Οι αγορές της Αθήνας, και πλέον και της Θεσσαλονίκης, έχουν κατακλυστεί με καύσιμα που είτε είναι νοθευμένα, είτε είναι προϊόν λαθρεμπορίου, σύμφωνα με όσα κατήγγειλαν σήμερα εκπρόσωποι των πρατηριούχων. 

Η Αθήνα είχε κορεστεί, για αυτό και πλέον οι ποσότητες διακινούνται και στη Θεσσαλονίκη. Ο αριθμός των πρατηρίων που οι πρατηριούχοι τα αποκαλούν «κλεφτομάγαζα» μπορεί να είναι το 6%-7% του συνόλου της χώρας (στη Θεσσαλονίκη 15-20 από τα 350-400 πρατήρια που λειτουργούν στο νομό) αλλά οι ίδιοι εκτιμούν ότι από αυτά μπορεί να διακινείται πάνω από 20% του όγκου των καυσίμων.

Με την αύξηση των τιμών στα καύσιμα, αυξάνεται και το περιθώριο κέρδους από τις έκνομες συμπεριφορές, και άρα το δέλεαρ είναι μεγάλο. «Η παραβατικότητα αυξήθηκε τα τελευταία χρόνια γιατί το κράτος αδυνατεί ή δεν θέλει ή δεν έχει σε πρώτη προτεραιότητα τον έλεγχο της αγοράς. Η κατάσταση έχει ξεφύγει, μιλάμε για κέρδη πολλών εκατομμυρίων» σχολίασε ο Θέμης Κιουρτζής, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Πρατηριούχων Εμπόρων Καυσίμων (ΠΟΠΕΚ) και της Ένωσης Βενζινοπωλών Θεσσαλονίκης (ΕΝΒΕΘ).

Οι πρατηριούχοι εκτιμούν ότι το κράτος χάνει από την έκνομη δραστηριότητα περί τα 700 εκατ. ευρώ από τον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης και τον ΦΠΑ, ποσό που αν είχε εισπραχθεί θα μπορούσε να διατεθεί για την μείωση των φόρων και να βοηθηθούν τελικά οι ίδιοι οι καταναλωτές, όπως σχολίασε ο Θέμης Κιουρτζής, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Πρατηριούχων Εμπόρων Καυσίμων (ΠΟΠΕΚ) και της Ένωσης Βενζινοπωλών Θεσσαλονίκης (ΕΝΒΕΘ). Ο ίδιος παρουσίασε τους τρεις τρόπους με τους οποίους διοχετεύεται καύσιμο εκτός νόμιμων διαδικασιών και κάποιοι θησαυρίζουν, εις βάρος των καταναλωτών και των δημόσιων εσόδων.

Ηλεκτρονική κλοπή στις αντλίες. Ο καταναλωτής παίρνει μικρότερη ποσότητα από αυτή που πληρώνει και ο πρατηριούχος πουλά την περίσσεια την ίδια μέρα σε άλλον καταναλωτή. Πουλά την ίδια ποσότητα δύο φορές, και τη δεύτερη φορά έχει καθαρό όλο το κέρδος και τον φορο.

Λαθραίο καύσιμο. Το καύσιμο που προοριζόταν για εξαγωγή δεν περνά τα σύνορα, αλλά επιστρέφει και πωλείται. Εδώ το κέρδος είναι από τους φόρους που βαρύνουν το καύσιμο (περίπου 1 ευρώ/λίτρο).

Νόθευση. Το καύσιμο νοθεύεται με διαλύτες (τολουόλη, μεθανόλη κλπ) που εισάγονται από γείτονες χώρες. Ο διαλύτης μπορεί να έχει κόστος 200 ευρω τον τόνο όταν η βενζίνη έχει 2200 ευρω τόνο, άρα το κέρδος στα 1000 λίτρα είναι 2.000 ευρω. Οι διαλύτες δεν είναι ανιχνεύσιμοι ακόμα και αν είναι το 30-40% του καύσιμου. Δηλαδή μπορεί να προστεθούν 3 τόνοι διαλύτη σε δέκα τόνους καύσιμου και να προκύψει ένα κέρδος 6.000 ευρω.

Και οι τρεις τρόποι σχετίζονται με τη διαχρονική απουσία ελέγχων της αγοράς και με την καταδολίευση του συστήματος εισροών εκροών - ενός συστήματος που νομοθετήθηκε το 2002 και έφτασε να εφαρμοστεί το 2013 στα μεγάλα αστικά κέντρα.

Όπως ανέφερε ο γενικός γραμματέας της ΠΟΠΕΚ Γιάννης Μαυράκης αυτή τη στιγμή τα στοιχεία σχετικά με τη διακίνηση καυσίμων είναι επί της ουσίας πλασματικά. Σήμερα λειτουργούν 30-35 διαφορετικά συστήματα εισροών εκροών που έχουν καταδολιευτεί πλήρως, σύμφωνα με τους εκπροσώπους του κλάδου. Οι πρατηριούχοι προτείνουν να δημιουργηθεί από την πολιτεία ένα νέο, ενιαίο σύστημα εισροών εκροών, που να τοποθετηθεί σε όλα τα στάδια της διακίνησης και όχι μόνο στα πρατήρια.

