Σήμερα αναμένεται να αποφανθεί το Ανώτατο Διοικητικό Δικαστήριο της Τουρκίας σχετικά με το μέλλον της Αγίας Σοφίας. Αν δηλαδή θα μετατραπεί σε τζαμί από μουσείο, όπως όρισε ο Κεμάλ Ατατούρκ μετά την πτώση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, θέμα το οποίο έχει προκαλέσει πολλές αντιδράσεις. 

Το Ανώτατο Δικαστήριο καλείται να αποφανθεί βάσει δύο προσφυγών ΜΚΟ που έχουν αιτηθεί τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τέμενος. Βέβαια, πολλοί εκτιμούν ότι ίσως το Δικαστήριο αναβάλλει την απόφαση. Σύμφωνα με το sigmalive.com και την φιλοκυβερνητική εφημερίδα Γενί Σαφάκ, η τουρκική κυβέρνηση ετοιμάζει σχέδιο Β, σε περίπτωση που το Συμβούλιο της Επικρατείας αποφασίσει αρνητικά για τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τέμενος. 

Όπως γράφει η τουρκική εφημερίδα, οι νομικοί της Προεδρίας έχουν παραδώσει ένα plan B στον Τούρκο Πρόεδρο. Σύμφωνα με τον νομικό Ερσάν Σεν, με βάση τις προηγούμενες δικαστικές αποφάσεις, αναμένεται πως και τώρα η απόφαση θα είναι απορριπτική, ενώ ο επίσης νομικός Τζουνέιτ Τορομάν σημειώνει πως αν το επιθυμεί η κυβέρνηση μπορεί να αγνοήσει την δικαστική απόφαση. 

Στο μεταξύ, σύμφωνα με δημοσκόπηση της εταιρείας Areda για λογαριασμό του AKP, το 79,4% των Τούρκων πολιτών τάσσεται υπέρ του να ανοίξει η Αγία Σοφία για μουσουλμανική προσευχή, ενώ αρνητικά απαντά το 20,6%. Στο ερώτημα αν «η μετατροπή σε τζαμί θα επηρεάσει τον αριθμό των τουριστών», το 29,5% απαντά πως θα αυξηθεί η επισκεψιμότητα, το 52,9% δηλώνει πως δεν θα υπάρξει αλλαγή, ενώ το 17,6% κάνει λόγο για μείωση. Εκπρόσωπος του Ερντογάν πάντως σε δηλώσεις του υποστήριξε ότι "αν η Αγία Σοφία μετατραπεί σε τζαμί, δεν θα πάψει να είναι και πολιτιστική κληρονομιά". 

"Η Αγία Σοφία, είναι ιδιοκτησία της Τουρκίας, και δεν εναπόκειται σε κανέναν να μιλά για τα κυριαρχικά μας δικαιώματα, με το ύφος «προειδοποιούμε, υπαγορεύουμε»", σχολίασε το τουρκικό ΥΠΕΞ.

Ερντογάν: «Δεν θα πάρουμε την άδειά σας για την Αγία Σοφία»

Κι ενώ το θέμα έχει προκαλέσει πολλές αντιδράσεις , ο Ερντογάν δεν σταματά να κάνει αιχμηρές δηλώσεις σχετικά με την Αγία Σοφία.

Ο Πρόεδρος της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, σε τηλεοπτική συνέντευξή του στη Δημόσια Ραδιοτηλεόραση της Τουρκίας (TRT) που μεταδόθηκε στις 8 Ιουνίου, υποστήριξε πως «οι ιδιοκτήτες της Αγίας Σοφίας είναι ξεκάθαροι».

Συγκεκριμένα, ο Ερντογάν τόνισε:

«Οι ιδιοκτήτες της (σ.σ. Αγίας Σοφίας) είναι ξεκάθαροι. Δεν θα πάρουμε την άδειά σας για το αν θα την κάνουμε τζαμί. Ο κ. Μπαχτσελί έκανε σχετική ανακοίνωση σήμερα. […] Περιμένουμε την απόφαση του Ανώτατου Συμβουλίου και τα βήματα που θα ληφθούν από εκεί και πέρα, θα αποφασιστούν ανάλογα».

