ΑΠΟΨΕΙΣ

Οι σημαντικές μειώσεις στις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας και του φυσικού αερίου συνέβαλλαν καθοριστικά στην αποκλιμάκωση του πληθωρισμού τον Δεκέμβριο. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, ο πληθωρισμός τον Δεκέμβριο κινήθηκε στο 7,2%. Σύμφωνα με τα συστατικά στοιχεία που συνθέτουν τον δείκτη φαίνεται ότι το κόστος της ενέργειας δεν αποτελεί πλέον τον μηχανισμό που πυροδοτεί την αύξηση του πληθωρισμού αλλά οι τιμές των προϊόντων διατροφών οι οποίες παρουσιάζουν αύξηση της τάξεως του 15,5%.

Το ερώτημα που προκύπτει είναι για ποιο λόγο οι τιμές των τροφίμων βρίσκονται σε υψηλά επίπεδα ενώ έχει υπάρξει σημαντική αποκλιμάκωση στο κόστος ενέργειας. Τα τρόφιμα που βρίσκονται τώρα στα ράφια των σούπερ μάρκετ έχουν παραχθεί πριν 2 με 3 μήνες. Σε μία περίοδο, ουσιαστικά, όπου οι τιμές ενέργειας ήταν ιδιαίτερα υψηλές. Επίσης, σε αυτή την προγενέστερη περίοδο είχε παρατηρηθεί άνοδος και στις τιμές των καυσίμων με συνέπεια το κόστος μεταφοράς να είναι σημαντικό. 

Σε συνδυασμό με την άνοδο στις τιμές των υλικών συσκευασίας, το συνολικό κόστος παραγωγής των προϊόντων ήταν αυξημένο με συνέπεια η τελική τιμή να είναι δυσανάλογη της μείωσης του πληθωρισμού. Με άλλα λόγια, μία εταιρεία που παράγει σήμερα, έχει αποκτήσει τις πρώτες ύλες πριν περίπου ένα τρίμηνο όπου η ακρίβεια κάλπαζε. Θα πρέπει, επιπλέον, να προσθέσουμε ότι οι βιομηχανίες τροφίμων κατά την περίοδο του προηγούμενου καλοκαιριού προέβησαν σε αυξημένες αγορές πρώτων υλών φοβούμενες την αβεβαιότητα που επικρατούσε και το ενδεχόμενο περαιτέρω αύξηση των πρώτων υλών. 

Αυτό είχε ως συνέπεια να δημιουργήσουν σημαντικά αποθέματα «ακριβών» υλικών που χρησιμοποιούνται στην παραγωγή. Σε συνδυασμό με τη χαμηλή κατανάλωση που παρατηρήθηκε το φθινόπωρο, η ανάλωση των «ακριβών» υλικών ήταν περιορισμένη. Οπότε, ό,τι παράγεται τώρα παράγεται με ακριβά υλικά και γι’ αυτόν τον λόγο οι τελικές τιμές παραμένουν υψηλές. Το γεγονός, επίσης, ότι οι βιομηχανίες τροφίμων δεν προχωρούν απευθείας σε αναπροσαρμογή της τιμολογιακής τους πολιτικής για να ενσωματώσουν τα μειωμένα κόστη αποτελεί έναν επιπλέον παράγοντα που επιβραδύνει τη μείωση των τιμών.

Το ζήτημα της αισχροκέρδειας, η οποία ανθίζει σε περιόδους που έχουν τα χαρακτηριστικά που σήμερα βιώνουμε, αποτελεί παράγοντα που τροφοδοτεί τις τελικές τιμές των προϊόντων. Η αισχροκέρδεια αποτελεί ένα φαινόμενο που δύσκολα μπορεί να «εξαφανιστεί» από τις αγορές. Θα πρέπει σε κάθε περίπτωση, πάντως, να εφαρμοστούν οι πολιτικές και να ληφθούν οι απαραίτητες ενέργειες για τον περιορισμό του φαινομένου. Με αυστηρούς και διαρκείς ελέγχους, με υψηλά πρόστιμα, με διάθεση από το ίδιο το κράτος για μηδενική ανοχή σε όσους αισχροκερδούν εις βάρος των πολιτών σε μια τόσο δύσκολη οικονομική συγκυρία. Είναι άδικο ακόμα και για το ίδιο το κράτος τη στιγμή που εφαρμόζει ένα εκτεταμένο πρόγραμμα στήριξης των οικονομικά ευάλωτων, να υπάρχουν μεσάζοντες οι οποίοι κερδίζουν παραπάνω από το επιτρεπτό.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 29.01.2023