Στην περιφερειακή ενότητα Θεσσαλονίκης λειτουργούν περίπου 6.000 καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος. Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ένωσης Εστιατόρων Ψητοπωλών και Καφέ Μπαρ Γιάννη Φιλοκώστα, το 10%- 20% εξ αυτών είτε δεν άνοιξε, είτε άνοιξε και μετά από λίγο ανέστειλε τη λειτουργία του για άγνωστο χρονικό διάστημα -το ποσοστό αυτό αντιστοιχεί σε αρκετές εκατοντάδες καταστήματα, ίσως δεν το νούμερο να είναι και τριψήφιο. Στο ίδιο περίπου ποσοστό, 15%, υπολογίζει και ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδία Εστιατορικών και Συναφών Επαγγελμάτων (αλλά και της ΓΣΕΒΕΕ) Γιώργος Καββαθάς τα κλειστά καταστήματα πανελλαδικά. Σε σύνολο 80.000 καταστημάτων, αυτό σημαίνει ότι πάνω από 10.000 επιχειρήσεις παραμένουν κλειστές.

«Δεν μετάνιωσα που δεν άνοιξα»

Γιατί όμως από τα μέσα Μαΐου, που άνοιξε πλέον την οικονομία, έστω και με τους περιορισμούς που θέτει η πανδημία, κάποιοι επέλεξαν να μην δουλέψουν; Για πολλούς από αυτούς που διατηρούν εποχικά καταστήματα σε τουριστικές περιοχές το να ανοίξουν δεν είχε νόημα, αφού δεν υπήρχαν τουρίστες. Η εξαφάνιση των τουριστών έγινε παραπάνω από αισθητή όμως και στη Θεσσαλονίκη, ειδικά στα εστιατόρια και τα καφέ μπαρ του κέντρου.

Ένας από τους επιχειρηματίες που επέλεξε να μην ανοίξει την επιχείρησή του είναι ο Δημήτρης Γαλανίδης, που διατηρεί εστιατόριο στα Λαδάδικα. Έκλεισε πριν το lockdown, βλέποντας προς τα πού οδεύει η κατάσταση και το Μάιο, όταν οι άλλοι άνοιγαν αποφάσισε να μη βιαστεί. Βλέποντας πως κινούνταν η αγορά, συνεχώς μετάθετε την ημερομηνία του ανοίγματος. «Βλέπαμε συναδέλφους να αγοράζουν πλέξιγκλας, να μπαίνουν σε έξοδα και μετά να αλλάζουν οι προδιαγραφές. Όλοι ήταν πελαγωμένοι». Πάντως ο ίδιος δεν μετανιώνει για την απόφασή του. «Τουρίστες δεν ήρθαν, η διεθνής έκθεση που έφερνε χιλιάδες κόσμου στην πόλη δεν έγινε…» εξηγεί. Πλέον δεν αντέχει άλλο να κρατά κλειστή την επιχείρηση και προετοιμάζεται για άνοιγμα στα μέσα Οκτωβρίου, αλλά και πάλι φοβάται ότι μπορεί να αλλάξουν όλα ξαφνικά. «Μας φοβίζει ένα δεύτερο lockdown. Ο κ. Σταϊκουρας μπορεί να λέει ότι αντέχει το κράτος, αλλά όχι οι επιχειρήσεις» λέει.

Ο χειμώνας της απόλυτης αβεβαιότητας

Τη δική τους αποτίμηση θα κάνουν και όσοι άνοιξαν τα μαγαζιά τους αυτούς τους μήνες, για να αποφασίσουν αν θα συνεχίσουν να λειτουργούν. Η μείωση του τζίρου αυτό το διάστημα είναι 45-50% στα καφέ, 57%-60% στην εστίαση και φτάνει το 90% σε καταστήματα που φιλοξενούσαν δεξιώσεις, σύμφωνα με στοιχεία του ινστιτούτου της ΓΣΕΒΒΕ που επικαλείται ο κ. Καββαθάς.

