Του Νίκου Ασλανίδη

Τι κάνει έναν πανεπιστημιακό να διεκδικήσει το αξίωμα του δημάρχου; Αυτό το ερώτημα ήταν το πρώτο που ήθελα να κάνω στον κοσμήτορα της σχολής Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών καθώς έμπαινα στο γραφείο του. Παρατηρώ με πόσο πάθος μιλάει για το όραμά του και αναρωτιέμαι εάν θα καταφέρει να πείσει τους Θεσσαλονικείς να τον ψηφίσουν, για να κάνει -όπως λέει- μια έξυπνη, πράσινη και δημιουργική Θεσσαλονίκη, που δεν θα υφίσταται την ιστορία, αλλά θα την καθορίζει...

Ο Γρηγόρης Ζαρωτιάδης, γέννημα θρέμμα της Θεσσαλονίκης, σπούδασε οικονομικές επιστήμες στο Λιντς και στη Βιέννη, και μέρος των διδακτορικών σπουδών του διεκπεραίωσε στο Μάντσεστερ. 

Ξεκίνησε την ακαδημαϊκή του σταδιοδρομία στο πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και σήμερα είναι αναπληρωτής καθηγητής στο τμήμα Οικονομικών Επιστημών του ΑΠΘ και από τον Δεκέμβριο του 2017 κοσμήτορας της Σχολής Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών του ιδρύματος. Μεταξύ άλλων συμμετείχε τα τελευταία τρία έτη ως διδάσκων στο μεταπτυχιακό με τίτλο «Τοπική - περιφερειακή ανάπτυξη και αυτοδιοίκηση». 

Από τον Ιανουάριο του 2015 είναι αντιπρόεδρος της «Ένωσης των Οικονομικών Πανεπιστημίων της Νότιας και Ανατολικής Ευρώπης και της Παρευξείνιας Ζώνης - ASECU». Η θητεία του ως ανεξάρτητο, μη-εκτελεστικό μέλος του διοικητικού συμβουλίου της ΔΡΟΜΕΑΣ ΑΒΕΕΑ από το 2001 έχει μπολιάσει το επιστημονικό του έργο με προσλαμβάνουσες από την παραγωγή και έχει συμβάλει στον εμπλουτισμό της διοικητικής του εμπειρίας.

Τον Ιούνιο του 2018 μπήκε στο δημοτικό στίβο με την κίνηση πολιτών «Ποια πόλη μάς αξίζει;», η οποία τρεις μήνες αργότερα μετεξελίχθηκε σε δημοτική παράταξη με την επωνυμία «Υψίπολις».

Πώς πήρατε την απόφαση να διεκδικήσετε το δημαρχιακό αξίωμα;

Είναι μια συλλογική και όχι προσωπική απόφαση. Η «Υψίπολις» παρεμβαίνει εδώ και οκτώ μήνες στα δρώμενα της πόλης μας. Διαπιστώνουμε πως το κενό εκπροσώπησης στην κεντρική πολιτική σκηνή της χώρας αναπαράγεται και στο επίπεδο της τοπικής αυτοδιοίκησης. 

Η «Υψίπολις» μπορεί να εκφράσει αυτήν την αναγκαιότητα, αυτήν την απαίτηση των Θεσσαλονικέων. Φιλοδοξούμε να αντιτάξουμε την τόλμη απέναντι στον εγκλωβισμό, την ορμή απέναντι στη διαχειριστική κούραση. Διεκδικούμε την ευθύνη του δήμου της Θεσσαλονίκης με βάση την επιστημονική και πρακτική γνώση, την ορμή των ριζοσπαστικών αλλαγών και το θάρρος των ρήξεων με τα κακώς κείμενα. Δεν μας δεσμεύει τίποτα, διεκδικούμε τα πάντα.

