ΣΕΡΡΕΣ Αγέλες άγριων αλόγων στις πλαγιές του Μενοικίου όρους

 19/10/2008 00:00

ΣΕΡΡΕΣ Αγέλες άγριων αλόγων στις πλαγιές του Μενοικίου όρους
Η εντατικοποίηση της αγροτικής παραγωγής με τη χρησιμοποίηση μηχανημάτων (τρακτέρ κτλ.) είχε ως αποτέλεσμα να απελευθερωθούν τα άλογα και να καλπάσουν ελεύθερα προς τα βουνά.

Της Μαρίας Καραούλη

Μια αγέλη αγρίων αλόγων ζει στις πλαγιές του Μενοίκιου όρους, νοτιοανατολικά των νομών Σερρών και Δράμας, σε υψόμετρο 1.500 μέτρων, κοντά στο χωριό Μικρόπολη του δήμου Προσοτσάνης.
Έως τη δεκαετία του 1970 τα άλογα ήταν το πιο χρήσιμα ζώα για τους αγρότες, καθώς χρησιμοποιούνταν για το όργωμα και για κάθε είδους μεταφορές και μετακινήσεις. Όταν όμως στη συνέχεια τα τρακτέρ και τα αγροτικά μηχανήματα αντικατέστησαν τα περήφανα ζώα, ορισμένοι από τους ιδιοκτήτες αποφάσισαν να τα αφήσουν ελεύθερα στο φυσικό τους περιβάλλον. Με την πάροδο του χρόνου τα άλογα άλλαξαν συνήθειες ως οικόσιτα. Τότε δημιουργήθηκε μια άγρια φυλή που σήμερα ζει στο Μενοίκιο όρος. Στην αρχή ήταν καμιά τριανταριά άλογα, με την πάροδο των δεκαετιών όμως ο αριθμός τους αυξήθηκε και σήμερα στην περιοχή εντοπίζονται περίπου τριακόσια άτομα.

ΑΚΙΝΔΥΝΑ ΑΛΛΑ ΠΕΡΗΦΑΝΑ
Στη Μικρόπολη Σερρών, που βρίσκεται σε υψόμετρο 330 μέτρων, στο Μενοίκιο όρος, λειτουργεί από το 2001 κέντρο ενημέρωσης των επισκεπτών που θέλουν να περιηγηθούν το βουνό και να δουν από κοντά τα άλογα. Ο επισκέπτης μπορεί εύκολα να φτάσει ώς τη Μικρόπολη ακολουθώντας την εθνική οδό Δράμας - Νευροκοπίου (η Μικρόπολη απέχει από τη Δράμα 29 χιλιόμετρα). Φθάνοντας εκεί, μπορεί να ακολουθήσει τα μονοπάτια του Μενοίκιου και να δει από κοντά τα άγρια άλογα να καλπάζουν στις πλαγιές του βουνού. Όπως λένε οι ντόπιοι, είναι πανέμορφα και ακίνδυνα. Περισσότερο τρομάζουν τα ίδια από την παρουσία των ανθρώπων. Δεν είναι λίγες οι φορές, κυρίως το χειμώνα, που πλησιάζουν σε στάνες και οι κτηνοτρόφοι τούς δίνουν από την τροφή που έχουν για τα ζώα τους. Όταν υπάρχουν ακραία καιρικά φαινόμενα, τα άγρια άλογα κατεβαίνουν στα πεδινά και συχνά αναζητούν τροφή σε κατοικημένες περιοχές. “Μετακινούνται στα απέραντα λιβάδια του οροπεδίου της Καλλίπολης, σε τρεις τέσσερις αγέλες το καλοκαίρι και σε μία το χειμώνα, ακολουθώντας τον αρχηγό τους”, αναφέρει ο πρόεδρος του τοπικού συμβουλίου Μικρόπολης Προσοτσάνης Δράμας Αβραάμ Δαβίδ.
Εκτιμάται ότι τα βουνίσια άγρια άλογα είναι ανθεκτικά στο κρύο, στη βροχή και στο χιόνι, ότι αντέχουν για μέρες στην πείνα και στη δίψα και ότι μπορούν να τραφούν ακόμη και με φλοιούς δέντρων, για να επιβιώσουν.
Η καταγραφή των αλόγων είναι πολύ δύσκολη, διότι μετακινούνται συνεχώς και απομακρύνονται μόλις πλησιάσει άνθρωπος. Σύμφωνα με το κέντρο ενημέρωσης, ο αριθμός τους υπολογίζεται σήμερα σε περίπου τριακόσια άτομα.

ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΚΑΙ ΑΣΥΝΕΙΔΗΤΟΙ
Από την πλευρά του νομού Σερρών ο επισκέπτης μπορεί να συναντήσει τα άγρια άλογα σε απόσταση περίπου 10 χιλιομέτρων από το δημοτικό διαμέρισμα του Αγίου Πνεύματος. Κυρίως οι αγέλες εντοπίζονται στις θέσεις Ταμιευτήρας, Τσόγκα Καλύβια, Πατάτες και Δράνοβας. Παρότι είναι πανέμορφα και ακίνδυνα για τον άνθρωπο, δεν είναι λίγοι εκείνοι που επιτίθενται στα άγρια άλογα. Όπως καταγγέλλουν μέλη οικολογικών οργανώσεων από τις Σέρρες και τη Δράμα, πρόκειται κυρίως για αγρότες και κτηνοτρόφους, οι οποίοι ισχυρίζονται ότι τα άλογα καταστρέφουν τα λιβάδια, όπου βόσκουν τα δικά τους ζώα. “Υπάρχουν, όμως, και ορισμένοι επιτήδειοι που προσπαθούν να αιχμαλωτίσουν τα άλογα για να τα πουλήσουν”, ανέφερε ο κ. Δαβίδ. Τα περιστατικά αυτά έχουν θέσει σε συναγερμό τα μέλη των οικολογικών οργανώσεων, τα οποία, με επιστολή τους προς το υπουργείο Ανάπτυξης και την περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, ζητούν την άμεση επέμβαση των υπηρεσιών για την προστασία των αλόγων. Ο κ. Δαβίδ τόνισε πως οι αρμόδιες υπηρεσίες πρέπει να αναλάβουν τις ευθύνες τους, δεδομένου ότι τα άγρια άλογα είναι είδος υπό προστασία.

ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΗ ΠΕΡΙΟΧΗ
Στις ελληνικές περιοχές ειδικής προστασίας (πρόγραμμα Life-Φύση 2000) ανήκει και το Μενοίκιο όρος εξαιτίας της πλούσιας πανίδας και χλωρίδας του. Το κέντρο ενημέρωσης που λειτουργεί στη Μικρόπολη παρέχει στους επισκέπτες ολοκληρωμένο πακέτο πληροφοριών και πρόγραμμα δράσεων για το φυσικό περιβάλλον του Μενοικίου.
Στο κέντρο παρέχονται πληροφορίες με την προβολή ντοκιμαντέρ και διαφανειών. Παράλληλα οι επισκέπτες μπορούν να συμμετάσχουν σε δράσεις του εργαστηρίου περιβαλλοντικής εκπαίδευσης. Με αφετηρία το κέντρο ενημέρωσης πραγματοποιούνται οργανωμένες πεζοπορικές περιηγήσεις μέσω των ορειβατικών διαδρομών με σήμανση. Έτσι οι επισκέπτες έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν το φυσικό περιβάλλον, την ιστορία του τόπου, τα θρησκευτικά μνημεία, την παραδοσιακή αρχιτεκτονική στη Μικρόπολη, τις ασχολίες των κατοίκων ανάλογα με την εποχή (καπνοκαλλιέργεια, παραδοσιακό αργαλειό, καζάνι για την παραγωγή τσίπουρου). Οι αποστάσεις των διαδρομών κυμαίνονται από 2-4,5 χλμ., λαμβάνοντας υπόψη και την ύπαρξη της υψομετρικής διαφοράς, και η διάρκειά τους υπολογίζεται σε 60-90 λεπτά.
Η Μικρόπολη ή Καρλίκοβα, όπως λεγόταν επί τουρκοκρατίας, υπήρξε το κεφαλοχώρι της περιοχής, φημισμένο άλλοτε για τα καπνά του και γνωστό για τους εθνικούς του αγώνες. Ξεχωρίζει για το ευχάριστο κλίμα και την εξαιρετική θέα προς τις κορυφές του Φαλακρού. Προπολεμικά υπήρξε θέρετρο και διέθετε σανατόριο λόγω του υγιεινού της κλίματος. Εκείνη την περίοδο οι κάτοικοι έφταναν τους 3.800. Από το 1961 ο αριθμός των κατοίκων άρχισε να μειώνεται λόγω των μεταναστεύσεων στο εξωτερικό (κυρίως Γερμανία) και στα μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας. Σήμερα στο χωριό ζουν περίπου 1.100 άνθρωποι.
Στο χωριό, εκτός από τους ντόπιους κατοίκους, ήλθαν και εγκαταστάθηκαν μόνιμα Ορτακινοί, Καραμανλήδες, Μικρασιάτες, Πόντιοι, Θρακιώτες και Γραμουστιάνοι (φυλή Βλάχων).
Η εντατικοποίηση της αγροτικής παραγωγής με τη χρησιμοποίηση μηχανημάτων (τρακτέρ κτλ.) είχε ως αποτέλεσμα να απελευθερωθούν τα άλογα και να καλπάσουν ελεύθερα προς τα βουνά.

