Το οικονομικό επιτελείο χτίζει την άμυνά του απέναντι στην συνεχιζόμενη επέλαση της πανδημίας επιστρατεύοντας δύο ακόμα κύκλους επιστρεπτέας προκαταβολής (με διαφορά το πλέον δημοφιλές μέτρο για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις) αλλά και την επιδότηση παγίων δαπανών ΜμΕ, επιδιώκοντας να ενισχύσει το… ανοσοποιητικό σύστημα της αγοράς.

Με στόχο η ελευθερία της αγοράς της αγοράς από τα «δεσμά» της COVID να έρθει όσο πιο γρήγορα γίνεται, επιστρατεύει κάθε διαθέσιμο χρηματοδοτικό εργαλείο για να «αιμοδοτήσει» με ζεστό χρήμα την μικρομεσαία επιχειρηματικότητα, τον στυλοβάτη δηλαδή, της ελληνικής οικονομίας.

Την ώρα που τα διαδοχικά lockdown και το άνοιξε-κλείσε στοιχίζουν περίπου 500 εκατ. ευρώ την εβδομάδα στην ελληνική οικονομία ενώ μόνο το λιανεμπόριο απώλεσε τζίρο 4,5 δισ. ευρώ το 2020, η ομαλή επιστροφή της αγοράς με ανοιχτά καταστήματα και η εμπέδωση ενός κλίματος ασφάλειας και σταθερότητας καθίστανται καίριας σημασίας για τη σταδιακή ανοικοδόμηση της οικονομίας μετά το σοκ που υπέστη από τον κορονοϊό.

Υπό αυτό το πρίσμα και πέρα από τα μέτρα, αναγκαία μεν αλλά που δεν δίνουν καμία προοπτική στο επιχειρείν μεταθέτοντας το πρόβλημα για αργότερα, όπως είναι οι συνεχείς παρατάσεις φορολογικών και ασφαλιστικών υποχρεώσεων, το οικονομικό επιτελείο ενεργοποιεί κάθε διαθέσιμο χρηματοδοτικό εργαλείο (με τις συνολικές κρατικές ενισχύσεις να υπερβαίνουν τα 10 δισ. ευρώ από την αρχή της κρίσης) για να περιορίσει την εξάπλωση της οικονομικής... πανδημίας στον παραγωγικό ιστό της χώρας.

Επιδότηση παγίων δαπανών επιχειρήσεων, επιστρεπτέα, EΣΠΑ, επιχορήγηση δόσεων δανείων βγαίνουν από τη φαρέτρα με στόχο να αποτελέσουν ισχυρά αναχώματα στην κορονο-κρίση και να παρέχουν ανάσες ρευστότητας στις επιχειρήσεις στηρίζοντάς τες αποφασιστικά για να ανταπεξέλθουν στις συνθήκες εκτάκτου ανάγκης που έχουν διαμορφωθεί. Επιδότηση δαπανών και πρόγραμμα «Γέφυρα» υπολογίζεται να καλύψουν πάνω από 120.000 επιχειρήσεις.

Μέσα στην ερχόμενη εβδομάδα θα ξεκινήσει η καταβολή των ποσών για την επιστρεπτέα προκαταβολή 6, με το μεγαλύτερό μέρος της χρηματοδότησης να στοχεύει στους κλάδους της εστίασης και του λιανεμπορίου. Η κατανομή των 500 εκατ. ευρώ του 6ου κύκλου θα γίνει με βάση τα οικονομικά στοιχεία των επιχειρήσεων για την απώλεια τζίρου τον μήνα Ιανουάριο.

Ταυτόχρονα, το οικονομικό επιτελείο σκέφτεται να ανακουφίσει ακόμα περισσότερο το επιχειρείν επιδοτώντας πάγιες δαπάνες των επιχειρήσεων (π.χ. μισθούς, εισφορές, λογαριασμούς κοινής ωφέλειας). Το σχέδιο επιδότησης πάγιων δαπανών για τις πληττόμενες επιχειρήσεις, αναμένεται να ενεργοποιηθεί πριν το Πάσχα.

