Ο ρόλος τρων δήμων στο νέο ΕΣΠΑ, που αποτελεί την αναπτυξιακή προοπτική στον τομέα της αυτοδιοίκησης, η οικονομική αυτοτέλεια των ΟΤΑ, η οποία κινδυνεύει λόγο της δραματικής μείωσης των πόρων που αγγίζουν το 60%, το προσφυγικό μεταναστευτικό, καθώς και η συνεργασία της κεντρικής διοίκησης με την Τ.Α απασχόλησαν τη συνάντηση που είχε σήμερα ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης με το προεδρείο και τους επικεφαλής των παρατάξεων της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας, (ΚΕΔΕ) στο Μέγαρο Μαξίμου.

Στα αιτήματα των δημάρχων, που επί της ουσίας αφορούσαν όλα τα θεσμικά και οικονομικά ζητήματα της πρωτοβάθμιας αυτοδιοίκησης, ο πρωθυπουργός απάντησε λέγοντας πως πάνω από όλα θα πρέπει να υπάρχει εμπιστοσύνη, καλή πίστη και ανοιχτοί δίαυλοι ανάμεσα στην κυβέρνηση και την ΚΕΔΕ ώστε να λύνονται άμεσα τα προβλήματα των δήμων.

Ο κ. Μητσοτάκης σημείωσε πως οι παρεμβάσεις της κυβέρνησης αντιμετώπισαν προβλήματα που προκλήθηκαν στους δήμους λόγω της εφαρμογής της απλής αναλογικής στις εκλογές του 2019, ενώ επισήμανε, πως με νομοθετική παρέμβαση του υπουργείου Εσωτερικών έχει διευκολυνθεί η υπογραφή δημοτικών συμβάσεων για παροχή υπηρεσιών από ιδιώτες. Ταυτόχρονα, είπε, διασφαλίστηκε η συνέχιση και ενίσχυση του προγράμματος «Βοήθεια στο Σπίτι».

Ο πρωθυπουργός επαναβεβαίωσε ακόμα την κυβερνητική βούληση να αναθεωρηθούν πτυχές του Νόμου 4412 για τις Δημόσιες Συμβάσεις Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών -σε βάθος τριμήνου- ώστε να επιταχυνθεί το έργο των Δήμων, χωρίς να αμφισβητηθούν οι πρόνοιες για τη διαφάνεια.

Επίσης, δήλωσε πως θα εξεταστούν οι προτάσεις για τα χρηματοδοτικά εργαλεία που θα αφορούν στο νέο ΕΣΠΑ 2021-2027, η εμπλοκή των δήμων στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας, αλλά και η πρόθεση της κυβέρνησης για μεταφορά της είσπραξης του ΕΝΦΙΑ από την κεντρική διοίκηση στην πρωτοβάθμια τοπική αυτοδιοίκηση.

“Η κυβέρνηση εμπιστεύεται την αυτοδιοίκηση”

Μιλώντας στη σύσκεψη, ο πρωθυπουργός ξεκαθάρισε στους δημάρχους ότι προσβλέπει σε μία γόνιμη συνεργασία με τον πρώτο βαθμό τοπικής αυτοδιοίκησης, όπως αυτός εκφράζεται δια της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδος. «Η κυβέρνηση αυτή εμπιστεύεται την τοπική αυτοδιοίκηση, πόσο μάλλον την τοπική αυτοδιοίκηση πρώτου βαθμού, η οποία βρίσκεται πολύ κοντά στις ανάγκες, στα προβλήματα των πολιτών. Θέλουμε μέσα από αυτή τη μεγάλη μεταρρυθμιστική πρωτοβουλία να σας δώσουμε τη δυνατότητα να είστε ακόμα πιο αποτελεσματικοί στην αντιμετώπιση των προβλημάτων των δημοτών σας» δήλωσε χαρακτηριστικά ο κ. Μητσοτάκης.

Στην τοποθέτηση του ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ, Δημήτρης Παπαστεργίου, ευχαρίστησε τον πρωθυπουργό για την πρόσκληση προς την ΚΕΔΕ και του παρέδωσε υπόμνημα με τα σημαντικά θέματα που θέτει η ΚΕΔΕ για την επόμενη μέρα μιας σύγχρονης Αυτοδιοίκησης. «Ήρθαμε εδώ όχι να μεμψιμοιρήσουμε, αλλά για να συνεργαστούμε για τη νέα Τ.Α που οραματιζόμαστε και που θα κάνει πιο εύκολη τη ζωή των πολιτών και παράλληλα θα δίνει τα απαραίτητα εργαλεία στους δήμους για να δουλεύουν πιο αποτελεσματικά. Θέλουμε να εκμεταλλευτούμε τα χρηματοδοτικά εργαλεία που υπάρχουν και να έχουμε διακριτό ρόλο στο νέο ΕΣΠΑ. Η Αυτοδιοίκηση πρέπει να αντιμετωπίσει τις νέες προκλήσεις με γνώμονα τη βιώσιμη ανάπτυξη και το περιβάλλον» τόνισε.

