«Στη Μόσχα αδερφές μου, στη Μόσχα!» έγραφε ο Τσέχωφ στο γύρισμα του 20^ου αιώνα δίνοντας υπόσταση μέσα από τις «Τρεις Αδερφές» στην ανθρώπινη προσδοκία και την ανάγκη για μια καινούργια αρχή μη γνωρίζοντας πόσο επίκαιρο θα ήταν το αριστούργημά του σε μία εποχή πολύ μεταγενέστερη από τη δική του.

Σήμερα, που όλοι ελπίζουμε στην «Ελευθερία» και σε ένα νέο ξεκίνημα, το εμβληματικό έργο του Ρώσου θεατρικού συγγραφέα παίρνει σάρκα και οστά και προβάλλεται διαδικτυακά, σε ένα on demandstreaming μέχρι τις 9 Μαΐου,με τη σκηνοθετική υπογραφή Δημήτρη Τάρλοουκαι τη Λένα Παπαληγούρα στο ρόλο της Ιρίνα, της μίας εκ των τριών αδερφών.

Για την ηθοποιό η συγκεκριμένη παράσταση αποτελεί σταθμό στη ζωή της όχι μόνο για την επιτυχία που γνώρισε και την πολύ καλή συνεργασία με τους συντελεστές που της επέτρεψε να εξερευνήσει τις εκφάνσεις του έργου αλλά και γιατί της χάρισε όντως μία «σχεδόν αδερφή».

«Οι “Τρεις αδερφές” αποτελούν μία σημαντική εποχή της ζωής μου. Η παράσταση έπαιρνε συνεχώς παράταση για δύο ολόκληρες σεζόν και είναι από τις φορές που θα θυμάμαι τη συνύπαρξη με αυτούς τους ανθρώπους και κυρίως με τις “αδερφές μου”. Η μία μάλιστα, η Ιωάννα Παππά, έμελλε να γίνει σχεδόν αδερφή μου καθώς είμαι παντρεμένη με τον αδερφό του άνδρα της και τον οποίο γνώρισα στην πρεμιέρα αυτής της παράστασης. Είναι ένα φοβερό έργο και έχω αγαπήσει πολύ αυτή τη δουλειά», εξηγεί η ίδια.

Παρόλο που η συγκεκριμένη παράσταση βιντεοσκοπήθηκε προ κορονοϊού, με τα θέατρα να είναι ανοιχτά και άρα τις αίθουσές τους να σφίζουν από ζωή πάνω και κάτω από τη σκηνή, η Λένα «γνώρισε» το τί θα πει να υποκλίνεσαι στη σιωπή για τις ανάγκες άλλης παράστασης. Ειλικρινής αλλά και ρεαλίστρια, η ηθοποιός χαρακτηρίζει αυτή την εμπειρία ταυτόχρονα τρομακτική αλλά και «μόνη λύση».

«Είναι πολύ περίεργη εμπειρία να παίζεις χωρίς κοινό. Ειδικά το τέλος, η υπόκλιση, είναι σαν πένθος. Είναι συγκινητικό και ταυτόχρονα τρομακτικό. Από την άλλη το livestreamingείναι πιο κοντά στο θέατρο, στο εδώ και τώρα, και όπως είναι αυτή τη στιγμή η συνθήκη νομίζω ότι είναι το καλύτερο για να είμαστε πιο κοντά με τον κόσμο. Ακόμα και αν ξέρεις ότι σε βλέπουν από το σπίτι τους νιώθεις ότι ζούμε μαζί μία κοινή εμπειρία.

Ωστόσο, δεν συγκρίνεται η ζωντανή παράσταση με τη διαδικτυακή. Είναι απλώς ένας τρόπος για να συνεχίσει να υπάρχει το θέατρο όσο ζούμε αυτό που ζούμε, και πάλι καλά που υπάρχει. Το θέατρο όμως είναι η ζωντανή επικοινωνία για μένα και αυτό δεν αντικαθίσταται», τονίζει.

«Πολλοί καλλιτέχνες είναι πλέον στα όρια της απόγνωσης»

Σε ότι αφορά το άνοιγμα των χώρων πολιτισμού δε θα μπορούσε να μην είναι ανυπόμονη. Όπως λέει άλλωστε και εκείνη,«πολλοί καλλιτέχνες είναι πλέον στα όρια της απόγνωσης».

«Για εμάς είναι η δουλειά μας και ζούμε από αυτό. Επίσης, είναι αυτό που αγαπάμε και νομίζω ότι η σχέση που έχουμε με τη συγκεκριμένη δουλειά είναι υπαρξιακή οπότε είναι πολύ δύσκολο να μην την κάνεις. Η τέχνη σε αυτούς τους καιρούς είναι παρηγοριά και δεν πρέπει να ξεχνάμε αυτό της το ρόλο. Όταν όλα είναι καλά η τέχνη σε ψυχαγωγεί αλλά τώρα γίνεται βάλσαμο και παρέα.»

