Μάνος Αχαλινωτόπουλος “Η πνοή γεννά τη μουσική”

Στον λόφο της Σάνης, το Σάββατο 11 Αυγούστου 2007 στις 21.30, θα έχουμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε τη συναυλία με τίτλο “Φύσα ψυχή μου”, η οποία είναι μια αποκλειστική παραγωγή του Sani Festival με την ευκαιρία του εορτασμού των 15 χρόνων του. Δύο σημαντικότατοι μουσικοί, ένας  Έλληνας κι ένας Τούρκος, καθώς και μία δημοφιλής ερμηνεύτρια, θα αποπειραθούν μια μουσική βουτιά στην ψυχή των μεσογειακών λαών. Ο εξαιρετικός Μάνος Αχαλινωτόπουλος, ο βιρτουόζος Μισιρλί Αχμέτ και η Ελένη Τσαλιγοπούλου θα συμπράξουν σε έναν δίωρο μουσικό διάλογο, στον οποίο οι μουσικές μνήμες θα έχουν τον κύριο λόγο.

Συνέντευξη Θανάσης Γωγάδης


Ο Μάνος Αχαλινωτόπουλος, παιδί Μικρασιατών, με μουσικές ανησυχίες από τα εννιά του, ασχολείται με το παίξιμο φλογέρας, κλαρίνου, καβάλ και ζουρνά, αλλά και με την καταγραφή και διάσωση της ελληνικής πολιτιστικής κληρονομιάς.  Έχει συνεργαστεί με όλους τους κορυφαίους  Έλληνες τραγουδοποιούς. Μερικές από τις πιο αξιοσημείωτες εμφανίσεις του ήταν ως κορυφαίος σολίστ στο “Σαββόραμα” του Διονύση Σαββόπουλου, η σύμπραξή του με τις συμφωνικές ορχήστρες του Λονδίνου και της Νέας Ζηλανδίας και οι συμμετοχές του στο φεστιβάλ WOMAD, στο Jazz Festival του Μοντρέ και στις τελετές έναρξης και λήξης των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004.

Ο Μισιρλί Αχμέτ στους Τούρκους συμπατριώτες του είναι γνωστός ως “Αχμέτ ο Αιγύπτιος” ενώ στους Αιγύπτιους ως “Αχμέτ ο Τούρκος”. Στην πραγματικότητα ο διακεκριμένος αυτός μουσικός γεννήθηκε στην  Άγκυρα αλλά είναι βιρτουόζος και της τουρκικής και της αιγυπτιακής darbuka (ένα είδος κρουστού, σαν τουμπερλέκι). Θέλοντας να βρει νέους τρόπους έκφρασης του οργάνου, έγινε ονομαστός για τις προσωπικές του τεχνικές, που ανανέωσαν τον παραδοσιακό ήχο της darbuka και του dohola και τον έφεραν στο μουσικό προσκήνιο. Το προσωπικό του άλμπουμ “Natural Moments” εκδόθηκε ως κομμάτι της σειράς Great Masters of the Mediterranean, μια κίνηση υπέρτατης αναγνώρισης στη μουσική του ευφυΐα, το πρωτοποριακό ταλέντο, τη μοναδική τεχνική και τη συνολική συνεισφορά του στη μεσογειακή μουσική.