Επιπλέον, το ΥΠΟΙΚ εξετάζει να μετατρέψει σε επιδότηση μεγάλο μέρος των επιστρεπτέων προκαταβολών, διαγράφοντας μεγαλύτερο ποσοστό από αυτό που προβλέπεται αρχικά. Το μέτρο αναμένεται να ενεργοποιηθεί τον Μάιο ή τον Ιούνιο, αφού αρχίσει να υποχωρεί η πανδημία και να αίρονται τα περιοριστικά μέτρα.

Οι δύο δράσεις οι οποίες έχουν ήδη λάβει το «ok» της Κομισιόν. Οι αρμόδιες ευρωπαϊκές υπηρεσίες έχουν ανοίξει το δρόμο σε όλα τα κράτη - μέλη να προχωρήσουν σε παρόμοιες κινήσεις, καθώς έχουν διαβεβαιώσει ότι οι συγκεκριμένες ενισχύσεις δεν θα χαρακτηριστούν ως αθέμιτος ανταγωνισμός, ούτε θα θεωρηθούν παράνομες κρατικές ενισχύσεις, διότι θα εφαρμοστούν με ενιαία κριτήρια.

Για την επιδότηση των παγίων δαπανών που δεν έχουν καλυφθεί μέχρι στιγμής από άλλες δράσεις, τα βασικά κριτήρια θα είναι η πτώση τζίρου (πρέπει να ξεπερνά το 30%) και το ύψος των ενισχύσεων που έχει ήδη λάβει η επιχείρηση ώστε να αφαιρεθούν αυτά τα ποσά. Στόχος είναι να στηριχθούν οι επιχειρήσεις που βρίσκονται σε ασφυκτική κατάσταση, ώστε να καταφέρουν να παραμείνουν ανοικτές. Το μέτρο μετά και το πράσινο φως από την Κομισιόν, θα χρηματοδοτηθεί από τον κρατικό προϋπολογισμό και όχι από κοινοτικούς πόρους, με το οικονομικό επιτελείο να επιδιώκει την βέλτιστη αξιοποίηση των πόρων. Η ενεργοποίηση του προγράμματος θα δώσει σημαντικές ανάσες στις δοκιμαζόμενες επιχειρήσεις.

Αναφορικά με τα σενάρια που κυκλοφορούν για χάρισμα ενός μέρους ή ακόμα και ολόκληρων των ποσών στην μετατροπή μεγάλου μέρους των επιστρεπτέων προκαταβολών σε επιδότηση, το οικονομικό επιτελείο μελετά τις λεπτομέρειες του κάθε κύκλου ώστε να μετρήσει τα περιθώρια που υπάρχουν για να γίνουν διαγραφές ποσών. Αξίζει να σημειωθεί ότι σε όλους τους κύκλους προβλέπεται δυνατότητα μη επιστροφής ενός ποσοστού της χρηματοδότησης.

Στους πρώτους τρεις κύκλους του μέτρου της επιστρεπτέας προκαταβολής, συνολικού ύψους 3,5 δισ. ευρώ, προβλέπεται μειωμένη επιστροφή του ποσού κατά 40% εφόσον οι επιχειρήσεις απασχολούσαν την 31η Μαρτίου 2020 περισσότερους από 20 εργαζόμενους και διατηρήσουν κατά μέσο όρο τον ίδιο αριθμό εργαζομένων για ένα χρόνο. Ακόμη, προβλέπεται μειωμένη επιστροφή της χρηματοδότησης κατά 30% αν τα έσοδα της επιχείρησης, ένα έτος μετά τη λήψη της ενίσχυσης, είναι πεσμένος κατά 70% ή παραπάνω σε σχέση με το ύψος στο οποίο κυμαινόταν ο κύκλος εργασιών (τζίρος) αναφοράς.

Για τους επόμενους τρεις κύκλους (3,4,5) ύψους 4 δισ. ευρώ, προβλέπεται μειωμένη επιστροφή του ποσού κατά 50%, αρκεί να διατηρήσουν τον ίδιο αριθμό εργαζομένων για έξι μήνες. Τα σενάρια που υπάρχουν στο τραπέζι προβλέπουν σημαντική αύξηση του ποσοστού επιδότησης σε ποσοστά άνω του 50%.

