Οι συνταγματικές αλλαγές που πέρασαν από την Βουλή των Σκοπίων αφήνουν όντως ανοιχτό θέμα αλυτρωτισμού ή πρόκειται απλώς για βερμπαλισμούς του Ζάεφ εσωτερικής χρήσης όπως αφήνει να εννοηθεί η ελληνική πλευρά;

Οι αλλαγές στο Σύνταγμα της γειτονικής μας χώρας ανταποκρίνονται, σε γενικές τουλάχιστον γραμμές, στις υποχρεώσεις που απορρέουν από την συμφωνία των Πρεσπών. 

Το πρόβλημα έγκειται όμως σ’ αυτή την ίδια τη συμφωνία, με την οποία η Ελλάδα αναγνωρίζει το γειτονικό μας κράτος ως «Βόρεια Μακεδονία» και ταυτόχρονα μια, ενιαία και αδιαίρετη, «μακεδονική» γλώσσα και εθνότητα, χωρίς επιθετικό προσδιορισμό. 

Άρα ο κάθε αμέτοχος, έστω καλόπιστος τρίτος, εύλογο είναι να αναρωτηθεί τι είναι από εθνοτική άποψη  οι κάτοικοι της «Νότιας» (δηλαδή της ελληνικής) Μακεδονίας και ποια γλώσσα ομιλούν, κατά πόσο η γλώσσα αυτή διδάσκεται στα σχολεία κ. ο. κ. . Ίσως τελικά αποδειχθεί ότι ο κ.Ζάεφ είναι πιο ευφυής από όσο νόμιζαν κάποιοι δικοί μας «φωστήρες».

Ποιες είναι οι χρονικές προθεσμίες και οι απαιτούμενες διαδικασίες για την κύρωση της  Συμφωνίας των Πρεσπών από την χώρας μας;

Το άρθρο 1 παρ. 4 της συμφωνίας των Πρεσπών προβλέπει ότι μετά την ολοκλήρωση της συνταγματικής αναθεώρησης στα Σκόπια, το αργότερο ως το τέλος του 2018, η Ελλάδα οφείλει να κυρώσει <<άμεσα>> ( promptly)  τη συμφωνία. 

Η τελευταία συγκαταλέγεται μεταξύ εκείνων για τις οποίες απαιτείται, σύμφωνα με το άρθρο 36 παρ.2 του Συντάγματος, η ψήφιση σχετικού (κυρωτικού) νόμου από την Βουλή, διότι περιέχει διατάξεις σχετικές με οικονομική συνεργασία και συμμετοχή σε διεθνείς οργανισμούς και ενώσεις. 

Δεν περιέχει όμως ούτε εκχώρηση συνταγματικά  προβλεπόμενων αρμοδιοτήτων σε όργανα διεθνών οργανισμών, ούτε περιορισμούς στην άσκηση της (ελληνικής) εθνικής κυριαρχίας και άρα δεν απαιτούνται οι αυξημένες πλειοψηφίες του άρθρου 28 παρ.2 και 3 του Συντάγματος για την ψήφιση του νόμου αυτού. Αρκεί η απόλυτη πλειοψηφία των παρόντων, σύμφωνα με το άρθρο 67 του Συντάγματος. 

Όσο για το χρονικό όριο, αυτό δεν προσδιορίζεται σαφώς, αλλά το <<άμεσα>> λογικά δεν μπορεί να σημαίνει περισσότερο από λίγες εβδομάδες, εφόσον η Βουλή βρίσκεται σε σύνοδο. Άρα αν όχι τον Ιανουάριο, η σχετική ψηφοφορία θα πρέπει να διεξαχθεί κάποια στιγμή προς τον Φεβρουάριο.

Σε πρόσφατη δήλωση σας υποστηρίζετε ότι τα ζητήματα που ανακινεί ο κ. Ζάεφ θα πρέπει να τα αντιμετωπίσει η ελληνική κυβέρνηση χρησιμοποιώντας όλα τα διεθνώς νόμιμα μέσα. Ποια είναι αυτά και τι μπορούν να μας εξασφαλίσουν τελικά;

Το άρθρο 19 της συμφωνίας των Πρεσπών προβλέπει ότι, εφόσον κάποιο από τα δύο συμβαλλόμενα μέρη θεωρεί ότι το άλλο μέρος δεν ανταποκρίνεται στις υποχρεώσεις του, οφείλει καταρχάς να το ενημερώσει και να επιδιώξει επίλυση του θέματος με διμερή διαπραγμάτευση ή και με προσφορά <<καλών υπηρεσιών>> από τον Γεν. Γραμματέα του ΟΗΕ. Αν τα μέσα αυτά αποτύχουν, τότε αναγνωρίζεται το δικαίωμα προσφυγής στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης είτε με υπογραφή κοινού συνυποσχετικού είτε και μονομερώς, μετά την άπρακτη πάροδο εξαμήνου.

Τέλος , ο πρόεδρος της Δημοκρατίας στη συνάντησή του με το Σλοβένο ομόλογό του –την Τρίτη 4/12- είπε πως «αν και όταν έλθει η ώρα της κύρωσης δεν πρόκειται κατ’ ουδένα τρόπο να δεχθούμε αυθαίρετες -και πολύ περισσότερο αλυτρωτικές-  ερμηνείες της Συνθήκης των Πρεσπών, από την πλευρά της ΠΓΔΜ». Υπάρχει περιθώριο να αντιδράει η Ελλάδα και πως;

Τα περιθώρια καθορίζονται στο άρθρο 19 της συμφωνίας που ανέφερα προηγουμένως. Κατά τα άλλα βέβαια, οι ερμηνείες και οι παρερμηνείες των γειτόνων εννοείται ότι δεν μας δεσμεύουν. Σε τελική ανάλυση το θέμα δεν είναι τόσο τι ισχυρίζονται εκείνοι, όσο τι αισθανόμαστε εμείς, οι κάτοικοι της ελληνικής Μακεδονίας. Εμείς λοιπόν αισθανόμαστε Έλληνες Μακεδόνες, είμαστε Έλληνες Μακεδόνες και κανείς δεν θα καταφέρει ούτε να παραχαράξει την ιστορία μας ούτε να αλλοιώσει τη συλλογική μας ταυτότητα.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 9 Δεκεμβρίου 2018