ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Γιατί η Τρίτη και 13 θεωρείται γρουσούζικη ημέρα;

Πώς εξηγείται η γρουσουζιά στην ελληνική παράδοση, γιατί πολλοί...  «φτύνουν στον κόρφο τους» και πώς συνδέεται η άλωση της Κωνσταντινούπολης;

 13/12/2022 13:13

Γιατί η Τρίτη και 13 θεωρείται γρουσούζικη ημέρα;

Τρίτη και 13 σήμερα και πολλοί... «φτύνουν στον κόρφο τους», μιας και τη θεωρούν την πιο γρουσούζικη ημέρα του χρόνου. Αν και για τους αγγλοσάξωνες η αντίστοιχη μέρα θεωρείται η «Παρασκευή και 13», στην Ελλάδα η συγκεκριμένη ημέρα αντιμετωπίζεται «με σκόρδο» προκειμένου να φύγει το κακό.

Γιατί όμως θεωρείται γρουσούζικη και πώς ξεκίνησε αυτή η δεισιδαιμονία;

Πρόκειται όντως για δεισιδαιμονία που απαντάται στους Έλληνες και τους Ισπανόφωνους λαούς θεωρείται η Τρίτη και 13. Γενικώς, η Τρίτη θεωρείται αποφράδα ημέρα, δηλαδή γρουσούζικη και επικίνδυνη για τους λαούς αυτούς. Όταν συμπίπτει Τρίτη και 13 οι προληπτικοί τη θεωρούν πολύ άτυχη και επικίνδυνη ημέρα.

Για τους υπόλοιπους λαούς η γρουσούζικη ημέρα είναι η Παρασκευή και 13. Οι Ισπανόφωνοι εκφράζουν την ημέρα με την παροιμία «En martes, ni te cases ni te embarques» («Την Τρίτη, μη παντρεύεσαι και μη ξεκινάς ταξίδι»). Κάτι ανάλογο ισχύει και στα καθ’ ημάς, όταν οι προληπτικοί μέσα στην Τρίτη αποφεύγουν να αρχίσουν οποιαδήποτε εργασία, να επιχειρήσουν ταξίδι ή να τελέσουν αρραβώνα. 

Αντίθετα, η Τρίτη είναι η κατάλληλη για εκδηλώσεις μαγείας. Κατά την ελληνική παράδοση η Τρίτη θεωρείται γρουσούζικη, καθώς την ημέρα αυτή η Κωνσταντινούπολη έπεσε στα χέρια των Οθωμανών Τούρκων (Τρίτη 29 Μαΐου 1453).

Όπως παρατηρεί ο πατέρας της ελληνικής λαογραφίας Νικόλαος Πολίτης (1852-1921), η ερμηνεία αυτή είναι υστερογενής, αφού και οι σύγχρονοι στην Άλωση απέδωσαν την εθνική εκείνη συμφορά στην ολέθρια επίδραση της ημέρας. Μαρτυρία για την πρόληψη αυτή υπάρχει ήδη από το 1164.

Η εξήγηση της δεισιδαιμονίας πρέπει να αναζητηθεί, κατά τον Νικόλαο Πολίτη, σε αστρολογικές προβλέψεις σύμφωνα με το sansimera.gr. Σύμφωνα με αυτές, την Τρίτη κυρίαρχος είναι ο πλανήτης Άρης, ενώ σε κάποια ώρα της ημέρας (η «κακιά ώρα») επικρατεί μαζί με τον πλανήτη Κρόνο. Γι’ αυτό η ώρα αυτή καθίσταται ιδιαίτερα επικίνδυνη. 

Επειδή, όμως, κανείς δεν μπορεί να την προσδιορίσει, ολόκληρη η Τρίτη αντιμετωπίζεται ως αποφράς ημέρα. Το 13 είναι ο κατεξοχήν κακότυχος αριθμός, που σπάει την αρμονία του 12 (12 Θεοί του Ολύμπου, 12 άθλοι του Ηρακλή, 12 φυλές του Ισραήλ, 12 μαθητές του Χριστού, 12 Ιμάμηδες κλπ).

