Συνέντευξη στον Αλέξανδρο Παντελάκη

Ο Άλαν Τούρινγκ κατάφερε να σπάσει τον κώδικα των Ναζί αποτρέποντας ίσως τον θάνατο πολλών εκατομμυρίων ανθρώπων και συμβάλλοντας καθοριστικά στη λήξη του δεύτερου παγκοσμίου πολέμου. Επίσης, όπως είναι λογικό, η συμβολή του στην επιστήμη των υπολογιστών ήταν αξιοσημείωτη. Έχοντας ως δεδομένα τα παραπάνω, ο Ορφέας Αυγουστίδης καλείται να μεταφέρει την προσωπικότητα αυτή στο θεατρικό σανίδι μέσα από έναν απαιτητικό μονόλογο. Ο ψυχισμός, η κρυφή ζωή, οι σκόρπιες σκέψεις του ήρωα λίγο πριν προβεί στην αυτοχειρία συνθέτουν το παζλ της παραγωγής που έχει σημειώσει μεγάλη επιτυχία ήδη στην Αθήνα μετρώντας 116 παραστάσεις. «Με πολλή χαρά θα ανεβούμε στη Θεσσαλονίκη και ελπίζουμε το κοινό να επικοινωνήσει με τον ίδιο τρόπο που επικοινώνησε και στην Αθήνα» ξεκινά να μας λέει ο ηθοποιός.

Σχετικά με τον ρόλο του σημειώνει: «Μέχρι πρόσφατα δεν γνωρίζαμε για τη συμβολή του Τούρινγκ στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ήταν από τους ανθρώπους που έπαιξαν σημαντικό ρόλο και μπορούμε να πούμε ότι ήταν εκείνος που τερμάτισε τον πόλεμο αυτό. Έχει αλλάξει τη ροή της ιστορίας. Πέρα από αυτά που μπορούμε να μάθουμε γι’ αυτόν, ο Τούρινγκ έχει να κάνει με τον τρόπο που εμείς αποφασίζουμε να τον δούμε. Όταν λέω εμείς, εννοώ τη ματιά του ηθοποιού που ερμηνεύει και φιλτράρει μέσα από το σώμα του, το μυαλό του, το συναίσθημά του αυτό που συμβαίνει και το στέλνει στη σκηνή, αλλά και του σκηνοθέτη, που υπογράφει και τη διασκευή του έργου, του φίλου μου Οδυσσέα Παπασπηλιόπουλου. Αυτό που κοιτάζουμε εμείς είναι ένα κομμάτι της προσωπικότητάς του έτσι όπως εμείς την αφουγκραζόμαστε, μερικά κομμάτια μάλλον και μνήμες αυτού του ανθρώπου και πώς βουτάει μέσα σε αυτές τις τελευταίες στιγμές της ζωής του».

Έχοντας έρθει σε απόλυτη επαφή με τον ρόλο ερμηνεύοντάς τον για μεγάλο διάστημα, μοιάζει να τον έχει κατακτήσει πλήρως. Ο ίδιος λέει: «Αναπνέει και εξελίσσεται, κάθε βράδυ παρέα με το κοινό και με την ενέργεια που δίνει ο κόσμος. Ο τρόπος που υποδέχονται οι θεατές ένα έργο τέχνης έχει αξία και δίνει στο έργο αξία μεγαλύτερη από αυτήν που θα είχε αν δε το έβλεπε κανείς πέρα από τον δημιουργό του. Είναι κάτι ζωντανό και είναι μία καθημερινή σχέση που ξεκινά στις 9 μ.μ. και τελειώνει στις 11 μ.μ. Και την επόμενη μέρα πάλι από την αρχή…».

Κάπου εδώ και ανοίγοντας τη συζήτηση στις προκλήσεις που αντιμετώπισε, ο ηθοποιός ξεκαθαρίζει ότι «η πρόκληση για έναν ηθοποιό δεν είναι να κοπιάρει, ειδικά όταν πρόκειται για μία διασκευή ενός θεατρικού έργου που βασίζεται σε ορισμένα πραγματικά γεγονότα. Για μένα το να μιμηθείς ένα υπαρκτό πρόσωπο είναι το πιο εύκολο… να μιμηθείς μία φωνή, ιδιοσυγκρασιακή χαρακτηριστικά, κινησιολογία και ρυθμούς είναι όσο εύκολο είναι για έναν τρομπετίστα να μιμηθεί μία μελωδία. Εύκολο σε εισαγωγικά γιατί θέλει τεχνική προσέγγισης (…). Η πραγματική πρόκληση ήταν οι αποφάσεις που θα πάρουμε σε σχέση με τη θεατρική γλώσσα που θα χρησιμοποιήσουμε, η ίδια η απόπειρα του να παίξεις έναν μονόλογο, όπου πρέπει να κρατήσεις μόνος σου το ενδιαφέρον του κοινού για μιάμιση ώρα και να το διεγείρεις, να του κάνεις κάτι, κάπου να πάει, να δώσεις ένα νόημα και να το κερδίσεις».

