«Η γη που αφήνω»… μία φράση από την οποία πηγάζουν πολλές έννοιες και προβληματισμοί που μας αφορούν όλους. Μπορεί να αποτελεί την πραγματικότητα ενός πρόσφυγα, να αναφέρεται συμβολικά σε ανθρώπους που αφήνουν πίσω τους τον παλιό εαυτό τους για να γίνουν κάποιοι άλλοι, να αφορά όσους προβληματίζονται για την κλιματική αλλαγή και την οικολογική ανισορροπία του πλανήτη μας ή να έχει ακόμη και άλλες πολλές παραβολικές ερμηνείες.

Είναι ο τίτλος του ιστορικού συγκροτήματος «Υπόγεια Ρεύματα», ο οποίος αντλείται από το ομώνυμο κομμάτι σε στίχους και μουσική του σχήματος. 

«Είθισται να τιτλοφορούμε έναν δίσκο με τον τίτλο ενός τραγουδιού που θεωρούμε ότι ταιριάζει στη στιγμή και μπορεί να καλύψει όλη την υπόλοιπη δουλειά. Το συγκεκριμένο είναι ένα κομμάτι που αναφέρεται κυρίως στη μετανάστευση. Επιπλέον όμως, γη είναι τα πάντα… Με αυτό θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε τις συνήθειές μας, τον εαυτό μας, τους κόσμους μας που αφήνουμε. Είναι μία τέτοια περίοδος για μας. Σ’ ένα παλιότερο τραγούδι μας λέγαμε ‘θέλω να αλλάξω αυτή την πόλη για να μπορώ σ’ αυτή να ζω’. Θεωρούμε δηλαδή την αλλαγή πάντα κίνηση προς τα μπροστά», τονίζει στη «ΜτΚ» το μέλος του σχήματος Γρηγόρης Κλιούμης.

Τον ακούω να μιλάει και σκέφτομαι πως περιγράφει το 25ετές σχήμα σαν έναν ζωντανό οργανισμό. «Αλλάζουμε διαρκώς, αλλιώς θα ήμασταν νεκροί. Εξάλλου στην πορεία των χρόνων εξαιτίας και της κατάστασης είχαμε τροποποιήσεις στη σύνθεσή μας, ενώ οι δίσκοι μας είναι διαφορετικοί και πάντα περιέχουν πολλά στοιχεία», λέει ο ερμηνευτής και δημιουργός.

Η ποίηση σημαντικό στοιχείο έμπνευσης και επιρροής

Τα πέντε τελευταία χρόνια το συγκρότημα είναι πια τρίο (Γρηγόρης Κλιούμης -φωνή και μπάσο), Τάσος Πέππας (τύμπανα και φωνητικά) και Νίκος Γιούσεφ (μπάσο και φωνητικά) και έχει εξελίξει δυναμικά τον ήχο του. Αυτό είναι εμφανές και στο τελευταίο άλμπουμ που περιλαμβάνει 12 τραγούδια με τα οποία το γκρουπ εκφράζει και απελευθερώνει αυτά που πηγάζουν από μέσα και γύρω μας. «Αυτός ο δίσκος αναμφισβήτητα είναι ένα βήμα μπροστά και, κατά την άποψή μου, αποτελεί την πιο ολοκληρωμένη δουλειά μας από τη λειτουργία της ομάδας», τονίζει ο Γρηγόρης Κλιούμης.

Ανάμεσα στα κομμάτια βρίσκονται, με νέα ενορχήστρωση, «Ο Καλός Νοικοκύρης» που τα μέλη του σχήματος είχαν γράψει πριν από δύο χρόνια με αφορμή τη δολοφονία του Ζακ Κωστόπουλου, καθώς και το «Μισή Ζωή» που είχαν κυκλοφορήσει ψηφιακά κατά τη διάρκεια της ανοιξιάτικης καραντίνας.

Επίσης, φαίνεται η ποίηση να παραμένει ένα σημαντικό στοιχείο επιρροής και έμπνευσης του συγκροτήματος, αφού αυτή τη φορά επέλεξαν να μελοποιήσουν το ποίημα του Κωστή Παλαμά, «Ο Γκρεμιστής», που ταιριάζει πολύ στην εποχή μας.

Μία άλλη ιδιαίτερη στιγμή του δίσκου είναι το τραγούδι «Με παραχαραγμένη τη ζωή μας» σε ποίηση του Θεσσαλονικιού ποιητή Ανέστη Ευαγγέλου και μουσική του Κυριάκου Σφέτσα. Επιπλέον, περιλαμβάνεται το τραγούδι «Του Κόλια (Νίκος Καββαδίας)» που αποτελεί ένα φόρο τιμής στον ποιητή, διατηρώντας το ύφος και τον τρόπο γραφής του, σε στίχους του Δημήτρη Μητσοτάκη.

