O διεθνολόγος, γεωστρατηγικός αναλυτής, ειδικός σε θέματα παγκόσμιας ασφάλειας, Δρ. Αθανάσιος Δρούγος, μιλάει στη "ΜτΚ" για τις ενέργειες του Ερντογάν, την μεταστροφή της στάσης του, την "αποχή" των ΗΠΑ από τα γεγονότα στην περιοχή, ενώ δεν κρύβει την ανησυχία του για την πρωτοβουλία της Γερμανίας, τονίζοντας πως η χώρα μας πρέπει να ξεκαθαρίσει σημαντικά ζητήματα γιατί "με εξαίρεση την υφαλοκρηπίδα και τις υπερκείμενες θαλάσσιες ζώνες, όλα τα άλλα είναι μονομερείς διεκδικήσεις της Άγκυρας σε βάρος εθνικού μας χώρου".

Ο ίδιος εκτιμά ότι οι κρίσεις θα εντατικοποιηθούν και δείχνει τις δυο περιοχές που στοχεύει η Άκγυρα και θα μας ''πονέσουν'", όπως λέει,  το "σύμπλεγμα Καστελλόριζου - Μεγίστης και το δεύτερο που έχει κατονομαστεί αλλά δεν έχει ενεργοποιηθεί ακόμα και είναι το "τουρκολιβυκό μνημόνιο".

"Η αποκλιμάκωση δεν σημαίνει ότι θα ζήσουμε χαλαρά.

Θα έχουμε δύσκολους μήνες μπροστά μας,

ενώ η Τουρκία προσπαθεί να αλλάξει σε υπέρ της τα γεωπολιτικό-

γεωοικονομικά δεδομένα της περιοχής"

Από την Αγία Σοφία και την ένταση στο Καστελλόριζο φτάσαμε να μιλάμε για αποκλιμάκωση της έντασης και άδεια του Ταγίπ Ερντογάν για Λειτουργία στην Παναγία Σουμελά. Γιατί αυτή η μεταστροφή του Τούρκου Προέδρου; Τι επιδιώκει και τι σας ανησυχεί;

Η τεμενοποίηση της Αγίας Σοφίας και οι ενέργειες του Ερντογάν το τελευταίο διάστημα οπωσδήποτε είναι στο επίκεντρο της προπαγανδιστικής παρουσίας της Τουρκίας στον Ισλαμικό κόσμο. Αυτό που βλέπω είναι σίγουρα ότι θα έχουμε μια κινητικότητα από τα ισλαμιστικά και εθνικιστικά στοιχεία στην Τουρκία και ειδικά στο κυβερνών κόμμα AKP, αλλά δεν ξέρω τι αντίκτυπο θα έχει στον πανισλαμισμό και στα γενικότερα σχέδια του Τούρκου προέδρου σε συνεργασία με το Πακιστάν, το Αζερμπαϊτζάν, το Κατάρ, την Μαλαισία, την Παλαιστινιακή Αρχή και άλλους παράγοντες. Θέλει μεγάλη προσοχή γιατί η Άγκυρα -συγκριτικά με εμάς- έχει ξεκάθαρους αντικειμενικούς στόχους, και ασφαλώς πρόκειται οπωσδήποτε και για εκμετάλλευση της κατάστασης, αφού είναι γνωστός ο Ερντογάν σε λαϊκιστικές, νεό-οθωμανικές και αναθεωρητικές προσεγγίσεις. Προσωπικά, προβληματίζομαι από το γεγονός ότι υπάρχει αποχή των ΗΠΑ από τα όσα γίνονται στην περιοχή μας συγκριτικά με άλλες "γειτονιές" του πλανήτη. Λόγω του χάους στην Αμερική (ανεργία-COVID19-προεκλογικά κ.ά.) σε πολλά ζητήματα βλέπω "απαγκίστρωση" τους από τα τεκταινόμενα στην ανατολική Μεσόγειο και αυτό με ανησυχεί πάρα πολύ (ειδικά στη Λιβύη και τη Συρία), ενώ ο πρωθυπουργός της χώρας μας έχει αρχίσει να βλέπει πιο πολύ προς τη Ρωσία και κυρίως τη Γερμανία. Οι ΗΠΑ παρακολουθούν μαζί με τη Βρετανία τις εξελίξεις -που πάντα το Λονδίνο είχε παρουσία στην Μεσόγειο -αλλά δεν αναλαμβάνουν δυνατές πολιτικό-στρατιωτικές πρωτοβουλίες Από την άλλη πλευρά, η Γερμανία ανέλαβε μία πρωτοβουλία διαμεσολάβησης στα Ελληνοτουρκικά αλλά δεν είμαι σίγουρος που μπορεί να καταλήξει γιατί τα εθνικά μας συμφέροντα σε όλο το μήκος και πλάτος τελούν υπό απειλή εξ ανατολών, αλλά και λόγω Λιβύης προσεχώς θα έχουμε προβλήματα και από νότια. Πρέπει να ξεκαθαριστούν κάποια ζητήματα, γιατί με εξαίρεση την υφαλοκρηπίδα και τις υπερκείμενες θαλάσσιες ζώνες, όλα τα άλλα είναι μονομερείς διεκδικήσεις της Άγκυρας σε βάρος εθνικού μας χώρου.

