Η Βόρεια Μακεδονία έχει ένα καινούργιο όνομα και την προσδοκία της προσέγγισης προς τη Δύση, αλλά ο οικονομικός μαρασμός, οι πελατειακές σχέσεις και η διαφθορά παραμένουν οι κύριες πηγές ανησυχίας πριν από τις προεδρικές εκλογές της Κυριακής.

Τρεις υποψήφιοι αναμετρώνται για τη διαδοχή του Γκιόργκε Ιβανόφ, που αποχωρεί έπειτα από δύο συνεχείς θητείες: ο υποστηριζόμενος από την κεντροαριστερά στην εξουσία, η εκπρόσωπος της δεξιάς αντιπολίτευσης και ένα μέλος της αλβανικής κοινότητας, που αντιστοιχεί στο 20%-25% του πληθυσμού των 2,1 εκατομμυρίων κατοίκων.

Η εκλογική αναμέτρηση αφήνει αδιάφορη τη Βέρα Σμαΐλοφσκα, 47χρονη κομμώτρια από τα Σκόπια: «Δεν ακούω να μιλούν παρά για το ΝΑΤΟ, την Ευρωπαϊκή Ένωση και αυτήν την ιστορία με το όνομα... Κανείς δεν ασχολείται με τον τρόπο με τον οποίο ζουν εδώ οι άνθρωποι. Δεν ασχολούνται παρά με την εξουσία και με ό,τι απομένει να αρπάξουν στη φτωχή αυτή χώρα».

Στη Βόρεια Μακεδονία, η οποία ελπίζει να ανοίξει τον Ιούνιο τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση, ο μέσος μισθός ανέρχεται σε 400 ευρώ, το επίσημο ποσοστό ανεργίας ξεπερνά το 20%, σύμφωνα με το Ινστιτούτο Στατιστικών.

Ο παράγοντας αποχή

Οι ψηφοφόροι αγωνίζονται να συμμερισθούν τον ενθουσιασμό των ευρωπαίων αξιωματούχων, που πανηγύρισαν τη Συμφωνία των Πρεσπών που συνομολογήθηκε ανάμεσα στους πρωθυπουργούς Ζόραν Ζάεφ και Αλέξη Τσίπρα.

Ο ενταφιασμός της διαφοράς ανάμεσα στις δύο χώρες και η άρση του ελληνικού βέτο για την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι όμως αρκετός για να περιορίσει την αποχή μεταξύ του 1,8 εκατομμυρίου ψηφοφόρων;

Πολλοί θέλουν «να στείλουν ένα μήνυμα σε εκείνους που δεν θέλουν να ακούσουν», απαντά ο πολιτικός αναλυτής Αρσίμ Ζέκολι.

«Οι πολίτες αισθάνονται χειραγωγούμενοι από όλους και είναι δυσαρεστημένοι. Δεν μπορούν να συνεχίσουν να τους σερβίρουν εσαεί την ιστορία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ...», λέει η δημοσιογράφος Μέρι Γιορντάνοφσκα.

Ακόμη και μεταξύ εκείνων που δέχθηκαν την αλλαγή της ονομασίας, πολλοί το έκαναν εκόντες -άκοντες, πεισμένοι από τις υποσχέσεις για προσέγγιση με την Ευρωπαϊκή Ένωση, συνώνυμο, ελπίζουν, της ευημερίας και της εδραίωσης του κράτους δικαίου.

Στην προοπτική αυτή επιμένει ο υποψήφιος που υποστηρίζεται από τους σοσιαλδημοκράτες του SDSM. «Η ψήφος στον Στέβο Πενταρόφσκι είναι ψήφος υπέρ της ευρωπαϊκής εκπαίδευσης, των ευρωπαϊκών μισθών, ενός ευρωπαϊκού επιπέδου ζωής», διακήρυξε ο Ζόραν Ζάεφ.

Μία ήττα ή συμμετοχή στην ψηφοφορία κάτω του 40%, που απαιτείται για την εγκυρότητα των εκλογών, θα ήταν χαστούκι για τον Ζόραν Ζάεφ. Στην περίπτωση αυτή θα μπορούσαν να ακολουθήσουν βουλευτικές εκλογές, με σοβαρές συνέπειες για την σταθερότητα της χώρας.

«Άδεια χώρα»

Οι δημοσκοπήσεις, αμφιβόλου αξιοπιστίας, δίνουν ελαφρό προβάδισμα στον Στέβο Πενταρόφσκι, 56 ετών, και παραπέμπουν σε δεύτερο γύρο στις 5 Μαΐου με αντίπαλο την υποψήφια της δεξιάς Γκορντάν Σιλιανόφσκα-Ντάφκοβα.

Νομικός, 63 ετών, μοιάζει να έχει συμβιβασθεί με τη Συμφωνία των Πρεσπών, την οποία, λέει, ότι θέλει να επαναδιαπραγματευθεί, αλλά «θα σεβασθεί». Δίνει προτεραιότητα σε άλλο πεδίο: «Η νεολαία εγκαταλείπει τη χώρα μόνο και μόνο εξαιτίας της διαφθοράς. Διότι έχουμε στην εξουσία ανθρώπους που δεν σκέφτονται παρά την εργασία και το μέλλον των δικών τους παιδιών εις βάρος του κρατικού προϋπολογισμού».

Ο αλβανός υποψήφιος, ο Μπλέριμ Ρέκα, που ελπίζει να προσελκύσει ψήφους και εκτός της αλβανικής κοινότητας, αναφέρεται επίσης «στην κούραση από τη θεσμοθετημένη διαφθορά, τον νεποτισμό»: «Εάν αποτύχουμε να συστήσουμε μία Δημοκρατία βασισμένη στο κράτος δικαίου, θα καταλήξουμε σε μία άδεια χώρα».

Η οικογένεια του Γιάνκο Βέλκοφσκι, 50 ετών, απεικονίζει αυτόν ακριβώς τον κίνδυνο. Ο γιος του έχει μεταναστεύσει στη Γερμανία, η κόρη του, νοσοκόμα, θέλει να τον ακολουθήσει: «Όταν ακούω τους υποψήφιους να μιλούν για το μέλλον της νεολαίας, μου γυρίζει το στομάχι», λέει ο υδραυλικός αυτός από τα περίχωρα των Σκοπίων.

Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, η χώρα έχασε το ένα τέταρτο του πληθυσμού της ανάμεσα στο 2000 και το 2015.

AFP, ΑΠΕ -ΜΠΕ