Η απόφαση - σταθμός του Συμβουλίου της Επικρατείας δικαιώνει οριστικά τους συνταξιούχους που διεκδικούσαν αναδρομικά για τις περικοπές των συντάξεών τους την περίοδο Μαΐου 2015 - Ιουνίου 2016, αποτελώντας παράλληλα ισχυρό δεδικασμένο για μελλοντικές διεκδικήσεις. Η ιστορική απόφαση αφορά μόνο όσους είχαν προσφύγει στα δικαστήρια (περίπου 250.000 άτομα).

Τα αναδρομικά ποσά συντάξεων που θα επιστραφούν στους συνταξιούχους κυμαίνονται από 660 - 10.000 ευρώ με την απόφαση να αφορά την καταβολή αναδρομικών για το 11μηνο που μεσολάβησε από την προηγούμενη απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου (Ιούνιος 2015) έως και την ψήφιση του νόμου Κατρούγκαλου (Μάιος 2016). Μετά την εφαρμογή του επίμαχου νόμου, το ΣτΕ έκρινε ότι δεν μπορεί να διεκδικηθούν αναδρομικά. Η πολυαναμενόμενη απόφαση ξεκαθαρίζει το τοπίο αναφορικά με τις διεκδικήσεις των συνταξιούχων, πετώντας το μπαλάκι στην κυβέρνηση που καλείται να αποφασίσει πότε και σε ποιους θα επιστρέψει τα αναδρομικά.

Το υπουργείο Εργασίας, σύμφωνα με πληροφορίες, προσανατολίζεται στην καταβολή των αναδρομικών σε δόσεις (από το 2021) και σε βάθος πενταετίας, συναρτήσει των δημοσιονομικών αντοχών της χώρας, ακόμα και για όσους δεν προσέφυγαν στα δικαστήρια για λόγους δικαιοσύνης αλλά και διότι αν προσφύγουν, και με δεδομένο πως υπάρχει ήδη δεδικασμένο, το πιθανότερο είναι πως θα δικαιωθούν. Το συνολικό ποσό που θα καταβάλλει το κράτος σε αυτή την περίπτωση υπολογίζεται σε περίπου 4 δισ. (χωρίς την παρακράτηση του φόρου και των εισφορών). Δυνητικοί δικαιούχοι των αναδρομικών είναι όλοι οι παλιοί συνταξιούχοι, περίπου 2,5 εκατομμύρια άτομα. Η «ΜτΚ» με τη βοήθεια του οικονομολόγου και πρώην διοικητή του ΙΚΑ, Ιωάννη Σωπασή επιχειρεί να αποκωδικοποιήσει την απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου.

Η ερμηνεία της απόφασης

Σύμφωνα με τον κ. Σωπασή, όσοι συνταξιούχοι πριν από τον Ιούνιο του 2015 είχαν προσφύγει θα πάρουν αναδρομικά από 1/1/2012 (εφαρμογή Ν. 4051/2012). Να σημειωθεί πως το ΣτΕ είχε κρίνει με προγενέστερη απόφασή του αντισυνταγματικές τις μνημονιακές περικοπές των συντάξεων την περίοδο 2012 - 2015, αλλά δεν υποχρέωσε το δημόσιο να επιστρέψει τα χρήματα. Aυτοί που άσκησαν αγωγή μετά τον Ιούνιο του 2015 (είναι και η μεγάλη πλειοψηφία) θα πάρουν αναδρομικά μόνο για την περίοδο Ιούνιος 2015 - Μάιος 2016. Οι συνταξιούχοι που δεν άσκησαν ένδικα μέσα μπορούν είτε να προσφύγουν στη δικαιοσύνη (με μοναδική προϋπόθεση αν επιλέξουν αυτό τον δρόμο να μην έχει υπάρξει παραγραφή) είτε να περιμένουν την απόφαση της κυβέρνησης για τον τρόπο καταβολής των αναδρομικών για το 11μηνο. Η απόφαση αφορά συνταξιούχους όλων των ταμείων εκτός δημοσίου ενώ θα βγει και ετυμηγορία από το Ελεγκτικό Συνέδριο για τους δημοσίους υπαλλήλους στο ίδιο πνεύμα με την απόφαση του ΣτΕ. Ενδεικτικά, συνταξιούχοι των ταμείων ΔΕΚΟ, ΔΕΗ, ΟΤΕ, δημοσίου, πρώην ΙΚΑ, πρώην ΟΑΕΕ, υπουργείου Οικονομικών θα λάβουν αναδρομικά. «Η σωστή απόφαση και το πιο δίκαιο θα ήταν η κυβέρνηση να καταβάλλει τα αναδρομικά σε όλους τους συνταξιούχους, από τη στιγμή που υπάρχει δεδικασμένο αν προσφύγουν όσοι δεν άσκησαν αγωγή μέχρι τώρα θα δικαιωθούν», τονίζει ο κ. Σωπασής.