Στρέφοντας το βλέμμα στην επόμενη μέρα του πολιτισμού, η Λένα παραμένει συγκρατημένη αλλά θεωρεί ότι τα «ερείπια» της πανδημίας θα είναι πολλά και η κανονικότητα δε θα μας βρει όπως μας άφησε.

«Δεν ξέρω πώς θα είναι η επόμενη μέρα. Μένει να δούμε. Σίγουρα όμως το πρόβλημα δε θα είναι μόνο στο δικό μας χώρο. Η κρίση που θα βιώσουμε γενικά στον πλανήτη θα είναι πολύ μεγάλη. Και υπαρξιακά δηλαδή θα είναι δύσκολο να μπεις σε μία κανονικότητα χωρίς να σημαίνει βέβαια πως για μένα η κανονικότητα που ζούσαμε πριν ήταν καλή. Είναι δύσκολο να φανταστώ παραδείγματος χάριν τον εαυτό σε μέρη που θα υπάρχει απίστευτος συνωστισμός όπως τα ΜΜΜ. Ενδεχομένως όταν όλοι εμβολιαστούμε να συνηθίσουμε τη νέα συνθήκη όπως “συνηθίσαμε” και αυτό που ζούμε τώρα.»

Αν μπορούμε βέβαια να εντοπίσουμε μία σημαντική εξέλιξη στον κατά τα άλλα παγωμένο καλλιτεχνικό κόσμο στα χρόνια του κορονοϊού, είναι η δύναμη και το θάρρος που βρήκαν όλοι εκείνοι, αρχής γενομένης από την κ. Σοφία Μπεκατώρου, να δώσουν φωνή στο ελληνικό #ΜeTooκαι να χαρίσουν την ελπίδα για ένα πιο καθαρό αύριο. Όπως αναφέρει η ηθοποιός, «η κοινωνία οφείλει να δίνει χώρο στα θύματα να μιλούν από όποιο χώρο και αν προέρχονται και το κράτος οφείλει να τα προστατεύει».

«Αυτά που είδαμε στον καλλιτεχνικό κόσμο συμβαίνουν σε κάθε χώρο απλώς τυχαίνει ο καλλιτεχνικός κόσμος να έχει τα φώτα στραμμένα πάνω του και ειδικά σε μία τέτοια περίοδο που υπάρχει παύση της δουλειάς μας είναι ακόμα μεγαλύτερη η ένταση και η ανάγκη να ειπωθούν κάποια πράγματα. Αν όλο αυτό οδηγήσει σε μία κάθαρση και εξυγίανση του χώρου μας θα είναι καλό. Ελπίζω να μην οδηγήσει σε καμία περίπτωση σε έχθρες μεταξύ των ανθρώπων γιατί ειπώθηκαν πολλά και η κατάσταση είναι τεταμένη και δεν θα πρέπει να δημιουργηθεί η εικόνα του ότι δεν είμαστε όλοι μαζί. Εννοείται ότι είμαστε όλοι μαζί και εννοείται ότι όλοι θέλουμε το καλό των ανθρώπων και του χώρου. Είναι ένας τρόπος να μιλήσουν και άνθρωποι από άλλα επαγγέλματα.»

Τέλος, ερωτηθείσα για το αν θα καταφέρουμε φέτος να δούμε την παράσταση «Ιφιγένεια εν Ταύροις» που επρόκειτο να ανέβει πέρσι στο πλαίσιο του φεστιβάλ Αθηνών, στην Επίδαυρο, σε σκηνοθεσία Γιώργου Νανούρη, και την εξέλιξη αυτού του project η ηθοποιός απαντά:

«Όντως ήταν ένα project το οποίο θα γινόταν πέρσι αλλά δυστυχώς όπως ήρθαν τα πράγματα αναγκαστήκαμε να το ακυρώσουμε παρόλο που δε θέλαμε καθόλου. Τελικά το αναβάλαμε και καλώς εχόντων των πραγμάτων θα παρουσιαστεί φέτος.Είναι η πρώτη φορά που θα παίξω έναν τόσο μεγάλο ρόλο στην Επίδαυρο και είμαι πολύ συγκινημένη γιατί πάντα ευχόμουν να συμβεί με μία ομάδα ανθρώπων που εκτός του ότι τους θαυμάζω στη δουλειά, τους εκτιμώ αφάνταστα και στη ζωή και δεν μπορούσα να φανταστώ κάτι καλύτερο»