Συνέντευξη στον Αλέξανδρο Παντελάκη

H Κίρκη Καραλή, σκηνοθέτης της παράστασης «Η Απολογία της Μαρί Κιουρί», χρειάστηκε να «βουτήξει» στο βιογραφικό κείμενο της κόρης της σπουδαίας επιστήμονα προκειμένου να ανεβάσει την παράσταση. Μαζί της και η Ευσταθία που έγραψε το κείμενο και τη μουσική της παράστασης. Οι δυο τους είχαν ως στόχο να δημιουργήσουν μια πρωτότυπη παράσταση που να προβάλει όχι μόνο το έργο της όπως θα περίμενε κανείς, αλλά και προσωπικές υποθέσεις της που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην πορεία της. Άλλωστε, τα όρια της προσωπικής και της επαγγελματικής της ζωής φάνηκαν να είναι δυσδιάκριτα.

Πάντως, υπάρχει μια τάση τελευταία να παρουσιάζονται έργα που αφορούν την γνωστή επιστήμονα, όπως μας λέει και η σκηνοθέτης, αφού στο διάστημα που παιζόταν η παράσταση στην Αθήνα, ανέβηκε μια διασκευή και στη Νέα Υόρκη, ενώ έχει γυριστεί και ταινία που θα προβληθεί σύντομα.

Πώς, όμως, φτάσαμε στο σημείο να συζητάμε για αυτήν την παράσταση δυο χρόνια μετά, η οποία ανεβαίνει και στη Θεσσαλονίκη; Η Κίρκη Καραλή αποδίδει την επιτυχία στην ηθοποιό της, την Πέγκυ Τρικαλιώτη που υποδύεται τη Μαρί Κιουρί και διακρίθηκε μάλιστα δυο φορές για την ερμηνεία της. «Η Πέγκυ, μπορεί αυτά τα τρία χρόνια να έκανε και άλλες δουλειές, αλλά για κάποιον εντελώς προσωπικό της λόγο όταν κάνει την Κιουρί αισθάνεται πάρα πολύ όμορφα. Αν και πολύ κουραστικό γιατί είναι πάνω της η παράσταση, αισθάνεται κάποια λύτρωση μέσα από αυτό, που την τροφοδοτεί να το κάνει και να το ξανακάνει. Βεβαίως, την τροφοδοτεί πολύ και το τι της λέει ο κόσμος μετά. Έχει τύχει να την πλησιάσει γυναίκα και να της πει ‘εγώ Πέγκυ χάρη σε αυτήν τη γυναίκα που παίζεις στη σκηνή σώθηκα. Είχα καρκίνο και έκανα ακτινοβολία’. Τους συγκινεί, επίσης, το γεγονός ότι μέσω της Πέγκυς ταυτίζονται με μια σπουδαία προσωπικότητα σε πολύ απλά πράγματα, σε σχέση με τις κόρες τους ή υπάρχουν γυναίκες που ταυτίζονται σε σχέση με τον πατέρα τους, τη μητέρα τους…. Η μαμά της Κιουρί είχε φυματίωση και λέει σε κάποια στιγμή ‘ένα χάδι δέχτηκα από τη μαμά μου, όχι γιατί δεν με αγαπούσε…’, φοβόταν να μην την κολλήσει. Ο κόσμος βλέπει πράγματα σε αυτήν την παράσταση που δεν περιμένει να δει» εξηγεί η κ. Καραλή στο makthes.gr.

Συνεπώς, διαπιστώνει ότι ο κόσμος που έρχεται να δει την παράσταση πιστεύει ότι «θα δει μια ιστορική αναδρομή στα επιτεύγματα μιας γυναίκας, ξαφνικά, όμως, έρχεται και βλέπει μια εντελώς προσωπική ιστορία που υπάρχουν και κάποιες κατακτήσεις ανάμεσα. Οπότε δένεται με το πρόσωπο και με την Πέγκυ στη συνέχεια…».

