Της Κατερίνας Καραμπατάκη

Την περασμένη Δευτέρα, 192 συμβασιούχοι εργαζόμενοι στο τμήμα καθαριότητας του δήμου Θεσσαλονίκης παρέστησαν στη συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου, με αίτημα να αποσύρει ο δήμος την έφεση που έχει ασκήσει κατά πρωτόδικης αποφάσεως με την οποία κρίθηκε ότι πρέπει να μονιμοποιηθούν. 

Το δημοτικό συμβούλιο δεν πήρε απόφαση, αλλά ψήφισε την παραπομπή του ζητήματος σε μελλοντική συνεδρίασή του, επιφυλασσόμενο να αποφανθεί κατόπιν σχετικών εισηγήσεων από τις αρμόδιες υπηρεσίες του δήμου, οι οποίες θα αποφανθούν περί του αριθμού των εργαζομένων που απαιτούνται για την καλή λειτουργία τους, άρα και περί της ανάγκης να συνεχίσουν οι 192 να εργάζονται. 

Στο εν λόγω «σολομώντειο» κείμενο που συνέταξε ο ανεξάρτητος υποψήφιος Παναγιώτης Αβραμόπουλος, αναφέρεται ότι οι 192 καλύπτουν πάγιες και διαρκείς ανάγκες του δήμου.    

Ο αντιδήμαρχος Αστικής Ανθεκτικότητας Γιώργος Δημαρέλος είναι άνθρωπος που δεν φοβάται και δεν διστάζει να πει την άποψή του ελεύθερα. Σε ανάρτησή του στο facebook παραθέτει ένα σύντομο ιστορικό της υπόθεσης και αιτιολογεί την απόφασή του να απέχει από την ψηφοφορία.

«Πριν 1,5 χρόνο το δημοτικό συμβούλιο ψήφισε -ομόφωνα νομίζω- κατόπιν διεξοδικής συζήτησης, ότι οι πάγιες και διαρκείς ανάγκες του δήμου για τους εργαζόμενους στην καθαριότητα είναι 535 άτομα διαφόρων ειδικοτήτων, επιπλέον των μόνιμων που μέχρι τότε είχαμε. (…) Επειδή ακόμα αυτή η διαδικασία των προσλήψεων δεν έχει ολοκληρωθεί (ήρθαν οι μισοί από τους 535 περίπου), οι δήμοι ανανέωναν τα 8μηνα με τη ρητή αναφορά ότι αυτά τα 8μηνα δεν μπορούν να γίνουν αορίστου χρόνου, αφού εκκρεμούν οι μόνιμες προσλήψεις που ζήτησαν και που με καθυστέρηση γίνονται.

Παρόλα αυτά, σε προηγούμενο χρόνο, ένα γκρουπ τέτοιων 8μηνιτών που θέλησαν δικαστικά να μονιμοποιηθούν, έχασαν τη δίκη. Το γκρουπ που είχαμε χθες στο δημοτικό συμβούλιο, με άλλον δικηγόρο, κέρδισε τη δίκη (εδώ σηκώνει άλλου είδους συζήτηση, αλλά δεν θα ασχοληθώ τώρα με το πώς λειτουργεί η ελληνική δικαιοσύνη). Ο δήμος άσκησε έφεση σε αυτή την τελευταία απόφαση, καθώς τέτοιες εισηγήσεις είχαμε από νομικές και οικονομικές υπηρεσίες για διάφορους λόγους.

Το χθεσινό γκρουπ των 192 ατόμων, ήρθε χθες για να ζητήσει από το δημοτικό συμβούλιο την άρση της έφεσης, δηλαδή να δεχθεί το θετικό πρωτόδικο αποτέλεσμα της μονιμοποίησής τους.

Πρέπει να σημειωθεί, ότι αφού δεν έχει ολοκληρωθεί το σύνολο των προσλήψεων που ζήτησε ο Δήμος, όντως αυτοί οι άνθρωποι καλύπτουν πάγιες και διαρκείς ανάγκες και για τις υπηρεσίες τους αυτές πληρώνονται κατόπιν ασφαλιστικών μέτρων που θα ισχύουν τουλάχιστον μέχρι τον προσεχή Νοέμβριο, οπότε και είναι το δικαστήριο. Επιπλέον, το συγκεκριμένο γκρουπ δεν μπορεί να αποτελέσει μέρος των υπολειπόμενων προσλήψεων από τους 535 που συνολικά χρειάζονται, καθώς αυτές είναι ήδη δρομολογημένες. Δηλαδή, αν μονιμοποιηθούν κάποτε, θα προστεθούν στους 535 που είχε ζητήσει ο δήμος.

