Το βιβλίο της Ελένης Γρίβα και της Ιφιγένειας Κωφού με τίτλο «Η εναλλακτική αξιολόγηση στο σύγχρονο εκπαιδευτικό περιβάλλον: Σχεδιασμός και εφαρμογή περιγραφικών μεθόδων αξιολόγησης για τα γλωσσικά μαθήματα» παρουσιάστηκε το Σάββατο 14 Δεκεμβρίου 2019, στην κατάμεστη από κόσμο αίθουσα της Δημοτικής Βιβλιοθήκης-Πινακοθήκης του δήμου Θέρμης.

Το βιβλίο φιλοδοξεί να καλύψει το κενό στη βιβλιογραφία για τη συγκεκριμένη μορφή αξιολόγησης και να αποτελέσει μια πηγή έμπνευσης και ενημέρωσης για εκπαιδευτικούς της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, ερευνητές, προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς φοιτητές, ώστε να ενσωματώσουν αυτές τις τεχνικές στην διδασκαλία τους. Η παρουσίασή του έδωσε την αφορμή για έναν γόνιμο και δημιουργικό διάλογο για τη σημασία της αξιολόγησης γενικά στο εκπαιδευτικό σύστημα και για την αξιολόγηση του μαθητή ειδικότερα, καθώς στις τοποθετήσεις διακεκριμένων ακαδημαϊκών και στελεχών της εκπαίδευσης, υπό τον άψογο συντονισμό από τον δημοσιογράφο Βασίλη Κοντογουλίδη, επισημάνθηκε η αναγκαιότητα μιας κουλτούρας αξιολόγησης, σημειώθηκε ο μη ανταποδοτικός χαρακτήρας του βαθμού για τον μαθητή και τονίστηκε η σημασία της ανατροφοδότησης για τη βελτίωση του διδακτικού έργου, αλλά και η αναγκαιότητα της συστηματικής επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών.

Ειδικότερα, η Γενική Γραμματέας Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης του ΥΠΑΙΘ κ. Αναστασία Γκίκα αναφέρθηκε στις πρωτοβουλίες του Υπουργείου για την παιδεία, όπως η αυτονομία της σχολικής μονάδας, ένα αξιόπιστο σύστημα επιλογής στελεχών εκπαίδευσης, η επαναφορά των Σχολικών Συμβούλων, η ενίσχυση του θεσμού των Προτύπων και Πειραματικών Σχολείων, το εθνικό απολυτήριο, η αξιολόγηση σε όλα τα επίπεδα και η σύνδεση της αξιολόγησης με επιμόρφωση, ώστε να δημιουργηθεί το κατάλληλο εκπαιδευτικό περιβάλλον αυτενέργειας των εκπαιδευτικών και ανάδειξης των γνώσεων, ταλέντων και δεξιοτήτων των μαθητών.