Αντίδραση από ΗΠΑ 

Να σεβαστεί το υπάρχον μουσειακό καθεστώς της Αγίας Σοφίας, το οποίο είναι επίσημα αναγνωρισμένο από την UNESCO, καλεί την κυβέρνηση της Τουρκίας ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάικ Πομπέο. «Προτρέπουμε την κυβέρνηση της Τουρκίας να συνεχίσει να διατηρεί την Αγία Σοφία ως μουσείο, ως ένα παράδειγμα της δέσμευσής της να σέβεται τις θρησκευτικές παραδόσεις και τη διαφορετική ιστορία που συνέβαλε στην Τουρκική Δημοκρατία και να διασφαλίσει ότι θα παραμένει προσβάσιμη σε όλους», επισημαίνει ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας σε δήλωση του που δημοσίευσε το Στέιτ Ντιπάρτμεντ.

Συνεχίζοντας, ο κ. Πομπέο αναφέρει ότι οι ΗΠΑ θα συνεχίζουν να συνεργάζονται με την κυβέρνηση της Τουρκίας για ένα ευρύ φάσμα θεμάτων αμοιβαίου ενδιαφέροντος, συμπεριλαμβανομένης της διατήρησης των θρησκευτικών και πολιτιστικών μνημείων.

«Οι Ηνωμένες Πολιτείες θεωρούν ότι μια αλλαγή στο καθεστώς της Αγίας Σοφίας θα υπονομεύσει την κληρονομιά αυτού του αξιοσημείωτου κτηρίου και της αξεπέραστης ικανότητάς του - τόσο σπάνια στον σύγχρονο κόσμο - να προσφέρει στην ανθρωπότητα μια πολύ απαραίτητη γέφυρα μεταξύ των διαφορετικών θρησκευτικών παραδόσεων και πολιτισμών. Επιδιώκουμε να συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε με την κυβέρνηση της Τουρκίας για ένα ευρύ φάσμα θεμάτων αμοιβαίου ενδιαφέροντος, συμπεριλαμβανομένης της διατήρησης των θρησκευτικών και πολιτιστικών μνημείων», τονίζεται χαρακτηριστικά.

Ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών υπογραμμίζει ότι η Αγία Σοφία αποτελεί παράδειγμα θρησκευτικής έκφρασης και καλλιτεχνικής και τεχνικής ιδιοφυΐας, που αντικατοπτρίζεται στην πλούσια και σύνθετη ιστορία 1,500 χρόνων. Για αυτόν τον λόγο, σημειώνει ότι «το καθεστώς του μνημείου ως μουσείου έχει επιτρέψει σε άτομα από όλο τον κόσμο να έχουν πρόσβαση και να αναλογιστούν για αυτό το υπέροχο επίτευγμα». 

Αυστηρή προειδοποίηση του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου 

Ξεκάθαρο μήνυμα κατά της μετατροπής της Αγίας Σοφίας σε τζαμί έστειλε πρόσφατα και ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, σημειώνοντας ότι «τυχόν μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τέμενος θα στρέψει εκατομμύρια χριστιανών σ’ όλο τον κόσμο εναντίον του Ισλάμ. Και η Αγία Σοφία λόγω της ιερότητας είναι ένα ζωτικό κέντρο εις το οποίο αγκαλιάζονται η Ανατολή με τη Δύση, θα διασπάσει τους δύο αυτούς κόσμους».

«Η Αγία Σοφία δεν ανήκει μόνο σ’ αυτόν που κατέχει το μνημείο, αλλά σε ολόκληρη την ανθρωπότητα. Ο τουρκικός λαός έχει την μεγάλη ευθύνη και την ύψιστη τιμή, να αναδεικνύει την οικουμενικότητα του υπέροχου αυτού μνημείου», σημείωσε.