«Ήταν 3.30 τα ξημερώματα, ήμουν στο κλείσιμο σχεδόν και ένας πελάτης μου ήρθε στο κέφι και ήθελε να παίξει μουσική. Εκείνη την ώρα τριγυρνούσε στη γειτονιά το ΙΚΑ και με έγραψε ότι δήθεν ήταν dj και τον είχα ανασφάλιστο. Η μαρτυρία προέρχεται από ιδιοκτήτη συνοικιακού μπαρ στο κέντρο, που βρίσκεται σε απόγνωση. «Το πρόστιμο είναι 10.500 ευρώ. Με την αναδουλειά που έχουμε δεν θα τα βγάλω ποτέ αυτά τα λεφτά. Με οδηγούν στο κλείσιμο» λέει στη «ΜτΚ».

Άλλος επαγγελματίας περιγράφει τους απανωτούς ελέγχους που δέχτηκε, άλλοτε γιατί η τέντα του ακουμπούσε το δέντρο, άλλοτε γιατί είχε σκεπάσει την δενδροδόχο για να μη βγαίνουν τρωκτικά, κι άλλοτε για το αν τηρεί βιβλίο για την τήρηση του αντικαπνιστικού νόμου. «Μας έχουν ταράξει στον έλεγχο. Μία το ΙΚΑ, μία η εφορία, μία η δημοτική αστυνομία, μία η ΕΛΑΣ, μία το υγειονομικό. Σαν να μην έφτανε η αναδουλειά έχουμε και τα πρόστιμα. Είναι σαν να θέλουν να μας πάρουν διπλά και τρίδιπλά το οχτακοσάρι που μας έδωσαν» αναφέρει στη «ΜτΚ».

Ο πρόεδρος της Ένωσης Εστιατόρων Ψητοπωλών Καφέ Μπαρ Γιάννης Φιλοκώστας λέει ότι γίνονται έλεγχοι υπέρ το δέον. «Με το παραμικρό γράφουν. Έχουν επικεντρωθεί στην εστίαση λες και κονομάμε. Δεν ζητάμε ανοχή στην παρανομία. Ζητάμε λίγη κατανόηση και επιείκεια όταν πρόκειται για πταίσματα, αν π.χ. τα μέτρα είναι 22 τ.μ. αντί για 20 της άδειας, αν ένας σερβιτόρος έκατσε λίγο εκτός ωραρίου γιατί ήρθε μια παρέα. Τα 800 ευρώ που μας έδωσαν ήταν σταγόνα μπροστά στα πρόστιμα που μας βάζουν. Αν έρθει το ΙΚΑ και βάλει πρόστιμο 10.500 ευρώ η επιχείρηση τελείωσε» τονίζει. Σύμφωνα με τον ίδιο, αναλόγως την περιοχή η πτώση του τζίρου αρχίζει από 30% και φτάνει το 70%. «Υπάρχουν μαγαζιά που λειτουργούσαν για χρόνια και δεν άνοιξαν καθόλου μετά το γενικό άνοιγμα τον Μάιο» παρατηρεί και εκτιμά ότι όσοι δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις ρυθμίσεις των οφειλών τους ή βγάζουν οριακά τις υποχρεώσεις τους στα μέσα Σεπτεμβρίου θα αντιμετωπίσουν σοβαρό πρόβλημα.

Ήτανε στραβό το κλήμα…

«Υπάρχει πολλή νευρικότητα λόγω της κατάστασης και αυτό επιτείνεται όταν έρχονται με τη μεζούρα να μετρήσουν αποστάσεις σε μέρες με αναδουλειά, όταν περάσουν ελάχιστα λεπτά μετά τα μεσάνυχτα και γίνονται καταγγελίες για ηχορύπανση» εξηγεί ο Νίκος Νυφούδης, επικεφαλής της «Πρωτοβουλίας για την εστίαση στη Θεσσαλονίκη» που εκπροσωπεί περίπου το ένα δέκατο του συνόλου των καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος στη Θεσσαλονίκη. 

