Ζούμε σε μία εποχή που η δύναμη της εικόνας είναι τεράστια. Η υπερέκθεση και ο διαρκής βομβαρδισμός μας από «τέλεια» πρότυπα ομορφιάς έχει στρέψει δυστυχώς την προσοχή των ανθρώπων σε πολύ μεγάλο βαθμό στο «φαίνεσθε», δημιουργώντας μη ρεαλιστικές προσδοκίες που επιβαρύνουν τον καθένα από εμάς, άλλους περισσότερο και άλλους λιγότερο, καλλιεργώντας τις τέλειες συνθήκες για την εμφάνιση μιας σειράς από διαταραχές, δυνητικά εξαιρετικά επικίνδυνες, τόσο για τη ψυχική μας υγεία, όσο και για την ίδια μας τη ζωή.

Όλοι μπορεί σε κάποια περίοδο της ζωής μας να έχουμε ασχοληθεί με το βάρος μας, όμως οι διαταραχές πρόσληψης τροφής ελάχιστα έχουν να κάνουν με την επιθυμία κάποιου να πετύχει ή να διατηρήσει το ιδανικό βάρος, και έχουν να κάνουν κυρίως με μία σειρά από άλλες υποβόσκουσες καταστάσεις, που στην πραγματικότητα ελάχιστη σχέση έχουν με τον αριθμό στη ζυγαριά.

Κατά κανόνα, οι ψυχογενείς διατροφικές διαταραχές αναπτύσσονται ως εξωτερικά σημάδια συναισθηματικών και ψυχολογικών προβλημάτων. Στην ουσία, γίνονται ένας (λανθασμένος) τρόπος που κάποιος χρησιμοποιεί για να αντιμετωπίσει τις δυσκολίες στη ζωή του. Για παράδειγμα, η υπερφαγία ή η μη λήψη φαγητού πολλές φορές χρησιμοποιείται σαν ένα μέσο για να καταστείλει κάποιος συναισθήματα και σκέψεις που πονούν. Χωρίς κατάλληλη βοήθεια και θεραπεία, οι διατροφικές διαταραχές πιθανόν να επιμείνουν σε όλη την διάρκεια της ζωής του ατόμου.

Οι ψυχογενείς διατροφικές διαταραχές είναι πολύπλοκες διαταραχές, στις οποίες χρειάζεται να αντιμετωπιστούν παράλληλα τόσο οι διαταραγμένες διατροφικές συνήθειες, όσο και οι ψυχολογικές δυσκολίες. Αναπτύσσοντας μια ισορροπημένη σχέση με το φαγητό και παράλληλα βοηθώντας το άτομο να έρθει σε επαφή με τα καταπιεσμένα συναισθηματικά του θέματα – πηγή των διατροφικών προβλημάτων – μπορούμε να το βοηθήσουμε να μάθει να αντεπεξέρχεται και να διαχειρίζεται τυχών δυσκολίες που αντιμετωπίζει με ένα τρόπο που δεν είναι βλαβερός προς τον εαυτό του.

Οι βάσεις για την ανάπτυξη διατροφικών διαταραχών συχνά βρίσκονται στα πρώτα στάδια της ανάπτυξης μας και εξελίσσονται μαζί με εμάς, οπότε ο ρόλος των γονιών είναι καθοριστικός στη δημιουργία υγιών διατροφικών συνηθειών, που θα θέσουν τις σωστές βάσεις για αργότερα.

Στα πρώτα στάδια της ανάπτυξης του, είναι αδύνατο για ένα παιδί να διαχωρίζει και να αναγνωρίζει τις διαφορετικές του ανάγκες και παρορμήσεις. Αν δεν κατακτήσει αυτή την πολύ σημαντική ικανότητα, μεγαλώνοντας κινδυνεύει να ζει μέσα σε μία διαρκή σύγχυση όσον αφορά τη διάκριση μεταξύ βιολογικών και συναισθηματικών αναγκών και πως αυτές καλύπτονται. Π.χ. ένα παιδί, που από μικρό έμαθε πως όταν κλαίει γιατί στεναχωριέται, του δίνουν φαγητό, σαν ενήλικας θα ψάχνει παρηγοριά στο ψυγείο του και θα νιώθει ότι ο έλεγχος της ζωής του και των συναισθημάτων του είναι έξω από αυτόν.