Άλλωστε, αν κάτι κερδίζει ο ίδιος είναι «η παράσταση η ίδια», όπως τονίζει. Ο θεατής επιλέγει πού θα επικεντρωθεί, «μπορεί να είναι τα φώτα, η μουσική, η σκηνοθεσία, ο ίδιος ο Τούρινγκ, το πώς έχω επιλέξει εγώ να το μεταφέρω, ένα σύνολο, οι στιγμές, το σώμα, οι ήχοι, η απομόνωση, η ησυχία, το συναίσθημα, οτιδήποτε…», εξηγεί και προσθέτει: «Υπάρχουν πολλά υλικά με τα οποία μπορεί να συνδεθεί κάποιος, από την περίπτωση Τούρινγκ και τα ιστορικά γεγονότα μέχρι την περίπτωση Άλαν και τα προσωπικά γεγονότα, τις προσωπικές του στιγμές και την πάλη του με το καθεστώς της εποχής, την αποδοχή, τη διαφορετικότητα…».

«Το θέατρο οφείλει να ανοίγει τον δρόμο»

Σε ένα συμβολικό επίπεδο το έργο εξετάζει και τα όρια της ανθρώπινης ψυχής και κατά πόσο μπορούν αυτά να ξεπεραστούν. Ο ηθοποιός πρεσβεύει την αντίστοιχη άποψη καθώς είναι «το μόνο πράγμα που μπορεί να μας δώσει δύναμη. Είναι το μόνο χειροπιαστό που έχουμε άσχετα αν αυτές οι ψυχές αντλήσανε από αλλού δύναμη, από κάποια άλλη ιδέα, από κάτι που μπορεί να ήταν μεγαλύτερο από αυτούς ή και όχι, αλλά το ότι η ανθρώπινη ψυχή μάς ξαφνιάζει με τα όριά της και μπορεί να κάνει διαρκώς ανατροπές».

Εξάλλου, και το ίδιο το θέατρο που λειτουργεί «ως παραμορφωτικός, αν όχι ένας καθαρός καθρέφτης της κοινωνίας», ξεπερνά τα όριά του γιατί «υπάρχει η ανάγκη να προχωράμε πάντα και τα πράγματα να κινούνται». Όπως και «οι δέκτες του μετατοπίζονται διαρκώς, κάθονται, καθοδηγούνται, υποδουλώνονται, ελπίζουν, ελευθερώνονται, επαναστατούν, αναλόγως τη στιγμή και την εποχή, οφείλει και το θέατρο να προσαρμόζεται και να ανοίγει δρόμο». Ο ηθοποιός καταλήγει στο συμπέρασμα ότι «όταν το θέατρο παύει να εξελίσσεται δε φταίει το θέατρο γι’ αυτό».

Ο Αστέρης θα λυτρωθεί

Κλείνοντας, όσον αφορά τη μεγάλη επιτυχία του «Σασμού» στην οποία πρωταγωνιστεί, ο Ορφέας Αυγουτσίδης δηλώνει: «Ο ‘Σασμός’ όπως και ο κάθε ‘Σασμός’ παίρνει παραπάνω αξία από το κοινό και την αγάπη του κόσμου. Είναι μεγάλη μου χαρά που είμαστε δεύτερη χρονιά, που συνεχίζουμε και ζωντανεύουμε τους χαρακτήρες σαν να είναι αληθινοί άνθρωποι και που ο κόσμος ξεγελιέται σαν όντως να υπάρχουν και είναι υπέροχο να το βλέπεις να συμβαίνει. Σχετικά με τις εξελίξεις δεν μπορώ να πω κάτι. Ο Αστέρης αργά και βασανιστικά θα λυτρωθεί από τα βάσανα που τον βαραίνουν αλλά δεν θα είναι ποτέ ξανά ο ίδιος όπως ήδη δεν είναι ο ίδιος και αυτό είναι που μου αρέσει σε αυτή τη σειρά. Ξεκίνησε ως ένας χαρακτήρας και γίνεται ένας διαφορετικός-ίδιος χαρακτήρας».

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

«H μηχανή του Τούρινγκ» του Benoit Soles
Θέατρο Αριστοτέλειον
Τετάρτη, 5 Οκτωβρίου με Κυριακή, 9 Οκτωβρίου στις 9 μ.μ.
Σάββατο διπλή παράσταση στις 6 μ.μ. και τις 9 μ.μ.
Εισιτήρια: 15 με 25 ευρώ