Οι περικοπές που διεκδικήθηκαν από όσους προσέφυγαν στα δικαστήρια είναι:

- Μείωση που εφαρμόζεται κλιμακωτά από 5% έως 20% για συντάξεις ή άθροισμα συντάξεων (κύριες και επικουρικές) από 1.000 ευρώ και άνω (Ν. 4093/2012).

- Μείωση 12% στο τμήμα της κύριας σύνταξης που υπερβαίνει τα 1.300 ευρώ (Ν. 4051/2012).

- Μείωση στις επικουρικές κλιμακωτά από 10% έως 20% από το πρώτο ευρώ (Ν. 4051/2012).

- Περικοπή των δώρων Χριστουγέννων, Πάσχα και του επιδόματος αδείας που για τις κύριες συντάξεις ήταν, αντίστοιχα, 400 ευρώ, 200 ευρώ και 200 ευρώ (Ν. 4093/2012).

- Περικοπή των δώρων στις επικουρικές, δηλαδή δύο επικουρικές ανά έτος (Ν. 4093/2012).

Ποιοι και πότε θα λάβουν αναδρομικά από 1.500 - 4.000 ευρώ

«Υπάρχει και ο επανυπολογισμός των κύριων και επικουρικών συντάξεων (από το 2016 και μετά για τους νέους συνταξιούχους) σε εφαρμογή του νόμου Βρούτση και ο οποίος αφορά πάνω από 200.000 συνταξιούχους όλων των ταμείων, σε αυτούς θα καταβληθούν αναδρομικά ενός χρόνου τον Νοέμβριο, τα ποσά θα κυμαίνονται από 1.500 - 4.000 ευρώ», επισημαίνει ο οικονομολόγος. Αξίζει να σημειωθεί πως μέχρι τώρα αν και έχει ψηφιστεί ο νόμος Βρούτση από τον Φεβρουάριο, οι συντάξεις εκδίδονται με τον νόμο Κατρούγκαλου!

Τον Οκτώβριο θα γίνει η καταβολή των κύριων συντάξεων αυξημένων με τα νέα ποσοστά αναπλήρωσης, όπως αυτά νομοθετήθηκαν με τον Ν. 4670/2020. Αφορά όσους συνταξιούχους έχουν πάνω από 30 συντάξιμα έτη, σε εφαρμογή του νόμου Βρούτση (ισχύει από τις 28/2/2020). Η αύξηση κινείται από 12 έως 252 ευρώ. Οι αυξήσεις στις καταβαλλόμενες συντάξεις θα αφορούν κυρίως τους νέους συνταξιούχους. Όσο περισσότερα έτη ασφάλισης έχει κάθε συνταξιούχος, τόσο μεγαλύτερη αύξηση θα διαπιστώσει. Ακόμη, η αύξηση θα είναι μεγαλύτερη όσο μεγαλύτερες είναι οι συντάξιμες αποδοχές, δηλαδή οι αποδοχές επί των οποίων υπολογίζονται οι συντάξεις. Η μέγιστη αύξηση θα ανέλθει στα 252 ευρώ.

Αναμονή για σύνταξη μέχρι και 2,5 χρόνια γιατί δεν υπάρχει… λογισμικό

Την ώρα που ο ΕΦΚΑ, όπως πομπωδώς διακηρύσσει ο κ. Βρούτσης, περνάει στην ψηφιακή εποχή με στόχο στα τέλη του 2021 το 80-85% των συντάξεων να εκδίδεται ψηφιακά, η αναμονή για σύνταξη για όσους έχουν παράλληλη ασφάλιση φτάνει μέχρι και τα 2,5 χρόνια! «Υπάρχουν αυτή τη στιγμή πάνω από 25.000 αιτήσεις ατόμων με παράλληλη ασφάλιση σε εκκρεμότητα που περιμένουν να λάβουν σύνταξη καθώς δεν υπάρχει μηχανογραφικό πλαίσιο για να απονεμηθεί η σύνταξη, έχουμε πελάτες στο γραφείο που περιμένουν 2,5 χρόνια», σημειώνει ο Ιωάννης Σωπασής.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 19 Ιουλίου 2020