Η Ελένη Τσαλιγοπούλου, γνωστή για την ερμηνευτική της άνεση σε τραγούδια όλων των κεφαλαίων της ελληνικής μουσικής ιστορίας, δεν διστάζει να αλλάζει ύφος και ρυθμούς από δίσκο σε δίσκο, εξερευνώντας τις δυνατότητες της μουσικής αλλά και της φωνής της. Στην πολύχρονη σταδιοδρομία της έχει συνεργαστεί, μεταξύ άλλων, με τον Σταμάτη Σπανουδάκη, τον Γιώργο Νταλάρα, τον Νίκο Πορτοκάλογλου, τον Γιώργο Ανδρέου και τον Κώστα Λειβαδά, ενώ έχει συμπράξει με αξιόλογους μουσικούς και ερμηνευτές και στις μουσικές συναντήσεις της επί σκηνής.
Το ερχόμενο Σάββατο πέρα από τον Μάνο Αχαλινωτόπουλο στο κλαρίνο, το καβάλ και τον ζουρνά, τον Μισιρλί Αχμέτ στα κρουστά και την Ελένη Τσαλιγοπούλου στο τραγούδι, θα συμμετάσχουν οι Αλέξης Παχαρίδης στο τραγούδι, Κώστας Μερετάκης στα κρουστά, Νίκος Μέρμηγκας στο πολίτικο λαούτο και το λαούτο, Θοδωρής Κουελής στο κοντραμπάσο, Νίκος Καλατζάκος στο πιάνο, Περικλής Παπαπετρόπουλος στο σάζι και Παναγιώτης Κογκαλίδης στην ποντιακή λύρα.
Για το πρόγραμμα αυτό συνομιλήσαμε με τον Μάνο Αχαλινωτόπουλο.

Σε ποια ιδέα βασιστήκατε για το πρόγραμμα “Φύσα ψυχή μου” και τι θα περιλαμβάνει;

Η βασική ιδέα είναι η αίσθηση της πνοής που έχει να κάνει με την παραγωγή του ήχου στο κλαρίνο, κυρίως στα όργανα που παίζω εγώ - αλλά αυτό δεν είναι αποκλειστικό, γιατί πολλές φορές και οι κρουστοί, και άλλοι μουσικοί, λένε: “εδώ πάρε ανάσα”. Η πνοή δεν υπάρχει μόνο στα πνευστά, υπάρχει παντού στη μουσική. Αυτή η ανάσα και η πνοή είναι η γενεσιουργός αιτία της μουσικής. Επίσης σε αυτό το πρότζεκτ οδήγησε η αλληλοεκτίμηση και η αγάπη που έχουμε με τον Μισιρλί Αχμέτ. Το “Φύσα ψυχή μου” θα περιλαμβάνει ορχηστρικά κομμάτια δικά μου, ορχηστρικά του Μισιρλί, αυτοσχεδιασμούς και των δυο και κάποια τραγούδια διασκευασμένα που θα ερμηνεύσουν η Ελένη Τσαλιγοπούλου και ο Αλέξης Παρχαρίδης.

Ποιο είναι το ζητούμενο αυτού του προγράμματος;

Η επικοινωνία μεταξύ των δυο πολιτισμών - του δικού μας και του τουρκικού. Για να είμαστε αντικειμενικοί, δεν νιώθουμε εκφραστές των χωρών μας, αλλά από την άλλη “κουβαλάμε” την εθνικότητα. Η ουσία για μας είναι ο αυτοσχεδιασμός.

Πού θεωρείτε πως μπορεί να σας οδηγήσει;

Ο αυτοσχεδιασμός βγάζει μια υπέροχη αίσθηση, βγάζει συγκίνηση. Δεν θέλουμε να αποδείξουμε κανένα ιδεολόγημα, ούτε πόσο δεινοί δεξιοτέχνες είμαστε, ούτε βεβαίως ποιοι υπερέχουν εθνικώς.

Βάσει ποιας λογικής επιλέξατε τα κομμάτια που θα περιλαμβάνει και ποιο ήταν το κύριο μέλημά σας;

Να έχουν ψυχή! Είναι μουσικά θέματα με διάθεση λυρική αλλά όχι μόνο, άλλα είναι πιο αδρά, άλλα πιο άγρια... Και να αναδεικνύουν τους βασικούς συντελεστές του προγράμματος, όχι αυτάρεσκα, αλλά συχνά βάζοντάς τους και “δύσκολα”.

Πνευστά, κρουστά και ανθρώπινη φωνή: πιστεύετε πως έχετε καλύψει την αφρόκρεμα των οργάνων ή θα χρειαζόσασταν κάτι επιπλέον για την υλοποίηση αυτού του σχεδιασμού;

Μα δεν είμαστε μόνοι μας!  Έχουμε και άλλους εξαιρετικούς μουσικούς που θα παίξουν μαζί μας. Προσωπικά δεν με ενδιαφέρουν τα όργανα, αλλά τα πρόσωπα. Μπορεί και οι τρεις μας να αρκούσαμε, αλλά μαζί με τους υπόλοιπους μουσικούς η ματιά είναι πιο πλήρης.