Στη συνέχεια, ο περιφερειακός διευθυντής εκπαίδευσης κεντρικής Μακεδονίας, Αλέξανδρος Κόπτσης, αναφέρθηκε στην έννοια της αξιολόγησης με την ευρεία έννοια ως μία «απολογιστική διαδικασία αποτελεσματικότητας, αποτίμησης και αναστόχευσης, που έχει επιβληθεί σε προηγμένες οικονομικά και κοινωνικά χώρες και έχει υπολογιστεί ως αναπτυξιακή δυναμική, ενώ στον χώρο της Εκπαίδευσης είναι αυτονόητη η σύνδεση της αξιολόγησης με το εκπαιδευτικό έργο, και κύριος σκοπός της είναι η ανατροφοδότηση με στόχο τη βελτίωση της ατομικής επίδοσης και την αποτελεσματική λειτουργία του οργανισμού. … Μέσα από τις διαδικασίες αξιολόγησης του εκπαιδευτικού έργου προσδιορίζεται η αποδοτικότητα των εκπαιδευτικών επενδύσεων, ελέγχεται η επιτυχία του εκπαιδευτικού προγραμματισμού και η καταλληλότητα των εκπαιδευτικών μέσων, αξιολογείται η κατάρτιση των εκπαιδευτικών και εκτιμώνται οι επιμορφωτικές τους ανάγκες. Τα αποτελέσματα της αξιολόγησης του εκπαιδευτικού έργου χρησιμεύουν και ως βάση για την αξιολόγηση του διδακτικού προσωπικού του σχολείου, η οποία είναι αυτονόητη και αποτελεί μέρος της εκπαιδευτικής διαδικασίας». Όσον αφορά στην αναγκαιότητα της αξιολόγησης του μαθητή, ο κ. Κόπτσης τόνισε ότι «η αξιολόγηση ανατροφοδοτεί τον εκπαιδευτικό, του υποδεικνύει τι πρέπει να επαναλάβει, σε τι να επιμείνει και πώς να διαμορφώσει τελικά τη διδακτική του προσέγγιση. Πληροφορεί το μαθητή και τον γονέα και καθώς έχει διαγνωστικό και ανατροφοδοτικό χαρακτήρα, μπορεί να παρέχει μεγάλες δυνατότητες οργάνωσης της εκπαιδευτικής παρέμβασης για να βελτιωθούν τόσο το περιεχόμενο όσο και η μέθοδοι διδασκαλίας». Αναφέρθηκε επίσης στις εναλλακτικές μορφές αξιολόγησης, οι οποίες «άλλαξαν καθοριστικά τον μονοδιάστατο σκοπό της στη σχολική τάξη. Είναι πλέον σαφές ότι η αξιολόγηση ως βασική συνιστώσα της διδασκαλίας και της μάθησης εξυπηρετεί πρωτίστως την παιδαγωγική λειτουργία της ανατροφοδότησης δίνοντας βαρύτητα στη βελτίωση της μάθησης και την ολόπλευρη ανάπτυξη του μαθητή και της μαθήτριας και η αξιολόγηση των μαθητών και μαθητριών γίνεται αντιληπτή ως μια συνεχής και συστηματική διαδικασία συλλογής, τεκμηρίωσης, ερμηνείας και αξιοποίησης πληροφοριών», απόψεις που εκφράζονται στο εν λόγω βιβλίο. Αναφορά έγινε και στην περιγραφική αξιολόγηση, η οποία «δεν περιορίζεται μόνο στις γνώσεις που αποκτά ο/η μαθητής/ήτρια, αλλά λαμβάνει υπόψη τις δεξιότητες και τις ικανότητες που αναπτύσσει. Παρέχει πληροφορίες για τον τρόπο με τον οποίο μαθαίνει ο μαθητής και τις διαδικασίες που δρομολογεί στην προσπάθειά του να μάθει (διαδικασία), για τις δεξιότητες που αναπτύσσει μέσα από αυτή τη διαδικασία, το τι τελικά μαθαίνει (προϊόν) και συνολικά για τη βελτίωση που παρουσιάζει σε όλους αυτούς τους τομείς (πρόοδος)», καταλήγοντας ότι «το βιβλίο που παρουσιάζεται σήμερα δίνει πολλές τέτοιες εναλλακτικές μορφές αξιολόγησης του μαθητή. Βοηθά επομένως ουσιαστικά στο διάλογο για την αξιολόγηση ως διαδικασίας αποτίμησης, ανατροφοδότησης, βελτίωσης τελικά της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Προσφέρει έδαφος για συζήτηση και προβληματισμό και αυτό δίνει ιδιαίτερη αξία στην προσπάθεια των συγγραφέων τις οποίες οφείλω να ευχαριστήσω για την προσφορά τους».

Ο αντιπρύτανης του πανεπιστημίου δυτικής Μακεδονίας, Γιώργος Ιορδανίδης, αναφέρθηκε στην αναγκαιότητα της ‘αξιολόγησης’ στο σύγχρονο εκπαιδευτικό περιβάλλον, σε όλα τα επίπεδα και με τη συμμετοχή όλων των συμβαλλομένων της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Τόνισε την ανάγκη επαναπροσδιορισμού των μεθόδων αξιολόγησης οι οποίες να στοχεύουν στη διαμορφωτική αξιολόγηση και να συμβάλουν στην ενεργή συμμετοχή των μαθητών στη μαθησιακή και αξιολογική διαδικασία. Επισήμανε πως στο βιβλίο της κ. Γρίβα και της κ. Κωφού τα εργαλεία εναλλακτικής αξιολόγησης που παρουσιάζονται και αναλύονται συμβάλλουν στη συστηματική συλλογή και αναστοχαστική καταγραφή στοιχείων για την πρόοδο των μαθητών αποτιμώντας ολιστικά τις ατομικές γνώσεις, ανάγκες, ικανότητες, δεξιότητες και στρατηγικές του μαθητή. Έκλεισε την ομιλία του υπογραμμίζοντας πως «το καλογραμμένο αυτό βιβλίο μπορεί να αποτελέσει έναν πολύτιμο οδηγό εφαρμογής εναλλακτικών μεθόδων αξιολόγησης για τον σύγχρονο και εκπαιδευτικό».

