Δύο καινούργια στοιχεία του μοντέλου διοίκησης του Κυριάκου Μητσοτάκη έφερε η εβδομάδα που μας πέρασε, με τον πρωθυπουργό να ανεβάζει τους τόνους τόσο εντός όσο και εκτός Ελλάδας.

Εκτός Ελλάδας η ένταση προβλεπόταν ότι θα ήταν δεδομένη με βάση όλα αυτά που είχαν προηγηθεί της τελευταίας Συνόδου Κορυφής της ΕΕ όπου θα ετίθετο το θέμα των κυρώσεων κατά της Τουρκίας. Ήδη η πρώτη «διπλωματική» αναβολή της προηγούμενης Συνόδου (είχε αναβληθεί λόγω περιστατικού κρούσματος COVID σε συνεργάτη του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ) είχε κάνει σαφές ότι το πρόβλημα είναι δύσκολο και ότι η προεδρεύουσα χώρα στην ΕΕ Γερμανία αναζητούσε χρόνο για να λειάνει τις διαφορές μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας.

Στη νέα Σύνοδος Κορυφής που ξεκίνησε την Πέμπτη η διαπραγμάτευση ήταν δύσκολη. Το αρχικό κείμενο ήταν πολύ light απέναντι στην Τουρκία και δεν ικανοποιούσε τις ελληνικές και τις κυπριακές θέσεις και δεν έγινε αποδεκτό από τους πρωθυπουργούς των δύο χωρών Κυριάκο Μητσοτάκη και Νίκο Αναστασιάδη. Έτσι άρχισαν οι διαπραγματεύσεις με τη Γερμανία από την άλλη μεριά, αλλά και άλλες χώρες, όπως το Βέλγιο και η Ισπανία να μη θέλουν να υπάρξει ρητή καταδίκη και απειλή της Τουρκίας.

Στο τελικό κείμενο υπήρξε ένας συμβιβασμός με την ελληνική πλευρά να δηλώνει ικανοποιημένη. Και αυτό γιατί όπως δήλωναν κυβερνητικές πηγές με την ανακοίνωση καταδικάζονται οι μονομερείς ενέργειες της Τουρκίας και γίνεται ξεκάθαρο ότι αν υπάρξει συνέχιση τέτοιων συμπεριφορών, αυτό θα έχει συνέπειες. Ως προς τις συνέπειες στο τελικό κείμενο γίνεται σαφής αναφορά στα συγκεκριμένα άρθρα των Συνθηκών για την επιβολή κυρώσεων (Άρθρο 29 και 215), υπογραμμίζεται ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα χρησιμοποιήσει, σε περίπτωση μονομερών ενεργειών και παραβιάσεων του Διεθνούς Δικαίου όλα τα εργαλεία που έχει στη διάθεση της για να υπερασπιστεί τα συμφέροντα της και τα συμφέροντα των κρατών μελών της και ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις και θα λάβει τις κατάλληλες αποφάσεις το αργότερο μέχρι τη σύνοδο του Δεκεμβρίου.

Επιπλέον η Σύνοδος Κορυφής καταδικάζει απερίφραστα την παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κύπρου και κάνει ρητή αναφορά στις αποφάσεις και στα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για την επίλυση του Κυπριακού. Η ελληνική πλευρά διατύπωσε στο τέλος της Συνόδου που ολοκληρώθηκε τα ξημερώματα της Παρασκευής την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έστειλε ένα σαφές μήνυμα ενότητας, αλληλεγγύης και αποφασιστικότητας. Ξεκαθάρισε, με απόλυτη σαφήνεια, ότι η άρση κάθε μονομερούς ενέργειας αποτελεί προϋπόθεση για τη βελτίωση των σχέσεων Ευρωπαϊκής Ένωσης και Τουρκίας, κάτι το οποίο όλοι μας επιθυμούμε, ενώ κατέστησε όμως ταυτόχρονα και απολύτως σαφές ποιες θα είναι οι επιπτώσεις σε περίπτωση που η Τουρκία συνεχίσει την επιθετική της συμπεριφορά.

