ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Ένιο Μορικόνε: Τα λιβάδια της ουτοπίας δεν είναι πια... πράσινα!

Σχόλιο του Αλέξη Δερμεντζόγλου για τον θάνατο του σπουδαίου συνθέτη

 06/07/2020 15:19

Ένιο Μορικόνε: Τα λιβάδια της ουτοπίας δεν είναι πια... πράσινα!

Αλέξης Δερμεντζόγλου


Ντιριντίν ντιν ντιριντίν ντιν ντιριντίν ντιν(από το Αλοζανφάν).Ο Ένιο υπήρξε ο μουσικοσυνθέτης της μεγάλης ουτοπίας.Δεν είναι τυχαίο πως μεταξύ των εκατοντάδων ταινιών που έγραψε την μουσική ήταν και κάποιες που πλανήθηκαν στα πράσινα λιβάδια της ουτοπίας.Πολλές φορές ο ίδιος ως προοικονομία μας έδωσε το στίγμα αυτού που έρχεται.Περήφανος άνδρας,παλιό σκαρί,ήταν ο πρώτος που διατύπωσε κάτι ελάχιστα γνωστό(αμφιβάλλω αν θα το βρείτε στα «σκουπίδια» του ίντερνετ).

«Επιθυμώ όχι να ακολουθώ τυφλά την δράση στην αφήγηση των σκηνοθετών ,αλλά και να πηγαίνω αντίθετα με τις εικόνες τους,να τις σχολιάζω και να παράγω μια άλλη κουλτούρα».Κινήθηκε μέσα στους μεγάλους μύθους του ’60 τότε που το επαναστατικό όραμα φαινόταν εφικτό.Παρόλα αυτά,Σέρτζιο Λέονε,Σέρτζιο Κορμπούτσι,αδελφοί Ταβιάνι και πολλοί άλλοι είδαν «λοξά» την ιστορία.Ο Μορικόνε ήταν εκεί για να καταχωρήσει την «παραμόρφωση» του οράματος,την τελική αδυναμία.Μνημειώδεις οι συνθέσεις του:Οι αδελφοί Ταβιάνι κάνοντας πάντα μουσικότροπο σινεμά του έδωσαν την μεγάλη ευκαιρία.Του ζήτησαν να «δείξει» με μουσική την χορογραφική ιστορική αντιπαράθεση κι αυτός τους «έγραψε» ένα μουσικό μνημείο.Το λιβάδι ξεράθηκε στο «Ήταν κάποτε η επανάσταση»(«Κάτω τα κεφάλια»).Στο φλάς μπάκ αξιοποιεί το «Σον σον σον».Όλα φλού,όλα ακαθόριστα.Από την τρομοκρατία στην επανάσταση,από την Ιρλανδία στο Μεξικό.Μόνος εναντίον όλων,μόνος με το παρελθόν του.Μνημειώδες το τραγούδι του από τους «Κομπανιέρος»: «Vamos a matar companeros».