«Δεν πειράζει να είμαι πολλά αντιφατικά πράγματα»
Η επαφή της Κίρκης Καραλή με το έργο αυτό, τη βοήθησε να ανακαλύψει κατά συνέπεια και πολλά πράγματα για τον δικό της εαυτό. Όπως μας λέει, μέσα από την Μαρί Κιουρί «ανακάλυψα ότι δεν πειράζει να είμαι πολλά αντιφατικά πράγματα ταυτόχρονα. Δεν πειράζει να μην αρέσουν αυτά σε όλους και δεν πειράζει κάποια να πηγαίνουν κόντρα στις βαθιές απόψεις κάποιων άλλων γιατί αν πιστεύω κάτι πολύ, όσο και να κουράζομαι για αυτό πολύ, στο τέλος κατά πάσα πιθανότητα θα τα έχω καταφέρει ακριβώς όπως θέλω για να έρθω κοντά στην ευτυχία». Μέσα σε αυτήν της τη δήλωση κρύβεται και ο βασικός άξονας της παράστασης: «Μπορεί να μου λέτε ότι αυτό που έχω ανακαλύψει δεν μετράει αν δεν φέρω αποδείξεις. Ωραία, θα ανακατεύω κάθε νύχτα ένα καζάνι με ορυκτά, θα αρρωσταίνουν τα χέρια μου στον πόνο αλλά εγώ θα σας το αποδείξω για να καταλάβετε ότι αυτό που έχω ανακαλύψει έχει αξία, πάρτε τις αποδείξεις και εγώ θα είμαι καλά με αυτό». Ένα μίγμα πίστης και πείσματος σε μια εποχή που όσα θεωρούμε σήμερα δεδομένα δεν είχαν ακόμη γίνει αποδεκτά. «Είχε μια πίστη στον εαυτό της, το όραμα και το ένστικτο της» μας επισημαίνει με θαυμασμό και δηλώνει γοητευμένη: «Με γοητεύουν γιατί κι εγώ οφείλω να έχω πίστη στο ένστικτό μου και μου το υπενθυμίζει η πορεία αυτής της γυναίκας. Το ένστικτο το έχουμε όλοι, είναι ένας συνδυασμός πραγμάτων, δεν είναι κάτι μαγικό, εκείνη έχει το χάρισμα του ενστίκτου κι εγώ όχι».

Μέσα σε μια αντιφατική και εθνικιστική κοινωνία η Μαρί Κιουρί μπορεί αν ζούσε σήμερα να είχε μια διαφορετική αντιμετώπιση. «Αν ζούσε σήμερα τα πράγματα θα ήταν καλύτερα. Δεν ξέρω αν θα μπορούσε να διαχειριστεί τα media. Από ότι έχουμε καταλάβει δεν ήταν φαν ούτε της δόξας ούτε των συνεντεύξεων. Ήταν πολύ πάνω στη δουλειά της. Όποτε έδωσε σημασία στα media το έκανε προς όφελος της επιστήμης. Κάποια στιγμή πήγε στην Αμερική, παρευρέθηκε σε κάποιες δεξιώσεις μόνο και μόνο για να της δώσουν ένα ορυκτό που δεν μπορούσε να αγοράσει η ίδια. Έκανε όλα αυτά τα πράγματα που καθόλου δεν της άρεσαν για αυτόν τον λόγο. Δεν ξέρω πώς θα διαχειριζόταν τους δημοσιογράφους, τα social media, το τι θα βρίσκαμε εκεί να πούμε για την Κιουρί» αναφέρει.

«Βλέπω πολύ ικανές γυναίκες»

Οι γυναίκες στην επιστήμη τότε ήταν ελάχιστες και η Μαρί Κιουρί σίγουρα αντιμετώπισε μεγάλη δυσπιστία και λόγω του φύλου της, κάτι που σήμερα φαίνεται να έχει εξαλειφθεί: «Δεν νομίζω ότι σε τέτοια ζητήματα καριέρας οι γυναίκες σήμερα είναι κατώτερες. Το αν κάποιοι άνδρες μπορεί να φθονούν τη γυναίκα διευθύντριά τους για παράδειγμα, αυτό θα συνέβαινε ακόμα και αν ήταν άνδρας. Το ότι μπορεί να χρησιμοποιούν ένα λεξιλόγιο που τη βάζει σε κατώτερη θέση εξαιτίας του φύλου της είναι μια χαζομάρα που έχει να κάνει με τον άνθρωπο και όχι την κοινωνική εξέλιξη πια. Η γυναίκα είναι το ίδιο πράγμα με τον άνδρα θέλω να πιστεύω», τονίζει και σκέφτεται πως πλέον οι διακρίσεις έχουν προσανατολιστεί στις διαφορές που αφορούν τη σεξουαλική ταυτότητα του καθενός.

