Συνέντευξη στον Αλέξανδρο Παντελάκη

 «Υπάρχουν τρεις θεοί που κατοικούν στο έργο και ένα δαιμόνιο. Οι θεοί είναι ο έρωτας, ο πόλεμος και η ποίηση, και το δαιμόνιο είναι ο Πουκ, από το ‘όνειρο καλοκαιρινής νύκτας’, που καιροφυλακτεί ανά πάσα στιγμή με τα μαγικά του φίλτρα», ξεκινά να μας λέει ο σκηνοθέτης ενόψει της παράστασης που ανεβάζει με έναν νέο θίασο στο φουαγιέ της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών. «Αυτοί οι θεοί σχηματίζουν παρέες ανά δύο, ανά τρεις, αφήνοντας πάντα κάποιον απέξω», αναφέρει για τους ήρωες.

Ο Πέτρος Ζηβανός.

Πρόκειται για το έργο «Τόσο κοντά» του Πάτρικ Μάρμπερ, το οποίο ανέβηκε για πρώτη φορά το 1997 στην Αγγλία και αποτελεί το δεύτερο που έγραψε ο συγγραφέας. 

Σύμφωνα με τον Π. Ζηβανό, το κείμενο «θα μπορούσε να διαβαστεί σαν ιστορικό δράμα για τον έρωτα στον 20ό και στις αρχές του 21ού αι. που είμαστε, σαν μια κωμωδία παρεξηγήσεων, σαν ένα έργο από το κίνημα ‘θύελλα και ορμή’ του ρομαντισμού, αλλά και σαν ένα πολιτικό σχόλιο στη μεταθατσερική Αγγλία». 

Όπως επισημαίνει, ο ίδιος και όλη η ομάδα προτίμησαν να το δουλέψουν «σαν ένα ερωτικό εργαστήρι, όπου παρουσιάζει τον ερωτευμένο άνθρωπο του καιρού μας εν ώρα εργασίας».

Με ενθουσιασμό μας λέει ότι η παράσταση έχει την πλήρη αίσθηση της ζωής. «Είναι μια εξαιρετικά καλοστημένη θεατρική μηχανή. Ό,τι λάβεις, αυτό θα πάρεις. Αν βάλεις στη μηχανή αυτή ένα φλερτ, μια σχέση της μιας βραδιάς, αυτό η μηχανή το επεξεργάζεται. Είναι δηλαδή μια πολύ συγκεκριμένη δομή, ένα σύνολο κανόνων, νόμων, εσωτερικής και εξωτερικής συνθέσεως, δίνει δουλειά και για το σπίτι σε όσους το δουν». 

Κυρίως θα βοηθήσει να σκεφτεί ο καθένας «τι τελικά είναι αυτό το παιχνίδι του έρωτα με το πάντα και το ποτέ, την αλήθεια και το ψέμα». Άλλωστε, τα τέσσερα πρόσωπα «ορμάνε στον έρωτα σαν να βρίσκονται σε ιερό πόλεμο, σε τζιχάντ. Ορμούν με φοβερό εγωισμό και ισχυρογνωμοσύνη, που έχουν οι νέοι και οι ερωτευμένοι και κυρίως οι νέοι ερωτευμένοι. Καίνε, αφήνουν καμένη γη…», όπως μας λέει χαρακτηριστικά ο σκηνοθέτης.

Η παράσταση θα προσπαθήσει να δώσει την «πλήρη αίσθηση της ζωής», θα μας κάνει «να δούμε τον εαυτό μας μέσα σε αυτό το πράγμα και να ξανασκεφτούμε λίγο τι είναι αυτό το αδυσώπητο πολεμικό παιχνίδι που μας έστησε η φύση, που ξεκινά σαν αναπαραγωγή, αλλά σε κάθε περίπτωση τρυπώνει και το πνεύμα», όπως μας λέει.

Οι κωμωδίες είναι επικίνδυνες

Τα κωμικά στοιχεία δεν λείπουν από την παράσταση. Στο θέατρο «η κωμωδία είναι το πιο δύσκολο είδος», θα μας επιβεβαιώσει ο ίδιος. «Το κωμικό είναι μια ματιά λοξή στη ζωή. Έχει τη συνείδηση αυτού που συμβαίνει, αλλά και έναν χαμογελαστό, κραυγαλέο τρόπο να το ξεπεράσεις. Για αυτό και πάντα οι κωμωδίες είναι επικίνδυνες. Τα περισσότερα φασιστικά καθεστώτα χτυπούν πρώτους απ’ όλους τους κωμικούς», τονίζει.

Τα πολιτικά στοιχεία του έργου είναι εμφανή τόσο με ευθείες όσο και με έμμεσες αναφορές. «Την κοινωνία μας εξουσιάζει δυστυχώς το ένα πέμπτο του πληθυσμού. Και μόνο αν σκεφτούμε ότι το 1% των πλουσίων έχει περισσότερο από το διπλάσιο εισόδημα όλων των ανθρώπων, είναι τρομακτικό. Δεν είναι το θέμα της φιλανθρωπίας, είναι το θέμα της συνειδητής ανθρώπινης αλληλεγγύης. Τη σιχαίνομαι τη λέξη φιλανθρωπία. Το έργο έχει πολλά τέτοια στοιχεία» υποστηρίζει.

Τελικά, για τον ίδιο «το θέατρο είναι η πιο κοινωνική τέχνη», όπως χαρακτηριστικά λέει: «Το θέατρο ήταν, είναι και θα είναι πολιτικό. Το θέατρο και η δημοκρατία γεννήθηκαν μαζί. 

Το θέση - αντίθεση - σύνθεση, που είχε η πρώτη σκέψη των αρχαίων προγόνων μας, είχε απόλυτη σχέση με το θέατρο. Τότε γεννήθηκε και η ιδέα να μπορέσουμε να βάλουμε μπροστά μας έναν καθρέφτη και να κοιτάξουμε τα καλά και τα κακά μας. Δεν είναι φρουφρού κι αρώματα το θέατρο. Είναι μια πολύ σκληρή κοινωνική ευθύνη. Είναι ένα κοινωνικό εργαλείο. Και έτσι είναι και αυτό το έργο…», καταλήγει.

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

Από 30 Δεκεμβρίου

Φουαγιέ Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών

«Τόσο κοντά» του Πάτρικ Μάρμπερ»

Μετάφραση: Θωμάς Μοσχόπουλος

Εισιτήρια: 5 ευρώ έως 13 ευρώ

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 30 Δεκεμβρίου 2018