ΑΠΟΨΕΙΣ

Αποτελεί έναν από τους υδροβιότοπους Natura 2000 που προστατεύονται από τη διεθνή συνθήκη Ramsar. Ο λόγος για την πλούσια ευτροφική λίμνη Δοϊράνη που εκπέμπει μηνύματα ευαισθησίας με την πληθώρα της πανίδας και της χλωρίδας του. Η ιστορία της περιοχής είναι βαριά ενώ στα ορόσημα της περιλαμβάνεται η μάχη της Δοιράνης το 1913. Το 1922 αναπτύσσεται από τους Μικρασιάτες πρόσφυγες η αγροτική οικονομία στην περιοχή. Το 1956 η Ελλάδα έρχεται σε συμφωνία για τη στάθμη της Λίμνης. Το 1984 το νερό υποχωρεί και λαμβάνονται νέα μέτρα για τη διατήρηση της στάθμης, την δεκαετία του ’90 ο υδροφορέας υποχωρεί λόγω της εξάντλησης του νερού και της παράνομης γεώτρησης, που συνοδεύεται και από ευρωπαϊκές επιδοτήσεις για γεώτρηση στην γύρω περιοχή, το 2001 χαρακτηρίζεται ως καταφύγιο Άγριας Ζωής Δοϊράνης και μόλις το 2019 γίνονται έργα καθαρισμού και ανάπλασης της Λίμνης.

Η ανάπτυξη των σεναρίων για το μέλλον της Λίμνης Δοιράνης υλοποιήθηκε στο πλαίσιο μιας ευρύτερης πρωτοβουλίας της Περ. Κεντρικής Μακεδονίας που περιελάβανε την υλοποίηση διαφόρων έργων υποδομής και την ανάπτυξη ενός στρατηγικού πλάνου ανάπτυξης. Η μελέτη λαμβάνει υπόψη της την γήρανση του πληθυσμού, την κλιματική αλλαγή, την τοπική παραγωγή, αλλά και την τάση των ταξιδιωτών να αναζητούν όλο και περισσότερες ευκαιρίες να συνδεθούν με τη φύση θα χαρίσει στην περιοχή νέες ευκαιρίες ανάπτυξης.

Και τώρα στο μέλλον. Και μάλιστα με την προϋπόθεση της πράσινης οικονομίας. Η μελέτη προβλέπει 4 σενάρια για την πορεία του λιμναίου οικοσυστήματος μέχρι το 2040.

1^ο σενάριο λοιπόν: Inland Islands. Τουριστικοί φορείς και επιχειρήσεις στη Λίμνη συνεργάζονται για την ανάδειξη του βιοτόπου, παρότι η καλή γειτονία μεταξύ Ελλάδος και ΔτΒΜ παραμένει ψευδαίσθηση. Η Λίμνη με μασκότ της τον ασημένιο ερωδιό παίρνει το ρόλο του διασυνοριακού προορισμού περιπέτειας με ανάπτυξη νέων εναλλακτικών μορφών τουρισμού.

2^ο σενάριο: Green Route 66. Ολοκληρώνονται οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις της ΔτΒΜ. Ελλάδα και ΔτΒΜ χρηματοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης και καθιστούν την περιοχή Κόμβο Διέλευσης και Ενέργειας. Το ευνοϊκό διμερές κλίμα ευνοεί την πράσινη ανάπτυξη. Φορείς συμφωνούν για την ίδρυση του Εθνικού Πάρκου Δοϊράνης.

3^ο σενάριο: Bitter Dream. Οι επιπτώσεις της πανδημίας αλλά και η οικονομική κρίση έβαλαν σε δεύτερη μοίρα το περιβάλλον. Η Ευρώπη παρότι υποδέχτηκε τα δυτικά Βαλκάνια καταρρέει. Η υπερβολική χρήση λιπασμάτων οδηγεί σε επιδείνωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Η Λίμνη εξακολουθεί να παλεύει για την επιβίωση της.

4^ο σενάριο: Balkanizater: Shadows of the Past.Η οικονομική κρίση βάζει την πράσινη ανάπτυξη στο περιθώριο. Το 2040 η Ευρώπη αντιμετωπίζει κρίσιμες περιβαλλοντικές προκλήσεις και πρέπει επειγόντως να λάβει μέτρα για την απώλεια της βιοποικιλότητας και την κλιματική αλλαγή. Η Δοϊράνη αποτελεί τη σκιά του παρελθόντος της.

Σας παρουσίασα πολύπεριληπτικά την μελέτη που μου κίνησε το ενδιαφέρον. Αναφέρω ενδεικτικά και τους τρεις στόχους: Την διατήρηση της υγείας του υγρότοπου, την ενίσχυση της οικονομίας για ώθηση της μακροπρόθεσμης ευημερίας και την ενίσχυση της ικανότητας διαχείρισης του υγρότοπου και της ευρύτερης περιοχής. Στην μελέτη προτείνονται ως δράσεις η χαρτογράφηση και παρακολούθηση του υγροβιοτοπου, η υγεινονομική του περίθαλψη, η περιβαλλοντική εκπαίδευση και φυσικά μεταξύ άλλων και η ανάπτυξη ήπιων μορφών τουρισμού σε συνδυασμό με τη δημιουργία ενός ισχυρότερου φορέα διαχείρισης.

Το συγκεκριμένο σχέδιο παρουσίασε την καινοτομία της συνεπούς συμμετοχικής διαδικασίας, καθώς σε μία σειρά εργαστηρίων συμμετείχαν, εκτός από ειδικοί, πολίτες που ζουν ή εργάζονται στην ευρύτερη περιοχή. Τι θέλω να πω με όλα αυτά; Είναι μία καλή ιδέα για το πώς πρέπει να αρχίζουμε να αντιλαμβανόμαστε και πιθανά σενάρια για το μέλλον της Θεσσαλονίκης. Και ένας καλός μπούσουλας, για το πώς οφείλουν να αναπτύσσονται οι φιλόδοξες περιοχές. Η περιφέρεια κεντρικής Μακεδονίας δίνει ένα καλό παράδειγμα.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 03.07.2022