Διαδικτυακή συζήτηση για την ανάδειξη της αξίας των νεοελληνικών γραμμάτων και του σύγχρονου ελληνικού πολιτισμού πραγματοποίησε το πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Οχάιο. Αφορμή για την εκδήλωση στάθηκε η ίδρυση της «Έδρας Μιλτιάδη Μαρινάκη για την Νεοελληνική Γλώσσα και τον Πολιτισμό». Τα τελευταία χρόνια το πρόγραμμα νεοελληνικών σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Οχάιο αντιμετώπιζε ένα αβέβαιο μέλλον λόγω οικονομικών δυσκολιών και ελλιπούς χρηματοδότησης.

Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα προγράμματα νεοελληνικών σπουδών στις ΗΠΑ εντάσσονται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο, καθώς τις τελευταίες δεκαετίες παρατηρείται μια μείωση των ακαδημαϊκών τμημάτων που εστιάζουν στις ανθρωπιστικές επιστήμες. Η συγκεκριμένη εξέλιξη σηματοδοτεί μια μετατόπιση του ακαδημαϊκού ενδιαφέροντος προς επιστημονικά πεδία τα οποία βρίσκονται σε μεγαλύτερη ζήτηση στη σύγχρονη αγορά εργασίας. Ωστόσο, η διάσωση των προγραμμάτων νεοελληνικών σπουδών θεωρείται ότι μπορεί να συμβάλει στη διατήρηση της πολιτισμικής ταυτότητας των Ελληνοαμερικανών και ότι προσφέρει ένα επιπλέον όπλο στην φαρέτρα της πολιτιστικής και εκπαιδευτικής διπλωματίας της χώρας μας.

Όταν οι αρχές του πανεπιστημίου του Οχάιο αποφάσισαν να προχωρήσουν στη διακοπή της λειτουργίας του τμήματος «Νεοελληνικών Σπουδών», η τοπική ελληνοαμερικανική κοινότητα σε συνεργασία με την οργάνωση «Ohio Hellenic Paideia» ολοκλήρωσαν την περίοδο 2015-2020 έναν κύκλο χρηματοδότησης προκειμένου να διασώσουν και να διατηρήσουν εσαεί τη λειτουργία του τμήματος. Η «Έδρα Μιλτιάδης Μαρινάκης για την Νεοελληνική Γλώσσα και τον Πολιτισμό» ονομάστηκε προς τιμήν της μνήμης του πατέρα του κ. Βαγγέλη Μαρινάκη, ο οποίος ήταν ο βασικός δωρητής του προγράμματος.

Το θέμα της διαδικτυακής συζήτησης ήταν «Πολιτισμός και Εκπαίδευση στην Ελληνοαμερικάνικη Κοινότητα». Την εκδήλωση προλόγισαν ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής κ. Ελπιδοφόρος, η πρέσβης της Ελλάδας στις ΗΠΑ κα. Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου, ο πρόεδρος της Capital Maritime & Trading Corp. κ. Βαγγέλης Μαρινάκης και ο πρώτος καθηγητής της νέας έδρας κ. Γιώργος Αναγνώστου. Στους ομιλητές συμπεριλαμβάνονταν επιφανή στελέχη της ελληνοαμερικανικής κοινότητας. Την ευθύνη της οργάνωσης είχε αναλάβει η Capital Link, η οποία έχει εγκαινιάσει σειρά διαδικτυακών συζητήσεων με στόχο την ανάδειξη του προφίλ της Ελλάδας ως πολιτισμικού, επιχειρηματικού και επενδυτικού προορισμού στην ευρύτερη παγκόσμια επενδυτική κοινότητα.

