Το δικό της δορυφόρο ετοιμάζεται να εκτοξεύσει μία ομάδα μαθητών από τη Θεσσαλονίκη, που συμμετέχει στον διαγωνισμό CanSat Greece.Ο δορυφόρος σε μέγεθος κουτιού αναψυκτικού, θα εντοπίσει από αέρος περιοχές με φτωχή βλάστηση και την κατάλληλη στιγμή να εκτοξεύσει σπόρους που θα καταλήξουν σε δύσβατες περιοχές και με μειωμένη χλωρίδα.

O διαγωνισμός κορυφώνεται σήμερα, με την εκτόξευση των δορυφόρων και την παρουσίαση των ευρημάτων όλων των ομάδων. Το βράδυ της Κυριακής θα ανακοινωθεί η ομάδα που θα εκπροσωπήσει την Ελλάδα στον πανευρωπαϊκό διαγωνισμό CanSats in Europe, που διοργανώνεται από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA).

Ο διαγωνισμός

Ο διαγωνισμός CanSats in Europe διοργανώθηκε για πρώτη φορά το 2010 από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA). Έκτοτε, πραγματοποιήθηκαν εννέα ευρωπαϊκοί διαγωνισμοί, στους οποίους συμμετείχαν και ελληνικές αποστολές, και μάλιστα κατέλαβαν δύο φορές τη δεύτερη θέση, το 2012 η ομάδα Ιcaromenippus 3D του 3ου Γενικού Λυκείου Μυτιλήνης και το 2014 η ομάδα ViannoSat του 3ου Γενικού Λυκείου Βιάννου.

Τρεις από τους μαθητές της πρώτης ομάδας που διακρίθηκε, οι Ηλίας Ψυρούκης, Ηλίας Θεοδωρίδης και Στρατής Τσίρτσης, πέρασαν στη Σχολή Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου και το 2015, ως φοιτητές πλέον, αποφάσισαν να οργανώσουν τον πρώτο πανελλήνιο διαγωνισμό CanSat. 

Έκτοτε ο διαγωνισμός υλοποιείται από τον μη κερδοσκοπικό οργανισμό SPIN - Space Innovation, που αποτελείται κυρίως από φοιτητές πανεπιστημίου και εστιάζει στην ανάπτυξη και ανταλλαγή γνώσεων σχετικών με τις τεχνολογίες του διαστήματος. Από πέρσι συντονιστικό ρόλο έχει αναλάβει το Ελληνικό Γραφείο του ESERO, ενός ευρωπαϊκού φορέα του που στοχεύει να ενισχύσει το ενδιαφέρον των μαθητών σε θέματα που αφορούν το διάστημα. Το ελληνικό γραφείο του ESERO εδρεύει στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.

Ο διαγωνισμός προκηρύσσεται τον Σεπτέμβριο και μπορούν να λάβουν μέρος μαθητές και μαθήτριες λυκείου και φοιτητές και φοιτήτριες τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Οι ομάδες που συμμετέχουν έχουν στη διάθεσή τους οκτώ μήνες για να σχεδιάσουν και να κατασκευάσουν έναν εκπαιδευτικό δορυφόρο, σε μέγεθος κουτιού αναψυκτικού, ο οποίος πρέπει να εκτελέσει τη διαστημική αποστολή που οι ίδιοι οραματίστηκαν. 

Ο οργανισμός SPIN κατασκευάζει έναν πύραυλο στον οποίο προσαρμόζεται ο δορυφόρος κάθε ομάδας. Στη συνέχεια εκτοξεύεται σε υψόμετρο 1 χιλιομέτρου και αποδεσμεύεται από αυτόν, για να επιστρέψει με ασφάλεια στη γη, με τη χρήση αλεξίπτωτου, αφού στο μεταξύ εκτελέσει την αποστολή που έχει επιλέξει η ομάδα.

Αποφασιστικές κατσίκες

Φέτος στο διαγωνισμό συμμετέχει και μία ομάδα δώδεκα μαθητών από τη Θεσσαλονίκη, ηλικίας 15-17 ετών, που φοιτούν στο Κολλέγιο Ανατόλια. 

«Όλα τα μέλη της ομάδας μας μοιράζονται μία έλξη προς τις θετικές επιστήμες όπως είναι η φυσική, η πληροφορική και τα μαθηματικά. Το κοινό μας όραμα για τη δημιουργία νέας τεχνολογίας και για ένα πιο ‘πράσινο’ μέλλον μάς ενώνει ακόμα περισσότερο» λέει ο Αλέξανδρος Κοροκυθάκης, μέλος της ομάδας Caprae. 

Το όνομα της ομάδας σημαίνει «κατσίκες» στα λατινικά. Ένα ζώο που συμβολικά παραπέμπει στην επιμονή και την κατάκτηση της κορυφής. Δεν ήταν όμως αυτός ο μόνος λόγος για τον οποίο η ομάδα «βαφτίστηκε» με αυτό το όνομα. «Μετά από έρευνα της ομάδας μας διαπιστώσαμε ότι τα ζώα είναι αυτά που έχουν επηρεαστεί περισσότερο από την κλιματική αλλαγή και τη μείωση της χλωρίδας στην Ελλάδα» λέει η Νικολέτα Κωνσταντινίδου μέλος της ομάδας.