Κεντρική ομιλήτρια της εκδήλωσης ήταν η (καθηγήτρια Εφαρμοσμένης Γλωσσολογίας και πρόεδρος του τμήματος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας Α.Π.Θ., Αικατερίνη Κιγιτσιόγλου-Βλάχου, η οποία αρχικά αναφέρθηκε στην αξιολόγηση ως «βασική συνιστώσα της παιδαγωγικής διαδικασίας, ωστόσο, ο τρόπος αξιολόγησης, όπως προβλέπεται και εφαρμόζεται, αποτελεί αντικείμενο αμφισβήτησης και προβληματισμού. Αμφισβήτηση εάν η αποκλειστική εφαρμογή αυτού του τρόπου αξιολόγησης συνάδει με τις διδακτικές και μεθοδολογικές αρχές διδασκαλίας οι οποίες είναι προσαρμοσμένες στα κοινά και καλύπτουν τις ανάγκες και τις ιδιαιτερότητες του πολύγλωσσου και πολυπολιτισμικού σημερινού ελληνικού σχολείου. Προβληματισμό εάν η διαφοροποιημένη παιδαγωγική προσέγγιση – η οποία λαμβάνει υπόψη τις γνώσεις, ικανότητες, δεξιότητες, τον τύπο μάθησης του κάθε μαθητή, τις στάσεις και τις ανάγκες του και η οποία συνιστάται θερμά από τις σύγχρονες διδακτικές και παιδαγωγικές τάσεις – αποτιμάται από την αποκλειστική εφαρμογή της ισχύουσας αξιολόγησης. Κατά συνέπεια, απαιτείται επαναπροσδιορισμός του τρόπου αξιολόγησης, επαναδιαμόρφωση του μονολιθικού χαρακτήρα της ισχύουσας αξιολόγησης». Η κ. Κιγιτσιόγλου-Βλάχου περιέγραψε το περιεχόμενο του βιβλίου και χαρακτήρισε το βιβλίο ως «εύληπτο, πρωτότυπο, διαφωτιστικό, λειτουργικό και χρηστικό. Εύληπτο, διότι το θεωρητικό υπόβαθρο αναπτύσσεται με σαφήνεια και εγκυρότητα διευκολύνοντας την πρόσληψη των εννοιών και, συγχρόνως, συνοδεύεται από ποικίλα παραδείγματα τα οποία λειτουργούν ως προτροπές και προτάσεις επιτρέποντας την εφαρμογή τους. Πρωτότυπο, διότι επιχειρείται με επιτυχία η σύνδεση της «θεωρίας και εφαρμογής. Σχετικά με τη θεωρία διασαφηνίζονται εννοιολογικοί όροι σχετικοί με την έννοια της αξιολόγησης. Όσον αφορά την εφαρμογή, η κάθε προτεινόμενη εναλλακτική μέθοδος αξιολόγησης συνοδεύεται από καλές πρακτικές οι οποίες συνεπικουρούνται από αναστοχαστικά αποσπάσματα, από εμπειρίες, μαρτυρίες και απόψεις εκπαιδευτικών. Διαφωτιστικό, διότι παραθέτει πληροφορίες για την παραδοσιακή-τυπική αξιολόγηση σε συνδυασμό με την εναλλακτική αξιολόγηση και δίνει σαφείς και ολοκληρωμένες απαντήσεις στα εύλογα ερωτήματα των εκπαιδευτικών. Λειτουργικό, διότι αποτελεί ένα ποιοτικό, ευέλικτο και εξαιρετικά προσωποποιημένο εργαλείο για τον εκπαιδευτικό, ο οποίος επιδιώκει τον Σχεδιασμό και εφαρμογή περιγραφικών μεθόδων αξιολόγησης για τα γλωσσικά μαθήματα. Χρηστικό, διότι υιοθετώντας και έχοντας ως γνώμονα τις περιγραφικές μεθόδους αξιολόγησης στην τάξη των γλωσσικών μαθημάτων και εφαρμόζοντας τις καλές πρακτικές τις οποίες προτείνουν οι συγγραφείς επιτυγχάνεται η εναλλακτική αξιολόγηση στο σύγχρονο εκπαιδευτικό περιβάλλον».