Οι αρμόδιες διευθύνσεις ισχυρίζονται, και ίσως δικαίως, δεν μπορώ να ξέρω σίγουρα, ότι έχουν μεταβληθεί οι ανάγκες πριν από 1,5 χρόνο και αυτό το γκρουπ θα καλύπτει και αυτό πάγιες και διαρκείς ανάγκες.

Το θέμα που τέθηκε επί της ουσίας σήμερα είναι αν μπορεί ένα δημοτικό συμβούλιο να πάρει μια απόφαση άρσης έφεσης, όταν ακόμα είναι εν ισχύ προηγούμενη απόφαση που λέει ότι οι πάγιες και διαρκείς ανάγκες παραμένουν 535 και όχι 535+192 και βάσει της οποίας γίνονται προσλήψεις μόνιμου προσωπικού. Και όντως, υπήρχε σοβαρός λόγος να κρατήσει τόσο πολύ η συζήτηση, καθώς υπάρχει και κίνδυνος καταλογισμών.

Εντέλει υπήρξαν δυο προσεγγίσεις από τη μεριά των δημοτικών συμβούλων. Η μια έλεγε να παραιτηθούμε από την έφεση, αλλά με μια τέτοια δικαιολόγηση έτσι ώστε (σε περίπτωση καταλογισμών, λέω εγώ) να φανεί ότι η απόφαση πάρθηκε γιατί έτσι τους είπε ο Δήμαρχος, ο οποίος όμως ήταν υπέρ της άσκησης έφεσης. Η άλλη έλεγε να παραιτηθούμε από την έφεση χωρίς αστερίσκους -που ήταν και πιο τίμια, υπό την έννοια ότι δεν αναζητούσαν άλλοθι στο σκεπτικό τους.

Μέχρι εδώ καλά και νομίζω τα εξήγησα όσο πιο αντικειμενικά γίνεται. Πού είναι κατ´ εμέ το πρόβλημα; Δεν υπήρχε κανένας λόγος από τη μεριά μας το δημοτικό συμβούλιο να πάρει απόφαση χθες για το θέμα -και γι’ αυτό άλλωστε απείχα. Έτσι κι αλλιώς, αυτό το γκρουπ θα δουλεύει, λόγω ασφαλιστικών μέτρων, μέχρι τον Νοέμβριο που εκδικάζεται η έφεση εν αναμονή και των υπολειπόμενων προσλήψεων. Γιατί όμως επέμεναν οι εργαζόμενοι και το συντριπτικό ποσοστό των δημοτικών συμβούλων να συζητηθεί σήμερα το θέμα και όχι αφού υπάρξουν όλες οι διασφαλίσεις; Μα γιατί έρχονται εκλογές.» Ο κ. Δημαρέλος έκανε λόγο και για ένα «show αλληλεγγύης» που έκαναν κάποιοι στη διάρκεια της εν λόγω συνεδρίασης.

Η κόντρα Μπουτάρη – Ζέρβα και το κόστος για τους δημότες

Πολλοί σκέφτηκαν ότι ο Γιώργος Δημαρέλος εννοεί τον υποψήφιο δήμαρχο Κωνσταντίνο Ζέρβα, ο οποίος εμφανίστηκε υπέρ των εργαζομένων και αντάλλαξε λεκτικά πυρά με τον δήμαρχο Γιάννη Μπουτάρη. «Είστε αναιδέστατος γιατί επωφελείστε από τον κόσμο και την τηλεόραση για να πουλήσεις μούρη» είπε ο κ. Μπουτάρης. Από την πλευρά του, ο κ. Ζέρβας θύμισε ότι ο δήμαρχος δεν είχε πάει να καταθέσει ως μάρτυρας στη δίκη των 192, σε αντίθεση με τον ίδιο, και τον κατηγόρησε ότι δεν μιλά ευθέως. «Εγώ έχω συγκεκριμένη στάση από τον Φεβρουάριο του 2015. Άλλοι κρύβονται σε αυτά τα θέματα και άλλα λένε δημοσίως, άλλα σε ξενοδοχεία και άλλα εδώ μέσα». Ακολούθως, ο κ. Μπουτάρης θυμήθηκε ότι οι συμβασιούχοι ήταν η αφορμή να απομακρυνθεί από κοντά του ο κ. Ζέρβας. «Με αυτούς τους 17 ήταν που είχες την αναίδεια και διαλύθηκε η σχέση μας» είπε.