Όπως διαπιστώνει, ο κόσμος δεν βγαίνει, είτε γιατί φοβάται, είτε γιατί δεν έχει χρήματα ή νιώθει ανασφάλεια για το μέλλον, ή γιατί απλώς περιμένει το Σαββατοκύριακο για να εκδράμει στη Χαλκιδική. Επίσης, σημειώνει ότι σε αρκετές επιχειρήσεις «σκαν» επιταγές, ενώ από τον Σεπτέμβριο οι δόσεις σε εφορίες και ασφαλιστικά ταμεία θα είναι διπλές γιατί θα πρέπει να πληρωθούν και οι δόσεις που «πάγωσαν» τον Μάρτιο. «Δεν σώζεται. Τα εστιατόρια είναι -60% σε σχέση με πέρσι και τα μπαρ -40%. Ανοίξαμε ίσα να ανοίξουμε, παρά το γεγονός ότι ούτε το ενοίκιο δεν βγαίνει. Αν πέσουν και πρόστιμα η επιχείρηση έκλεισε» λέει. Ο ίδιος τονίζει ότι προφανώς πρέπει να τηρούνται οι νόμοι αλλά «υπάρχει μια λεπτή γραμμή. Δεν μπορεί στον ΟΑΣΘ οι άνθρωποι να μετακινούνται πατικωμένοι και τα μαγαζιά να γίνονται ο εύκολος στόχος».

«Ήτανε στραβό το κλήμα το έφαγε κι ο γάιδαρος» σχολιάζει από την πλευρά του ο Ηλίας Καλιώρας, εκπρόσωπος του Πανελλήνιου Σωματείου Καταστημάτων και Καταναλωτών Εστίασης και Διασκέδασης (ΠΑΣΚΕΔΙ). «Δεν υπάρχει τίποτα άλλο ανοιχτό για να γίνουν έλεγχοι και εστιάζονται στην εστίαση. Μετά από δυο μήνες που τα καταστήματα ήταν κλειστά, ήρθαν οι βροχές του Ιουνίου, μετά βελτιώθηκε ο καιρός και ο κόσμος άρχισε να φεύγει τα Σαββατοκύριακα… Έχει απηυδήσει ο κλάδος. Η αίσθηση που έχουμε είναι ότι οι ρυθμοί των ελέγχων είναι αυξανόμενοι αλλά όταν έχουμε αναδουλειά ακόμα και ο παραμικρός έλεγχος μας κακοφαίνεται».

Λεπτή ισορροπία σε άδειες καρέκλες

Από την πλευρά τους οι δήμοι καλούνται να διατηρήσει μια λεπτή ισορροπία: από τη μια να φροντίσει ώστε να τηρούνται τα μέτρα ασφαλείας για μην εξαπλωθεί ο ιός, από την άλλη να βοηθήσουν όσο περνά από το χέρι τους ώστε να μην μαραζώσει ένας κλάδος που στο πολεοδομικό συγκρότημα Θεσσαλονίκης εκτιμάται ότι αντιπροσωπεύει πάνω από 5.000 επιχειρήσεις και σχεδόν 100.000 εργαζόμενους, χωρίς σε αυτούς να υπολογίζονται οι προμηθευτές και οι συνεργάτες.

Την προηγούμενη εβδομάδα ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης Κωνσταντίνος Ζέρβας ανακοίνωσε ότι κλιμάκια της Δημοτικής Αστυνομίας σε συνεργασία με την Ελληνική Αστυνομία και άλλες αρμόδιες αρχές πυκνώνουν τους ελέγχους σε καταστήματα, με στόχο «την απόλυτη συμμόρφωση με το κανονιστικό πλαίσιο αποφυγής διασποράς του κορονοϊού».

Ο εντεταλμένος της δημοτικής αστυνομίας Δημήτρης Δαγκλής εξηγεί ότι στα καθήκοντα της δημοτικής αστυνομίας προστέθηκε και η ενημέρωση προκειμένου οι καταστηματάρχες να προσαρμοστούν στα νέα μέτρα. «Σε πρώτο χρόνο αρχίσαμε με ενημερώσεις και συστάσεις. Το ποσοστό συμμόρφωσης επιχειρηματιών ήταν υψηλό, όπως προκύπτει και από τα στατιστικά» λέει. Σύμφωνα με τον ίδιο, οι έλεγχοι βρίσκονται στα επίπεδα προ κορονοϊού, ενώ για ήσσονος σημασίας αποκλείσεις από τον νόμο γίνεται πρώτα σύσταση.

«Δεν διαπιστώσαμε πουθενά υπέρβαση στον αριθμό εξυπηρετούμενων. Η εικόνα που αντικρίζουμε είναι κενά καθίσματα» σχολιάζει ο διευθυντής της υπηρεσίας, Πέτρος Παπαφίλης. Είναι χαρακτηριστικό ότι από τα 2.500 εστιατόρια, καφέ και μπαρ που ζητούν άδεια από τον δήμο Θεσσαλονίκης για να βγάλουν τραπεζάκια έξω, μόλις 463 έκαναν χρήση της πρόβλεψης που τους έδινε την δυνατότητα να έχουν διπλάσιο ή και τριπλάσιο χώρο, ατελώς. Κι αυτοί που ζήτησαν επιπλέον χώρο, κατά κανόνα δεν έχουν τι να τον κάνουν.