Οι κεντρικές ομιλίες ολοκληρώθηκαν με τον οργανωτικό συντονιστή του 1ου ΠΕΚΕΣ Κ. Μακεδονίας, Ελευθέριο Βέτσιο, ο οποίος τόνισε την αξία του βιβλίου στο σύγχρονο εκπαιδευτικό περιβάλλον: «Στο βιβλίο της κ. Γρίβα και της κ. Κωφού παρουσιάζονται νέες εναλλακτικές μορφές αξιολόγησης που έχουν ως στόχο να βοηθήσουν τους μαθητές και τους εκπαιδευτικούς να απαλλαγούν από τα βαρίδια των παραδοσιακών μορφών αξιολόγησης, να αναδείξουν άλλα στοιχεία της προσωπικότητας των μαθητών όπως την κριτική τους σκέψη, τη δημιουργική τους φαντασία, τη διάθεση να πάρουν πρωτοβουλία κ.ο.κ. …. Τέτοιες εναλλακτικές μορφές αξιολόγησης θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν από τους εκπαιδευτικούς στη βελτίωση του έργου τους.Από την άποψη ότι η εναλλακτική αξιολόγηση ως μια μέθοδος προσέγγισης αξιολόγησης στο εκπαιδευτικό μας σύστημα είναι κάτι σχετικά καινούργιο στο χώρο της εκπαίδευσης, το βιβλίο παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον. Γιατί παρουσιάζονται σ’ αυτό οι μέθοδοι εναλλακτικής αξιολόγησης, για τις οποίες όσοι συνάδελφοι ενδιαφέρονται θα έπρεπε να αναζητήσουν σε διαφορετικές εκδόσεις, και επιπλέον μια πλούσια βιβλιογραφία, που δίνει τη δυνατότητα να εντρυφήσει κανείς σε θέματα ειδικότερου ενδιαφέροντος.Πρόκειται για έργο εξαιρετικά καλογραμμένο και οργανωμένο με τρόπο που να διευκολύνει τον αναγνώστη στις αναζητήσεις του. Πρόκειται για ένα άκρως τεκμηριωμένο, επιστημονικό κείμενο, καταστάλαγμα βαθιάς μελέτης από τις συγγραφείς των σχετικών θεμάτων, το οποίο θα μπορούσε να χαρακτηριστεί «δύσκολο», αν έμενε μόνο στο χώρο της θεωρητικής παρουσίασης. Οι συγγραφείς όμως γενναιόδωρα προσφέρουν στον αναγνώστη κάθε διευκόλυνση, ώστε να περιπλανηθεί χωρίς μεγάλη δυσκολία στο χώρο της εναλλακτικής αξιολόγησης, προσκομίζοντας για όλες τις περιπτώσεις πλήθος πινάκων, διαγραμμάτων και παραδειγμάτων. Είναι ένα βιβλίο που χρειάζεται να κατακτήσει ο αναγνώστης, διαβάζοντάς το προσεκτικά, δηλαδή μελετώντας το. Είναι όμως και ένα βιβλίο που θα τον ανταμείψει για την προσπάθειά που κατέβαλε για να το κατανοήσει, καθιστώντας τον κοινωνό του γοητευτικού κόσμου της εκπαίδευσης».

