Χωρίς να γνωρίζουν για την υπόθεση που κρύβεται πίσω από τα ευρήματα που αναζητούσε η αστυνομία στο Ανατολικό Θεσσαλονίκης ξεκίνησαν τις μελέτες οι επιστήμονες του Εργαστηρίου Εφαρμοσμένης Γεωφυσικής του ΑΠΘ, για να εντοπίσουν το θαμμένο αγροτικό αυτοκίνητο που άνηκε στον κτηνοτρόφο Δημήτρη Γραικό. 

Μιλώντας στη «ΜτΚ», ο καθηγητής Γεωφυσικής του ΑΠΘ και διευθυντής του Εργαστηρίου Εφαρμοσμένης Γεωφυσικής, Γρηγόρης Τσόκας, ξεδιπλώνει το ιστορικό των εργασιών που έκαναν, τονίζοντας πως στα 35 χρόνια επαγγελματικής και επιστημονικής πορείας είναι η πρώτη φορά που άσκησε τις μεθόδους γεωφυσικής διασκόπησης σε εξιχνίαση εγκλήματος. «Έχουμε συνεργαστεί επιτυχημένα και παλιότερα με τις αστυνομικές αρχές για υποθέσεις αρχαιοκαπηλίας, αλλά είναι η πρώτη φορά που συνεργαστήκαμε με το τμήμα εγκλημάτων κατά ζωής» αναφέρει.

Τα μέλη της ερευνητικής ομάδα του Εργαστηρίου Εφαρμοσμένης Γεωφυσικής επιβεβαίωσαν τις υποψίες που είχαν ότι πρόκειται για την υπόθεση του Δημήτρη Γραικού, όταν έφτασαν στην περιοχή που ξεκίνησαν τις μετρήσεις. «Εγώ προσωπικά δεν ήξερα ότι ψάχναμε για τον Δημήτρη Γραικό» δηλώνει στη «ΜτΚ» ο διευθυντής του εργαστηρίου, αναφέροντας πως η αστυνομία δεν τους είχε μεταφέρει λεπτομέρειες, παρά μόνο ότι αναζητούν ένα αγροτικό αυτοκίνητο. 

«Οι συνεργάτες μου το είχαν καταλάβει από τις εκπομπές στην τηλεόραση. Εγώ δεν παρακολουθώ αρκετά εκπομπές και δελτία, όποτε δεν πήγε το μυαλό μου. Την ημέρα που ξεκινήσαμε για να πάμε στο μέρος των ερευνών, οι συνεργάτες μου ήταν σίγουροι ότι πρόκειται για τη συγκεκριμένη υπόθεση, αλλά μέχρι και την τελευταία στιγμή δεν είχαμε επίσημη ενημέρωση» σημειώνει ο κ. Τσόκας.

Από τον Σεπτέμβριο ετοίμαζαν την έρευνα

Η αποκάλυψη για το θάνατο του Δημήτρη Γραικού θα γινόταν νωρίτερα από την Πέμπτη 30 Μαΐου, αλλά δύο απόπειρες επιχειρήσεων δεν ξεκίνησαν ποτέ, λόγω καιρού. «Είχαμε συνεννοηθεί δυο φορές με την αστυνομία για την κατάλληλη ημέρα που θα ξεκινήσουμε τις έρευνες, αλλά ακυρώθηκε η επιχείρηση και τις δυο φορές, επειδή είχε βρέξει και το έδαφος μετατράπηκε σε λασπότοπο. Δεν θα μπορούσαμε μέσα στις λάσπες να κάνουμε τις έρευνες. Η επιχείρηση έγινε στις 30 Μαΐου, καθώς είχε προηγηθεί περίοδος ξηρασίας» αναφέρει ο καθηγητής.

Αξιωματικός της αστυνομίας χτύπησε την πόρτα του κ. Τσόκα τον περασμένο Σεπτέμβριο, ρωτώντας τον αν μέσω των γεωφυσικών μεθόδων που χρησιμοποιεί μπορεί να εντοπίσει ένα μεγάλο αυτοκίνητο. «Πρόκειται για ένα σύνολο μεθόδων, με τις οποίες μπορούμε να εξερευνήσουμε το υπέδαφος. Παίρνουμε πληροφορίες για όσα υπάρχουν κάτω από το έδαφος και μάλιστα πολλές φορές είναι εφικτό να έχουμε απεικόνιση. Είναι κάτι αντίστοιχο με την ακτινογραφία που κάνει ο γιατρός στο ανθρώπινο σώμα ή την τομογραφία» εξηγεί.