«Από τα νιάτα μας στραφήκαμε στην ποίηση και αυτό μας το προκάλεσε πάλι η μουσική. Γνωρίσαμε την ποίηση μέσα από μελοποιήσεις του Μικρούτσικου, του Θεοδωράκη, του Χατζιδάκι. Από εκεί και πέρα νομίζω είναι κολλητικό, αν τη γνωρίσεις μια φορά μετά σε συνοδεύει πάντα. Ιστορικά, η ποίηση για μία μικρή περίοδο έχασε την αίγλη της στην Ελλάδα, αλλά τώρα τελευταία βλέπω μέσα από τα social media αύξηση της μελέτης και της ενασχόλησης μαζί της. Υπάρχουν καλοί σύγχρονοι ποιητές, υπάρχει επιστροφή στον έμμετρο λόγο, υπάρχει κινητικότητα. Γενικότερα όμως ο τρόπος και η ταχύτητα με τα οποία διαδίδεται η τέχνη δεν αφήνει πράγματα να ξεχωρίσουν. Συχνά δεν υπάρχουν κανάλια για να φτάσουν στ’ αυτιά του κόσμου όσα γίνονται, όχι μόνο στην ποίηση αλλά και στη μουσική και αλλού», επισημαίνει.

Πάντως, ένας σίγουρος τρόπος διάδοσης της ποίησης είναι η καλή μελοποίησή της. Πολύ περισσότερο από γνωστούς δημιουργούς αλλά και σχήματα σαν το δικό τους που όχι μόνο αξιοποιεί το διαδίκτυο για τις παρουσιάσεις των τραγουδιών, αλλά πραγματοποιεί και ζωντανές εμφανίσεις, δίνοντας τα τελευταία χρόνια ασταμάτητα συναυλίες σε όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό, σε κάθε μικρό ή μεγάλο χώρο και φεστιβάλ.

Δημιουργικός εγκλεισμός

Όλα αυτά βέβαια πριν τον κορονοϊό και την πανδημία που τώρα μας κρατούν παροπλισμένους. «Προ κορονοϊού ζούσαμε και από παράλληλα επαγγέλματα γύρω από τη μουσική. Τώρα δεν ζούμε…», λέει ο Γρηγόρης Κλιούμης και περιγράφει με δύο φράσεις την κατάσταση στην οποία λίγο πολύ έχει περιέλθει το μεγαλύτερο μέρος των καλλιτεχνών. «Τώρα η συνθήκη είναι συγκεκριμένη: έχουμε αυτό το επίδομα της αναγκαστικής ανεργίας, υπάρχει και αυτό», συμπληρώνει.

Ωστόσο, ο εγκλεισμός ήταν για εκείνους δημιουργικός, αφού, μπορεί τα τραγούδια του δίσκου να ξεκίνησαν την πορεία τους πέρυσι κατά τη διάρκεια των συναυλιών όπου δοκιμάστηκαν τα περισσότερα ζωντανά, ολοκληρώθηκαν όμως το τελευταίο, δύσκολο για όλους εξάμηνο, όταν τα μέλη της μπάντας ξεκίνησαν να τα γράφουν μεταξύ τους μέσω διαδικτύου, πριν οδηγηθούν στο στούντιο για την τελική ενορχήστρωση και ηχογράφηση. «Είμαστε πάρα πολύ τυχεροί γιατί στην πρώτη καραντίνα δουλεύαμε ήδη τον δίσκο μας και τον ολοκληρώναμε. Τώρα, στη δεύτερη καραντίνα τον έχουμε εκδώσει και ασχολούμαστε με αυτόν. Ήμασταν δηλαδή ήδη σε μία δημιουργική φάση και είχαμε κάτι να κάνουμε. Τώρα αρχίζουν τα δύσκολα…», τονίζει.

Και εννοεί ασφαλώς τη ψυχολογική διάσταση της συγκυρίας. «Είμαστε ακόμα καλά γιατί ασχολούμαστε με τον δίσκο, δεχόμαστε σχόλια, κάνουμε συνεντεύξεις. Το μυαλό μας είναι ακόμη σε αυτή τη φάση και θα φροντίσουμε μόλις σταματήσει να ξεκινήσουμε το επόμενο εγχείρημα. Κανείς όμως δεν ξέρει… Αν είχα να δώσω μία συμβουλή σε όλους τους ανθρώπους, καλλιτέχνες ή μη, είναι να δημιουργήσουν. Αυτό είναι το μόνο που μπορούν να κάνουν για να κρατήσουν τη λογική και την αξιοπρέπειά τους», παροτρύνει.

Δηλώνει δε πεπεισμένος ότι ο κορονοϊός θα αντιμετωπιστεί, όμως θέτει ένα άλλο ζήτημα: «Πιστεύω ότι ο κόσμος άλλαξε εντελώς και ότι οι ιοί δεν θα σταματήσουν να έρχονται. Ο COVID-19 θα ελεγχθεί και θα ξεπεραστεί, αλλά νομίζω ότι μετά θα έρθει ο επόμενος. Αυτό θα είναι πάλι μία ευκαιρία για πάρα πολλούς και μια μεγάλη ταλαιπωρία για τον λαό».

Τέλος, μέσα σε όλη αυτή τη συνθήκη δύο πράγματα έχει να ευχηθεί για τη νέα χρονιά: «Αλληλεγγύη και δημιουργία», λέει χωρίς δεύτερη σκέψη και καταλήγει: «Αυτά τα δύο νομίζω ότι περιλαμβάνουν όλα όσα θα ήθελα να πω».

Ο δίσκος κυκλοφορεί από την Ogdoo Music Group. Το άλμπουμ είναι διαθέσιμο ψηφιακά και σε CD, ενώ τους πρώτους μήνες του 2021 θα κυκλοφορήσει σε συλλεκτικό LP.