Ακολούθησαν τοποθετήσεις άλλων διακεκριμένων στελεχών της εκπαίδευσης. Συγκεκριμένα, ο πρώην περιφερειακός διευθυντής εκπαίδευσης κεντρικής Μακεδονίας, Γιώργος Καρατάσιος, αναφέρθηκε στην ουσία του βιβλίου, αλλά και της ελληνικής εκπαίδευσης γενικότερα: «Η κεντρική ιδέα του βιβλίου είναι ότι ο μαθητής πρέπει να αξιολογείται με πολλαπλά κριτήρια, με στόχο πάντοτε την δική του συμμετοχή στην εκπαιδευτική δραστηριότητα, κυρίως στα μαθήματα της γλώσσας, και την αφομοίωση των μαθημάτων του. Στο επίκεντρο η αξιολόγηση. Ζητούμενο ο μαθητής να προσπαθήσει περισσότερο επιδιώκοντας την αριστεία. Άλλωστε η προτελευταία θέση της χώρας μας στους δείκτες ψηφιακής εποχής μας δείχνει την ανάγκη για νέες πρακτικές άμεσα. Στην ελληνική εκπαίδευση και στην κοινωνία γενικότερα το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η κατεστημένη νοοτροπία, Η αξιολόγηση των μαθητών πρέπει να είναι βασικός μοχλός κινητοποίησης του σχολείου και του εκπαιδευτικού , να ανατροφοδοτεί την εκπαιδευτική πράξη, επιδιώκοντας τη συνεχή αναβάθμιση της ποιότητας του σχολείου, και σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να αποτελεί διαδικασία ελεγκτικού χαρακτήρα.Η ευθύνη μας, από όποια θέση και αν βρισκόμαστε, είναι πολύ μεγάλη. Στο ερώτημα αν μπορεί η Ελλάδα μας να κερδίσει το μέλλον, η απάντηση είναι ναι, αρκεί πέραν των άλλων να εστιάσει στους τομείς της αξιολόγησης της αριστείας, της καινοτομίας και της εκπαίδευσης. Έτσι, μπορούμε να διαμορφώσουμε κουλτούρα και κατάλληλες δεξιότητες από τις μικρές βαθμίδες με κατάλληλα εκπαιδευμένο προσωπικό, με στόχο πως κάθε παιδί θα έχει τη δυνατότητα να εξασφαλίσει μια ευκαιρία για το μέλλον. Απαιτούνται προτάσεις για να γίνει η εκπαίδευση περισσότερο ελκυστική στη νέα γενιά με καινοτομία, καλές πρακτικές και εκσυγχρονισμό των τρόπων διδασκαλίας. …. Κρίσιμη παράμετρος η συστηματική επιμόρφωση των εκπαιδευτικών για να είναι σε θέση να προσαρμοστούν σε καινούριες παιδαγωγικές και διδακτικές μεθόδους και να εστιάσουν στην παιδαγωγική διαχείριση των σχέσεων των μαθητών στο σχολείο».

Αίσθηση προκάλεσε ο λόγος του Σταύρου Καμαρούδη, αναπλ. καθηγητή Γλωσσολογίας του πανεπιστημίου δυτικής Μακεδονίας, ο οποίος έδωσε ποιητική διάσταση στον επιστημονικό χαρακτήρα του βιβλίου: «Μόλις είχα κλείσει το βιβλίο που παρουσιάζουμε σήμερα, όταν ήρθαν στο νου μου οι στίχοι του ποιητή μας Άγγελου Σικελιανού, από τον Αλαφροΐσκιωτο.

'Όπως εσύ,

χαμηλώνοντας το τόξο σου,

ετέντωνες το αυτί σου για να μάθεις

αν ευστόχησε ή λάθεψε η βολή...