Πώς αξιολογείτε τη θητεία Μπουτάρη στο δήμο Θεσσαλονίκης;

Τις προηγούμενες δεκαετίες η Θεσσαλονίκη βασανίστηκε από τη διασπάθιση κι όχι απλώς την κακοδιαχείριση, την οκνηρία κι όχι μόνο τη συντήρηση, τον σκοταδισμό κι όχι απλώς την οπισθοδρόμηση. Η «Πρωτοβουλία για τη Θεσσαλονίκη» και ο Γιάννης Μπουτάρης εξέφρασαν την ανάγκη της τοπικής κοινωνίας να απαλλαγεί από αυτό το καταστροφικό τρίπτυχο. Όμως, παρά τις όποιες θετικές συνεισφορές, η φυσιολογικά επερχόμενη συλλογική κόπωση και η καθεστωτικοποίηση ενίσχυσαν τα προβλήματα ως προς την καθημερινότητα και την ποιότητα ζωής των πολιτών.

Η «Υψίπολις» είναι εδώ για να αποτρέψει αυτόν τον κίνδυνο. Να εμπνεύσει τους Θεσσαλονικείς σε ένα σύγχρονο, ρεαλιστικό, τολμηρό, προοδευτικό όραμα. Να ηγηθεί ενός προοδευτικού restart.

Ο ΟΑΣΘ, η εγκληματικότητα και η καθαριότητα της πόλης είναι τα πιο σημαντικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι Θεσσαλονικείς σύμφωνα με στατιστικές έρευνες. Τι λύσεις προτείνετε;

Ξεκινώντας από το ζήτημα της καθαριότητας, δηλώνω εξαρχής ότι είμαι αντίθετος στη λογική της ανάθεσης. Γνωρίζω τη μόνιμη επωδό των υποστηρικτών της ιδιωτικοποίησης: το ελληνικό δημόσιο δεν είναι χρηστό ούτε αποτελεσματικό. Δεν διαφωνώ. Αρνούμαι όμως να το δεχτώ ως δεδομένο. 

Η δημόσια διαχείριση μπορεί να είναι αλλιώς. Θα προβούμε σε όσες ανατροπές, όσες ρήξεις με τις εσωτερικές αγκυλώσεις μιας αναποτελεσματικής δημόσιας διοίκησης απαιτηθούν. Με ολικό νοικοκύρεμα, με χρήση σύγχρονων μεθόδων και εργαλείων οργάνωσης και διοίκησης, διασφαλίζοντας το δημόσιο -όχι κρατικό- χαρακτήρα των υπηρεσιών. 

Γιατί εντέλει έτσι είναι πιο αποτελεσματικά για την κοινωνία. Γιατί οι πετυχημένοι δήμοι στις ανεπτυγμένες, αστικά, κοινωνίες δεν αναθέτουν, δεν απεμπολούν τις ευθύνες τους. Παρεμβαίνουν, εμπλέκονται και διαχειρίζονται το δημόσιο συμφέρον. Δεν διατηρούν απλώς την ευθύνη της αποκομιδής των σκουπιδιών, αλλά εφαρμόζουν δημόσιο επιχειρείν και στα επόμενα στάδια της αξιοποίησής τους. Έχουμε τη γνώση, την εμπειρία, τις διεθνείς συνεργασίες και την πολιτική βούληση, για να εφαρμόσουμε πετυχημένες πρακτικές άλλων, σύγχρονων αστικών συγκεντρώσεων.

Περνώντας στο ζήτημα των υπηρεσιών μεταφοράς στο πολεοδομικό συγκρότημα, καταρχήν να ξεκαθαρίσω ότι η προηγούμενη αναφορά μου στην αναγκαιότητα της δημόσιας διαχείρισης δεν ταυτίζεται με την κρατικιστική αντίληψη. Θεωρώ αδιέξοδη την επιλογή της κρατικοποίησης του ΟΑΣΘ.