Αρχιεπίσκοπος Αμερικής κ. Ελπιδοφόρος

«Θα πρέπει να γιορτάζουμε με υπερηφάνεια τη διαρκή δέσμευση των Ελλήνων - τόσο στην Ελλάδα όσο και στο Εξωτερικό - στην προώθηση και προαγωγή των αξιών μας: του πολιτισμού, της γλώσσας, της ηθικής και βέβαια του πνεύματος. Οι πνευματικές αξίες της Ελλάδας, είναι η γέφυρα ανάμεσα στις εξαιρετικές δυνατότητες του ελληνικού φιλοσοφικού νου, και το κήρυγμα του Ευαγγελίου του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, που πρωτοεμφανίστηκε στην ελληνική γλώσσα. Δεν μπορούμε να διαχωρίσουμε τον ελληνικό πολιτισμό από την ελληνική γλώσσα, γιατί η γλώσσα είναι το όχημα που μεταφέρει τον πολιτισμό. Επιπλέον, ως Έλληνες Ορθόδοξοι Χριστιανοί, φέρουμε την τεράστια ευθύνη της διαφύλαξης και της διατήρησης της ίδιας της γλώσσας της Καινής Διαθήκης. Αυτή η γλώσσα της Καινής Διαθήκης έγινε η γλώσσα της λειτουργίας και της θεολογίας της Εκκλησίας, η οποία, όπως λένε οι Απόστολοι, είναι ο ‘πυλώνας και η βάση της αλήθειας’. Επομένως, η ευγνωμοσύνη με την οποία γιορτάζουμε την ίδρυση της Έδρας Μιλτιάδη Μαρινάκη είναι κάτι περισσότερο από ένα χαρμόσυνο γεγονός για το Πανεπιστήμιο της Πολιτείας του Οχάιο και την τοπική Κοινότητα. Είναι ένα γεγονός που γεμίζει χαρά όλους τους Έλληνες της Διασποράς, γιατί μαρτυρά τη δέσμευση του λαού μας στη συνεχή αναζήτηση της αλήθειας, η οποία εκ φύσεως χαρακτηρίζει την ελληνική ψυχή».

Η Πρέσβης της Ελλάδας στις ΗΠΑ, κα. Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου

«Διαχρονικά, οι Έλληνες, είτε ζούσαν στην Ελλάδα είτε στο εξωτερικό, είχαν πάντα το βλέμμα στραμμένο προς τον εξωτερικό κόσμο, ως σπουδαίοι ναυτικοί από αρχαιοτάτους χρόνους, και πάντα πρόθυμοι να υιοθετήσουν νέες ιδέες. Πάντα όμως, έθεταν την παιδεία και τον πολιτισμό τους στο επίκεντρο της ύπαρξής τους. Για εμάς τους Έλληνες, ο πολιτισμός μας και η ιστορία μας είναι το πραγματικό μας σπίτι, αποτελώντας τα θεμέλια πάνω στα οποία χτίζουμε τη ζωή μας και τις κοινότητές μας. Για όσους μετανάστευσαν, ο Ελληνικός πολιτισμός και η ιστορία είναι η πραγματική πατρίδα τους, καθορίζοντας την ταυτότητα τους και παρέχοντάς τους τη βάση για αυτογνωσία και επίγνωση. Εξάλλου, ο πολιτισμός δεν ορίζεται μόνο ως εξοικείωση με τις τέχνες. Ο πολιτισμός είναι ένα σύνολο αξιών, απόψεων και παραδόσεων. Αυτό το ‘σώμα’ των γνώσεων συνεχίζει να μεταδίδεται στις επόμενες γενιές, διαπερνώντας όρια και σύνορα, κάνοντας μας αυτούς που είμαστε και αυτούς που φιλοδοξούμε να γίνουμε. Οι Αμερικανοί Ελληνικής καταγωγής είναι ιδιαίτερα αφοσιωμένοι στην κληρονομιά και τον πολιτισμό τους, μια αφοσίωση που έμπρακτα αποδεικνύεται από την νεοϊδρυθείσα έδρα και από παρόμοιες πρωτοβουλίες σε όλες τις ΗΠΑ, όπως και από το ενδιαφέρον και μελέτη άνευ προηγουμένου για την Ελληνοαμερικανική ιστορία».