Θα προσπαθήσω να συναιρέσω, όπως θα έλεγε ο Φιλόλογός μας Δημήτρης Μαρωνίτης, τις εντυπώσεις μου. Πρόκειται για ένα βιβλίο σημαντικότατο - θα το χαρακτήριζα βιβλίο αναφοράς - εργαλείο πολύτιμο. Θα το διαβάζουμε και θα ανατρέχουμε, φρονώ σ' αυτό γιααρκετά χρόνια. Βιβλίο που αξίζει να πάρει τη θέση του στη βιβλιοθήκη διδασκόντων και διδασκομένων. Και είναι ιδιαίτερη η χαρά μου σήμερα, καθώς διαπιστώνω πως ανάμεσα στο πολυπληθές ακροατήριο βρίσκονται αρκετοί φοιτητές μας, προπτυχιακοί, μεταπτυχιακοί, υποψήφιοι ή νεαροί διδάκτορες, μεταδιδάκτορες, συνάδελφοι ακόμη που ταξίδεψαν από μακριά, οι οποίοι και θα το αξιοποιήσουν στο έπακρο. Θα επιθυμούσα, λοιπόν, να υπογραμμίσω, επιγραμματικά και μόνον, τέσσερα σημεία. 1. Το σύγγραμμα "πατά γερά" στη θεωρία αλλά και στην πράξη, στη διεθνή πρακτική αλλά και την ελληνική πραγματικότητα. Αποτελεί, επίσης, την πεμπτουσία της συσσωρευμένης διδακτικής εμπειρίας των συγγραφέων του, όπως και των πειραματισμών τους στην πράξη, σε διαφοροποιημένα εκπαιδευτικά περιβάλλοντα.2. Στο τέλος κάθε κεφαλαίου από τα οκτώ συνολικά παρατίθεται η ειδική πλούσια βιβλιογραφία, ελληνόγλωσση και ξενόγλωσση, κάτι το οποίο είναι χρησιμότατο για τον αναγνώστη. Καθοδηγείται ευχερέστερα και αποτελεσματικότερα.3. Ας προστεθεί ακόμη η ύπαρξη των πολύ επιτυχημένων πλαγιότιτλων και πλαισίων, όπου τονίζονται κάποια κομβικά σημεία για την κατανόηση και την άρθρωση του κειμένου. Τακτική η οποία αναβαθμίζει το εγχειρίδιο από τη διδακτική και παιδαγωγική σκοπιά.4. Το σύγγραμμα διακρίνεται ακόμη για τον υψηλότατο βαθμό διαθεματικότητας. Αρκετοί συνάδελφοι, ποικίλων ειδικοτήτων μπορεί να εμπλακούν και να συνεισφέρουν με τα μεθοδολογικά εργαλεία και τις γνώσεις της επιστήμης τους. Γεγονός ιδιαίτερα σημαντικό και αίτημα επαναλαμβανόμενο των σύγχρονων μεθοδολογικών τάσεων και αντιλήψεων. 5. Πολύτιμες, επίσης, για τους μαχόμενουςεκπαιδευτικούς, είναι και οι ανασκοπικές συνεντεύξεις των ερευνητών οι οποίοι και οι οποίες πειραματίστηκαν με διάφορες από τις προτεινόμενες μεθόδους εναλλακτικής αξιολόγησης. Νευραλγικό σημείο της σύγχρονης γλωσσοδιδακτικής η αξιολόγηση και οι διασταυρούμενες ματιές. 6. Τέλος, σε μια επόμενη έκδοση, θα πρότεινα το δίγλωσσο γλωσσάριο να γίνει τετράγλωσσο, με την προσθήκη της γαλλικής και της γερμανικής, γλωσσών οι οποίες διδάσκονται στην εκπαίδευσή μας, για την ευχερέστερη ορολογική διασαφήνιση και αλληλοκατανόηση των συναδέλφων.Με έναν λόγο: το βιβλίο της Ελένης Γρίβα και της Ιφιγένειας Κωφού, μας βοηθά να ανεβούμε, όπως το λέει ο ποιητής μας Γιώργος Σεφέρης: " Λίγο ψηλότερα, λίγο ψηλότερα"».