Κόκκινη η επανάσταση,κόκκινο και το αίμα,οι ουτοπίες οδηγούν σε σφαγές όπως δείχνει και το συγκινητικό τέλος.Ο ίδιος «έσωσε» πολύ κακές ταινίες,π.χ. την βραβευμένη στις Κάννες «Αποστολή» του Ρολάντ Τζοφέ από σκηνές αξέχαστης παρέμβασης.Στα χαρτιά του Μορρικόνε κρυβόταν πάντα ένα ατού χαμένο και ξεχασμένο μέσα στη μουσική των εξόχων γουέστερν σπαγγέτι του Λεόνε και μας αναγγέλει πως «κάτι αλήθεια συμβαίνει εδώ στα 1965».Στα πλαίσα πολλών αναμονών κάποιοι δε λησμονούν πως το παρα-κράτος παραμένει πολύ ισχυρό.Μηχανεύεται χιλιάδες τρόπους διείσδυσης,ψευδολογεί ασύστολα,αρπάζει την επικαρπία του άλλου.Οι στίχοι που ακολουθούν είναι χαρακτηριστικοί: «Έχω κοιτάξει μέσα στα πρόσωπα των φίλων μου,αλλά αυτοί δεν με κοίταξαν ως οι φίλοι μου οι παλιοί.Εσύ πρέπει να θυμάσαι ποιος είμαι.Ο ψεύτης που είπε στη γλυκιά μου καρδιά ότι ήμουν νεκρός,για να πάρει την θέση μου,θα πληρώσει για αυτό το ποταπό του ψέμα.Αυτοί που με αντιμετώπισαν ως περιπλανώμενο ρακένδυτο,αυτοί που αποπειρώνται να καταστρέψουν τον κόσμο μας,θα σαρωθούν για πάντα από την λατρεμένη μας χώρα,γιατί είμαστε άνθρωποι δίχως φόβο,γιατί είμαστε άνθρωποι δίχως φόβο,γιατί είμαστε άνθρωποι δίχως φόβο».Το θαυμάσιο τραγούδι των τίτλων τραγουδάει ο Μαουρίτσιο Γκράφ,ενώ ο Μορικόνε «ντύνει» τα λειτουργικά γκρό-πλάνα της αποκάλυψης με το κρεσεντάρισμα της υπέροχης μουσικής του.Σήμερα πια, «η Επιστροφή του Ρίνγκο» του Ντούτσιο Τεσάρι,θεωρείται ακομη κι απ’ τους πιο συντηρητικούς κύκλους ένα από τα κορυφαία κάλτ φίλμ όλων των εποχών.Ακόμα κι αν υπάρξει επιστροφή,δεν θα σβήσει με τίποτα το «λέρωμα της άλλης,τα πολλαπλά ψυχολογικά τραύματα,την προηγηθείσα ταπείνωση,κι η μόνη λύση που υπάρχει απαγγέλεται αυτό το μυθικό ροκάρισμα των Animals «We gotta get out of this place».Τόσο ανατριχιαστικά αληθινά,τόσο διαχρονικά,τόσο σύγχρονα,τόσο αδιέξοδο.