Ο πρόεδρος της Capital Maritime & Trading Corp. κ. Βαγγέλης Μαρινάκης

«Είναι μεγάλη τιμή για εμένα το ότι μπορώ να συμμετέχω στις προσπάθειες που γίνονται διεθνώς για την διατήρηση, μελέτη και διάδοση της νεοελληνικής γλώσσας και του πολιτισμού στο εξωτερικό. Στην διάρκεια της ζωής μου, είχα την ευκαιρία να εκτιμήσω πραγματικά την ζωτική σημασία που έχει η εκπαίδευση των μελλοντικών γενεών στις αξίες και την κουλτούρα του ελληνικού πολιτισμού, στην θέση και την πολιτιστική δύναμη της σύγχρονης Ελλάδας. Ιδιαίτερα δε, στις ΗΠΑ, όπου ζει και εργάζεται μια μεγάλη, δυναμική και ακμαία κοινότητα Ελληνοαμερικανών. Ανησυχώ όμως, ιδιαίτερα, για τη δυσκολία των νέων ανθρώπων να έχουν πρόσβαση σε αυτή την εκπαίδευση, καθώς γνωρίζω ότι η μελέτη και οι σπουδές σε επιστημονικά αντικείμενα σχετικά με τον πολιτισμό μειώνονται, καθώς τα πανεπιστήμια και οι κυβερνήσεις τείνουν να ανακατανέμουν τους πόρους τους από τις Ανθρωπιστικές σπουδές, προς τις Φυσικές και Τεχνολογικές επιστήμες. Αυτή είναι μια ανησυχητική εξέλιξη, στην αντιμετώπιση της οποίας και προσπαθώ να συμβάλω, με κάθε μέσο. Η πραγματική επιθυμία μου έτσι, είναι οι νέοι άνθρωποι από όλο τον κόσμο, να έχουν πρόσβαση στη σύγχρονη ελληνική γλώσσα και τον πολιτισμό. Και αυτό δεν αποτελεί μόνο μια οδό για να διατηρήσουμε την πολιτιστική ταυτότητα των Ελληνοαμερικανών ζωντανή, αλλά και για να διδάξουμε και να μεταδώσουμε τον Πολιτισμό και την κουλτούρα μας σε ανθρώπους άλλων εθνικοτήτων ή πολυπολιτισμικών προελεύσεων. Για όλους αυτούς τους λόγους, όταν έμαθα για τη συγκέντρωση χρημάτων που ξεκίνησε από την Ελληνοαμερικανική κοινότητα στο Κολόμπους του Οχάιο, αποφάσισα ότι έπρεπε να συνεισφέρω και να συμβάλω στην υλοποίηση αυτής της προσπάθειας».

Καθηγητής της Έδρας Μιλτιάδη Μαρινάκη κ. Γιώργος Αναγνώστου

«Η (μερική) στροφή της νεολαίας προς νέα επαγγέλματα και πολιτιστικά ενδιαφέροντα αποτελεί μια νέα φάση στην ελληνοαμερικανική ιστορία. Αυτή η ομάδα αποτελεί ένα εν δυνάμει πολιτιστικό και επαγγελματικό κεφάλαιο το οποίο θα μπορούσε να αξιοποιηθεί και να συνεισφέρει στην Ελληνοαμερικανική δημόσια ζωή όπως η δημοσιογραφία, οι τέχνες, η πολιτιστική διαχείριση και η πολιτιστική διακυβέρνηση. Αυτή η γενιά είναι σε θέση να αφήσει το σημάδι της μέσω πολιτιστικών και καλλιτεχνικών διακρίσεων στην ελληνοαμερικανική καθώς και αμερικανική κοινωνία. Βέβαια θα απαιτηθεί συντονισμένη προσπάθεια από την πλευρά των Ελληνοαμερικανών ηγετών και πολιτών ώστε να καλλιεργηθεί αυτό το δυναμικό. Θεωρώ αδύνατο να συντελεσθεί μια τόσο ουσιαστική εξέλιξη χωρίς την κομβική συνεισφορά γνώσης και αυτογνωσίας την οποία προσφέρουν στους πολίτες (όλου του κόσμου) οι νεοελληνικές και ελληνοαμερικανικές σπουδές».