Στη συνέχεια, η Διευθύντρια Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Ν. Κοζάνης κ. Βασιλική Βόντσα έκανε λόγο για την πρακτική αξία της εναλλακτικής αξιολόγησης και τη σημασία του συγκεκριμένου βιβλίου για την εφαρμογή τεχνικών εναλλακτικής αξιολόγησης. Συγκεκριμένα, ανέφερε: «Καθώς στα σύγχρονα εκπαιδευτικά περιβάλλοντα η αξιολόγηση διαδραματίζει πρωταγωνιστικό ρόλο και αποτελεί μηχανισμό βελτίωσης και ανατροφοδότησης της διδακτικής και μαθησιακής διαδικασίας, το βιβλίο «Η εναλλακτική αξιολόγηση στο σύγχρονο εκπαιδευτικό περιβάλλον» της Έλενας Γρίβα και της Ιφιγένειας Κωφού αποτελεί ένα εξαιρετικό εργαλείο για κάθε εκπαιδευτικό, που επιχειρεί την ανατροπή της παραδοσιακής αριθμητικής βαθμολόγησης της επίδοσης των μαθητών του και αναζητά νέους τρόπους ολιστικής αποτίμησης της διαδικασίας της μάθησης, ποιοτικής καταγραφής της μαθησιακής πορείας και τελικά την ουσιαστική βελτίωση της διδασκαλίας μέσω της αξιολόγησης του μαθητή και του ίδιου του μαθήματος. Το βιβλίο δεν είναι απλώς μια θεωρητική επιστημονική πρόταση, αλλά δίνει πρακτικές οδηγίες, παραδείγματα και υποδείξεις, ώστε να είναι εύληπτο και χρήσιμο. Άλλωστε σε πιλοτική εφαρμογή η εναλλακτική αξιολόγηση, με την έννοια της περιγραφικής αξιολόγησης του μαθητή, έχει εφαρμοστεί σε μερικά σχολεία. Στο Γυμνάσιο Γαλατινής Κοζάνης, σχολική μονάδα της αρμοδιότητάς μου, μετά από στοχευμένη επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, εφαρμόστηκαν επί διετία περιγραφικά εργαλεία αξιολόγησης (φύλλα αυτοπαρατήρησης, φύλλα ετεροπαρατήρησης, συζητήσεις, προσχεδιασμένες δραστηριότητες, γραπτές δοκιμασίες, ατομικός φάκελος του μαθητή). Τα δεδομένα που προέκυψαν αναλύθηκαν και ερμηνεύτηκαν και συντάχθηκε για κάθε μαθητή Ατομική Έκθεση Προόδου για τα γλωσσικά μαθήματα. Παρόλο που οι εκπαιδευτικοί χαρακτήρισαν τις διαδικασίες χρονοβόρες και κοπιαστικές, δύσκολα κατανοητές από γονείς και μαθητές, με ανοιχτά ζητήματα αξιοπιστίας και εγκυρότητας, η Περιγραφική Αξιολόγηση τελικά και συμπερασματικά αναγνωρίστηκε από τους συμμετέχοντες ως μοχλός βελτίωσης της διδασκαλίας και της μάθησης, μέσω των αναστοχαστικών πρακτικών και της έμφασης στη συμμετοχικότητα των μαθητών, των γονέων και των εκπαιδευτικών. Η αρχή έχει γίνει. Εκπαιδευτικοί, στελέχη της εκπαίδευσης, γονείς και μαθητές αναζητούν εναλλακτικούς τρόπους αξιολόγησης και πειραματίζονται. Το βιβλίο της Έλενας Γρίβα και της Ιφιγένειας Κωφού έρχεται να καλύψει επιστημονικά, παιδαγωγικά και μεθοδολογικά αυτές τις αναζητήσεις και να αποτελέσει πηγή έγκυρης και τεκμηριωμένης επιστημονικά ενημέρωσης για μια αξιολόγηση, πέρα από τα παραδοσιακά αριθμητικά σχήματα, με σαφή ανατροφοδοτικό προσανατολισμό».

Η επίτιμη σχολική σύμβουλος κεντρικής Μακεδονίας, Αγγελική Δεληγιάννη, με αναφορές στο βιβλίο, εστίασε «στο αναντίλεκτο γεγονός ότι, όπως προκύπτει από σχετικές επιστημονικές έρευνες,οι προτεινόμενες μορφές συνεχούς διαμορφωτικής αξιολόγησης που παρουσιάζονται στο βιβλίο δεν αποτιμούν απλώς την πρόοδο, την μάθηση, τις ικανότητες και δεξιότητες που αποκτούν οι μαθητές, αλλά συνεργούν ώστε οι κατάλληλες μέθοδοι αξιολόγησης σε συνεχή, διαμορφωτική βάση, να αποτελέσουν μια ουσιαστική παράμετρο για την αποτελεσματική εκμάθηση της γλώσσας.Αυτό βεβαίως μου θυμίζει τον γνωστό σε όλους μας καθηγητή γλωσσολογίας των φοιτητικών μας χρόνων Στάθη Ευσταθιάδη τον ειδικό στην τυπολογία των δοκιμασιών/test των γλωσσικών μαθημάτων, ο οποίος δεν παρέλειπε να επισημαίνει ότι η αξιολόγηση μπορεί και πρέπει να οδηγεί στην μάθηση αν ο εκπαιδευτικός είναι επιμορφωμένος στην αξιοποίηση των κατάλληλων εργαλείων αξιολόγησης. Για τον λόγο αυτό θερμά καλωσορίζω το πόνημα της Έλενας και της Ιφιγένειας, με την πίστη ότι το βιβλίο τους θα αποτελέσει κατάλληλο εγχειρίδιο και χρήσιμο οδηγό για όσους εκπαιδευτικούς γλωσσικών μαθημάτων θέλουν να προβάλλουν σθεναρές αντιστάσεις απέναντι στην επικυριαρχία και μονοπώλιο της τυπικής αξιολόγησης!»

