Όλα όσα πρέπει να ξέρουμε για την ακμή

*Των δερματολόγων Αριστέας-Νούρα Γιακούμπ και Αθανάσιου Τσαμαλδούπη

Η ακμή είναι μια χρόνια πολυπαραγοντική νόσος που απασχολεί μεγάλο μέρος του γενικού πληθυσμού, κυρίως μικρών και μέσων ηλικιών, από την εφηβεία μέχρι περίπου την ηλικία των 40 plus. Η σοβαρότητα αυτής της κατάστασης δεν έγκειται τόσο πολύ στο ότι επηρεάζει τη γενική κατάσταση της υγείας του ατόμου -εκτός από μία συγκεκριμένη, σπάνια μορφή- αλλά περισσότερο στην εμφάνιση και στον ψυχισμό του. Υπάρχουν πάρα πολλοί «μύθοι» γύρω από την ακμή και μερικούς από αυτούς θα προσπαθήσουμε να ξεδιαλύνουμε εδώ.

Οι «μύθοι»

Η ακμή είναι νόσος αποκλειστικά και μόνο των εφήβων;

Αυτό δεν θα μπορούσε να είναι περισσότερο λάθος, μιας και η ακμή μπορεί να εμφανίζεται στην εφηβική ηλικία, αλλά εμμένει μέχρι και την μέση ηλικία, όπως προείπαμε. Επίσης, δεν είναι σπάνιες οι περιπτώσεις, κυρίως γυναικών, που εμφανίζουν ακμή σε προχωρημένες ηλικίες και αυτό έχει να κάνει συνήθως με ορμονολογικά προβλήματα ή άλλους παράγοντες, όπως η λήψη κάποιων φαρμάκων, η εγκυμοσύνη ή ακόμα και το στρες ως εκλυτικοί παράγοντες.

Η ακμή κολλάει;

Η ακμή δεν είναι μια μεταδοτική νόσος. Όντως ένας μικροοργανισμός που ζει στον τριχικό θύλακο παίζει σημαντικό ρόλο στην παθογένεσή της, αλλά δεν μεταδίδεται, ώστε να εμφανίσουν ακμή και άλλοι που έρχονται σε επαφή με τον πάσχοντα. Οι συστάσεις των δερματολόγων για χρησιμοποίηση ατομικών μέσων υγιεινής, όπως πετσέτες, σαπούνια, μαξιλαροθήκες κτλ., γίνονται περισσότερο για να προστατέψουν τον ίδιο τον πάσχοντα από ακμή, μιας και το δέρμα του, που είναι η φυσική άμυνα του οργανισμού στους εξωτερικούς παράγοντες, είναι διάτρητο.

Οφείλεται σε αλλεργιογόνες τροφές;

Κανένας παράγοντας από αυτούς που εμπλέκονται στον μηχανισμό εμφάνισης της ακμής δεν συσχετίζεται με αλλεργία. Οπότε τροφές που είχαν συνδεθεί παλιότερα ως «αλλεργιογόνα», όπως η μπανάνα, οι φράουλες, η σοκολάτα και το αυγό, δεν επηρεάζουν ιδιαίτερα την ακμή. Μια συσχέτιση φαίνεται να έχουν τα αυξημένα λιπαρά σε τροφές όπως τα γαλακτοκομικά, τα τηγανιτά και οι σοκολάτες, χωρίς να είναι απόλυτα αποδεδειγμένη, αλλά και αυτή όχι υπό την μορφή της αλλεργίας.

Μηχανικός καθαρισμός

Το «σπάσιμο» των σπυριών μόνο κακό μπορεί να επιφέρει. Η πίεση που ασκείται οδηγεί στο «σπάσιμο» του τριχικού θυλάκου που είναι γεμάτος με σμήγμα, τις περισσότερες φορές προς το κυρίως δέρμα, με αποτέλεσμα την διάχυση του σμήγματος μέσα σε αυτό και την δημιουργία φλεγμονής (κοκκινίσματος και πρηξίματος) του σπυριού. Επίσης, λύεται και η επιδερμίδα στο σημείο και έχουμε πιθανότητα επιμόλυνσης.

Το μακιγιάζ και το αντιηλιακό κάνουν κακό στην ακμή

Ενώ αυτός ο μύθος είναι ο μοναδικός που έχει μια βάση, γιατί όντως αυτά τα προϊόντα μπορεί να φράξουν τον τριχικό θύλακο και να οδηγήσουν σε επιδείνωση της ακμής, στις μέρες μας κυκλοφορούν πάρα πολλά προϊόντα μακιγιάζ που είναι κατάλληλα για ακνεϊκά δέρματα και μπορούν να χρησιμοποιηθούν κάποιες φορές την εβδομάδα, με την προϋπόθεση της σωστής αφαίρεσής τους πριν τον ύπνο. Το αντιηλιακό είναι απαραίτητο για όλους τους ανθρώπους, ειδικά στις περιοχές όπως η Ελλάδα. Πλέον όλες οι εταιρίες που παράγουν αντιηλιακά έχουν προϊόντα κατάλληλα για πάσχοντες από ακμή και κάποια από αυτά έχουν και θεραπευτική δράση απέναντί της.

Δεν χρειάζεται να κάνεις κάτι, η ακμή θα περάσει από μόνη της

Αυτός ο μύθος κόστισε πολύ ακριβά σε πολλούς. Ναι, η ακμή θα περάσει από μόνη της, αλλά μερικές δεκαετίες μετά την πρώτη της εμφάνιση και θα αφήσει ανεξίτηλα σημάδια στο δέρμα του ασθενούς. Οι ουλές που σχηματίζονται από την πρώτη κιόλας περίοδο εμφάνισής της συνοδεύουν το άτομο για πάντα. Όσο πιο σύντομα ξεκινήσει η αγωγή από ειδικευμένο δερματολόγο τόσο καλύτερα αποτελέσματα θα έχουμε.

Μην πάρεις χάπια για την ακμή, έχουν ανεπιθύμητες ενέργειες

Η ισοτρετινοΐνη, «το χάπι της ακμής», έχει ανεπιθύμητες ενέργειες όπως όλα τα φάρμακα. Αντενδείκνυται μόνο σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, όπως είναι οι εγκυμονούσες και οι γυναίκες που θέλουν να κάνουν παιδί μέσα στο χρονικό διάστημα που θα χρειάζεται να παίρνουν την αγωγή. Για τις υπόλοιπες ανεπιθύμητες ενέργειες που μπορεί να προκύψουν, οι οποίες είναι σχετικά σπάνιες, ο ειδικός δερματολόγος που θα συστήσει την αγωγή είναι υπεύθυνος για τον τακτικό εργαστηριακό έλεγχο προς πλήρη αποφυγή τους. Ο φόβος κατά της ισοτρετινοΐνης είναι κατάλοιπο παλιότερων δεκαετιών, όταν δεν γνωρίζαμε τόσο καλά το φάρμακο. Πλέον ισοτρετινοΐνη έχουν πάρει εκατομμύρια άνθρωποι στον κόσμο χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα, πέραν των επιθυμητών, όπως είναι η ξηρότητα του δέρματος.

Όλοι έχουμε δικαίωμα σε ένα υγιές, καθαρό και όμορφο δέρμα, κάτι που τις περισσότερες φορές δεν είναι τόσο δύσκολο όσο πιστεύουμε!

INFO!

Αριστέα-Νούρα Γιακούμπ, Δερματολόγος

Αθανάσιος Τσαμαλδούπης, Δερματολόγος

Συνεργάτες της Euromedica-Γενική Κλινική Θεσσαλονίκης