Με την προσθήκη του αριθμού 1 σχηματίζεται η αρχή ενός νέου κύκλου. Το άγνωστο, που αντιπροσωπεύει ο αριθμός 13, προκαλεί ανησυχία στους ανθρώπους κι έτσι άρχισαν να το συνδέουν με ατυχή γεγονότα.

Τρίτη και 13 σήμερα και πολλοί... «φτύνουν στον κόρφο τους», μιας και τη θεωρούν την πιο γρουσούζικη ημέρα του χρόνου. Αν και για τους αγγλοσάξωνες η αντίστοιχη μέρα θεωρείται η «Παρασκευή και 13», στην Ελλάδα η συγκεκριμένη ημέρα αντιμετωπίζεται «με σκόρδο» προκειμένου να φύγει το κακό.

Γιατί όμως θεωρείται γρουσούζικη και πώς ξεκίνησε αυτή η δεισιδαιμονία;

Πρόκειται όντως για δεισιδαιμονία που απαντάται στους Έλληνες και τους Ισπανόφωνους λαούς θεωρείται η Τρίτη και 13. Γενικώς, η Τρίτη θεωρείται αποφράδα ημέρα, δηλαδή γρουσούζικη και επικίνδυνη για τους λαούς αυτούς. Όταν συμπίπτει Τρίτη και 13 οι προληπτικοί τη θεωρούν πολύ άτυχη και επικίνδυνη ημέρα.

Για τους υπόλοιπους λαούς η γρουσούζικη ημέρα είναι η Παρασκευή και 13. Οι Ισπανόφωνοι εκφράζουν την ημέρα με την παροιμία «En martes, ni te cases ni te embarques» («Την Τρίτη, μη παντρεύεσαι και μη ξεκινάς ταξίδι»). Κάτι ανάλογο ισχύει και στα καθ’ ημάς, όταν οι προληπτικοί μέσα στην Τρίτη αποφεύγουν να αρχίσουν οποιαδήποτε εργασία, να επιχειρήσουν ταξίδι ή να τελέσουν αρραβώνα. 

Αντίθετα, η Τρίτη είναι η κατάλληλη για εκδηλώσεις μαγείας. Κατά την ελληνική παράδοση η Τρίτη θεωρείται γρουσούζικη, καθώς την ημέρα αυτή η Κωνσταντινούπολη έπεσε στα χέρια των Οθωμανών Τούρκων (Τρίτη 29 Μαΐου 1453).

Όπως παρατηρεί ο πατέρας της ελληνικής λαογραφίας Νικόλαος Πολίτης (1852-1921), η ερμηνεία αυτή είναι υστερογενής, αφού και οι σύγχρονοι στην Άλωση απέδωσαν την εθνική εκείνη συμφορά στην ολέθρια επίδραση της ημέρας. Μαρτυρία για την πρόληψη αυτή υπάρχει ήδη από το 1164.

Η εξήγηση της δεισιδαιμονίας πρέπει να αναζητηθεί, κατά τον Νικόλαο Πολίτη, σε αστρολογικές προβλέψεις σύμφωνα με το sansimera.gr. Σύμφωνα με αυτές, την Τρίτη κυρίαρχος είναι ο πλανήτης Άρης, ενώ σε κάποια ώρα της ημέρας (η «κακιά ώρα») επικρατεί μαζί με τον πλανήτη Κρόνο. Γι’ αυτό η ώρα αυτή καθίσταται ιδιαίτερα επικίνδυνη. 

Επειδή, όμως, κανείς δεν μπορεί να την προσδιορίσει, ολόκληρη η Τρίτη αντιμετωπίζεται ως αποφράς ημέρα. Το 13 είναι ο κατεξοχήν κακότυχος αριθμός, που σπάει την αρμονία του 12 (12 Θεοί του Ολύμπου, 12 άθλοι του Ηρακλή, 12 φυλές του Ισραήλ, 12 μαθητές του Χριστού, 12 Ιμάμηδες κλπ).

Με την προσθήκη του αριθμού 1 σχηματίζεται η αρχή ενός νέου κύκλου. Το άγνωστο, που αντιπροσωπεύει ο αριθμός 13, προκαλεί ανησυχία στους ανθρώπους κι έτσι άρχισαν να το συνδέουν με ατυχή γεγονότα.

ΣΧΟΛΙΑ

Επιλέξτε Κατηγορία