ΑΠΟΨΕΙΣ

Η ελληνική οικονομία κατάφερε να βγει από την υγειονομική κρίση της πανδημίας με τις ελάχιστες δυνατές απώλειες. Η στήριξη που παρείχε η ελληνική κυβέρνηση αποδεικνύεται ότι ήταν εύστοχη και αποτελεσματική, περιορίζοντας σημαντικά τις συνέπειες στην πραγματική οικονομία. Αναμφισβήτητα, οι συνθήκες κάτω από τις οποίες κλήθηκε να λειτουργήσει η αγορά ήταν πρωτόγνωρες και σίγουρα υπήρξαν απώλειες. Αλλά όπως προαναφέρθηκε αυτές παρέμειναν στο ελάχιστο δυνατό επίπεδο. Διαφορετικά, αν δεν λαμβάνονταν τα μέτρα στήριξης των επιχειρήσεων και των εργαζομένων, τώρα θα μιλούσαμε για ένα κατεστραμμένο τοπίο στην οικονομία. Θα πρέπει να τονίσουμε ότι αν δεν υπήρχε το δίχτυ προστασίας που «απλώθηκε» στο σύνολο της οικονομικής δραστηριότητας κατά τη διάρκεια της πανδημίας, τώρα δεν θα μπορούσαμε να μιλάμε για οικονομική ανάπτυξη. Και σίγουρα δεν θα είχαμε το δημοσιονομικό περιθώριο να στηρίξουμε τους οικονομικά ευάλωτους στην ενεργειακή κρίση που πλήττει νοικοκυριά και επιχειρήσεις.

Το μεγαλύτερο ρίσκο που έχει να αντιμετωπίσει η Ελλάδα βραχυπρόθεσμα είναι η πολιτική αβεβαιότητα και η αστάθεια που προκαλεί. Ο πολιτικός κίνδυνος έχει αρχίσει ήδη να αναλύεται και να αξιολογείται από τους επενδυτικούς οργανισμούς και τα επενδυτικά funds που θέλουν να τοποθετήσουν τα κεφάλαια τους στη χώρα μας. Έχουμε ήδη, εξάλλου, εισέλθει σε προεκλογική περίοδο η οποία αναμένεται να είναι ιδιαίτερα «τοξική». Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι ο πολιτικός κίνδυνος στη χώρα μας είναι πολύ συγκεκριμένος: πρόκειται για τον εκλογικό νόμο ο οποίος στηριζόμενος στην απλή αναλογική μειώνει σημαντικά τις πιθανότητες σχηματισμού αυτοδύναμης κυβέρνησης. Ως εκ τούτου, είτε προκύψει κυβέρνηση στηριζόμενη σε συμμαχίες ετερόκλητων κομμάτων είτε ακολουθήσει διαδοχική προσφυγή στην κάλπη, το σίγουρο είναι θα επικρατήσει μία περίοδος ακυβερνησίας. Το κακό για τη χώρα ότι αυτή η περίοδος αστάθειας ταυτίζεται χρονικά με την ανασυγκρότηση της ελληνικής οικονομίας η οποία αφήνει πίσω της μία υπερδεκαετή οικονομική κρίση και μία πανδημία και, ταυτόχρονα, προσπαθεί να διαχειριστεί τις συνέπειες ενός πολέμου.

Ο κίνδυνος της πολιτικής αβεβαιότητας αναδεικνύεται σε μία πολύ κρίσιμη παράμετρο για την πορεία της οικονομίας και της χώρας. Η αυξημένη κρισιμότητα συνδέεται με τη διαχείριση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και τις σχετικές προθεσμίες αξιοποίησης των δυνατοτήτων που παρέχει. Ειδικότερα, η δυνατότητα απορρόφησης των κεφαλαίων του Ταμείου Ανάκαμψης είναι δυνατή μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου του 2026. Αυτό σημαίνει ότι η χρονική περίοδος 2023-2026 αποτελεί ένα χρονικό φάσμα που εξετάζεται ενδελεχώς από τους ενδιαφερόμενους επενδυτές όσον αφορά τo πολιτικό κλίμα, την ατζέντα και τη «φιλοσοφία» της επόμενης κυβέρνησης.

Πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι η ελληνική οικονομία διανύει μία σημαντική και κρίσιμη περίοδο. Θα έχει, επίσης, μπροστά της μία ευκαιρία να επουλώσει τις «πληγές» των διαδοχικών κρίσεων που άφησαν το πιο μελανό αποτύπωμα στη νεότερη ιστορία της. Μία ευκαιρία για μπορέσουν να ζήσουν οι νεότερες γενιές -εκτός από οικονομικές, πολιτικές και κοινωνικές κρίσεις- κανονικές ημέρες που θα δίνουν τη δυνατότητα για ένα καλύτερο μέλλον. Είναι απαραίτητο να καταλάβουμε έγκαιρα ότι πολιτική σταθερότητα συνεπάγεται οικονομική ανάπτυξη και ευημερία.