Επιβαρυντικές για τη δημόσια υγεία, αλλά όχι καρκινογόνες και τοξικές, είναι οι συνολικά 55 δύσοσμες χημικές ενώσεις που ταυτοποιήθηκαν, από τα 171 δείγματα που ελήφθησαν από τους τρεις σταθμούς μέτρησης ρύπων στο Κορδελιό, στο πλαίσιο του ερευνητικού προγράμματος που χρηματοδότησε η περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας για τον εντοπισμό των πηγών δυσοσμίας και ρύπανσης στην περιοχή. 

Πρόκειται για ενώσεις που είναι χαμηλές στην κλίμακα της επικινδυνότητας, ωστόσο σε αυτές εκτίθενται ευκολότερα ευάλωτες ομάδες, όπως τα παιδιά και ενήλικες με προβλήματα υγείας, προκαλώντας κυρίως αναπνευστικά προβλήματα και πονοκεφάλους.

Τις διαβεβαιώσεις αυτές έδωσε σήμερα στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου, η επιστημονικά υπεύθυνη του Εργαστηρίου Ελέγχου Ρύπανσης Περιβάλλοντος του Τμήματος Χημείας του ΑΠΘ, καθηγήτρια, Κωνσταντίνη Σαμαρά, αναφερόμενη στα αποτελέσματα των μετρήσεων του τελευταίου εξαμήνου που διενεργήθηκαν στους σταθμούς του Κορδελιού, όπου καταγράφηκαν υψηλές συγκεντρώσεις  δύσοσμων ενώσεων που σχετίζονται με βιομηχανικές δραστηριότητες.

Κύρια πηγή της δυσοσμίας και της ρύπανσης, με βάση τα αποτελέσματα του πορίσματος που παρουσίασε η κ. Σαμαρά με τον περιφερειάρχη Κεντρικής Μακεδονίας, Απόστολο Τζιτζικώστα, φέρεται να είναι μονάδα των ΕΛΠΕ, καθώς όπως τονίστηκε εκεί εντοπίστηκε η μεγαλύτερη συγκέντρωση των 55 χημικών ενώσεων. Ειδικότερα, μέσα στις εγκαταστάσεις των ΕΛΠΕ βρέθηκαν  δεκαπλάσιες τιμές χημικών  ουσιών, όπως οι  μερκαπτάνες.

«Οι ενώσεις αυτές δεν συμπεριλαμβάνονται στη λίστα των καρκινογόνων ενώσεων, δεν είναι τοξικές, ενώ χρησιμοποιούνται και ως πρόσθετα γεύσης στη βιομηχανία τροφίμων. Όταν όμως εισπνέονται προκαλούνται πονοκέφαλοι και προβλήματα αναπνευστικά, καθώς ερεθίζουν το αναπνευστικό σύστημα» τόνισε η κ. Σαμαρά, αποφεύγοντας μάλιστα να τις χαρακτηρίσει επικίνδυνες.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα οι μετρήσεις έγιναν κατά το διάστημα 27 Απριλίου έως 31 Οκτωβρίου του 2018, οπότε και έγιναν συνολικά 171 δειγματοληψίες, από τις οποίες οι 141 είναι από τους μόνιμους μετρητές μέσα στο Κορδελιό και οι 30 από εξωτερικά σημεία που είχαν υποδείξει οι κάτοικοι της περιοχής.

Πού εντοπίστηκαν υψηλές συγκεντρώσεις

Ειδικότερα, με βάση τα στοιχεία του πορίσματος, εντοπίστηκαν συνολικά 55 δύσοσμες χημικές ενώσεις που προκαλούν δυσοσμία στην περιοχή του Κορδελιού με συχνότητα ανίχνευσης από 5%  έως και 100%. Το σημαντικότερο εύρημα από τις δειγματοληψίες που έγιναν ήταν οι υψηλές συγκεντρώσεις 8 μερκαπτανών μέσα στους χώρους των ΕΛΠΕ, δεκαπλάσιες σε σύγκριση με τις αντίστοιχες συγκεντρώσεις από τις μετρήσεις εντός του Κορδελιού.

«Οι μερκαπτάνες δεν συγκαταλέγονται στις καρκινογόνες ή τις τοξικές ουσίες, για αυτό και μόνο για 2 από τις 8 που εντοπίστηκαν η περιβαλλοντική νομοθεσία έχει θέσει όρια και αυτά μόνο για εργασιακούς χώρους και όχι για έκθεση στην ατμόσφαιρα και το γενικό πληθυσμό» υπογράμμισε η κ. Σαμαρά. «Το γεγονός ότι δεν υπάρχουν όρια σε αυτούς τους ρύπους, είναι ότι είναι ρύποι κυρίως του βιομηχανικού περιβάλλοντος και λιγότερο του αστικού» διευκρίνισε η ίδια, ενώ κληθείσα να απαντήσει αν ευθύνονται για τη δυσοσμία και άλλες βιομηχανικές μονάδες, δήλωσε «δεν μπορώ να αποκλείσω ότι θα υπάρχει και μια άλλη πηγή μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος, ωστόσο πιστεύω ότι θα επιβεβαιωθούν τα στοιχεία που ήδη έχουμε στο πόρισμα».