Όπως δήλωναν κυβερνητικές πηγές το κείμενο των συμπερασμάτων αντανακλά τις ελληνικές θέσεις. Χαρακτηριστική και η δήλωση του Κυριάκου Μητσοτάκη. «Η Ευρωπαϊκή Ένωση έστειλε ένα σαφές μήνυμα ενότητας, αλληλεγγύης και αποφασιστικότητας. Ξεκαθάρισε, με απόλυτη σαφήνεια, ότι η άρση κάθε μονομερούς ενέργειας αποτελεί προϋπόθεση για τη βελτίωση των σχέσεων Ευρωπαϊκής Ένωσης και Τουρκίας, κάτι το οποίο όλοι μας επιθυμούμε. Κατέστησε όμως ταυτόχρονα και απολύτως σαφές ποιες θα είναι οι επιπτώσεις σε περίπτωση που η Τουρκία συνεχίσει την επιθετική της συμπεριφορά. Η Ελλάδα είναι απολύτως ικανοποιημένη από τα συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής και προσβλέπουμε, το συντομότερο δυνατόν, στην έναρξη των διερευνητικών επαφών, όπως εξάλλου και τα δύο μέρη έχουν δεσμευθεί» σημείωσε ο πρωθυπουργός.

Κίτρινες κάρτες στο υπουργικό

Και αν η ένταση ήταν αναμενόμενη στις Βρυξέλες στο εσωτερικό μέτωπο και στην Αθήνα ο Κυριάκος Μητσοτάκης μάλλον αιφνιδίασε. Χρησιμοποιώντας την Τετάρτη κατά τη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου ασυνήθιστα αυστηρό ύφος προς τους υπουργούς της χωρίς πάντως να κατονομάσει κανέναν. Ήταν η πρώτη φορά που ο Κυριάκος Μητσοτάκης μοίρασε «κίτρινες κάρτες» σε υπουργούς της κυβέρνησής του, εξαιτίας της απροθυμίας ορισμένων να αναλάβουν το παραμικρό πολιτικό κόστος στους τομείς ευθύνης τους. 

«Όταν πρόκειται για θετικά γεγονότα, κάποιοι υπουργοί σπεύδουν να επωφεληθούν για την εικόνα τους, ενώ στις δυσκολίες γυρίζουν την πλάτη», σχολίαζε κυβερνητικός παράγοντας, μετά την παρέμβαση του πρωθυπουργού. Τι προκάλεσε τη σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι του πρωθυπουργού; Οι μάσκες-γίγας και το φιάσκο που έγινε το προηγούμενο διάστημα με τις μάσκες στα σχολεία. Κι αυτό γιατί ενώ είχε σχεδιαστεί ως μία εμβληματική κίνηση, την οποία ανέλαβε να ανακοινώσει ο ίδιος ο πρωθυπουργός, αναφέροντας ότι η Ελλάδα γίνεται η πρώτη χώρα που διαθέτει δωρεάν μάσκες στα σχολεία, οι αστοχίες που ακολούθησαν στιγμάτισαν την τεράστια προσπάθεια που έγινε για να πεισθούν εκπαιδευτικοί και μαθητές να λάβουν μέτρα προστασίας. Με ευθύνη της Κεντρικής Ένωσης Δήμων και Κοινοτήτων Ελλάδας μοιράστηκαν στα σχολεία μάσκες-γίγας, ενώ αυτό που ενόχλησε περισσότερο τον πρωθυπουργό ήταν ότι κανείς δεν θέλησε να αναλάβει την ευθύνη για το μπέρδεμα. Έτσι ο κ. Μητσοτάκης απηύθυνε αυστηρό μήνυμα προς τους υπουργούς λέγοντας ότι η ευθύνη της κυβέρνησης είναι συλλογική και δεν είναι αποδεκτό οποιοσδήποτε υπουργός να μετακυλύει ευθύνες σε άλλους. «Θέλω να υπενθυμίσω ότι η ευθύνη για τις πράξεις και τις παραλείψεις της κυβέρνησης είναι συλλογική. Όλοι μαζί πιστωνόμαστε τα θετικά της κυβερνητικής δράσης και όλοι μαζί αναλαμβάνουμε, με αυτοκριτική διάθεση, την ευθύνη για τυχόν λάθη και μεριμνούμε για να τα διορθώσουμε», είπε ο πρωθυπουργός και υπογράμμισε: «Δεν είναι πολιτικά και ηθικά αποδεκτό, οποιοσδήποτε υπουργός να μετακυλύει ευθύνες σε άλλους υπουργούς ή να αποφεύγει να στηρίζει επιλογές της κυβέρνησης ή να αναγνωρίζει αστοχίες επικαλούμενος αναρμοδιότητα». «Έχουμε μπροστά μας δύσκολες προκλήσεις. Είμαστε συλλογικό όργανο και όλοι μαζί αναλαμβάνουμε την ευθύνη και των επιτυχιών μας αλλά και των όποιων αστοχιών μας», ανέφερε ο κ. Μητσοτάκης.