Τέλος, το βιβλίο αποτίμησε και ο συντονιστής εκπαιδευτικού έργου, Θεόδωρος Μανιάκας, ως εξής: «Στα πλαίσια της αξιολόγησης των γλωσσικών μαθημάτων έρχεται το βιβλίο που παρουσιάζεται σήμερα να γεμίσει ένα κενό. Έχουν γίνει κάποιες μεμονωμένες προσπάθειες και στην Ελλάδα και στην ΕΕ να βοηθηθούν οι εκπαιδευτικοί με το Portfolio 2006 της Ε. Καγκά του ΙΕΠ, για παράδειγμα, ή με την περιγραφική αξιολόγηση και δημιουργικότητα, π.χ. τα Torrance Tests of CreativeThinking, 2003. Τώρα όμως, επιτέλους, σε έναν τόμο, έχουμε την ευκαιρία να έχουμε ένα πλήρες πόνημα ώστε με ευελιξία και ευκολία να χρησιμοποιήσουμε όποια μέθοδο αξιολόγησης ταιριάζει στα τμήματα μας αλλά και σε μας τους ίδιους ως αξιολογητές. Η επιλογή της μεθόδου αξιολόγησης εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, μεταξύ των οποίων και η γλωσσική ικανότητα που πρέπει να αξιολογηθεί. Σημειωτέον ότι τα τμήματα των τάξεων μας είναι πολυάριθμα, πολυεπίπεδα, πολλών ταχυτήτων και ικανοτήτων. Είναι αγώνας δίχως τέλος να επιθυμούμε να αξιολογηθούν όλοι οι μαθητές και μαθήτριες μας με τον ίδιο τρόπο. Επομένως, η παρουσίαση των οχτώ τρόπων/μεθόδων έρχεται όχι μόνο να υποστηρίξει τους εκπαιδευτικούς στο δύσκολο έργο της αξιολόγησης, αλλά και τους μαθητές/μαθήτριες να αξιολογηθούν με εναλλακτικό τρόπο: project, journal, portfolio, descriptive assessment, think aloud approach. Υπάρχει μέσα στις σελίδες του βιβλίου σειρά παραδειγμάτων με απλό και κατανοητό τρόπο, ούτως ώστε οι εκπαιδευτικοί να επιλέγουν άνετα ποια μορφή, τρόπο αξιολόγησης χρειάζονται σε κάθε θεματική ενότητα. Όπως λέει και ο Hamayan (1995), η εναλλακτική αξιολόγηση μπορεί να ενσωματωθεί στις καθημερινές δραστηριότητες της τάξης. Μακάρι να γίνει πραγματικότητα.Συγχαίρω ειλικρινά τις συγγραφείς του βιβλίου την Ελένη Γρίβα και την Ιφιγένεια Κωφού και πιστεύω ακράδαντα ότι θα αποτελέσει χρήσιμο εργαλείο στην αξιολόγηση της αγγλικής γλώσσας αλλά και των γλωσσικών μαθημάτων γενικά!»

Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους ο πρώην υφυπουργός Παιδείας, Τάσος Σπηλιόπουλος, ο δήμαρχος Θέρμης, Θεόδωρος Παπαδόπουλος, ο αντιδήμαρχος Παιδείας, Στυλιανός Αποστόλου, η πρόεδρος της Δ.Ε.Π.Π.Α.Θ., Αθηνά Παπαδάκη και ο υπεύθυνος της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Θέρμης, Χρήστος Βαγιωνάς, ο οποίος ανέλαβε και την άψογη διοργάνωση της εκδήλωσης και τη φιλοξενία στον τόσο ζεστό χώρο της Δημοτικής Βιβλιοθήκης-Πινακοθήκης του δήμου Θέρμης.