Μιλήστε μας εκτενέστερα για τον τρόπο που δουλέψατε για το “Φύσα ψυχή μου”. Βαδίσατε στην πεπατημένη, φροντίζοντας να έχει τις κλασικές αρχές, όπως αρχή, μέση, τέλος, ιδιαίτερες κορυφώσεις κτλ;

Όχι, δεν βαδίσαμε την πεπατημένη σε καμία περίπτωση. Υπάρχουν, για παράδειγμα, και μεγάλα και μικρά κομμάτια, άλλα απρόσμενα, άλλα αναμενόμενα.  Όλα επιλέχτηκαν σύμφωνα με την προσωπική αίσθηση, την προσωπική αισθητική. Η επιλογή έγινε με καθαρά μουσικά κριτήρια. Υπάρχουν κομμάτια δικά μου, του Μισιρλί Αχμέτ, κάποια παραδοσιακά, κάποια από το ρεπερτόριο της Ελένης...

Ποια η γνώμη σας για τον Μισιρλί Αχμέτ και τι σας έκανε να συνεργαστείτε;

Θα ήθελα να προσθέσω σε όσα είπα πρωτύτερα πως είναι ο μεγαλύτερος κρουστός στη Μεσόγειο αυτή τη στιγμή.  Έχει προσθέσει τη δική του τεχνική στο “αλά τούρκα” παίξιμο, και αυτή η μίξη απέδωσε πολύ σημαντικούς καρπούς. Κάποτε, πριν ακόμη γνωριστούμε, διάβασα σε ένα “Δίφωνο” πως έκλαψε ακούγοντάς με να παίζω, και αυτό σημαίνει πολλά για μένα ως μουσικό. Δεν το περίμενα.

Μιλήστε μας και για τη σχέση σας με την Ελένη Τσαλιγοπούλου.

Με την Ελένη έχουμε παλιά συνεργασία, είναι μια πολύ στενή και αγαπημένη συνεργάτιδα, μια καλλιτέχνις που πάντα ψάχνει δημιουργικές θεάσεις της μουσικής και δεν βολεύεται στην επιτυχία της. Με γοητεύει ιδιαίτερα πως έχει έντονο το στοιχείο του αυτοσχεδιασμού.

Σε προσωπικό επίπεδο, τι ήταν αυτό που σας οδήγησε στο κλαρίνο και ποιο είναι το σπουδαιότερο πράγμα που “διδαχτήκατε” μέσω των πνευστών οργάνων;

Η πνοή, η αίσθηση της πνοής με τράβηξε στο κλαρίνο. Εγώ παίζω με ανάσες, σαν να τραγουδώ. Η πνοή αυτή είναι το παν για μένα στη μουσική, έχει ψυχή... Και άλλα όργανα το έχουν αυτό σαν χαρακτηριστικό, π.χ. η τρομπέτα και το βιολί, παρόλο που δεν είναι πνευστό.

Ενώ η συμβολή σας στην ελληνική μουσική βιομηχανία είναι τεράστια, η προσωπική σας δισκογραφία είναι πολύ περιορισμένη. Για ποιο λόγο;

Δεν τα διαχωρίζω αυτά. Νομίζω πως όπου εμφανίζομαι σαν ερμηνευτής νιώθω και παίζω το κομμάτι σαν να ήταν δικό μου, προσωπικό.

Τα επόμενα σχέδιά σας;

Αυτό το καλοκαίρι είναι πολύ πυκνό από παραστάσεις, και στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Θα πάμε για παράδειγμα στην Ισπανία για συναυλίες με την ευκαιρία τής εκεί επανέκδοσης ενός προσωπικού δίσκου που έχω. Θα πάμε επίσης στο Μεξικό. Θα παίξουμε επίσης με τον Μισιρλί στην Τουρκία.