Κωνσταντίνος Καντόγλου 

Η Susan Meiselas γεννήθηκε στο Maryland της Βαλτιμόρης το 1948. Σπούδασε στο  κολλέγιο Sarah Lawrence και στη συνέχεια στο σπουδαίο πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ. Το 1976  ένα γεγονός που έμελε να αλλάξει τη ζωή της και να εκτοξεύσει την καριέρα της ήταν το ότι έγινε μέλος του φωτογραφικού πρακτορείου Magnum,  ενός εκ των σπουδαιότερων διεθνών πρακτορείων, μιας κο-οπερατίβας φωτογράφων από την οποία έχουν γεννηθεί μνημειώδεις  δουλειές.       

Η Meiselas έγινε γνωστή στον καλλιτεχνικό χώρο και για τη δουλειά της στην εξέγερση στη Νικαράγουα και την εκτεταμένη καταγραφή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Λατινική Αμερική καθώς και για τη συγκλονιστική  φωτογραφική αποτύπωσης της  ιστορίας του Κουρδιστάν.

 Έχει εκδώσει μεταξύ άλλων και τα βιβλία Νικαράγουα, Ιούνιος 1978-Ιούλιος 1979 (1981), Kurdistan: In the Shadow of  History (1997), Pandora’s Box (2001), A Room Of Their Own (2017). Οι φωτογραφίες της έχουν εκτεθεί σε ατομικές εκθέσεις στο Παρίσι, Μαδρίτη, Άμστερνταμ, Λονδίνο, Λος Άντζελες, Σικάγο και Νέα Υόρκη. Έχει λάβει μεγάλο αριθμό βραβείων και διακρίσεων μεταξύ των οποίων το χρυσό παράσημο Robert Capa για τη δουλειά της στη Νικαράγουα (1979), το Leica Award for Excellence (1982), το Engelhard Award από το Ινστιτούτο Σύγχρονης Τέχνης (1985), το βραβείο του ιδρύματος Hasselblad (1994).

H Susan Meiselas, θα βρεθεί στη Θεσσαλονίκη, με αφορμή τη λήξη της κεντρικής έκθεσης της Thessaloniki PhotoBiennale 2018, «Capitalist Realism» . Η σπουδαία Αμερικανίδα φωτογράφος, λίγο πριν φτάσει στη Θεσσαλονίκη,  μίλησε στο makthess  για την δουλειά της, τις επαγγελματικές της εμπειρίες, αλλά και έμπνευση που αντλεί από τον κόσμο γύρω της.

Μια από τις πλέον ενδιαφέρουσες δουλειές της Meiselas,  ήταν η καταγραφή της κοινωνικής επανάστασης των Σαντινίστας στη Λατινική Αμερική το 1978-1979, όπου επέστρεψε πολλές φορές παρακολουθώντας τις κοινωνικές εξελίξεις, και εξετάζοντας μέσα από κινηματογραφικές και φωτογραφικές δράσεις τον ρόλο της φωτογραφίας στην κοινωνική αλλαγή.

 Η Meiselas δεν αρκέστηκε φυσικά σε μια απλή και επιφανειακή αποτύπωση των γεγονότων. « Το στοίχημα και ταυτόχρονα η μεγαλύτερη πρόκληση είναι να συλλαμβάνεις την ιστορία την στιγμή που αυτή μεταβάλλεται συνεχώς, με φωτογραφίες που συλλαμβάνουν το στιγμιαίο αλλά είναι ταυτόχρονα και διαχρονικές» σημειώνει η Meiselas. « Δεν ακολουθούσα τις “ειδήσεις” όσο βρισκόμουν εκεί, αλλά την ιστορία που γραφόταν στους δρόμους.  Στη συνέχεια προσπάθησα να δώσω σε αυτή τη δουλειά μια νέα ζωή μέσα σε βιβλία και ντοκιμαντέρ. Πολλές φωτογραφίες από την Νικαράγουα έχουν τεθεί μέσα σε ένα νέο πλαίσιο και έχουν μια εντελώς δικιά τους ζωή». 

Κουρδιστάν, στη σκιά της Ιστορίας

Μιλώντας για διάφορα φωτογραφικά της project, δεν θα μπορούσαμε να μην αναφερθούμε και στην σειρά φωτογραφιών από το Κουρδιστάν, οι οποίες συγκεντρώθηκαν στην έκδοση «Kurdistan, στη Σκιά της Ιστορίας». Το έργο αυτό, που θα αποτελέσει και το θέμα της ομιλίας της στη Θεσσαλονίκη, υπήρξε η πρώτη προσπάθεια να γραφεί η ιστορία του Κουρδιστάν τα τελευταία εκατό χρόνια.  Μιλώντας για αυτό το βιβλίο και τη διαδικασία δημιουργίας του, η Meiselas αναφέρει: « H ιδέα για μια συλλογική αποτύπωση της οπτικής ιστορίας μιας χώρας, γεννήθηκε μέσα από τις εμπειρίες μου στον πόλεμο του Κόλπου, ενώ κατέγραφα την εκστρατεία του Saddam εναντίων των Κούρδων, σε ένα Project που εξελίχθηκε μέσα σε διάρκεια έξι και πλέον ετών. Η διαδικασία σύνθεσης του βιβλίου ήταν μια μακρά και αργή διαδικασία, καθώς αρχικά αναζητούσα ανθρώπους που θα μπορούσαν να μου δώσουν υλικό εκείνης της περιόδου, και προσέγγισα πολλούς συλλέκτες και μέλη αυτής της κοινότητας, προσπαθώντας να συμπληρώσω το ‘μωσαϊκό’ του βιβλίου, πρώτη ύλη του οποίου υπήρξαν φυσικά οι φωτογραφίες που τράβηξα εκεί.  Ήταν μια πολύ-επίπεδη συνεργασία κι εξελίχθηκε σε κάτι πολύ μεγαλύτερο από ότι είχα φανταστεί αρχικά»

Αναφερόμενοι στη μακρά καριέρα της Meiselas, δεν θα μπορούσαμε να παραλείψουμε και μια από τις πρώτες δουλειές της, η οποία την έκανε ιδιαίτερα γνωστή. Ο λόγος για το “Carnival Stippers” , ένα Project που έλαβε χώρα στη δεκαετία του 90’,  στο οποίο φωτογράφιζε γυναίκες που έκαναν στριπτίζ σε επαρχιακά πανηγύρια των ΗΠΑ. « Αυτές τις γυναίκες δεν τις αναζήτησα, θα έλεγα ότι περισσότερο τις συνάντησα τυχαία» σημειώνει η Meiselas. « Ο σύντροφος μου κι εγώ ακολουθούσαμε μικρούς θιάσους τσίρκου σε ολόκληρη την αμερικανική ενδοχώρα. Ανακαλύψαμε ότι κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, στήνονταν σε διάφορα μέρη της υπαίθρου αγροτικά πανηγύρια. Όταν επισκεφτήκαμε το New England,  συνάντησα για πρώτη φορά τα “Girl Shows”, ανάμεσα στα παιχνίδια, τα εκθέματα και το γλυκά του πανηγυριού. Δεν είχα ιδέα ότι υπήρχαν αυτά τα shows. Πραγματικά με μάγεψαν.»

Την Τετάρτη 10 Απριλίου, η Meiselas θα βρεθεί στην Θεσσαλονίκη για ένα Masterclass στο MOMus-Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης, στην Αποθήκη Α’ στις 19:30

Στη φωτογραφία η Susan Meisalas ερευνώντας φωτογραφίες στο στούντιο του Rafiq στη Σουλεϊμανίγια στο Βόρειο Ιράκ 1993