Πρέπει να μονιμοποιηθούν αυτοί οι συμβασιούχοι, ενόψει των προσλήψεων που έχει εξαγγελθεί και θα γίνουν από το ΑΣΕΠ; Σε προεκλογική περίοδο είμαστε, οπότε η πλειοδοσία σε απλοχεριά επιβάλλει να απαντά κάποιος «ναι, βέβαια!». Η αντιδήμαρχος Οικονομικών, πάντως, Άννα Αγγελίδου έδωσε τη σωστή διάσταση αναφορικά με το κόστος της μισθοδοσίας τόσων ανθρώπων. «Χρήματα θα υπάρχουν για να σας πληρώσουν, παρότι η μισθοδοσία αυξήθηκε κατά πέντε εκατομμύρια, αλλά να ξέρετε αυτά τα χρήματα που δίνουμε είναι από τα ανταποδοτικά, είναι εις βάρος των έργων που είναι να γίνουν για τον δημότη».

Στην αναγκαιότητα να παραμείνουν οι συμβασιούχοι στον δήμο αλλά και στην ταυτόχρονη καταγγελία της πρακτικής των συμβάσεων επέμειναν οι επικεφαλής των παρατάξεων «Εντάξει» Σταύρος Καλαφάτης, «Ανοιχτή πόλη» Ρία Καλφακάκου, «Μένουμε Θεσσαλονίκη» Κων. Σεβρής, «Λαϊκή Συσπείρωση» Γιάννης Δελής, καθώς και ο υποψήφιος δήμαρχος Πέτρος Λεκάκης.

Ταχιάος: όχι στον πελατειακό λαϊκισμό

Ο υποψήφιος δήμαρχος Νίκος Ταχιάος δηλώνει ότι επιλέγει, παραμονές εκλογών, να σταθεί απέναντι στον πελατειακό λαϊκισμό. «Αυτό που έχει συμβεί στην καθαριότητα του Δήμου Θεσσαλονίκης είναι να υπάρχουν μηχανισμοί πελατειακών σχέσεων. Είναι προφανές ότι μόνο για πελατειακούς λόγους αποφάσισαν να προχωρήσουν σε μια έμμεση πρόσληψη 192 ανθρώπων, όταν αυτή η απόφαση θα μπορούσε να κριθεί στις 21 Νοεμβρίου. (σημ.: στις 21/11 είναι η ημερομηνία για την εκδίκαση της έφεσης). Άρα έχουμε πελατειακές σχέσεις οι οποίες αφορούν τις εκλογές και τους αιρετούς του δήμου. Λειτουργεί επίσης ένας μηχανισμός ο οποίος είναι χειραγωγούμενος από συγκεκριμένα κέντρα που έχουν δημιουργηθεί μέσα στην υπηρεσία. Αυτό δεν μπορεί να συνεχιστεί».

« Παράθυρο» για μονιμοποίηση

Είναι κοινό μυστικό ότι οι συμβάσεις έργου με τις οποίες ο δήμος καλύπτει τις ανάγκες του πολλές φορές αναδεικνύονται σε «παράθυρο» για μονιμοποιήσεις στο δήμο Θεσσαλονίκης και εργασία σε πεδίο τελείως διαφορετικό από αυτό της καθαριότητας. Έτσι, οι ανάγκες εξακολουθούν να υφίστανται, η πόλη να είναι βρώμικη και να γίνονται εκ νέου προσλήψεις συμβασιούχων, οι οποίοι κάποια στιγμή θα διεκδικήσουν την μονιμοποίησή τους. Ο φαύλος αυτός κύκλος δεν σταματά.

Πώς, όμως, από τις συμβάσεις φτάνουμε σε μονιμοποιήσεις; Όλα αρχίζουν με μια σύμβαση, ανεξαρτήτως διάρκειας. Ο συμβασιούχος μπορεί να διεκδικήσει δικαστικά την ανανέωσή της με το επιχείρημα ότι καλύπτει πάγιες και διαρκείς ανάγκες. Εφόσον βρεθεί δικαστής που θα το δεχτεί, με μια δικαστική απόφαση ο συμβασιούχος παραμένει στη θέση του έως την έφεση. Εφόσον ο δήμος παραιτηθεί από την έφεση ή συναινέσει, ανοίγει ο δρόμος για να γίνει ο συμβασιούχος αορίστου χρόνου. Στη συνέχεια, μπορεί να ζητήσει την μετάταξή του σε άλλη υπηρεσία και να μην επιστρέψει ποτέ στο πόστο της καθαριότητας. Να σημειωθεί ότι ο τομέας της καθαριότητας δεν είναι ο μόνος στον οποίο υπάρχουν συμβασιούχοι κι ότι, φυσικά, αυτό δεν συμβαίνει μόνον στο δήμο Θεσσαλονίκης αλλά είναι πρακτική σε όλη τη χώρα.

