Της Μαρίας Παπαδοπούλου

Υποψήφιας Δημοτικής Συμβούλου Θεσσαλονίκης με την Πόλη Ανάποδα

Στους 5 μεγάλους Δήμους της Ελλάδας (Αθήνα, Θεσσαλονικη, Πάτρα, Ηράκλειο και Λάρισα) κατοικεί το 15% του πληθυσμού της χώρας^[1] και συγκεκριμένα το 14% των ανδρών και το 15% των γυναικών. Σε αυτούς τους Δήμους λοιόν, στις εκλογές της 8ης Οκτωβρίου, τη θέση της Δημάρχου διεκδικούν μονάχα 3 γυναίκες έναντι 31 ανδρών υποψηφίων για την ίδια θέση, δηλαδή το 9%.

Η έρευνα του Κέντρου Έρευνας για Θέματα Ισότητας για τις εκλογές στην τοπική αυτοδιοίκηση του 2019 δείχνει μια εξίσου θλιβερή υποεκπροσώπηση των γυναικών στην πολιτική σκηνή: οι γυναίκες υποψήφιες δήμαρχοι ήταν μόλις 180 στο σύνολο 1.635 υποψηφίων, ποσοστό μόλις 11%, ενώ σε 199 από τους 332 δήμους της χώρας (δηλαδή στο 60% των δήμων) δεν υπήρχε ούτε μία γυναίκα υποψήφια Δήμαρχος. Οι αριθμοί για τις εκλεγμένες Δημάρχους είναι προφανώς ακόμα πιο αμείλικτοι και φανερώνουν πώς δεν είναι μόνο τα εμπόδια στη συμμετοχή, αλλά και ο σεξισμός στην ψήφο που κρατά τις γυναίκες μακριά από την πολιτική σκηνή: την τελευταία 4ετία στην Ελλάδα, υπάρχουν μόνο 19 γυναίκες Δήμαρχοι, ποσοστό 5,4% του συνόλου των 332 δήμων της χώρας. Για τη συμμετοχή δε των τρανς γυναίκες ούτε λόγος, ούτε μισό στοιχείο. Αυτές ζουν αόρατες, παλεύοντας κυριολεκτικά για την καθημερινή τους επιβίωση από τις βίαιες επιθέσεις και τον κοινωνικό αποκλεισμό που μια τρανσοφοβική κοινωνία τους επιφυλάσσει.

Και πως δηλαδή να είναι καλύτερα τα πράγματα; Όπως δείχνουν και τα ποιοτικά αποτελέσματα της παραπάνω έρευνας (Πίνακες 16 & 17), τα κοινωνικοοικονομικά εμπόδια και ο σεξισμός καθορίζουν καταλυτικά τη μη-συμμετοχή των γυναικών στην πολιτική ζωή της χώρας και της πόλης. Μερικά απλά καθημερινά παραδείγματα των προβλημάτων που κρατούν τις πολλές γυναίκες της πόλης μας μακριά από θέσεις διοίκησης:

1. Κάθε εργαζόμενη, φοιτήτρια, μικροεπιχειρηματίας γυναίκα στη Θεσσαλονίκη που μετακινείται με τα ΜΜΜ, εξαντλεί πολύ συχνά το ψυχικό της σθένος στην αντιμετώπιση των παρενοχλήσεων που βιώνει (χουφτώματα, τρίψιμο ανδρικών γεννητικών οργάνων πάνω μας, λεκτική παρενόχληση) στα μονίμως ξεχειλισμένα από επιβάτες λεωφορεία του ΟΑΣΘ αλλα και τους υπο-φωτισμένους δρόμους της πόλης. Πιθανώς δε, να πρέπει να ξοδεύει και αρκετά χρήματα για ψυχολογική υποστήριξη, μιας και οι σχετικές υπηρεσίες του δήμου είναι οριακά ανύπαρκτες.
2. Βάσει του Ευρωπαϊκού Δείκτη Ισότητας των Φύλων για το 2022^[2], στην Ελλάδα το 38% των γυναικών (έναντι 20% των ανδρών) αφιερώνουν καθημερινά ελεύθερο χρόνο στη φροντίδα τουλάχιστον μίας εκ των παρακάτω κοινωνικών ομάδων: παιδιών, υπερλίκων, εγγονιών και ανάπηρων ατόμων. Και πώς να μη συμβαίνει αυτό, όταν στον Δήμο Θεσσαλονίκης:
   1. a. τα δημοτικά ΚΔΑΠ είναι ελάχιστα, υποστελεχομένα και ακατάλληλα για ανάπηρα άτομα,
   2. b. ενώ οι θέσεις στους δημοτικούς βρεφονηπιακούς σταθμούς -με βάσει στοιχεία του ίδιου του Δήμου- υπερκαλύπτονται την τελευταία 5ετία, όχι μόνο δε δημιουργήθηκε καμία νέα θέση, αλλά η Α’ και η Γ’ κοινότητα παραμένουν χωρίς θέσεις για βρέφη^[4],
   3. c. τα ΚΑΠΗ λειτουργούν αυστηρά τις πρωινές ώρες, καλύπτοντας οριακά το χρόνο εργασίας των φροντιστριών/ων τους,
   4. d. στο επίσης υποστελεχομένο “Βοήθεια στο σπίτι”, ο αριθμός των εξυπηρετουμένων εξαρτάται από τον αριθμό των εργαζομένων,^[5] με αποτέλεσμα για να ενταχθεί κάποιο άτομο στο πρόγραμμα, θα πρέπει να βιώνει έντονη ανέχεια και απουσία οποιουδήποτε κοινωνικού περιβάλλοντος.
3. Οι περισσότερες δε γυναίκες μετανάστριες στη Θεσσαλονίκη, έχουν να αντιμετωπίσουν πέρα από όλα τα παραπάνω προβλήματα την ξενοφοβία και τη ρατσιστική βία - όταν ο νόμος δεν τις αποκλείει καθολικά από πρόσβαση στις έτσι κι αλλιώς ελλιπείς υποστηρικτικές υπηρεσίες του Δήμου.
4. Κι ας μη μιλήσουμε για την έξαρση των αδικημάτων ενδοοικογενειακής βίας, όπου η “3η ετήσια έκθεση για τη βία κατά των γυναικών” του Υπουργείου Εργασίας & Κοινωνικών Υποθέσεων που βασίζεται σε στοιχεία για το 2021 δείχνει αύξηση των εγκλημάτων ενδοοικογενειακής βίας (κόντρα στη γενική μείωση των εγκλημάτων σε απόλυτο βαθμό σε σχέση με το 2020), με τη συντριπτική πλειοψηφία των θυμάτων να είναι γυναίκες (οι περισσότερες άνεργες) και παιδιά, ενώ η συντριπτική πλειοψηφία των δραστών είναι άνδρες που βιαπραγούν κυρίως έναντι των συντροφισσών τους (γυναικών, νυν και πρώην και μακροχρόνιων σχέσεων) αλλά και ενάντιων των μητέρων και των παιδιών τους.
5. 
   