Το περιβάλλον του μικρού παιδιού πρέπει να μάθει να αναγνωρίζει και να ανταποκρίνεται στις πραγματικές του ανάγκες και τα αληθινά του συναισθήματα. Μόνο έτσι θα μπορέσει το παιδί να μάθει σιγά – σιγά να οργανώνει τις καταλυτικές πληροφορίες που το κατακλύζουν και να τις μεταφράζει σωστά.

Πρακτικά, από πολύ νωρίς, οι γονείς πρέπει να ενθαρρύνουν τα παιδιά τους να αναγνωρίζουν και να σέβονται τα σημάδια που τους δίνει το ίδιο τους το σώμα όσον αφορά το αίσθημα της πείνας και του κορεσμού - ικανοποίησης. Πρέπει παράλληλα να είναι πολύ προσεκτικοί και σε καμία περίπτωση να μην προσπαθούν να επιβάλλουν τις δικές τους απόψεις για το φαγητό και τι είναι «σωστό». Τα παιδιά πρέπει να μάθουν να εμπιστεύονται το σώμα τους. Γιατί το σώμα «ξέρει» πότε πεινάει και τι έχει ανάγκη.

Ο κίνδυνος για πιθανή εμφάνιση διατροφικών διαταραχών ελλοχεύει εκεί που το φαγητό καλείται να καλύψει άλλες ανάγκες (συναισθηματικές) και άλλα κενά, πέρα από τη φυσική ανάγκη της πείνας ή χρησιμοποιείται σαν μορφή επιβράβευσης ή τιμωρίας. Και είναι σημαντικό, όσο και δύσκολο, να μάθουμε να ακούμε και να σεβόμαστε τις ανάγκες του παιδιού μας, να τις ξεχωρίζουμε και να τις καλύπτουμε όπως πρέπει, και όχι με ότι μοιάζει πιο εύκολο εκείνη τη στιγμή.

Για να γίνει αυτό, πρέπει οι γονείς να θυμούνται (όσο δύσκολο και αν είναι μερικές φορές) ότι φαγητό δίνουμε σε ένα παιδί μόνο όταν πεινάει.

Γιατί μπορεί π.χ. ένα παιδί που κλαίει, να σταματήσει όταν του δώσουμε ένα παγωτό, όμως μεγαλώνοντας πολλαπλασιάζονται οι πιθανότητες αυτό το ίδιο παιδί, να ψάχνει παρηγοριά στο φαγητό. Αντίθετα, ένα παιδί που από μικρό μαθαίνει να αντιμετωπίζει τα συναισθήματα του και να καλύπτει τις ανάγκες του, όχι με φαγητό, αλλά την καθεμία ανάλογα με το τι πραγματικά απαιτεί, σαν ενήλικας θα είναι πολύ πιο υγιής και γεμάτος.

Είναι στο χέρι των γονιών να βοηθήσουν τα παιδιά τους να μάθουν να αναγνωρίζουν τα πραγματικά τους αισθήματα και συναισθήματα γι’ αυτό ακριβώς που είναι. Αυτό είναι ένα μάθημα από τα πιο σημαντικά που μπορεί και πρέπει να διδάξει ένας γονιός στο παιδί του.

Πρέπει να μάθουμε να ακούμε τα παιδιά μας για να μπορέσουμε να τα καταλάβουμε, να καταλάβουμε τα συναισθήματα και τις ανάγκες τους, και να τις σεβαστούμε. 

Info: Βασιλέως Ηρακλείου 47

Τ: 6974580769

Email: pantelidoukofidou@gmail.com