«Πόσο θα ζήσεις ακόμα γιαγιά;». Στο προτελευταίο της βιβλίο (Εκδόσεις Μεταίχμιο) «έπαιζε» με τον θάνατο. Έγραφε για τα εγγόνια της και για τις ερωτήσεις που της έκαναν γύρω από αυτόν. Ήταν… ανοιχτή σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, είχε συνείδηση ότι είναι το μόνο σίγουρο γεγονός στη ζωή ενός ανθρώπου. Η Άλκη Ζέη, η συγγραφέας των παιδικών μας χρόνων, η δημιουργός με την οποία μεγάλωσαν γενιές και γενιές δεν είναι πια μαζί μας. Πλήρης ημερών σε ηλικία 97 ετών έφυγε για το μεγάλο ταξίδι, σκορπίζοντας θλίψη στο πανελλήνιο. Η «αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα» (κατά τον τίτλο του γνωστού κι αγαπημένου μυθιστορήματός της που περιλάμβανε πολύ βιωματική εμπειρία) γεννήθηκε στην Αθήνα το 1923 και πέρασε τα παιδικά της χρόνια στη Σάμο, νησί που καταγόταν η μητέρα της. Αργότερα η οικογένεια εγκαταστάθηκε στο Μαρούσι της Αθήνας και η ίδια σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, στη Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών και στο Κινηματογραφικό Ινστιτούτο της Μόσχας. Προσπάθησε ανεπιτυχώς (όπως η ίδια ομολογούσε) να ασχοληθεί με την υποκριτική, αλλά τελικά την κέρδισε η λογοτεχνία, όπου μεγαλούργησε ως πρωτοπόρα για την εποχή της στο παιδικό και εφηβικό βιβλίο, αφήνοντας σε αυτό έργα - σταθμούς όπως "Το καπλάνι της βιτρίνας", τον "Μεγάλο περίπατο του Πέτρου" κ.α. 

 Σύζυγος του θεατρικού συγγαφέα Γιώργου Σεβαστίκογλου, μητέρα του σκηνοθέτη Πέτρου Σεβαστίκογλου, αγωνίστηκε για την ελευθερία, την κοινωνική δικαιοσύνη και τη δημοκρατία συμμετέχοντας στο αριστερό κίνημα από τα χρόνια της γερμανικής κατοχής στην Ελλάδα. Στενή φίλη της επίσης αγαπημένης συγγραφέως παιδικών βιβλίων Ζωρζ Σαρί στην αυτοβιογραφία της «Με μολύβι Φάμπερ Νο2» (εκδόσεις Μεταίχμιο) αναφέρεται με λεπτομέρειες στην προσωπική και επαγγελματική της πορείας μέσα από την απολαυστική γραφή της. 

Επί πολλά χρόνια, παρά το προχωρημένο της ηλικίας της, παρέμενε αεικίνητη και επισκεπτόταν πολλά σχολεία της Ελλάδας, ερχόμενη σε επαφή με εκατοντάδες μαθητές, μιλώντας τους για το βιβλίο, μεταδίδοντάς τους τη μεγάλη της αγάπη για τη λογοτεχνία. «Παίρνω ζωή από τα μικρά παιδιά, δεν κουράζομαι καθόλου, αντίθετα με ξεκουράζουν αυτές οι μετακινήσεις», έλεγε χαρακτηριστικά στις συνεντεύξεις που έδινε κατά καιρούς στην εφημερίδα «Μακεδονία». Θα μας λείψει το πνεύμα της, ο ευθύς της λόγος, η απλότητά της... Καλό ταξίδι!  Η κηδεία της Άλκης Ζέη θα τελεστεί την ερχόμενη Τρίτη από το Α΄ Νεκροταφείο Αθηνών. 