Πρόεδρος της Capital Link Ιnc. κ. Νίκος Μπορνόζης

Ο κ. Μπορνόζης καλωσορισε τους συμμετέχοντες και τόνισε ότι η οικονομική υποστήριξη που παρέσχε ο κ. Μαρινάκης διασφαλίζει τη βιωσιμότητα και τη συνέχεια του Προγράμματος Νεοελληνικών Σπουδών στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Οχάιο και ενισχύει τη συνολική προσπάθεια διατήρησης της ελληνικής γλώσσας και πολιτισμού προς όφελος της ελληνοαμερικανικής κοινότητας και της ευρύτερης αμερικανικής κοινωνίας. Όπως σημείωσε, αυτό βοηθά στη διάδοση των ελληνικών ιδεών και αξιών σε ολόκληρη την αμερικανική κοινωνία, η οποία έχει ισχυρή εκτίμηση και αγάπη για την Ελλάδα και τον πολιτισμό της. Συνεχίζοντας, ο κ. Μπορνοζης τόνισε τον σημαντικό ρόλο της Εκκλησίας προς αυτή την κατεύθυνση και αναφέρθηκε στο πάνελ, το οποίο περιλάμβανε ηγέτες από τον ακαδημαϊκό χώρο, τον επιχειρηματικό κόσμο και τους μεγάλους Ελληνοαμερικανικούς οργανισμούς που συνεργάζονται στενά για την επίτευξη αυτού του κοινού στόχου.

Ελληνοαμερικανός Επενδυτής και Επιχειρηματίας Τζον Κάλαμος

Ο κ. Κάλαμος αναφέρθηκε στη μεγάλη σημασία που δίνει στην εκπαίδευση των μελλοντικών γενεών σχετικά με τον πολιτισμό και τον ελληνισμό. Μέσα από το έργο του στο Εθνικό Ελληνικό Μουσείο (NHM) στο Σικάγο, έχει ως σκοπό τη διατήρηση του ελληνισμού και της Ορθοδοξίας. Το μουσείο δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην εμπειρία των Ελλήνων μεταναστών και τη συνεισφορά τους στην αμερικανική κοινωνία. Τα εκπαιδευτικά προγράμματα του μουσείου επικεντρώνονται στην ελληνική γλώσσα, κληρονομιά και πολιτισμό. Ο κ. Κάλαμος σημείωσε ότι διερευνώνται τρόποι συνεργασίας με άλλα ιδρύματα στις Ηνωμένες Πολιτείες και στην Ελλάδα. «Πρέπει να συνεργαστούμε όλοι μαζί για να συμβάλουμε στην επιβίωση του ελληνικού πολιτισμού και να επηρεάσουμε τις επόμενες γενιές να συνδράμουν… Βάζουμε τα θεμέλια για τα παιδιά μας, κάτι που είναι εξαιρετικά σημαντικό… Πρέπει να ξέρει κανείς την ιστορία της πατρίδας του για να μπορεί να σχεδιάζει το μέλλον του», τόνισε χαρακτηριστικά.

Πρόεδρος Εθνικής Ελληνικής Εταιρείας Ντρέικ Μπεχράκης

«Πάρα πολλοί Ελληνοαμερικανοί έχουν χάσει την εθνική τους ταυτότητα. Η Εθνική Ελληνική Εταιρεία (NHS) έχει ως αποστολή της να διατηρήσει την προστασία και τη στήριξη της κληρονομιάς και του πολιτισμού μας επανασυνδέοντας και αγκαλιάζοντας τις ελληνικές μας ρίζες. Θέλουμε να είμαστε ο φάρος για την προώθηση, την κατανόηση και την εκτίμηση της κληρονομιάς μας και για να μεταφέρουμε αυτές τις αξίες και προτεραιότητες στην επόμενη γενιά. Πετυχαίνουμε αυτόν τον στόχο είτε χορηγώντας τις καλύτερες ήδη υπάρχουσες πρωτοβουλίες είτε ξεκινώντας νέα δικά μας πρωτοποριακά προγράμματα, έχοντας πάντα ως σκοπό το όφελος της κοινότητάς μας. Στο NHS μεταμορφώνουμε τη ζωή των νέων σπουδαστών, μέσα από εκπαιδευτικά προγράμματα στην Ελλάδα, τα οποία διοργανώνουμε σε ετήσια βάση με σκοπό να λειτουργήσουν σαν μια εμπειρία «βάπτισης» τους στην Ελληνική κουλτούρα και Πολιτισμό. Επιστρέφοντας διακρίνονται από μια ανανεωμένη «εικόνα» και πάθος για την κληρονομιά μας, και σχηματίζουν μια νέα άποψη για τη σύνδεση μεταξύ της ζωής στο εξωτερικό και της πατρίδας τους».

