Το πρόβλημα με τους ανθρώπους που έχουν βρει καταφύγιο στον δρόμο από τη στιγμή που έχασαν το σπίτι τους και τη δυσκολία αντιμετώπισης του φαινομένου επανέφερε στο προσκήνιο ο χθεσινός, Τετάρτη, θάνατος μίας άστεγης στην «καρδιά» της Θεσσαλονίκης, επί της οδού Τσιμισκή.

Η συγκεκριμένη γυναίκα είχε προσεγγιστεί αρκετές φορές, αλλά «δεν ήταν από τους ανθρώπους που μπορούσες εύκολα να τους προσεγγίσεις. Είχε γίνει μία-δύο φορές και εισαγγελική» παρέμβαση κατόπιν πρωτοβουλίας του δήμου, εξηγεί στο makthes.gr η Εύα Χάντα, κοινωνική λειτουργός στο Υπνωτήριο Αστέγων του δήμου Θεσσαλονίκης.

Οι «σταθεροί» και τα ψυχιατρικά περιστατικά

Όλοι οι «σταθεροί» άστεγοι γνωρίζουν για το Υπνωτήριο και ενημερώνονται, ανά διαστήματα, από τις δράσεις δρόμου (σ.σ. τα λεγόμενα Streetwork διάφορων οργανώσεων) που στοχεύουν στην παροχή βοήθειας στους άστεγους, υπογραμμίζει η ίδια.

Στο κέντρο της Θεσσαλονίκης έχει αυτή τη στιγμή πολλά ψυχιατρικά περιστατικά, τα οποία μάλιστα «σχεδόν δεν είναι για εδώ», συνεχίζει η κοινωνική λειτουργός του Υπνωτηρίου. «Αυτή τη στιγμή αν πάμε στην Αριστοτέλους, θα βρούμε σίγουρα τρεις άντρες ψυχιατρικά περιστατικά. Για αυτούς αναλαμβάνει η κοινωνική υπηρεσία του δήμου» και όταν δεν μπορούν να φιλοξενηθούν στο Υπνωτήριο, γίνεται εισαγγελική παρέμβαση για να εισαχθούν για κάποιο διάστημα σε ψυχιατρική δομή, μέχρις ότου ανακάμψουν μετά τη λήψη φαρμακευτικής αγωγής και ξανακυλήσουν, όπως γίνεται συνήθως, περιγράφει η  κ. Χάντα.

Ιατρική φροντίδα με ευθύνη των δομών

Τι γίνεται όμως με την ιατρική παρακολούθηση όσων προσέρχονται στο Υπνωτήριο; Σε συνεννόηση με τη νοσηλεύτρια της δομής, όσοι εισέρχονται εκεί και πάσχουν από προβλήματα υγείας, παρακολουθούνται, λαμβάνουν την απαραίτητη φαρμακευτική αγωγή και επισκέπτονται όποια ιατρική ειδικότητα χρειάζονται, εξηγεί η κ. Χάντα. «Όσοι δεν έχουν θέματα υγείας και θέλουν να κάνουν έναν έλεγχο, ή οτιδήποτε, πάλι το ίδιο γίνεται», διαβεβαιώνει η ίδια.

Ακόμη, υπενθυμίζει ότι για να εισαχθεί κάποιος στη δομή, χρειάζεται εξέταση από δερματολόγο και ψυχίατρο, ενώ εδώ και μήνες χρειάζεται και η υποβολή σε τεστ κορονοϊού, το οποίο μέχρι σήμερα διενεργείται στο νοσοκομείο.

Η καλοκαιρία κρατά τους άστεγους στον δρόμο

Περιγράφοντας την κατάσταση που επικρατεί αυτό το διάστημα στο Υπνωτήριο, η κ. Χάντα επισημαίνει ότι η άνοιξη «δεν είναι η εποχή που έχουμε παραπάνω άτομα» καθώς «γενικά όταν ο καιρός αρχίζει να φτιάχνει, η τάση είναι να φεύγει ο κόσμος, είτε γιατί για κάποιους είναι πιο εύκολο να μείνουν έξω, είτε γιατί, παρά τις δύσκολες συνθήκες, βρίσκουν» μία εποχική εργασία. «Η τάση γενικά είναι τον χειμώνα να έχουμε αύξηση στον αριθμό», προσθέτει η ίδια.

Επίσης, κατά τη διάρκεια των εορτών του Πάσχα, οργανώθηκαν, με πρωτοβουλίες του δήμου, πασχαλινές δράσεις εντός του Υπνωτηρίου, όπως το βάψιμο των αυγών, το ψήσιμο τσουρεκιών μεταξύ των διαμενόντων, παρόλο που λόγω της πανδημίας «όλους αυτούς τους μήνες δεν μπορούμε να κάνουμε δράσεις που να σχετίζονται με το να έρθει εδώ κόσμος», σημειώνει η κοινωνική λειτουργός.