Ντιριντίν ντιν ντιριντίν ντιν ντιριντίν ντιν(από το Αλοζανφάν).Ο Ένιο υπήρξε ο μουσικοσυνθέτης της μεγάλης ουτοπίας.Δεν είναι τυχαίο πως μεταξύ των εκατοντάδων ταινιών που έγραψε την μουσική ήταν και κάποιες που πλανήθηκαν στα πράσινα λιβάδια της ουτοπίας.Πολλές φορές ο ίδιος ως προοικονομία μας έδωσε το στίγμα αυτού που έρχεται.Περήφανος άνδρας,παλιό σκαρί,ήταν ο πρώτος που διατύπωσε κάτι ελάχιστα γνωστό(αμφιβάλλω αν θα το βρείτε στα «σκουπίδια» του ίντερνετ).

«Επιθυμώ όχι να ακολουθώ τυφλά την δράση στην αφήγηση των σκηνοθετών ,αλλά και να πηγαίνω αντίθετα με τις εικόνες τους,να τις σχολιάζω και να παράγω μια άλλη κουλτούρα».Κινήθηκε μέσα στους μεγάλους μύθους του ’60 τότε που το επαναστατικό όραμα φαινόταν εφικτό.Παρόλα αυτά,Σέρτζιο Λέονε,Σέρτζιο Κορμπούτσι,αδελφοί Ταβιάνι και πολλοί άλλοι είδαν «λοξά» την ιστορία.Ο Μορικόνε ήταν εκεί για να καταχωρήσει την «παραμόρφωση» του οράματος,την τελική αδυναμία.Μνημειώδεις οι συνθέσεις του:Οι αδελφοί Ταβιάνι κάνοντας πάντα μουσικότροπο σινεμά του έδωσαν την μεγάλη ευκαιρία.Του ζήτησαν να «δείξει» με μουσική την χορογραφική ιστορική αντιπαράθεση κι αυτός τους «έγραψε» ένα μουσικό μνημείο.Το λιβάδι ξεράθηκε στο «Ήταν κάποτε η επανάσταση»(«Κάτω τα κεφάλια»).Στο φλάς μπάκ αξιοποιεί το «Σον σον σον».Όλα φλού,όλα ακαθόριστα.Από την τρομοκρατία στην επανάσταση,από την Ιρλανδία στο Μεξικό.Μόνος εναντίον όλων,μόνος με το παρελθόν του.Μνημειώδες το τραγούδι του από τους «Κομπανιέρος»: «Vamos a matar companeros».Κόκκινη η επανάσταση,κόκκινο και το αίμα,οι ουτοπίες οδηγούν σε σφαγές όπως δείχνει και το συγκινητικό τέλος.Ο ίδιος «έσωσε» πολύ κακές ταινίες,π.χ. την βραβευμένη στις Κάννες «Αποστολή» του Ρολάντ Τζοφέ από σκηνές αξέχαστης παρέμβασης.Στα χαρτιά του Μορρικόνε κρυβόταν πάντα ένα ατού χαμένο και ξεχασμένο μέσα στη μουσική των εξόχων γουέστερν σπαγγέτι του Λεόνε και μας αναγγέλει πως «κάτι αλήθεια συμβαίνει εδώ στα 1965».Στα πλαίσα πολλών αναμονών κάποιοι δε λησμονούν πως το παρα-κράτος παραμένει πολύ ισχυρό.Μηχανεύεται χιλιάδες τρόπους διείσδυσης,ψευδολογεί ασύστολα,αρπάζει την επικαρπία του άλλου.Οι στίχοι που ακολουθούν είναι χαρακτηριστικοί: «Έχω κοιτάξει μέσα στα πρόσωπα των φίλων μου,αλλά αυτοί δεν με κοίταξαν ως οι φίλοι μου οι παλιοί.Εσύ πρέπει να θυμάσαι ποιος είμαι.Ο ψεύτης που είπε στη γλυκιά μου καρδιά ότι ήμουν νεκρός,για να πάρει την θέση μου,θα πληρώσει για αυτό το ποταπό του ψέμα.Αυτοί που με αντιμετώπισαν ως περιπλανώμενο ρακένδυτο,αυτοί που αποπειρώνται να καταστρέψουν τον κόσμο μας,θα σαρωθούν για πάντα από την λατρεμένη μας χώρα,γιατί είμαστε άνθρωποι δίχως φόβο,γιατί είμαστε άνθρωποι δίχως φόβο,γιατί είμαστε άνθρωποι δίχως φόβο».Το θαυμάσιο τραγούδι των τίτλων τραγουδάει ο Μαουρίτσιο Γκράφ,ενώ ο Μορικόνε «ντύνει» τα λειτουργικά γκρό-πλάνα της αποκάλυψης με το κρεσεντάρισμα της υπέροχης μουσικής του.Σήμερα πια, «η Επιστροφή του Ρίνγκο» του Ντούτσιο Τεσάρι,θεωρείται ακομη κι απ’ τους πιο συντηρητικούς κύκλους ένα από τα κορυφαία κάλτ φίλμ όλων των εποχών.Ακόμα κι αν υπάρξει επιστροφή,δεν θα σβήσει με τίποτα το «λέρωμα της άλλης,τα πολλαπλά ψυχολογικά τραύματα,την προηγηθείσα ταπείνωση,κι η μόνη λύση που υπάρχει απαγγέλεται αυτό το μυθικό ροκάρισμα των Animals «We gotta get out of this place».Τόσο ανατριχιαστικά αληθινά,τόσο διαχρονικά,τόσο σύγχρονα,τόσο αδιέξοδο.

ΣΧΟΛΙΑ

Επιλέξτε Κατηγορία