Φεύγουν οι οικογενειάρχες, έρχονται οι παραβατικοί

«Η παραβατικότητα φέρνει πολύ σημαντικά προβλήματα υγιούς ανταγωνισμού

για αυτό βλέπετε μεγάλες διαφορές στην τιμή» σημείωσε ο κ. Κιουρτζής και διερωτήθηκε πώς γίνεται ένα πρατήριο να πουλά λιανική σε χαμηλότερη τιμή από ότι πουλά χονδρική το διυλιστήριο. «Αν πάει κάποιος απευθείας στα διυλιστήρια θα αγοράσει ακριβότερα από ό,τι από τον μεσάζοντα, γιατί δεν θέλουν να μπουν κι άλλοι στην αγορά» σχολίασε.

Οι πρατηριούχοι της ΠΟΠΕΚ παρουσίασαν μια κατάσταση στην οποία η «αγορά έχει αλωθεί», τα πρατήρια «αλλάζουν χέρια», οι «οικογενειάρχες πρατηριούχους» κλείνουν τις επιχειρήσεις τους ή τις πωλούν, λόγω αθέμιτου ανταγωνισμού, ενώ την ίδια στιγμή η αγορά συγκεντρώνεται είτε σε εταιρικά πρατήρια είτε στα χέρια ανθρώπων που εμπλέκονται σε έκνομη εμπορία καυσίμων. Την τελευταία δεκαετία «έκλεισαν 3.000 πρατηριούχοι οικογενειάρχες τα πρατήρια τους και τα πήραν παραβατικοί ή τα διυλιστήρια» είπε ο κ. Κιουρτζής. Σχολίασε με νόημα ότι «υπάρχουν φυσικοί και οικονομικοί δολοφόνοι» προσθέτοντας ότι οι εκπρόσωποι του κλάδου που κατήγγειλαν τις παραβατικές πρακτικές δέχτηκαν επιθέσεις είτε με χειροβομβίδες, είτε με καλάσνικοφ- ένα από τα θύματα επιθέσεων ήταν και ο ίδιος. «Την ίδια μέρα που δέχτηκε επίθεση το πρατήριο μου η ΑΑΔΕ ανακοίνωσε επιτυχίες, ότι εντόπισε 30 τόνους διαλύτες αλλά δεν έμαθε κανείς το όνομα του διακινητή» σχολίασε. «Εισπράττουμε ευρώ το ευρώ 5-6 δισ. ευρώ για το κράτος, αυτό που ζητάμε είναι να επιβιώσουμε μέσω της νομιμότητας» πρόσθεσε.

Τα διυλιστήρια τριπλασίασαν τα κέρδη τους

Μπορεί οι τιμές να αυξήθηκαν υπερβολικά, όμως αυτό δεν οφείλεται στους πρατηριούχους, υποστήριξαν οι εκπρόσωποι του κλάδου. Η μέση κερδοφορία στα πρατήρια είναι 3%-4%. «Η τελική τιμή αυξάνεται με χρονοκαθυστέρηση. Μπορεί να αγοράζουμε με 2,20 ευρώ το λίτρο και μετά να αγοράζουμε με 2,30ευρώ, σε μια περίοδο που μειώθηκε η αγοραστική δύναμη των κεφαλαίων μας κατά 40%» ανέφεραν. Όπως είπαν τον τελευταίο 1,5 χρόνο η τιμή του αργού αυξήθηκε κατά +100% και των διυλισμένων προϊόντων κατά +200%. «Τα διυλιστήρια έχουν τριπλασιάσει τα περιθώρια κέρδους τους και ο πρατηριούχος κινδυνεύει με κλείσιμο. Δεν έχουμε λόγο να τα βάλουμε με κανέναν, άμυνα κάνουμε για να σώσουμε τις επιχειρήσεις μας» είπε ο κ. Κιουρτζής.

Αναφορικά με το πλαφόν στο περιθώριο κέρδους, ενώ οι πρατηριούχοι είχαν ζητήσει να μπει ως ποσοστό, τελικά επιβλήθηκε μια ανώτατη τιμή μονάδος (σε απόλυτο αριθμό). Το πλαφόν έτσι όπως τέθηκε, χρησιμοποιήθηκε για να αποπροσανατολίσει τους καταναλωτές, σύμφωνα με όσα ανέφεραν οι εκπρόσωπο του κλάδου, που εξήγησαν ότι «ο πρατηριούχος κερδίζει παραπάνω στην πτώση των τιμών, στην άνοδο μηδενίζει το κέρδος του».