ΑΠΟΨΕΙΣ

Από οικονομικής και δημοσιονομικής άποψης, θα λέγαμε ότι ο τουρισμός κάθε χρονιά «σώζει την παρτίδα». Εκατομμύρια τουρίστες αποφέρουν έναν τεράστιο όγκο εσόδων για το κράτος και δημιουργούν ταμειακά αποθέματα τα οποία αποδεικνύονται σωτήρια για τον εκάστοτε υπουργό Οικονομικών. Ειδικότερα, στη χρονική συγκυρία που διανύουμε με την ενεργειακή κρίση και την ακρίβεια να καθηλώνει τα νοικοκυριά, η καλή πορεία του τουρισμού θα δημιουργήσει τα απαιτούμενα δημοσιονομικά περιθώρια που θα επιτρέψουν στην κυβέρνηση να προωθήσει μέτρα που θα ανακουφίσουν την κοινωνία.

Το ερώτημα που διατυπώνεται στον τίτλο σχετίζεται κυρίως με τις υποδομές. Ειδικά στις περιόδους αιχμής, φαίνεται ολοκάθαρα ότι σε πολλές περιοχές της χώρας οι υφιστάμενες υποδομές δεν επαρκούν για να στηρίξουν τον όγκο των τουριστών που επισκέπτονται τη χώρα. Αθροιστικά με τον εσωτερικό τουρισμό, δημιουργείται μία κατάσταση που πολλές φορές είναι ανυπόφορη, η αξία και η ποιότητα του τουριστικού προϊόντος εκ των πραγμάτων υποβαθμίζεται και σίγουρα μακροπρόθεσμα αυτό θα οδηγήσει σε αλλοίωση του brand της χώρας. Αυτή η υπερβάλλουσα ζήτηση δημιουργεί ακόμη ένα πρόβλημα: στην προσπάθειά της να καλυφτεί, οι άνθρωποι που προσφέρουν το τουριστικό προϊόν δεν φαίνεται να ενδιαφέρονται για την ποιότητά του, για τα πολιτιστικά στοιχεία που συνθέτουν την ταυτότητα κάθε τόπου και εμφανίζουν μία σιγουριά για τη δεδομένη σχεδόν ζήτηση. Ένα τεράστιο ζήτημα που θα μας απασχολήσει είναι το γεγονός ότι πολλές τουριστικές περιοχές έχουν μετατραπεί σε αστικά τοπία με τις σχετικές τους ιδιαιτερότητες: κίνηση στους δρόμους, απουσία parking… Σε όλους μας έχει τύχει να έχουμε επισκεφτεί ένα μέρος μετά από αρκετά χρόνια και να μην το αναγνωρίζουμε από τις παρεμβάσεις που έχουν γίνει. Παρεμβάσεις που τις περισσότερες φορές δεν έχουν γίνει βάσει κάποιου σχεδίου αλλά άναρχα, χωρίς να προβλέπεται σε ορισμένες περιπτώσεις ούτε η διασφάλιση της ασφάλειας των τουριστών. Είναι να απορείς πολλές φορές ακόμη και με την ανοχή που έχουν δείξει οι ντόπιοι που επέτρεψαν να αλλάξει ριζικά η φυσιογνωμία της περιοχής που έχουν μεγαλώσει.

Από την άλλη πλευρά, η τοπική αυτοδιοίκηση εμφανίζεται πολλές φορές αδύναμη να διαχειριστεί τις προκλήσεις: από τα συστήματα ύδρευσης και αποχέτευσης μέχρι και την αποκομιδή των σκουπιδιών η καθημερινότητα τους θερινούς μήνες γίνεται πολύ δύσκολη. Πράγματι, ο όγκος των τουριστών είναι τεράστιος και ενδεχομένως μη διαχειρίσιμος. Αλλά και η εικόνα με τους γεμάτους κάδους και την υπερχείλιση των σκουπιδιών δεν είναι μία εικόνα που αναβαθμίζει την τοπική περιοχή και τη χώρα. Το γεγονός ότι σχεδόν παντού ξεφυτρώνουν beach-bar, σε περιοχές που δεν έχουν και δεν μπορούν να έχουν σχετικές υποδομές απομειώνει την αξία του προϊόντος που προσφέρουμε.

Πρέπει να πάρουμε, ως χώρα, μία απόφαση. Ή θα γίνουμε το fast food του τουρισμού ή θα διατηρήσουμε ένα υψηλό επίπεδο παροχής τουριστικών υπηρεσιών. Όταν λέμε ως χώρα δεν εννοούμε αποκλειστικά την πολιτεία. Περιλαμβάνει τους επιχειρηματίες, την τοπική αυτοδιοίκηση και όλους όσους εμπλέκονται με τον ένα ή τον άλλο τρόπο στον τουρισμό. Θα πρέπει να υπάρξει σχεδιασμός ακόμα και για το πού χτίζουμε, πώς χτίζουμε και τι ακριβώς θέλουμε να δημιουργήσουμε. Να υπάρξει σχεδιασμός τοποθέτησης -και επανατοποθέτησης όπου απαιτείται- του τουριστικού προϊόντος. Αν εφησυχάσουμε στο ότι το «μαγαζί» μας θα «πουλάει» πάντα, η ζημιά θα είναι μεγάλη όχι μόνο για τον τουριστικό κλάδο αλλά και για τη χώρα.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 13-14.08.2022