Στατιστικά ελέγχων

Σύμφωνα με στοιχεία που παρείχε στη «ΜτΚ» η δημοτική αστυνομία Θεσσαλονίκης το δίμηνο Μάιος-Ιούνιος έγιναν συνολικά 532 έλεγχοι. Λιγότεροι από τους μισούς ελέγχους (221) αφορούσαν σε ένα πακέτο που περιλαμβάνει: τήρηση αποστάσεων, τήρηση βιβλίου αντικαπνιστικού νόμου, κατάληψη κοινοχρήστων χώρων, άδεια λειτουργίας, άδεια μουσικής, ηχορύπανση. Διαπιστώθηκαν μόνο 27 παραβάσεις, δηλαδή πρόστιμα επιβλήθηκε στο 5% των ελεγχθέντων. Επίσης σε 14 περιπτώσεις έγιναν σφραγίσεις και επανασφραγίσεις καταστημάτων.

Σύμφωνα με στοιχεία της Ελληνικής Αστυνομίας για το ίδιο διάστημα ελέγχθηκαν 3.558 καταστήματα, εκ των οποίων διαπιστώθηκαν 164 παραβάσεις για διατάραξη κοινής ησυχίας, 45 για άδεια μουσικής, 4 για κατάληψη οδοστρώματος, 3 για παραβάσεις των μέτρων κατά του κορονοϊού με ταυτόχρονη αναστολή λειτουργίας, ενώ επιβλήθηκαν 23 διοικητικά πρόστιμα. Από τα παραπάνω στοιχεία δεν προκύπτει μεγάλος αριθμός προστίμων.

Βέβαια δεν είναι μόνο η δημοτική αστυνομία και η ΕΛΑΣ που ελέγχει τα καταστήματα εστίασης, αλλά και το υγειονομικό, το ΙΚΑ, η Εθνική Αρχή Διαφάνειας, η εφορία, η επιθεώρηση εργασίας, το υγειονομικό. «Πρακτικά οι μισοί δημόσιοι υπάλληλοι μπορούν να μας ελέγξουν» σχολιάζει ο κ. Φιλοκώστας.

Το ρευστό δεν έφτασε στις επιχειρήσεις

Πολλές επιχειρήσεις κρατιούνται ζωντανές με νύχια και με δόντια και αν δεν ληφθούν και άλλα μέτρα για τη στήριξη της επιχειρηματικότητας θα δούμε λουκέτα, τονίζουν οι πρόεδροι των Επιμελητηρίων της Θεσσαλονίκης. Προς το παρόν οι επιχειρήσεις ακούν για μέτρα τόνωσης της ρευστότητας αλλά ρευστότητα δεν βλέπουν στο ταμείο τους.

«Αναμφισβήτητα οι επιχειρήσεις και περισσότερο οι μικρές και μικρομεσαίες αντιμετωπίζουν, πέραν της χαμηλής ζήτησης, μεγάλο πρόβλημα ρευστότητας. Εκεί είναι που πρέπει να δώσει το βάρος η κυβέρνηση» τονίζει ο Ιωάννης Μασούτης, πρόεδρος στο Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης, προσθέτοντας ότι απαιτείται η ενίσχυση της ρευστότητας των επιχειρήσεων. «Ακούσαμε για εγγυημένα δάνεια COVID-19 σε πληττόμενες επιχειρήσεις αλλά από έρευνα σε επιχειρήσεις-μέλη μας διαπιστώσαμε ότι τα δάνεια COVID-19 έφθασαν στα ταμεία πολύ λίγων επιχειρήσεων. Πως περιμένουμε αυτές να μπορέσουν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους την ώρα που ο τζίρος τους έχει μειωθεί σημαντικά;» διερωτάται ο κ. Μασούτης. Ο ίδιος τονίζει ότι χρειάζονται μέτρα και για τη στήριξη της κατανάλωσης προκειμένου αυτή να παραμείνει σε ικανοποιητικά επίπεδα. «Αν δεν ληφθούν μέτρα άμεσα για να στηριχθεί η ρευστότητα αλλά και η ιδιωτική κατανάλωση μπορεί σύντομα να δούμε επιχειρήσεις να αναστέλλουν τη λειτουργία τους, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την απασχόληση» καταλήγει.