Οι εικόνες που άφησαν πίσω τους οι πυρκαγιές στο Μάτι το 2019 και την Εύβοια το 2021 συγκλόνισαν τα παιδιά, που τότε ήταν μαθητές δημοτικού ή γυμνασίου. «Σκεφτήκαμε πώς θα μπορούσαμε να συμβάλλουμε ώστε να πρασινίσουν και πάλι αυτά τα χιλιάδες στρέμματα γης που αποψιλώθηκαν» προσθέτει ο Αλέξανδρος Χαλβατζάκης, επίσης μέλος της ομάδας.

Βόμβες σπόρων

Η αποστολή που ανέλαβε ο δορυφόρος της ομάδας Caprae είναι να εντοπίσει την περιοχή που χρειάζεται φύτευση και να απελευθερώσει μία «βόμβα σπόρων» με στόχο την εναέρια φύτευση σε περιοχές δυσπρόσιτες όπου χρειάζεται να ενισχυθεί η χλωρίδα. Οι σπόροι επιλέχθηκαν ώστε να είναι συμβατοί με τη βιοποικιλότητα της περιοχής και περιβάλλονται πηλό, ώστε να μην παρασυρθούν από τον άνεμο.

Ο δορυφόρος είναι σε μέγεθος κουτιού αναψυκτικού, σχεδιάστηκε από τους μαθητές και εκτυπώθηκε σε τρισδιάστατο εκτυπωτή. Είναι από πλαστικό και φέρει πάνω του σύστημα GPS, δύο επεξεργαστές για την ανάλυση εικόνας και δεδομένων, καθώς και αισθητήρες που μετρούν το υψόμετρο, την ατμοσφαιρική πίεση, τη θερμοκρασία και την υγρασία. Στο εσωτερικό του μεταφέρει τους σπόρους.

Μετά την εκτόξευσή του από τον πύραυλο, ο δορυφόρος ακολουθεί ήπια καθοδική πορεία με τη βοήθεια ενός μικρού αλεξίπτωτου πλαγιάς. Κατά τη διάρκεια αυτής της πορείας ο δορυφόρος φωτογραφίζει κάθε δέκα δευτερόλεπτα τον χώρο και αναλύοντας τις φωτογραφίες μπορεί να εντοπίσει σε πιο σημείο του εδάφους δεν υπάρχουν φυτά. 

Συνδυάζοντας τα δεδομένα των μετρήσεων από τους αισθητήρες, ο δορυφόρος «αποφασίζει» πότε είναι η κατάλληλη στιγμή για να ανοίξει η καταπακτή και να πέσουν οι σπόροι στο έδαφος. Η ομάδα παρακολουθεί από το έδαφος την πορεία του δορυφόρου, που στέλνει τις συντεταγμένες όπου βρίσκεται σε έναν τερματικό σταθμό.

Έπεισαν τους χορηγούς ότι η ιδέα τους αξίζει

Η ομάδα λειτούργησε σαν μία επιχείρηση, με διαφορετικά τμήματα. Άλλοι ασχολήθηκαν με τη σχεδίαση του δορυφόρου, άλλοι με τα ηλεκτρολογικά και μηχανολογικά μέρη και τον προγραμματισμό, και άλλοι με το μάρκετινγκ, τα social media, την κατάρτιση του προϋπολογισμού, που έφτασε τα 3.225 ευρώ, αλλά και την προσέλκυση χορηγών τους οποίους έπεισαν ότι η ιδέα τους αξίζει. 

Ένα μέρος των εξόδων καλύφθηκε από τους μαθητές, αλλά υπήρξε και γενναία βοήθεια από τους χορηγούς, για τα εξαρτήματα του δορυφόρου, του αλεξίπτωτου και του σταθμού εδάφους, αλλά και τα έξοδα μεταφοράς και διαμονής στην Αθήνα για τη συμμετοχή στο διαγωνισμό.

«Σχεδιάζοντας τον δορυφόρο μας κάναμε έρευνα και αναπτύξαμε πολλές δεξιότητες σε διαφορετικά πεδία. Καταρχάς μάθαμε να συνεργαζόμαστε και να συνδυάζουμε γνώσεις πληροφορικής, σχεδίασης κυκλωμάτων, αεροδυναμικής, μηχανικής και μαθηματικής ανάλυσης. Επικεντρωθήκαμε στην ανάπλαση της χλωρίδας, σε ένα περιβαλλοντικό θέμα που είναι φλέγον. Όλα αυτά ήταν για εμάς καινούρια γνώση» λέει ο Αλέξανδρος Κοροκυθάκης.

Και επειδή η βασική ιδέα της Carpae περιστρέφεται γύρω από την έννοια της βιωσιμότητας και της προστασίας του περιβάλλοντος η ομάδα προσπάθησε να μειώσει το ανθρακικό της αποτύπωμα. Οι συναντήσεις για την προετοιμασία του σχεδίου πραγματοποιούνταν στο κτίριο Anna Papageorgiou STEM Center, που λειτουργεί αποκλειστικά με ηλιακή ενέργεια και όλες οι μετακινήσεις της ομάδας έγιναν με μέσα μαζικής μεταφοράς.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 23.04.2023