Της Μαρίας Καραούλη

Μια αγέλη αγρίων αλόγων ζει στις πλαγιές του Μενοίκιου όρους, νοτιοανατολικά των νομών Σερρών και Δράμας, σε υψόμετρο 1.500 μέτρων, κοντά στο χωριό Μικρόπολη του δήμου Προσοτσάνης.
Έως τη δεκαετία του 1970 τα άλογα ήταν το πιο χρήσιμα ζώα για τους αγρότες, καθώς χρησιμοποιούνταν για το όργωμα και για κάθε είδους μεταφορές και μετακινήσεις. Όταν όμως στη συνέχεια τα τρακτέρ και τα αγροτικά μηχανήματα αντικατέστησαν τα περήφανα ζώα, ορισμένοι από τους ιδιοκτήτες αποφάσισαν να τα αφήσουν ελεύθερα στο φυσικό τους περιβάλλον. Με την πάροδο του χρόνου τα άλογα άλλαξαν συνήθειες ως οικόσιτα. Τότε δημιουργήθηκε μια άγρια φυλή που σήμερα ζει στο Μενοίκιο όρος. Στην αρχή ήταν καμιά τριανταριά άλογα, με την πάροδο των δεκαετιών όμως ο αριθμός τους αυξήθηκε και σήμερα στην περιοχή εντοπίζονται περίπου τριακόσια άτομα.

ΑΚΙΝΔΥΝΑ ΑΛΛΑ ΠΕΡΗΦΑΝΑ
Στη Μικρόπολη Σερρών, που βρίσκεται σε υψόμετρο 330 μέτρων, στο Μενοίκιο όρος, λειτουργεί από το 2001 κέντρο ενημέρωσης των επισκεπτών που θέλουν να περιηγηθούν το βουνό και να δουν από κοντά τα άλογα. Ο επισκέπτης μπορεί εύκολα να φτάσει ώς τη Μικρόπολη ακολουθώντας την εθνική οδό Δράμας - Νευροκοπίου (η Μικρόπολη απέχει από τη Δράμα 29 χιλιόμετρα). Φθάνοντας εκεί, μπορεί να ακολουθήσει τα μονοπάτια του Μενοίκιου και να δει από κοντά τα άγρια άλογα να καλπάζουν στις πλαγιές του βουνού. Όπως λένε οι ντόπιοι, είναι πανέμορφα και ακίνδυνα. Περισσότερο τρομάζουν τα ίδια από την παρουσία των ανθρώπων. Δεν είναι λίγες οι φορές, κυρίως το χειμώνα, που πλησιάζουν σε στάνες και οι κτηνοτρόφοι τούς δίνουν από την τροφή που έχουν για τα ζώα τους. Όταν υπάρχουν ακραία καιρικά φαινόμενα, τα άγρια άλογα κατεβαίνουν στα πεδινά και συχνά αναζητούν τροφή σε κατοικημένες περιοχές. “Μετακινούνται στα απέραντα λιβάδια του οροπεδίου της Καλλίπολης, σε τρεις τέσσερις αγέλες το καλοκαίρι και σε μία το χειμώνα, ακολουθώντας τον αρχηγό τους”, αναφέρει ο πρόεδρος του τοπικού συμβουλίου Μικρόπολης Προσοτσάνης Δράμας Αβραάμ Δαβίδ.
Εκτιμάται ότι τα βουνίσια άγρια άλογα είναι ανθεκτικά στο κρύο, στη βροχή και στο χιόνι, ότι αντέχουν για μέρες στην πείνα και στη δίψα και ότι μπορούν να τραφούν ακόμη και με φλοιούς δέντρων, για να επιβιώσουν.
Η καταγραφή των αλόγων είναι πολύ δύσκολη, διότι μετακινούνται συνεχώς και απομακρύνονται μόλις πλησιάσει άνθρωπος. Σύμφωνα με το κέντρο ενημέρωσης, ο αριθμός τους υπολογίζεται σήμερα σε περίπου τριακόσια άτομα.

ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΚΑΙ ΑΣΥΝΕΙΔΗΤΟΙ
Από την πλευρά του νομού Σερρών ο επισκέπτης μπορεί να συναντήσει τα άγρια άλογα σε απόσταση περίπου 10 χιλιομέτρων από το δημοτικό διαμέρισμα του Αγίου Πνεύματος. Κυρίως οι αγέλες εντοπίζονται στις θέσεις Ταμιευτήρας, Τσόγκα Καλύβια, Πατάτες και Δράνοβας. Παρότι είναι πανέμορφα και ακίνδυνα για τον άνθρωπο, δεν είναι λίγοι εκείνοι που επιτίθενται στα άγρια άλογα. Όπως καταγγέλλουν μέλη οικολογικών οργανώσεων από τις Σέρρες και τη Δράμα, πρόκειται κυρίως για αγρότες και κτηνοτρόφους, οι οποίοι ισχυρίζονται ότι τα άλογα καταστρέφουν τα λιβάδια, όπου βόσκουν τα δικά τους ζώα. “Υπάρχουν, όμως, και ορισμένοι επιτήδειοι που προσπαθούν να αιχμαλωτίσουν τα άλογα για να τα πουλήσουν”, ανέφερε ο κ. Δαβίδ. Τα περιστατικά αυτά έχουν θέσει σε συναγερμό τα μέλη των οικολογικών οργανώσεων, τα οποία, με επιστολή τους προς το υπουργείο Ανάπτυξης και την περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, ζητούν την άμεση επέμβαση των υπηρεσιών για την προστασία των αλόγων. Ο κ. Δαβίδ τόνισε πως οι αρμόδιες υπηρεσίες πρέπει να αναλάβουν τις ευθύνες τους, δεδομένου ότι τα άγρια άλογα είναι είδος υπό προστασία.

ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΗ ΠΕΡΙΟΧΗ
Στις ελληνικές περιοχές ειδικής προστασίας (πρόγραμμα Life-Φύση 2000) ανήκει και το Μενοίκιο όρος εξαιτίας της πλούσιας πανίδας και χλωρίδας του. Το κέντρο ενημέρωσης που λειτουργεί στη Μικρόπολη παρέχει στους επισκέπτες ολοκληρωμένο πακέτο πληροφοριών και πρόγραμμα δράσεων για το φυσικό περιβάλλον του Μενοικίου.
Στο κέντρο παρέχονται πληροφορίες με την προβολή ντοκιμαντέρ και διαφανειών. Παράλληλα οι επισκέπτες μπορούν να συμμετάσχουν σε δράσεις του εργαστηρίου περιβαλλοντικής εκπαίδευσης. Με αφετηρία το κέντρο ενημέρωσης πραγματοποιούνται οργανωμένες πεζοπορικές περιηγήσεις μέσω των ορειβατικών διαδρομών με σήμανση. Έτσι οι επισκέπτες έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν το φυσικό περιβάλλον, την ιστορία του τόπου, τα θρησκευτικά μνημεία, την παραδοσιακή αρχιτεκτονική στη Μικρόπολη, τις ασχολίες των κατοίκων ανάλογα με την εποχή (καπνοκαλλιέργεια, παραδοσιακό αργαλειό, καζάνι για την παραγωγή τσίπουρου). Οι αποστάσεις των διαδρομών κυμαίνονται από 2-4,5 χλμ., λαμβάνοντας υπόψη και την ύπαρξη της υψομετρικής διαφοράς, και η διάρκειά τους υπολογίζεται σε 60-90 λεπτά.
Η Μικρόπολη ή Καρλίκοβα, όπως λεγόταν επί τουρκοκρατίας, υπήρξε το κεφαλοχώρι της περιοχής, φημισμένο άλλοτε για τα καπνά του και γνωστό για τους εθνικούς του αγώνες. Ξεχωρίζει για το ευχάριστο κλίμα και την εξαιρετική θέα προς τις κορυφές του Φαλακρού. Προπολεμικά υπήρξε θέρετρο και διέθετε σανατόριο λόγω του υγιεινού της κλίματος. Εκείνη την περίοδο οι κάτοικοι έφταναν τους 3.800. Από το 1961 ο αριθμός των κατοίκων άρχισε να μειώνεται λόγω των μεταναστεύσεων στο εξωτερικό (κυρίως Γερμανία) και στα μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας. Σήμερα στο χωριό ζουν περίπου 1.100 άνθρωποι.
Στο χωριό, εκτός από τους ντόπιους κατοίκους, ήλθαν και εγκαταστάθηκαν μόνιμα Ορτακινοί, Καραμανλήδες, Μικρασιάτες, Πόντιοι, Θρακιώτες και Γραμουστιάνοι (φυλή Βλάχων).
Επιλέξτε Κατηγορία