται χωρίς πατρίδα. Το 1939 Γερμανοί και Ρώσοι μοιράζονται τη Πολωνία, με την Ολυμπιονίκη να αρνείται και πάλι την αμερικανική υπηκοότητα. Την δέχτηκε τελικά το 1947, όταν οι Σοβιετικοί έκαναν κομμουνιστική την πατρίδα της.

Την περίοδο εκείνη παντρεύτηκε τον Αμερικανό πυγμάχο Νιλ Όλσεν, αλλά ο γάμος τους δεν κράτησε πολύ. Η ίδια είναι πλέον μια αξιαγάπητη κυρία, που βοηθά τους νεαρούς αθλητές και ιδιαίτερα του Πολωνούς.

Η ένοπλη ληστεία και το κρυμμένο μυστικό

Όλα αυτά μέχρι την 4η Δεκεμβρίου του 1980, όταν μια ένοπλη ληστεία μετά φόνου στο εμπορικό κέντρο Cook United του Κλίβελαντ έμελλε να αλλάξει την ιστορία. 

Αθώο θύμα ήταν η Στέλλα Ουόλς, η οποία είχε πάει σε ένα πολυκατάστημα για να αγοράσει κορδέλες, ώστε να βοηθήσει στη διακόσμηση μιας δεξίωσης που θα δινόταν προς τιμήν της εθνικής ομάδας μπάσκετ της Πολωνίας, όταν άγνωστοι προσπάθησαν να ληστέψουν το μαγαζί. 

Η Στέλα πυροβολήθηκε στο πάρκινγκ και πέθανε ακαριαία. Όταν ο ιατροδικαστής προχώρησε σε νεκροψία, τα ευρήματά του τον άφησαν με το στόμα ανοιχτό.

Και αυτό γιατί αποκαλύφθηκε ότι η βασίλισσα των σπριντ σε ΗΠΑ και Πολωνία ήταν άνδρας! Σύμφωνα με την έκθεση που ακολούθησε, η Ολυμπιονίκης του 1932 είχε «μωσαϊκισμό» ή «χιμαιρισμό». Στο DNA της υπήρχαν όχι μόνον αρσενικά χρωμοσώματα, αλλά και θηλυκά. Στο μαλακό της υπογάστριο υπήρχε ένα μικροσκοπικό πέος και όρχεις αντίστοιχου μεγέθους, αλλά καθόλου θηλυκά αναπαραγωγικά όργανα.

Το σίγουρο είναι ότι η ίδια έζησε όλη της τη ζωή ως γυναίκα, ενώ πέθανε ως άνδρας και θεωρείται δεδομένο πλέον ότι αποτελεί την πρώτη καταγεγραμμένη περίπτωση διαφυλικού αθλητή.