«Η διαμορφωθείσα κατάσταση δεν αφήνει περιθώρια εφησυχασμού. Αν η αβεβαιότητα που επικρατεί και η έλλειψη ζήτησης συνεχίσει να υφίσταται και τους επόμενους μήνες, πολύ φοβάμαι πως αρκετές επιχειρήσεις θα οδηγηθούν στο δίλημμα να εξέλθουν, ή όχι από τον επαγγελματικό στίβο. Ήδη πολλές είναι οι επιχειρήσεις που κρατούνται ζωντανές με νύχια και με δόντια. Δεδομένου πως οι υποχρεώσεις συνεχώς αυξάνονται δεν αποκλείεται ο ήχος της κλειδωνιάς να ηχήσει για κάποιες εξ αυτών» αναφέρει ο πρόεδρος του Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης, Αναστάσιος Καπνοπώλης υπογραμμίζοντας πως «λόγω της πρωτόγνωρης κατάστασης που βιώνουμε είναι δεδομένο πως θα χρειαστεί η λήψη και άλλων μέτρων προκειμένου η μικρομεσαία επιχειρηματικότητα να κρατηθεί ζωντανή».

Σε καταγραφής των προβλημάτων στην υλοποίηση των μέτρων υποστήριξης των επιχειρήσεων που έχει ανακοινώσει η κυβέρνηση προχωρά το Επαγγελματικό Επιμελητήριο. «Η εικόνα που έχουμε στο Επιμελητήριο μας, από συζητήσεις που κάνουμε με τα μέλη μας είναι ότι τίποτε δεν προχωρά, κάτι που γεμίζει με απογοήτευση τους συναδέλφους μας. Οπότε, καλούμε να μέλη μας που αντιμετωπίζουν καθυστερήσεις, αρνήσεις ή άλλα προβλήματα στις διαδικασίες υλοποίησης των μέτρων να μας φέρουν στοιχεία για να αποκτήσουμε μία ακριβή καταγραφή όλου του σκηνικού. Με τα στοιχεία αυτά θα μπορέσουμε, αφού τα επεξεργαστούμε, να κάνουμε συγκεκριμένες παρεμβάσεις, να ασκήσουμε πίεση στην κυβέρνηση και να καταγγείλουμε συγκεκριμένες καταστάσεις με το όνομα τους», δήλωσε ο πρόεδρος του Ε.Ε.Θ. Μιχάλης Ζορπίδης και πρόσθεσε:

«Καλούμε την κυβέρνηση να σκύψει με ενδιαφέρον στην κατάσταση γιατί τα πάντα έχουν παγώσει. Χιλιάδες επιχειρήσεις στενάζουν από την έλλειψη ρευστότητας και οδηγούνται στον αφανισμό. Την ίδια ώρα ακούμε για μέτρα στήριξης αλλά μέτρα δεν βλέπουμε. Πρέπει κάτι να γίνει αμέσως γιατί σε λίγο θα είναι αργά».

Τα στοιχεία

ΕΒΕΘ: Το ισοζύγιο (εγγραφές μείον διαγραφές) ήταν θετικό, ακόμη και την περίοδο της καραντίνας, με τις εγγραφές να είναι διπλάσιες των διαγραφών. Τον Απρίλιο 2020 έγιναν μόνο 28 εγγραφές νέων επιχειρήσεων, λόγω της καραντίνας, έναντι 85 τον ίδιο μήνα του 2019, παράλληλα όμως και οι διαγραφές έπεσαν σε 14 από 35 τον Απρίλιο 2019. Στη συνέχεια η κατάσταση άρχισε σταδιακά να επιστρέφει στα προ κρίσης επίπεδα. Οι εγγραφές ήταν φέτος τον Μάιο 51(69 πέρσι) και οι διαγραφές 32 (έναντι 49), τον Ιούνιο εγγράφηκαν 78 νέες επιχειρήσεις (87 πέρσι) και διαγράφηκαν 40 (49 πέρσι) και το α’ δεκαπενθήμερο του Ιουλίου οι εγγραφές ήτα 45 (47) έναντι 18 διαγραφών (21 το 2019).

ΒΕΘ: Τον Απρίλιο έχουμε 17 εγγραφές και 8 διαγραφές (έναντι 34/38 το 2019). Τον Μάιο και τον Ιούνιο ιδρύθηκε ο ίδιος αριθμός επιχειρήσεων σε σχέση με πέρσι (32 και 46 αντίστοιχα) ενώ το α’ δεκαπενθήμερο του Ιουλίου ήταν περισσότερες (19 έναντι 26). Οι δε διαγραφές ήταν λιγότερες το 2020 σε σχέση με το 2019 (8 έναντι 38 τον Απρίλιο, 19 έναντι 44 τον Μάιο, 32 έναντι 45 τον Ιούνιο, 14 έναντι 20 το πρώτο μισό του Ιουλίου).