Προϋπολογισμός
Άκουσα τη συζήτηση για τον προϋπολογισμό. Πραγματικά πρέπει να ακούει ο μέσος πολίτης τη συζήτηση για τον προϋπολογισμό. Έχει ενδιαφέρον γιατί καθορίζει πως θα ξοδευτούν τα λεφτά που μαζεύει το κράτος από τους πολίτες από τους άμεσους και έμμεσους φόρους. Αντί για αυτό ακούει διαφόρων ειδών ιστορίες για πιθανόν ενδιαφέροντα αλλά άσχετα πράγματα.
Πρώτο και βασικό ερώτημα είναι από πού και πως μαζεύονται οι φόροι. Ο λόγος έμμεσων προς άμεσους καθορίζει επίσης την υγεία μιας οικονομικής διαχείρισης. Το 2018 ο λόγος αυτός ήταν 1,32 με το 56,9% των εισπράξεων να προέρχεται από την έμμεση φορολογία και το 43,1% από την άμεση.
Πέρυσι ήταν 1,37 και θα γίνει 1,45 φέτος (το 2021). Το 57,5% πέρυσι και το 59% το 2021 των εισπράξεων προέρχεται έμμεση φορολογία. Σχεδόν 6 στα 10 ευρώ φόρων προέρχονται από τον ΦΠΑ, τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης και τους λοιπούς έμμεσους φόρους. Σε αντίθεση με τους άμεσους φόρους που επιβαρύνουν αναλογικά εκείνους που έχουν μεγαλύτερο εισόδημα οι έμμεσοι φόροι πλήττουν αδιακρίτως όλους τους φορολογούμενους ακόμη και τα πολύ φτωχά νοικοκυριά.
Αλλά υπάρχει -όπως λένε, υστέρηση! Η υστέρηση αυτή είναι τελικά εκείνη που υπαγορεύει στις Ελληνικές κυβερνήσεις να επιβάλλουν ολοένα και μεγαλύτερη έμμεση φορολογία. Είχαμε και θα έχουμε και 10% έλλειμα…
Έχουμε επιλέξει ως κοινωνία υψηλές δαπάνες και προς τούτο έχουμε χαμηλά φορολογικά έσοδα. Πώς λοιπόν θα συντηρηθεί στο μέλλον αυτό το επίπεδο δαπανών;
Μετά, το ερώτημα είναι τι γίνονται τα λεφτά. Σχεδόν 90% είναι μισθοί και συντάξεις που σημαίνει ότι δεν περισσεύει τίποτα για αναπτυξιακά μέτρα και λειτουργικά έξοδα. Άραγε μπορεί να λειτουργεί ένα πανεπιστήμιο χωρίς λειτουργικές δαπάνες; Μόνο με την εξασφάλιση των μισθών του προσωπικού του; Πιθανόν χωρίς λεφτά για τίποτα άλλο;
Γιατί τότε διατηρούμε το μοντέλο αυτό; Τι άραγε σημαίνει ότι θα υπάρξει σωρεία προσλήψεων σε θέσεις για να παραχθούν υπηρεσίες για τις οποίες δεν θα υπάρχει η δυνατότητα και τα μέσα να παραχθούν παρά μόνο υπάλληλοι που θα πληρώνονται για να τις παράγουν;
Αφού τελικά η σχέση ιδιωτικών προς δημόσιες δαπάνες είναι 1 προς 1 (δηλαδή για κάθε ευρώ δημόσιων δαπανών δαπανούμε ένα ευρώ ιδιωτικά) αυτό σημαίνει ότι υπάρχει ζήτημα ποιότητας και επάρκειας των υπηρεσιών. Ενδιαφερόμαστε; Φυσικά όχι. Η αδηφάγος κοινή γνώμη αναζητά θέσεις και προσλήψεις. Όπως έχω πει και άλλες φορές. Μπορείς να τους προσλάβεις όλους. Να τους πληρώνεις δεν είναι και τόσο βέβαιο.
Μετά, υπάρχει το ερώτημα που κατευθύνονται τα έσοδα. Υπάρχει περιφερειακό σκέλος προγραμματισμού; Φυσικά όχι. Προβλέπεται η κατανομή σε περιφερειακό σκέλος; Είναι εγγυημένα τα έσοδα της περιφερειακής και της δημοτικής αυτοδιοίκησης;
Δύσκολα και αναπάντητα ερωτήματα. Άλλο μοντέλο; Θα περιμένουμε αρκετά…
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 20 Δεκεμβρίου 2020