 Οι κίτρινες κάρτες βγήκαν από τον κ. Μητσοτάκη μάλλον προς τους υπουργούς Παιδείας και Εσωτερικών, ενώ σύμφωνα με διαρροές που έγιναν αφορούσαν και άλλες πτυχές τους κυβερνητικού έργου, όπως το μεταναστευτικό και η αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης, όπου ο πρωθυπουργός διαπίστωσε ότι δεν υπάρχει στήριξη της κυβερνητικής πολιτικής από τους υπουργούς. Και ο νοών νοείτω…

Τέλος για το ταξίδι του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών Μάικ Πομπέο στην Ελλάδα στην κυβέρνηση ήταν ιδιαίτερα ευχαριστημένοι. Οι συζητήσεις που είχε ο πρωθυπουργός μαζί του χαρακτηρίστηκαν «εξαιρετικά επιτυχημένες».

Όπως τόνισε χαρακτηριστικά ο κ. Μητσοτάκης στη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου «από μόνη της μία επίσκεψη του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών στη χώρα μας αποτελεί πολιτικό γεγονός. «Όμως ειδικά στο χρόνο που έγινε με την ατζέντα που είχε και με το κλίμα που συνολικά τη χαρακτήρισε ήταν πολύ σημαντική. Παράγει αποτελέσματα σε πολλά επίπεδα, έχει μεγάλη εθνική εμβέλεια και νομίζω ότι η Ελλάδα, συνολικά, έχει κάθε λόγο να είναι ικανοποιημένη από αυτή την επίσκεψη».

«Αν συνεχίσει η Τουρκία, θα υπάρχουν συνέπειες»

«Είμαστε απολύτως ικανοποιημένοι από τα συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής» τόνισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης κατά τη συνέντευξη Τύπου μετά την ολοκλήρωση της Συνόδου Κορυφής στις Βρυξέλλες.

 «Είναι εξίσου σαφές ότι εφόσον η Τουρκία συνεχίσει μονομερή επιθετική συμπεριφορά θα υπάρχουν συνέπειες», συνέχισε ο πρωθυπουργός και συμπλήρωσε: «Η ΕΕ θα χρησιμοποιήσει σ’ αυτή την περίπτωση όλα τα εργαλεία για να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της. Οι εξελίξεις θα παρακολουθούνται. Οι όποιες αποφάσεις θα παρθούν μέχρι τέλη Δεκεμβρίου». Ακόμη έκανε λόγο για «τη θετική ατζέντα. Ότι εμείς προσδοκούμε σε γόνιμη και θετική σχέση με την Τουρκία υπό την προϋπόθεση ότι πληρούνται οι όροι» συμπλήρωσε. Τέλος αναφερόμενος στην Κύπρο, σημείωσε πως «μία πολύ σημαντική αναφορά είναι ότι ο τρόπος που μπορεί να λύσει η Κύπρος τις διαφορές της για τις θαλάσσιες ζώνες είναι μέσα από διαπραγματεύσεις με σεβασμό στο διεθνές δίκαιο».

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 4 Οκτωβρίου 2020