Για την επιστρεπτέα προκαταβολή 6, η καταβολή των ποσών θα γίνει από τις 5 Μαρτίου και έπειτα. Ο 7ος κύκλος (ύψους 1,5 δισ. ευρώ) που θα κάνει πρεμιέρα τον Απρίλιο, θα καλύπτει το πρώτο τρίμηνο του 2021 και η σύγκριση θα γίνει με το πρώτο τρίμηνο του 2019 και όχι του 2020, διότι το αντίστοιχο περσινό διάστημα είχε ξεκινήσει η εξάπλωση της πανδημίας και ο τζίρος ήταν ήδη μειωμένος. Συνολικά στους πέντε πρώτους κύκλους του χρηματοδοτικού εργαλείου δόθηκαν, σύμφωνα με το ΥΠΟΙΚ, 6,8 δισ. ευρώ σε 544.591 επαγγελματίες και επιχειρήσεις.

Παρά το γεγονός ότι οι τεχνικές λεπτομέρειες του προγράμματος δεν έχουν ακόμη οριστικοποιηθεί, σύμφωνα με πληροφορίες θα προσφέρει χρηματοδότηση σε μία σειρά επιλέξιμων δαπανών που αφορούν τον κλάδο και θα βοηθήσει ώστε να υπάρξει η αναγκαία ρευστότητα για να επανεκκινήσει όταν αρθούν οι περιορισμοί. Το νέο πρόγραμμα για την εστίαση θα «κουμπώσει», σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, και με τα μέτρα που ήδη έχουν ανακοινωθεί και εξελίσσονται όσο διαρκούν οι περιορισμοί (π.χ. ενοίκια, μισθολογικό κόστος κ.τ.λ.).

Ποιους αφορά η «Γέφυρα»

Στο νέο πρόγραμμα «Γέφυρα» για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις θα προβλέπεται επιβράβευση των συνεπών δανειοληπτών, με υψηλά ποσοστά επιδότησης, που θα φτάνουν έως και στο 90% της δόσης. Ενώ σε όσους έχουν μη εξυπηρετούμενο δάνειο θα παρέχεται επιδότηση έως 80% της δόσης, προκειμένου να τα ρυθμίσουν και να αποφύγουν κατασχέσεις και πλειστηριασμούς. Η επιδότηση θα καλύπτει τόσο το κεφάλαιο όσο και τους τόκους του δανείου.

Επιλέξιμες θα είναι μεσαίες, μικρές, πολύ μικρές και ατομικές επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων και των ελεύθερων επιχειρηματιών, οι οποίες έχουν αποδεδειγμένα πληγεί από την πανδημία και πληρούν συγκεκριμένα οικονομικά και περιουσιακά κριτήρια επιλεξιμότητας. Επιχειρήσεις που έχουν πληγεί από την οικονομική κρίση λόγω πανδημίας, έχοντας υποστεί μείωση των εσόδων τους κατά 20% τουλάχιστον, θα βοηθηθούν μέσω του προγράμματος «Γέφυρα 2» που προβλέπει την επιδότηση των δόσεων των επιχειρηματικών δανείων για 9 μήνες. Τα κριτήρια που θα λαμβάνονται υπόψιν για το μέγεθος της βοήθειας είναι επίσης το μέγεθος της επιχείρησης και το ύψος της οφειλής προς τις τράπεζες, ενώ «φρένο» στην παροχή επιδότησης θα βάζει το ύψος της ακίνητης περιουσίας που διαθέτει. Ακόμα θα συνυπολογίζονται και οι πραγματικές ανάγκες των επιχειρήσεων βάσει και της στήριξης που έχουν λάβει μέχρι σήμερα.

Η επιδότηση θα καλύπτει τόσο το κεφάλαιο όσο και τους τόκους του δανείου. «Η διαδικασία θα είναι απλή, γρήγορη και πλήρως ηλεκτρονική, χωρίς να απαιτούνται δικαιολογητικά», ανέφερε ο Xρήστος Σταϊκούρας.