Εργοβιογραφία

Η ελληνίδα συγγραφέας και πεζογράφος βραβεύτηκε για το έργο της από την Ακαδημία Αθηνών το 2010, ενώ τα βιβλία της έχουν μεταφραστεί σε 20 γλώσσες. Ο πατέρας της Ζήνων Ζέης ήταν τραπεζικός υπάλληλος μεγαλωμένος στην Κρήτη αλλά με καταγωγή από την Άνδρο. Ο θείος της Πλάτων Σωτηρίου (αδελφός της μητέρας της) ήταν παντρεμένος με τη γνωστή συγγραφέα Διδώ Σωτηρίου, την οποία η Άλκη Ζέη θαύμαζε πολύ και από την οποία επηρεάστηκε έντονα. Η ενασχόλησή της με το κουκλοθέατρο ήταν το έναυσμα για να δημιουργήσει τον αγαπημένο παιδικό ήρωα Κλούβιο, που μετέπειτα έγινε ένας από τους κυριότερους ήρωες του κουκλοθέατρου Αθηνών «Μπάρμπα Μυτούσης».

Κατά την περίοδο της κατοχής εντάχθηκε στην ΕΠΟΝ. Με τον Γιώργο Σεβαστίκογλου παντρεύτηκε το 1945, ενώ το 1948 εκείνος έφυγε στην Τασκένδη μετά την ήττα του ΔΣΕ στον εμφύλιο. Ξαναβρέθηκαν όταν εκείνη πήγε στην ΕΣΣΔ το 1954 μετά από μεγάλες προσπάθειες και αφού η ίδια διέμεινε για καιρό στην Ιταλία, όπου πάλευε να βιοποριστεί κάνοντας διάφορες δουλειές. Επέστρεψαν στην Ελλάδα το 1967, για να ξαναφύγουν στο Παρίσι με τον ερχομό της Χούντας. Οριστικά εγκαταστάθηκαν στη χώρα μετά την κατάρρευση της δικτατορίας.

Κατά τη διάρκεια της παραμονής της στην ΕΣΣΔ συνέχισε το γράψιμο και μια σειρά παιδικών διηγημάτων της δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό για τους νέους «Νεανική Φωνή». Το πρώτο της μυθιστόρημα, το αυτοβιογραφικό «Καπλάνι της βιτρίνας» γράφτηκε στη Μόσχα το 1963. Στο Παρίσι το 1971 έγραψε τον «Μεγάλο περίπατο του Πέτρου» που είχε θέμα την Κατοχή και την απελευθέρωση.

Το εφηβικό μυθιστόρημα «Η Κωνσταντίνα και οι αράχνες της» κέρδισε το 2003 το βραβείο εφηβικού μυθιστορήματος του Κύκλου Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου (ελληνικό τμήμα της IBBY), ενώ το 2004 η Ζέη ήταν υποψήφια για το βραβείο Χανς Κρίστιαν Άντερσεν και το βραβείο Άστριντ Λίντγκρεν λογοτεχνίας. Το Βραβείο Mildred L. Batchelder της απονεμήθηκε για τις εκδόσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες των έργων της «Το καπλάνι της βιτρίνας», «Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου» και «Κοντά στις ράγες».

Το 2014 αναγορεύτηκε σε επίτιμη διδάκτορα του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, για να τιμηθεί με τον τρόπο αυτό η προσφορά και το έργο της στην παιδική λογοτεχνία.

Το 2012 αναγορεύτηκε επίτιμη διδάκτωρ της Σχολής Κοινωνικών Επιστημών και Επιστημών Αγωγής του Πανεπιστημίου Κύπρου.

Το 2015 αναγορεύτηκε επίτιμη διδάκτωρ Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Πατρών.

Το έργο της «Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου» ανέβηκε στη σκηνή πρόσφατα από το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος.
 
Συλλυπητήρια για τον θάνατό της:

Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού 

Στο συλλυπητήριο μήνυμά της η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη αναφέρει:

«Με το έργο της και τη δημιουργική κοινωνική της παρουσία, η Άλκη Ζέη χαρακτήρισε και άφησε το αποτύπωμά της σε μια ολόκληρη κατηγορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Μαζί της μεγάλωσαν διαδοχικά γενεές. Γιαγιάδες και παππούδες, αλλά και τα παιδιά τους, γονείς οι ίδιοι σήμερα, και τα δικά τους παιδιά.