Από τις αρχές Αυγούστου η εστίαση είναι σε μερικό lockdown λέει ο ίδιος, αναφερόμενος στο κλείσιμο της εστίασης μετά τα μεσάνυχτα, γιατί ουσιαστικά μειώνεται ο ωφέλιμος χρόνος που ένα εστιατόριο ή ένα μπαρ δέχεται πελάτες. Καταστήματα που δούλευαν τη νύχτα αλλά και πατσατζίδικα έχουν επηρεαστεί καθολικά, ενώ στους μεγάλους χαμένους είναι και επιχειρήσεις τροφοδοσίας που προετοίμαζαν μπουφέ σε συνέδρια, εκδηλώσεις, δεξιώσεις γάμων κ.λπ.

Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει πώς θα εξελιχθεί ο χειμώνας, αλλά κανείς δεν μπορεί να είναι αισιόδοξος. Όλα εξαρτώνται από την εξέλιξη της πανδημίας. Θα έχει ο κόσμος έχει τη διάθεση να φάει και να διασκεδάσει σε κλειστούς χώρους; Θα ευνοήσει ο καιρός τα τραπεζάκια έξω και για πόσο καιρό;

Υπενθυμίζεται ότι στο εσωτερικό υπάρχει περιορισμός στην πληρότητα, που δεν ξεπερνά το 45%. «Δηλαδή η εστίαση ξεκινά με -55% με το καλημέρα», σχολιάζει ο κ. Φιλοκώστας. «Αν ένα μαγαζί είχε 100 πελάτες, θα επιτρέπεται να έχει 45. Ο νόμος μας απαγορεύει να γεμίσουμε, αλλά έτσι δεν θα μπορέσουμε να ανταπεξέλθουμε στις υποχρεώσεις που συσσωρεύτηκαν. Επί 2,5 μήνες τα μαγαζιά δεν εισέπρατταν, δεν μπορούσαν να πληρώσουν τις τρέχουσες και ρυθμισμένες οφειλές. Μετά οι τζίροι ήταν πολύ πεσμένοι γιατί ο κόσμος δεν είχε να ξοδέψει» λέει ο κ. Φιλοκώστας. Ο ίδιος είναι προετοιμασμένος για τον δυσκολότερο χειμώνα που πέρασε ο κλάδος και υπολογίζει ότι στο τέλος του το ποσοστό όσων επιχειρήσεων κλείσουν ή πουληθούν μπορεί να φτάσει στο 30%.

Ημίμετρα

Όσο για τα μέτρα της κυβέρνησης τα χαρακτηρίζει ημίμετρα. «Μας δίνει αναπνοές σήμερα και θα μας τις πάρει πίσω μετά από δύο μήνες, μας δίνει δηλαδή αναστολή στο θάνατο. Οι επιδότηση για εκατό χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας ήταν δώρο άδωρο, εμείς δεν μπορούμε να πάρουμε νέους υπαλλήλους, παλεύουμε να κρατήσουμε αυτούς που έχουμε».

«Τα μέτρα στήριξης του κλάδου είναι ανύπαρκτα. Εμείς μετράμε ζημιά από την Παρασκευή πριν το lockdown, γιατί όλα τα εστιατόρια ήταν φορτωμένα με πρώτες ύλες για το Σαββατοκύριακο» σημειώνει ο κ. Καββαθάς. «Το μόνο μέτρο στήριξης ήταν τα 800 ευρω, ενώ όσοι είχαν προσωπικό πάνω από 20 άτομα ούτε αυτά δεν πήραν. Το πρόγραμμα Συνεργασία δεν μας καλύπτει γιατί στην εστίαση οι περισσότεροι εργαζόμενοι ειναι μερικής απασχόλησης. Ακόμα κι αν μειώθηκε το ενοίκιο στο 60% αν τα έσοδα είναι μηδενικά τα χρέη συσσωρεύονται. Μην ξεχνάμε ότι οι επιχειρήσεις βγήκαν από μια δεκαετή κρίση, με απανωτές αυξήσεις ΦΠΑ στην εστίαση» λέει, επισημαίνοντας ότι ο κλάδος χρειάζεται ένα εξειδικευμένο πρόγραμμα στήριξης.