Την ίδια ώρα η Γερμανία στέλνει στη Μεσόγειο φρεγάτα και πεζοναύτες για τον έλεγχο του εμπάργκο όπλων στη Λιβύη. Αυτό μπορεί να έχει αντίκτυπο στα ελληνοτουρκικά ζητήματα;

Αυτό που με ανησυχεί είναι ότι βλέπω "σφιγμένα χείλη" και μία αόρατη, μη-συγκεκριμένη πρωτοβουλία (προς το παρόν)από το Βερολίνο. Χρειάζεται προσοχή στις επερχόμενες διπλωματικές εξελίξεις και το ΝΑΤΟ πρέπει -πέραν όλων των άλλων θεμάτων-να ασχοληθεί με την περιοχή, όπου πρόσφατα είχαμε την "κόντρα" Γαλλίας-Τουρκίας ανοικτά της Λιβύης, με την Συμμαχία και το στρατηγείο ναυτικών δυνάμεων στο Νόρθγουντ της Μ. Βρετανίας να δικαιώνει την Άγκυρα. Η τελευταία περίτεχνα "εκμεταλλεύεται" την στρατιωτική παρουσία της στην Τριπολιτάνα για να δείξει στο ΝΑΤΟ ότι είναι εκεί για τα συμφέροντά του, και ότι "παρακολουθεί "την Μόσχα με την οποία ειδικά στην Μεσοποταμία συνεργάζεται. Όλα είναι πολύ ρευστά. Αναφορικά με την Γερμανική παρουσία της φρεγάτας "Αμβούργο" και τους πεζοναύτες, απλά επειδή η επιχείρηση ανοικτά των λιβυκών ακτών είναι ισχνότατη και προβληματική από πλευράς ΕΕ (ποσοτικά και ποιοτικά), γίνεται προσπάθεια ενίσχυσή της (και λόγω Γερμανικής προεδρίας). Δεν αλλάζει σημαντικά την κατάσταση. Η ΕΕ θα πρέπει να αποστείλει δυνάμεις και στα σύνορα Αιγύπτου-ανατολικής Λιβύης για να ελέγξει και από εκεί το εμπάργκο όπλων σε εφαρμογή της απόφασης 1970/2011 του ΣΑ/ΟΗΕ. Χρειάζεται πολυεθνική διακλαδική παρουσία η επιχείρηση "IRINI" στην ανατολική Μεσόγειο.

Πόσο απομακρυνθήκαμε από τον κίνδυνο ενός θερμού επεισοδίου;

Αυτή τη στιγμή η Τουρκία έχει στρατιωτική παρουσία σε 13 χώρες της Μέσης Ανατολής, των Βαλκανίων, της Κεντρικής Ασίας και της Αφρικής ενώ ενισχύει συνεχώς την παρουσία της. Άρα, θεωρώ ότι είμαστε σε μια φάση που η Τουρκία επεκτείνεται και αποκτά δυναμική κάλυψης άλλων ισχυρών κρατών που δεν παίζουν πλέον τον κυρίαρχο ρόλο. Προσωπικά διαφωνώ με τα σενάρια ότι η Τουρκία έχει οικονομικά προβλήματα ή θα διαλυθεί ή θα καταρρεύσει. Ο Ερντογάν βλέπει ότι τα πήγε σχετικά καλά με τoν COVID-19, γεγονός που τoν έχει ισχυροποιήσει ανθρωπιστικά αφού έστειλε ιατροφαρμακευτικό υλικό σε 94 χώρες,. Σίγουρα έχουμε μια τάση "περιφερειακή υπεδυναμοποίηση" της Τουρκίας και δεν πρόκειται να αλλάξει στάση, απέναντι στην Ελλάδα. Έχει διαλέξει δύο περιοχές που θα μας "πονέσουν". Πρώτο, το σύμπλεγμα Καστελλόριζου - Μεγίστης και το δεύτερο που έχει κατονομαστεί αλλά δεν έχει ενεργοποιηθεί ακόμα είναι το "τουρκολιβυκό μνημόνιο" που υπεγράφη στις 27 Νοεμβρίου του 2019. Ο Ερντογάν είναι προβλέψιμος σε πολλά και έχει στόχους . Η κρίση δεν αποκλιμακώνεται συνολικά, ενώ θα διαρκέσει μήνες και στα δυο μέτωπα. Αν μειωθεί η πίεση από το Καστελλόριζο τίποτα δεν τελειώνει γιατί θα εισαχθεί το "τουρκολιβυκό μνημόνιο" στη βάση του προς το τέλος Αυγούστου-τέλη Σεπτεμβρίου σε συνδυασμό και με τα προσεχή γεγονότα στη Λιβύη... Η Λιβύη έχει τέτοιες επιπτώσεις που ότι και να αποφασιστεί για το μέλλον της θέλει προσοχή. Εκτιμώ ότι θα έχουμε μια σωρεία κρίσεων που θα διαρκέσει αρκετό χρονικό διάστημα και την οποία ο Ερντογάν θα "ταΐζει" με απειλές και στρατιωτικοποίηση της ανατολικής Μεσογείου. Η αποκλιμάκωση δεν σημαίνει ότι θα ζήσουμε χαλαρά. Θα έχουμε δύσκολους μήνες μπροστά μας, ενώ η Τουρκία προσπαθεί να αλλάξει σε υπέρ της τα γεωπολιτικό-γεωοικονομικά δεδομένα της περιοχής.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 02 Αυγούστου 2020