Στην ίδια στέγη και το Κέντρο Ημέρας

Πέραν του Υπνωτηρίου, ο δήμος διαθέτει και το Ανοιχτό Κέντρο Ημέρας Αστέγων, το οποίο έχει μεταφέρθηκε από την οδό Μοναστηρίου στο ίδιο κτίριο με το Υπνωτήριο στην περιοχή του παλιού ΦΙΞ, χωρίς η λειτουργία της μίας δομής να επιβαρύνει την άλλη. 

Στο Κέντρο Ημέρας οι άστεγοι είθισται να περνούν τις πρωινές ώρες με δημιουργικό και κοινωνικό τρόπο, αλλά πλέον λόγω πανδημίας οι εργαζόμενοι δουλεύουν μόνο με ραντεβού. «Στις 9:00 το πρωί οι άστεγοι φεύγουν από το Υπνωτήριο, οπότε όλος ο χώρος μπορεί να χρησιμοποιηθεί για το Κέντρο Ημέρας», χωρίς προβλήματα λέει η  κ. Χάντα. Υπενθυμίζει, δε, ότι με τη συστέγαση υπάρχει το όφελος του γιατρού-παθολόγου ο οποίος εξυπηρετεί πλέον άπαντες τους ωφελούμενους των δύο δομών.

Τα οφέλη από τη διαμονή στο Υπνωτήριο

Πρακτικά, όσοι εγγράφονται στο Υπνωτήριο έχουν πρόσβαση σε βραδινό φαγητό, σε κρεβάτι, μπορούν να κάνουν μπάνιο, να πλύνουν τα ρούχα τους, να περάσουν την ώρα τους διαβάζοντας βιβλία, ή βλέποντας τηλεόραση, καθώς επίσης και να λάβουν μία σειρά υποστηρικτικών υπηρεσιών από τους εργαζόμενους της δομής.

Εκεί φιλοξενούνται καθημερινά, από τις 19:00 μέχρι τις 09:00 το επόμενο πρωί, έως 70 άτομα, ενώ οι κοινωνικοί λειτουργοί εξετάζουν τις δυνατότητες ένταξης του εκάστοτε άστεγου σε προγράμματα απασχόλησης και στέγασης, καθώς επίσης και τι επιδόματα δικαιούνται, όπως το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης.

Στη συνέχεια και εφόσον ολοκληρωθεί το εξάμηνο διαμονής, μπορεί να εγκριθεί, υπό προϋποθέσεις, παράταση για κάποιον άστεγο. Εξαρτάται από τη συμπεριφορά του εντός του Υπνωτηρίου, όσο και από την προσπάθεια που επιδεικνύει για την εύρεση εργασίας και στέγης, ενημερώνει η κ. Χάντα.

Ατυχίες που οδήγησαν στον δρόμο

«Υπάρχουν και άστεγοι οι οποίοι είναι νέοι, μορφωμένοι και λόγω συνθηκών, ή λόγω άλλων τροπών που έχει πάρει η ζωή τους, βρίσκονται σε αυτή τη θέση. Όταν είσαι άστεγος για πολύ καιρό, παραμελούνται άλλα πολύ πιο βασικά πράγματα, οπότε να φτάσει κανείς στο σημείο να έχει τις αντοχές, τη διάθεση, το παρουσιαστικό να εμφανιστεί κάπου για να ζητήσει δουλειά, είναι κάτι που αυτομάτως πηγαίνει προς τα πίσω. Πρέπει να ψάξεις να φας, να κοιμηθείς, να είσαι ασφαλής, οπότε αυτόματα κάπως πέφτει σε αξία και σαν προτεραιότητα», τονίζει η ίδια.

Οι εκ… πεποιθήσεως άστεγοι

Δυστυχώς στο Υπνωτήριο δεν φθάνουν όλοι οι άστεγοι της πόλης, καθώς υπάρχουν και οι «εκ πεποιθήσεως» άστεγοι. Πώς εδραιώνεται αυτή η «πεποίθηση»; «Οι άνθρωποι που είναι στον δρόμο από ναρκωτικά, ή ουσίες, είναι πιο εύκολο να συνεχίσουν να μένουν στον δρόμο. Υπάρχει και ένα άλλο κομμάτι που τους κάνει άστεγους: μπορεί να έχουν αναγκαστεί οι οικογένειές τους να τους διώξουνε, είναι άτομα που ακόμη και αν τους φιλοξενεί κάποιος, δυσκολεύεται να συνεχίσει να τους φιλοξενεί», επισημαίνει η ίδια.

Παράλληλα «μας έχει τύχει να υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι πριν πέντε χρόνια είχαν τη δική τους επιχείρηση, αλλά χρωστούν, δεν έχουν πλέον δουλειά και δεν μπορούν να πληρώσουν το ενοίκιο», υπογραμμίζει.

Άλλη μία υποκατηγορία των «εκ πεποιθήσεως» αστέγων είναι εκείνοι οι οποίοι αντιμετωπίζουν κάποια ψυχιατρική διαταραχή, αδιάγνωστη και διαγνωσμένη.