Η έρευνα σχεδιάστηκε αμέσως από την ομάδα του εργαστηρίου, λίγες ημέρες μετά την ενημέρωση της αστυνομίας. «Μου έδωσαν πληροφορίες για το περιβάλλον του σημείου ερευνών και μου είπαν ότι είναι λασπότοπος. Σχεδιάσαμε την έρευνα για να εντοπίσουμε ένα μεταλλικό στόχο σε βάθος έως δέκα μέτρα. Δεν είχαμε κανένα άλλο στοιχείο» διευκρινίζει ο κ. Τσόκας. Αρχικά οι αρχές τον ενημέρωσαν ότι θα ερευνήσουν την περιοχή γύρω από τον ποταμό Αξιό, αλλά το πρωί της 30ής Μαΐου η αστυνομία περίμενε τον καθηγητή και την ομάδα του στην εθνική οδό και του υπέδειξαν μία περιοχή πέντε στρεμμάτων στο Ανατολικό, όπου βρέθηκε το αυτοκίνητο και η σορός του 59χρονου κτηνοτρόφου.

Μέσα σε πέντε ώρες το αποτέλεσμα

Πέντε ώρες χρειάστηκε η ερευνητική ομάδα, για να υποδείξει δυο σημεία στην αστυνομία, που θεωρούσαν ότι κάτι κρύβεται από κάτω. Τα σημεία εντοπίστηκαν λόγω μεταλλικών στοιχείων και της ανωμαλίας του εδάφους. «Δείξαμε δυο σημεία, στο ένα ήταν θαμμένη μία πλάκα με μπετονόβεργες και στο άλλο ήταν το αυτοκίνητο». 

Ο χρόνος επεξεργασίας των δεδομένων ήταν πάρα πολύ γρήγορος συγκριτικά με άλλες έρευνες και έγινε επιτόπου στο σημείο των ερευνών. «Τρεις ώρες κάναμε τις μετρήσεις και περίπου δύο ώρες διήρκεσε η επεξεργασία. Ήμασταν εκεί όλη η ομάδα του εργαστηρίου και η διαδικασία ήταν φοβερά γρήγορη. Συνήθως οι επεξεργασίες παίρνουν αρκετό καιρό, αναλόγως την περιοχή μελέτης και τη διακριτική ικανότητα. Στη συγκεκριμένη περίπτωση συμπιέσαμε τις διαδικασίες και κάναμε τα πάντα για να υποδείξουμε γρήγορα τα πιθανά σημεία» εξηγεί.

Όταν αποκαλύφτηκε το θαμμένο αυτοκίνητο του Δημήτρη Γραικού, ο 46χρονος κατηγορούμενος για τη δολοφονία του κτηνοτρόφου υπέδειξε το σημείο που έθαψε τη σορό. Η ερευνητική ομάδα του ΑΠΘ ήταν παρούσα σε αυτές τις στιγμές, καθώς ο κ. Τσόκας είχε ζητήσει άδεια, για να παρακολουθήσουν τα αποτελέσματα της έρευνας. «Εμείς εκπληρώσαμε το ρόλο μας, βοηθώντας να λυθεί ένα πρόβλημα της κοινωνίας που υπηρετούμε. Το πανεπιστήμιο πρέπει είναι ενταγμένο μέσα στο γίγνεσθαι της πόλης και στην περιφέρεια όπου εδράζει» αναφέρει ο καθηγητής.

Οι βραβεύσεις και οι διακρίσεις

O Γρηγόρης Τσόκας έχει πραγματοποιήσει έρευνες σε 350 σημεία σε Ελλάδα και εξωτερικό, και έχει συμβάλει σε παγκόσμιο επίπεδο στην ανάπτυξη τη γεωφυσικής διασκόπησης, ενώ η ομάδα του Εργαστηρίου Γεωφυσικής του ΑΠΘ έχει αποσπάσει τέσσερα διεθνή βραβεία.

Από τις σημαντικότερες στιγμές του ήταν απεικόνιση του εσωτερικού τμήματος του τύμβου Καστά, όπου υπέδειξε σημεία που πρέπει να γίνουν ανασκαφές, αλλά ακόμα δεν προχώρησαν. Μια στιγμή που επίσης θυμάται έντονα είναι η συμμετοχή του στις μελέτες για τις δώδεκα μακεδονικές πόλεις με ελληνικά ονόματα στην Ιορδανία, ενώ το παγκόσμιο ενδιαφέρον επίσης τράβηξε η διασκόπηση της Ακρόπολης.

Την προηγούμενη εβδομάδα η επιστημονική ομάδα ξεκίνησε ένα νέο πείραμα στο υπέδαφος του κάστρου της Λαμίας, σε συνεργασία με το πανεπιστήμιο των ΗΠΑ Φαίρλεϊ Ντίκινσον και την Εφορεία Αρχαιοτήτων Φθιώτιδας. Ταυτόχρονα πραγματοποιούν μελέτες και σε άλλα σημεία ανά την Ελλάδα. «Η επιστήμη μας είναι κάτι που εξελίσσεται. Σήμερα είμαστε σε ένα πολύ καλό επίπεδο, γιατί μπορούμε να έχουμε εικόνες από το υπέδαφος κάτω από συγκεκριμένες προϋποθέσεις, ωστόσο υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης» σημειώνει ο κ. Τσόκας για τις γεωφυσικές μεθόδους.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 15-16 Ιουνίου 2019