Πώς βλέπετε τις εργασίες του μετρό; Πιστεύετε ότι θα λειτουργήσει από του χρόνου ή θα έχουμε κι άλλες αναβολές;

Εκτιμώ κι ελπίζω ότι η λειτουργία της βασικής γραμμής του μετρό θα επιτευχθεί στο 2020, σύμφωνα με τις τελευταίες ανακοινώσεις των αρμοδίων φορέων. Βεβαίως αυτό δεν δικαιολογεί κακόγουστες φιέστες με προφανείς μικροπολιτικές επιδιώξεις, οι οποίες προσβάλλουν τον πολίτη της Θεσσαλονίκης που έχει υποστεί ήδη μεγάλη ηθική και πρακτική ταλαιπωρία για το συγκεκριμένο εγχείρημα. 

Επιπρόσθετα και παρά τη σημασία του έργου, οφείλω να επαναλάβω ότι αν το μετρό δεν ενταχθεί στο πλαίσιο ενός ευρύτερου, συνεκτικού συστήματος μεταφορών, που θα συνδυάζεται με επίγεια μέσα σταθερής και μη τροχιάς, το αποτέλεσμα για τους πολίτες θα είναι μικρό και ανακόλουθο του κόπου, του χρόνου και των χρημάτων που θα έχουν ξοδευτεί.

Κατάγεστε από προσφυγική οικογένεια. Τι πρέπει να γίνει κατά την άποψή σας φέτος, που συμπληρώνεται ένας αιώνας από τη γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου;

Το ζήτημα της ιστορίας δεν εξαντλείται σε επετείους. Οφείλουμε να ξεπεράσουμε την οκνηρία που χαρακτηρίζει πολλές πτυχές της σύγχρονης ελληνικής κοινωνίας και να μετουσιώσουμε το δικαίωμά μας στη μνήμη σε υποχρέωση για το μέλλον μας. 

Το 2019 αποτελεί λοιπόν μια σημαντική ευκαιρία, έστω και την ύστατη στιγμή, να συντονιστεί από τους αρμόδιους φορείς -εθνοπολιτιστικοί σύλλογοι, πανεπιστημιακές έδρες (όπως η Έδρα Ποντιακών Σπουδών του ΑΠΘ), άλλες δομές ιστορικών ή κοινωνικοοικονομικών και πολιτικών ερευνών- ένα πολύπτυχο, συνεκτικό, διεθνούς εμβέλειας σχέδιο εκδηλώσεων, συνεδρίων και πολιτικών πρωτοβουλιών ευρύτερου συμβολισμού. Να συνδεθεί το ζήτημα του Ελληνισμού με αυτά άλλων ιστορικών λαών και πολιτισμών στην Ανατολική Μεσόγειο και την Παρευξείνια Ζώνη, προς διεκδίκηση της ειρηνικής και προοδευτικής προοπτικής της.

Τελικά, ποια πόλη μάς αξίζει;

Μας αξίζει η έξυπνη Θεσσαλονίκη, ενσωματώνοντας την τεχνολογία στις διοικητικές λειτουργίες, στην καθημερινότητα του πολίτη και στην εξυπηρέτησή του, στην ενίσχυση της ενδοαστικής παραγωγικής δραστηριότητας. Η πράσινη Θεσσαλονίκη, με σύγχρονη διαχείριση κι αξιοποίηση των απορριμμάτων, ηλεκτροκίνηση στις αστικές συγκοινωνίες, αστικό και περιαστικό πράσινο, αναλαμβάνουσα κεντρικό ρόλο στην προώθηση της «γαλάζιας οικονομίας». Η δημιουργική Θεσσαλονίκη στην επιστήμη, την τέχνη και τον πολιτισμό.

Η τολμηρή Θεσσαλονίκη, με ένα μακρόπνοο σχέδιο κτιριακής ανά - και αποδόμησης, ανάπλασης της δυτικής εισόδου, πεζοδρόμησης του εμπορικού και του ιστορικού της κέντρου, αξιοποίησης του συνόλου του θαλάσσιου μετώπου. Η Θεσσαλονίκη που δεν υφίσταται την ιστορία, αλλά την καθορίζει...

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 3 Φεβρουαρίου 2019