Δεν ήταν απλώς η αγαπημένη συγγραφέας, που γνώρισε τεράστια επιτυχία και αναγνώριση. Αν μέναμε εκεί θα μειώναμε αυτό που ήταν στην πραγματικότητα: Γιατί η Άλκη Ζέη πέρα από βραβεία, διακρίσεις και υψηλές πωλήσεις, ήταν η λατρεμένη γιαγιά και ταυτόχρονα η απολύτως νεανική παρουσία, η προσωποποίηση της εφηβείας στο διηνεκές.

Με την προσωπική γραφή της δημιούργησε ένα εντελώς νέο είδος, το εφηβικό μυθιστόρημα, που εμπεριείχε ιστορικά στοιχεία με ένα τρόπο άμεσο και διακριτό!

Χρησιμοποίησε τις αυτοβιογραφικές της αναφορές μετατρέποντας τις σε συναρπαστικές ιστορίες. Από εκείνες που σε κάνουν να γυρίζεις στη δική σου εφηβεία, σπεύδοντας να διαβάσεις την επόμενη σελίδα.

Η Άλκη δε μιμήθηκε τη νεανική γλώσσα ούτε την ευαισθησία της παιδικής ηλικίας. Τα κατείχε απόλυτα και ζούσε με αυτά! Αφηγήθηκε τις ιστορίες της χωρίς να καταφεύγει στη νοσταλγία.

Έζησε η ίδια μια ζωή, σχεδόν μυθιστορηματική, με πολλές δυσκολίες, τις οποίες αντιμετώπισε με χαμόγελο και γενναιότητα. Το εμβληματικό της «Καπλάνι της Βιτρίνας», με τις αμέτρητες μεταφράσεις σε όλο τον κόσμο, γράφεται «για αναγνώστες από 11 έως 111 ετών». Είναι διαπίστωση απόλυτα ακριβής. Το έργο της ανήκει σε όλους μας και σε όλες τις ηλικίες.

Εκφράζω τα θερμά μου συλλυπητήρια στην οικογένειά της και στους φίλους της.»

Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος 

Ο οργανισμός εκφράζει τη βαθιά του θλίψη για την απώλεια της Άλκης Ζέη, "μιας από τις σπουδαιότερες προσωπικότητες των ελληνικών γραμμάτων", όπως τονίζεται στην ανακοίνωση. "Αγαπημένη συγγραφέας και πρέσβειρα της σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνίας στο εξωτερικό με πλήθος διακρίσεις, βραβεύσεις και μεταφράσεις. Έζησε μια μυθιστορηματική ζωή συνυφασμένη με τη νεότερη ελληνική ιστορία. Φυλακίστηκε, εξορίστηκε, πίστευε, ωστόσο, σε έναν καλύτερο κόσμο, για τον οποίο άξιζε να δώσει τη ζωή της. Η Άλκη Ζέη αφήνει πίσω της τεράστια παρακαταθήκη με το έργο της που το χαρακτηρίζει ο ιδιαίτερος τρόπος γραφής της, η κριτική της στάση, το χιούμορ και η διεισδυτική της ματιά στα γεγονότα που μεταφέρουν μέσα από την πένα της πανανθρώπινες αξίες από γενιά σε γενιά".
Με το ΚΘΒΕ συνεργάστηκε σε δύο παραγωγές:
• «Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου», σε σκηνοθεσία Τάκη Τζαμαργιά (2018)
• «Ματίας ο πρώτος» του Γιάνους Κόρτσακ, σε διασκευή δική της, και σε σκηνοθεσία Ελένης Τριανταφυλλάκη (1998)

Οι πολιτικοί και κοινωνικοί φορείς 

Εξάλλου, για τον θάνατο της Άλκης Ζέη συλλυπητήρια μηνύματα εξέδωσαν πλήθος πολιτικοκοινωνικών φορέων, πολιτικά κόμματα, εκδοτικοί οργανισμοί κ.α. Με ανακοινώσεις τους τη λύπη τους για τον θάνατό της εκφράζουν ο ΠτΔ Προκόπης Παυλόπουλος, ο πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, όσο και ο αρχηγός της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης Αλέξης Τσίπρας.