Προσελήφθησαν για καθαριότητα – μετατάχθηκαν ως διοικητικοί

Ας δούμε την περίπτωση συμβασιούχων οι οποίοι μονιμοποιήθηκαν στον δήμο Θεσσαλονίκης με την υπ’ αριθμόν 2844/8-1-2013 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών. Το δικαστήριο δέχτηκε ότι 599 συμβασιούχοι πρέπει να γίνουν δημόσιοι υπάλληλοι αορίστου χρόνου, χωρίς να αξιολογήσει τις ικανότητές τους ή να εξετάσει εάν συντρέχουν στο πρόσωπό τους οι προϋποθέσεις διορισμού στο δημόσιο.

Ο δήμος Θεσσαλονίκης έκανε έφεση κατά της απόφασης μόνο για 29 άτομα καθώς και αναίρεση για άλλα 10. Ακολούθως, ζήτησε να συσταθούν 556 προσωποπαγείς θέσεις για 556 πρώην συμβασιούχους διαφόρων ειδικοτήτων που είχαν δικαιωθεί από το Μονομελές. Στο ΦΕΚ 1549/12-6-2014 δημοσιεύτηκε η απόφαση του ΓΓ της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακεδονίας-Θράκης, με την οποία συστάθηκαν οι θέσεις αορίστου χρόνου με σχέση εργασίας ιδιωτικού Δικαίου (ΙΔΑΧ).

Η πορεία πολλών εργαζομένων που είχαν προσληφθεί ως «Ειδικότητα ΥΕ Εργατών Καθαριότητας» παρουσιάζει ενδιαφέρον. Σύντομα, ο τομέας άρχισε να φυλλοροεί. Με μια έρευνα στη «Διαύγεια», φάνηκε ότι από τους 314 οι οποίοι έγιναν ΙΔΑΧ, τουλάχιστον οι 53 μετατάχθηκαν. Αρχικά, σε θέση ΥΕ Εργατών Γενικών Καθηκόντων και στη συνέχεια, με νέα μετάταξη, κάποιοι μετατάχθηκαν ακόμη και σε θέσεις ανώτερης εκπαιδευτικής βαθμίδας. Υπάρχουν περιπτώσεις πρώην συμβασιούχων καθαριότητας οι οποίοι έφτασαν σε θέσεις που απαιτούν περαιτέρω ειδικά, ακόμη και επιστημονικά προσόντα, όπως εργαζόμενοι σε θέση κτηνιάτρου, σε θέση Διοικητικού Οικονομικού και στη Διεύθυνση Βιβλιοθηκών και Μουσείων.

Άφαντοι από την καθαριότητα

Υπάρχουν ενδείξεις για κάποιους εκ των μετέπειτα ΙΔΑΧ ότι αρχικός και μόνος στόχος της κατάρτισης σύμβασης ως εργάτης καθαριότητας ήταν η μετάταξη σε άλλη θέση κι ότι ουδέποτε εργάστηκαν στο πόστο για το οποίο είχαν αρχικώς προσληφθεί. Μια εξ’ αυτών είναι το ότι ορισμένα ονόματα εκ των 314 δεν αναφέρονται καν στη λίστα των δικαιούχων για ΜΑΠ, Μέσα Ατομικής Προστασίας ή για το αντάλλαγμα σε χρήμα που έλαβαν οι δικαιούχοι!

Δημόσιοι υπάλληλοι δύο ταχυτήτων

Οι δικαστικές αποφάσεις με τις οποίες μονιμοποιούνται συμβασιούχοι, δημιουργούν δημοσίους υπαλλήλους διαφορετικών ταχυτήτων. Υπάρχουν εκείνοι που διορίζονται με κριτήρια και διαγωνισμούς ΑΣΕΠ και πληρούν τις νόμιμες προϋποθέσεις και εκείνοι που «μπαίνουν» με συμβάσεις και δικαστικές αποφάσεις.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 7 Απριλίου  2019