Τι ζήτησε η ΚΕΔΕ από τον πρωθυπουργό

Τα θέματα που έθεσε η ΚΕΔΕ στον Κ. Μητσοτάκη ήταν μεταξύ άλλων:

*Διακριτός ρόλος στο Νέο ΕΣΠΑ: Βασικό διαχρονικό αίτημα της ΚΕΔΕ αποτελεί η θεσμοθετημένη ενεργή συμμετοχή των Δήμων στο σχεδιασμό, την οργάνωση και τη διαχείριση των Συγχρηματοδοτούμενων Προγραμμάτων Περιφερειακής και Τοπικής Ανάπτυξης (ΕΣΠΑ). Η Τοπική Αυτοδιοίκηση έχει την αρμοδιότητα, αλλά κυρίως γνωρίζει και αντιλαμβάνεται πλήρως τις ανάγκες και τις αναπτυξιακές προοπτικές της κάθε τοπικής κοινωνίας.

Εν ολίγοις η ΚΕΔΕ ζήτησε να αποκτήσουν οι δήμοι το δικό τους ρόλο, τη δυνατότητα διαχείρισης των δράσεων που τους αφορούν στο νέο ΕΣΠΑ.

*Οικονομική Αυτοτέλεια: Η ΚΕΔΕ αναφέρθηκε στις μειώσεις στην απόδοση των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων, που αποτελούν τη βασική πηγή χρηματοδότησης των Δήμων, λέγοντας πως η πρωτοβάθμια Τ.Α έχει υποστεί μειώσεις χρηματοδότησης που ξεπερνούν το 60%. Οι μειώσεις αυτές, σύμφωνα με την ίδια, έχουν πλήξει τον σκληρό πυρήνα των ανελαστικών δαπανών των δήμων και σε πολλές περιπτώσεις, ιδιαίτερα μικρών ΟΤΑ, το κόστος μισθοδοσίας δεν καλύπτεται από την τακτική επιχορήγηση. Επιπλέον, όπως τονίστηκε, στους δήμους δεν αποδίδονται οι πόροι που προβλέπονται από την ισχύουσα νομοθεσία. *Προσφυγικό – Μεταναστευτικό: Η ΚΕΔΕ, με αφορμή αφενός τις εξελίξεις του τελευταίου διαστήματος για το ενδεχόμενο δημιουργίας από το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου νέων δομών φιλοξενίας ή επέκτασης των υπαρχόντων και αφετέρου την πρόσφατη τροπολογία που υπερψηφίστηκε στην Βουλή σχετικά με το προσφυγικό - μεταναστευτικό, εξέφρασε τη δυσφορία της για την έλλειψη επίσημης ενημέρωσης των δήμων επί του συνολικού σχεδιασμού και των κριτηρίων επιλογής, καθώς και για την έλλειψη επαρκούς συνεργασίας. «Ζητούμε το αυτονόητο, η Αυτοδιοίκηση να συμμετέχει και όχι μόνο να καλείται να εφαρμόζει προειλημμένες αποφάσεις. Ναι, «δεν διοικούμε εμείς την χώρα», ζούμε όμως, κυκλοφορούμε και έχουμε την ευθύνη των τοπικών μας κοινωνιών, τις οποίες οφείλουμε να ενημερώσουμε και στις οποίες καθημερινά λογοδοτούμε» ανέφεραν οι δήμαρχοι.

*Αλλαγή του Ν.4412: «Δεν έχει κανένα νόημα να συζητάμε όλα τα παραπάνω, αν δεν τροποποιηθεί άμεσα ο Ν.4412», τόνισε στον πρωθυπουργό ο κ.. Παπαστεργίου, σημειώνοντας πως οι τεράστιοι χρόνοι που απαιτούνται για την ωρίμανση των έργων, οι επαναλαμβανόμενες αποφάσεις διαφόρων οργάνων και η πολυπλοκότητα - ουσιαστική αστοχία διαδικασιών ακόμη και για έργα με πολύ χαμηλό προϋπολογισμό, στέλνουν ακόμη πιο πίσω την πολυπόθητη ανάπτυξη, περιορίζοντας τα νούμερα της απορροφητικότητας. Ως προς αυτό ο πρωθυπουργός δεσμεύτηκε ότι θα αλλάξει ο σχετικός νόμος.

*Ολοκληρωμένο τοπικό αναπτυξιακό πρόγραμμα: Στόχος του Ολοκληρωμένου Τοπικού Αναπτυξιακού Προγράμματος θα πρέπει να είναι η υποστήριξη των Δήμων για την ομαλότερη και αποτελεσματικότερη εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων, η ενίσχυση της τοπικής ανάπτυξης, η άμβλυνση των τοπικών – χωρικών ανισοτήτων, η δημιουργία τοπικών επενδύσεων, η αξιοποίηση των τοπικών συγκριτικών πλεονεκτημάτων, η βέλτιστη χρήση των τοπικών δημόσιων υποδομών και η βελτίωση της «ελκυστικότητας» των Δήμων.

*Προστασία του περιβάλλοντος: Η ΚΕΔΕ δήλωσε ότι εμμένει στην ανάγκη να προσδιοριστεί ένα πλαίσιο αρχών και στόχων, με κριτήρια περιβαλλοντικά, τεχνικά, οικονομικά, χωροταξικά, έτσι ώστε οι δήμοι να επιλέγουν το κατάλληλο (και αποδεκτό) μοντέλο συλλογής. Με δεδομένο πλέον το νέο θεσμικό πλαίσιο για τη διαχείριση των ΑΣΑ και την Ανακύκλωση, η Τ.Α. ζητά να διασφαλιστεί η επάρκεια των πόρων και η επιτάχυνση των διαδικασιών υλοποίησης των μεγάλων έργων διαχείρισης αλλά και όσων προβλέπονται στα εγκεκριμένα τοπικά σχέδια αποκεντρωμένης διαχείρισης των αστικών στερεών αποβλήτων.