Το μέγεθος της επιχείρησης ορίζεται με βάση τον κοινοτικό κανονισμό με τις μεγάλες επιχειρήσεις που έχουν τζίρο άνω των 50 εκατ. ευρώ, να αποκλείονται. Σε ό,τι αφορά τις οφειλές τους προς τις τράπεζες, αυτές δεν θα πρέπει να υπερβαίνουν ένα συγκεκριμένο όριο, το οποίο ίσως είναι οι 300.000 ευρώ.

Το ύψος της στήριξης συνεκτιμάται με βάση τον κανόνα de minimis, δηλαδή τις συνολικές κρατικές ενισχύσεις που έχει λάβει μία επιχείρηση. Το όριο αυτό, μετά την αναθεώρηση του προσωρινού πλαισίου που ενέκρινε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της πανδημίας, αυξήθηκε στο 1,6 εκατ. ευρώ από 800.000 ευρώ (και 200.000 ευρώ που ίσχυε πριν από την κρίση).

Με δεδομένο ότι η κυβέρνηση έχει εφαρμόσει ένα ευρύ πλάνο παρεμβάσεων τόνωσης της οικονομικής δραστηριότητας (επιστρεπτέα προκαταβολή, αναστολή φορολογικών και ασφαλιστικών υποχρεώσεων, δάνεια με επιδότηση επιτοκίου ή με κρατική εγγύηση), η αλλαγή που εγκρίθηκε ανοίγει τον δρόμο για να μπουν στο πρόγραμμα «Γέφυρα» οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις που αποτελούν και την ραχοκοκκαλιά της ελληνικής οικονομίας.

Βασική προϋπόθεση για να ενταχθεί μία επιχείρηση στο πρόγραμμα επιδότησης της δόσης θα είναι να ρυθμίσει προηγουμένως το δάνειό της με την τράπεζα. Καθώς μεγάλο μέρος ενήμερων επιχειρηματικών δανείων έχουν τεθεί σε καθεστώς αναστολής, ελέω της πανδημίας, το πρόγραμμα εκτιμάται ότι θα «ξεπαγώσει» τα δάνεια που είναι σε μορατόριουμ και θα αποτελέσει σωσίβιο τόσο για τις επιχειρήσεις που πλήττονται, αλλά και για τις ίδιες τις τράπεζες, που επιδιώκουν να συνεχίσουν να εξυπηρετούνται, ενήμερα επιχειρηματικά δάνεια αξίας περίπου12 δισ. ευρώ που έχουν μπει στην… κατάψυξη.

ΕΣΠΑ για την εστίαση

Στην κυβέρνηση αντιλαμβανόμενοι την αναγκαιότητα χρηματοδοτικών εργαλείων και δράσεων για να τονωθούν οι επιχειρήσεις εστίασης (που έχουν πληρώσει βαρύτατο τίμημα από την υγειονομική κρίση), έχουν στα σκαριά πρόγραμμα ΕΣΠΑ ειδικά για τις επιχειρήσεις του συγκεκριμένου κλάδου ενώ στον σχεδιασμό έχει πέσει και η ιδέα για αλλαγή του αλγορίθμου για τις επιστρεπτέες προκαταβολές που θα δίνει βάρος σε επιχειρήσεις που παραμένουν εντελώς κλειστές όπως είναι αυτές της εστίασης.

Πάντως ήδη μέσω του ΕΣΠΑ τρέχει το πρόγραμμα για τα θερμαντικά μέσα, που ολοκληρώνεται στις 4 Μαρτίου, με προϋπολογισμό 60 εκατ. ευρώ, το οποίο στοχεύει στη στήριξη της λειτουργίας επιχειρήσεων με την επιχορήγηση της προμήθειας θερμαντικών συσκευών εξωτερικού χώρου προκειμένου να αποφευχθεί ο συνωστισμός και οι επιχειρήσεις να λειτουργούν σε εξωτερικούς, νόμιμα χρησιμοποιούμενους χώρους όταν αρθούν οι περιορισμοί.