   Έρευνα ΚΕΘΙ 219 με τον τίτλο «Εκλέγειν και Εκλέγεσθαι: Διερεύνηση και Καταγραφή Στάσεων, Αντιλήψεων και Πεποιθήσεων για Θέματα Συμμετοχής και Εκπροσώπησης των Γυναικών σε Δομές Λήψης Πολιτικών Αποφάσεων»

Στην Πόλη Ανάποδα η τυπικά επικεφαλής μας θα μπορούσε να είναι κάθε μία και κάθε ένας από εμάς. Η αναγνωρισιμότητα που έχει καταφέρει να αποκτήσει μέχρι σήμερα η υποψήφια Δήμαρχος της Πόλης Ανάποδα, Μαρία Κέκη, και η αρτιότητα της παρουσίας της στο πολιτικό σκηνικό της Θεσσαλονίκης, αποτελεί το καλύτερο αντιπαράδειγμα για το πως η πολιτική γίνεται κι αλλιώς, χωρίς πολλά χρήματα, αλλά και από τις μη-προνομιούχες της κοινωνίας. Η Πόλη Ανάποδα έχει καταφέρει μια νέα, άνεργη, υποψήφια διδακτόρισσα από τη γειτονιά του Φαλήρου, μεγαλωμένη στην επαρχία της Πέλλας, να μπορεί και στέκεται με πολιτική συγκρότηση και τσαγανό αντάξια απέναντι στους πολύ πιο έμπειρους πολιτικά, προνομιούχους κοινωνικά -κυρίως επιχειρηματίες- συνυποψηφίους της που διεκδικούν το Δήμο Θεσσαλονίκης.

Στην Πόλη Ανάποδα, η πολιτικής εμπειρία (οι άντρες πάντα τα λένε καλύτερα), ο διαθέσιμος χρόνος (γιατί οι οικογενειακές υποχρεώσεις δεν το επιτρέπουν), ή τα χρήματα (γιατί είμαστε εργαζόμενες, φοιτήτριες ή άνεργες) δεν αποτελούν κριτήρια επιλογής των εκπροσώπων μας, καθώς η έλλειψή τους καλύπτεται από την αμέριστη υλική και άυλη υποστήριξη, φροντίδα και αλληλοβοήθεια μεταξύ των μελών του σχήματος. ‘Ετσι, δημιουργείται ένα ασφαλές περιβάλλον, χωρίς εσωτερικούς ανταγωνισμούς, προσπάθειες υπονόμευσης και προσωπικές φιλοδοξίες, όπου τα κοινωνικοοικονομικά προνόμια δεν αποτελούν τροχοπέδη για καμία και κανέναν από εμάς και δημιουργούν πραγματικά ίσες ευκαιρίες και δυνατότητες ανάληψης ευθυνών και εκπροσώπησης της δημοτικής μας παράταξης.

Απαντητική Επιστολή Αντιδημαρχίας Κοινωνικής Πολιτικής σε σχετικό ερώτημα της Δημοτικής Συμβούλου της Πόλης Ανάποδα, Λουκίας Αργυριάδου, Μάρτιος 2023

^[1] Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για την απογραφή του 2021 - https://elstat-outsourcers.statistics.gr/Census2022_GR.pdf

^[2] Η Ελλάδα είναι τελευταία σε κατάταξη σε θέματα ισότητας φύλων με βαθμολογία 53.4 έναντι 68.6 μονάδων που είναι ο ευρωπαϊκός μέσος όρος - Ενδεικτικές βαθμολογίες για άλλες χώρες: Βουλγαρία - 60.7 | Ισπανία - 74.6 | Σουηδία - 83.9

^[4] Κατάλογος Παιδικών Σταθμών Δήμου Θεσσαλονίκης

^[5] Έκθεση από τα πορίσματα του ελέγχου που διεξήγαγε το Ελεγκτικό Συνέδριο στην υλοποίηση του προγράμματος «Βοήθεια στο σπίτι»