Πρόεδρος Αμερικανοελληνικού Ινστιτούτου (AHI) Νικ Λαρυγγάκης

Ο πρόεδρος του AHI Νικ Λαρυγγάκης παρατήρησε ότι η ελληνοαμερικανική κοινότητα βρίσκεται σε μια κρίσιμη καμπή, ιδίως όσον αφορά στη συνέχιση της συμμετοχής της τρίτης και τέταρτης γενιάς στα ζητήματα που απασχολούν την ομογένεια. Για αυτό τον λόγο, εξέφρασε την εκτίμηση ότι τα κατάλληλα εκπαιδευτικά προγράμματα αποτελούν σημαντικό μέσο προώθησης της ενασχόλησης των επομένων γενεών με τα θέματα της κοινότητας. Ωστόσο, σημείωσε ότι είναι αναγκαίο, πέρα από τα παραδοσιακά προγράμματα νεοελληνικής γλώσσας και κλασικών σπουδών, να αναπτυχθούν καινοτόμα εκπαιδευτικά προγράμματα προσαρμοσμένα στις σύγχρονες απαιτήσεις και προκλήσεις. Ο κ. Λαρυγγάκης εξέφρασε την αισιοδοξία του, λέγοντας ότι ο ελληνικός πολιτισμός δεν χαθεί στην αντίπερα όχθη του Ατλαντικού. Δήλωσε, όμως, ότι ανησυχεί για την συμμετοχή των μελλοντικών γενεών στα πολιτικά θέματα της ελληνοαμερικανικής κοινότητας.

Ύπατος πρόεδρος της ΑΧΕΠΑ Γιώργος Χωριάτης

Ο κ. Χωριάτης τόνισε τη σημασία που έχει κάθε πρόγραμμα που στηρίζει την καλλιέργεια της συνεργασίας μεταξύ της Ελλάδας και των ΗΠΑ, λέγοντας ότι η διενέργεια τέτοιων εκπαιδευτικών προγραμμάτων θα ενθαρρύνει τους νέους και από τις δύο χώρες, ειδικά το έτος 2021, να αντλήσουν δύναμη και έμπνευση από την ελληνική ιστορία.

Πρόεδρος Πανελλήνιου Ιδρύματος Υποτροφιών Robert Buhler

«Κάθε χρόνο, το Πανελλήνιο Ίδρυμα Υποτροφιών απονέμει 250.000 δολάρια σε 40 Ελληνοαμερικανούς φοιτητές σε όλες τις ΗΠΑ. Με την ολοκλήρωση της επερχόμενης Τελετή Απονομής βραβείων του 2021, θα έχουμε διανείμει συνολικά 3,75 εκατομμύρια δολάρια σε περισσότερους από 600 υπότροφους. Ο σκοπός του Πανελλήνιου Ιδρύματος Υποτροφιών είναι να προωθήσει την εκπαίδευση υψηλού επιπέδου Ελληνοαμερικανών φοιτητών στην Αμερική, προκειμένου να τους βοηθήσει να έχουν την καλύτερη εξέλιξη στον τομέα τους. Ο ιδρυτής μας, ο αείμνηστος Chris P. Tomaras ίδρυσε το Ίδρυμα ορμώμενος από τις δυσκολίες που αντιμετώπισε ο ίδιος προσωπικά στην πρόσβαση στην ανώτερη εκπαίδευση. Ήθελε να διασφαλίσει ότι νέοι Ελληνοαμερικανοί με πολλά προσόντα δεν θα αναγκάζονταν να βιώσουν αντίστοιχες δυσκολίες. Το Πανελλήνιο Ίδρυμα Υποτροφιών παρέχει στους υποτρόφους του γενναιόδωρες υποτροφίες και η φιλοσοφία του είναι «Πολλά περισσότερα από μια υποτροφία». Οι υπότροφοι δημιουργούν ισχυρούς δεσμούς με παράγοντες που τους προσφέρουν πολύ σημαντική συμβουλευτική καθοδήγηση, εξαιρετικές ευκαιρίες πρακτικής άσκησης σε επιχειρήσεις οι οποίες μπορούν να οδηγήσουν σε πολύ καλή επαγγελματική σταδιοδρομία, εκπαιδευτικά προγράμματα και ένα μεγάλο δίκτυο αποφοίτων».