Όσον αφορά τον χώρο στον οποίο δραστηριοποιείται επαγγελματικά βλέπει «πολύ ικανές γυναίκες». Όπως μας λέει αναλυτικά: «Έχω ακούσει τα τελευταία χρόνια ότι θέλουμε κι άλλες γυναίκες στο θέατρο… Υπάρχουν γυναίκες στο θέατρο. Ένα παράδειγμα είναι η Κατερίνα Ευαγγελάτου, η νέα καλλιτεχνική διευθύντρια του Φεστιβάλ Αθηνών. Οι άνθρωποι πρέπει να κρίνονται από το έργο τους και όχι από το φύλο τους» επισημαίνει.

Συγκεκριμένα, η Μαρί Κιουρί είχε και άλλους λόγους για να κατακριθεί. «Ήταν μια εποχή εθνικισμού στη Γαλλία. Η Κιουρί ήταν Πολωνή, επιτυχημένη, χήρα, που φλερτάρει με παντρεμένο και με δεύτερο Νόμπελ σε άλλη επιστήμη. Μόλις ένα από αυτά θα έφτανε τότε» εξηγεί.

Όλα τα παραπάνω οδήγησαν στη δημιουργία μιας παράστασης που «βγήκε αβίαστα» όπως μας εκμυστηρεύεται με μια μικρή ‘ντροπή’: «Αυτό που λέω και ξαναλέω απενοχοποιώντας αυτό που συμβαίνει είναι ότι βγήκε αβίαστα. Είναι μια παράσταση που από τη στιγμή που μου έδωσε το κείμενο η Ευσταθία, έκανα τη δραματολογική επεξεργασία και άρχισα να δοκιμάζω με την Πέγκυ πράγματα και έπειτα με τους άλλους δυο συντελεστές, την ηθοποιό Αγγελική Πασπαλιάρη και τον χορευτή Κωνσταντίνο Παπανικολάου. Ήταν ζήτημα 20 ημερών και μπορεί κατά βάθος κάτι στην επιφάνεια μου να ντρέπεται για αυτό αλλά ταυτόχρονα αισθάνομαι ανακούφιση. Ορισμένες φορές όταν όλοι κοιτούν προς την ίδια κατεύθυνση και έχουν εμπιστοσύνη ο ένας στον άλλον τα πράγματα βγαίνουν αβίαστα και δεν πειράζει καθόλου. Έβαζε ο ένας το τουβλάκι και ο άλλος έχτιζε πάνω και ο επόμενος από πάνω». Ιδιαίτερο ρόλο έπαιξε και η στήριξη του Μάνου Καρατζογιάννη, που είχε την καλλιτεχνική διεύθυνση του θεάτρου στην Αθήνα, ο οποίος «πίστευε και αυτός στο έργο χωρίς να έχει κάποιον ισχυρό λόγο, μάλλον λόγω ενστίκτου και την ήθελε την παράσταση εκείνη την στιγμή και για αυτό πιεστήκαμε και εμείς. Έπρεπε να γίνει γρήγορα σε χρόνο. Το ότι έγινε πιο γρήγορα από ότι περιμέναμε είναι το περίεργο…».

Στο κλείσιμο η Κίρκη Καραλή τονίζει ότι δεν υπάρχει περιθώριο για παράταση στην παράσταση τουλάχιστον για τους επόμενους μήνες και κάλεσε όσους το επιθυμούν να απολαύσουν το έργο να μη το χάσουν στο τριήμερο που θα παίξει.

INFO
«Η απολογία της Μαρί Κιουρί» της Ευσταθίας
Θέατρο Αμαλία
Παρασκευή 6, Σάββατο 7 και Κυριακή 8 Μαρτίου 2020, ώρα έναρξης 9 μ.μ.
Εισιτήρια: 13 ευρώ (μειωμένο) και 15 ευρώ.