Καθηγήτρια της Έδρας Καβάφη για τη Νεοελληνική και Συγκριτική Λογοτεχνία στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν κα. Άρτεμις Λεόντη

«Αυτό που έχει σημασία σε αυτήν την ευρύτερη συζήτηση ‘Πολιτισμός και Εκπαίδευση μεταξύ των Ελληνοαμερικανών’ είναι ο τρόπος με τον οποίο οι φοιτητές κάνουν τον συσχετισμό της βαθιάς επίδρασης που έχουν οι σπουδές τους στην Νεοελληνική Γλώσσα. Αυτό έχει αλλάξει με την πάροδο του χρόνου: από το αίσθημα της επιβεβαίωσης κάποιου που είχε Ελληνική καταγωγή και ζούσε στην Αμερική, ή από τη δυνατότητα της εκμάθησης της γλώσσας των γονιών του (που κατά κανόνα δεν διδασκόταν στα πανεπιστήμια της Αμερικής, σε αντίθεση με τα αρχαία Ελληνικά), σε μια ευρύτερη κατανόηση για την Ελλάδα μετά την Κλασσική Περίοδο, την εθνική και φυλετική πολιτική της Δύσης, και την παγκόσμια δύναμη των ΗΠΑ».

Καθηγητής Νεοελληνικών Σπουδών στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Οχάιο κ. Gregory Jusdanis

«Οι Ελληνοαμερικανοί που ζουν στις ΗΠΑ σήμερα, όπως και οι ομογενείς μας που ζουν στις ανοικτές πολυπολιτισμικές κοινωνίες του Καναδά και της Αυστραλίας, αντιμετώπιζαν πάντα την πρόκληση της διαφύλαξης των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της ταυτότητας τους, ενάντια στους κινδύνους της πολιτιστικής αφομοίωσης που επιφυλάσσουν συχνά οι σύγχρονες κοινωνίες στους κατοίκους τους. Όπως όλες οι ομάδες μεταναστών άλλωστε, βρέθηκαν μπροστά στο ίδιο ερώτημα: να επιβιώσουν ως μια ξεχωριστή, εθνική οντότητα ή να εξαφανιστούν μέσα στην ομοιογένεια των πληθυσμών γύρω τους; Ο μεγάλος ποιητής της ελληνικής διασποράς, Κ.Π. Καβάφης, αποθανάτισε στα λόγια του το δίλημμα που αντιμετωπίζουν διαχρονικά οι μετανάστες. Γράφοντας για μια αρχαία ελληνική αποικία στη Νότιο Ιταλία, συνέθεσε ένα ποίημα, με τίτλο «Ποσειδωνιάται», το οποίο αναφερόταν σε μια ομάδα ανθρώπων, οι οποίοι έχασαν την γλώσσα και τον πολιτισμό τους μέσα στον τρόπο ζωής μιας άλλης κοινωνίας και τους έμεινε μόνο ένα ετήσιο φεστιβάλ στο οποίο θρηνούσαν τον χαμένο τρόπο ζωής τους. Η μοίρα μας, ωστόσο, δεν πρέπει να είναι η ίδια με τη δική τους. Τα τελευταία πενήντα χρόνια, τα προγράμματα Νεοελληνικών σπουδών στις ΗΠΑ, τον Καναδά και την Αυστραλία έχουν λειτουργήσει ως «νησίδες» στις οποίες διατηρήσαμε και διαδώσαμε την ελληνική ταυτότητα. Αυτά τα προγράμματα μας δίνουν τη δυνατότητα μελέτης του ελληνικού πολιτισμού εντάσσοντάς τον σε ένα γνήσιο ακαδημαϊκό αντικείμενο».