Από την πλευρά του ο προϊστάμενος του τμήματος περιβάλλοντος της περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, Ηρακλής Λάτσιος, επισήμανε ότι το πρόβλημα στα ΕΛΠΕ εντοπίστηκε στη διαχείριση υγρών και στερεών αποβλήτων και όχι στη δραστηριότητα των διυλιστηρίων. Συγκεκριμένα, είπε, εντοπίστηκε στη διαχείριση της λάσπης και στον ελαιοδιαχωριστή, ενώ πρόσθεσε πως οι περιβαλλοντικοί όροι προβλέπουν τέτοιες διαφυγές-εκπομπές αερίων σε τέτοιου τύπου βιομηχανίες. Ζήτησε μάλιστα να δει ξανά το υπουργείο Περιβάλλοντος τους περιβαλλοντικούς όρους στα ΕΛΠΕ, λέγοντας πως μπορεί να το κάνει σύμφωνα με τη νομοθεσία εφόσον υπάρχουν σχετικά πορίσματα.

Κ. Γιουτίκας: Να απομακρυνθεί η μονάδα

Μιλώντας για τις ενέργειες της ΠΚΜ για την αντιμετώπιση της δυσοσμίας, ο αντιπεριφερειάρχης Περιβάλλοντος και Ανάπτυξης Κώστας Γιουτίκας είπε ότι καταβάλλεται προσπάθεια να λυθεί ένα πρόβλημα 40 χρόνων και πως η διοίκηση της περιφέρειας δεν έκλεισε τα μάτια στο πρόβλημα, αλλά δούλεψε συστηματικά.

«Η πρότασή μας είναι να τοποθετηθούν κλειστά συστήματα και να αξιοποιηθεί η αντιρρυπαντική τεχνολογία για την πλήρη δέσμευση, απαγωγή και καταστροφή των αερίων εκπομπών από τη μονάδα αφυδάτωσης της ελαιώδους λάσπης από τον καθαρισμό των δεξαμενών αποθήκευσης πετρελαιοειδών, τον ελαιοδιαχωριστή και το βιολογικό καθαρισμάτων των ΕΛΠΕ» τόνισε ο αντιπεριφερειάρχης, ενώ ζήτησε την απομάκρυνση της μονάδας αφυδάτωσης της λάσπης από το σημείο που βρίσκεται κοντά σε κατοικημένη περιοχή. Είπε μάλιστα πως υπάρχουν και παλιά σκάμματα αποβλήτων ανενεργά σήμερα, για αυτόν το λόγο η ΠΚΜ να ζητά για προληπτικούς λόγους να αποκατασταθούν.

Α. Τζιτζικώστας: Στόχος μας να λυθεί το πρόβλημα 

Αναφερόμενος στα αποτελέσματα των μετρήσεων, ο περιφερειάρχης, Απόστολος Τζιτζικώστας δήλωσε πως στόχος της ΠΚΜ είναι να δοθεί λύση στο πρόβλημα. «Στόχος μας είναι να λύσουμε το πρόβλημα και όχι να κρυφτούμε πίσω από το δάχτυλό μας» σημείωσε και πρόσθεσε ότι η διοίκηση της περιφέρειας δεν έκανε ποτέ εκπτώσεις, πόσο μάλλον σε θέματα δημόσιας υγείας. «Αποφασίσαμε να δώσουμε απαντήσεις  με τεκμηριωμένο τρόπο που κανείς δεν έκανε εδώ και πολλά χρόνια. Θα πιέσουμε ασφυκτικά προς κάθε   κατεύθυνση και το υπουργείο να πάρει  τις  πρωτοβουλίες  τους» είπε χαρακτηριστικά.

Ανακοίνωσε μάλιστα ότι τα αποτελέσματα των μετρήσεων έχουν αποσταλεί στο υπουργείο Περιβάλλοντος, από το οποίο ζητά μεταξύ άλλων, να πάρει άμεσα μέτρα και να επανεξετάσει τους περιβαλλοντικούς όρους λειτουργίας των ΕΛΠΕ, ενώ γνωστοποίησε ότι σήμερα θα σταλεί στον εισαγγελέα και το υπουργείο Υγείας. "Το αρμόδιο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας είναι από σήμερα ενημερωμένο και οφείλει να ξεκινήσει άμεσα τις απαραίτητες ενέργειες για τις οποίες έχει την αρμοδιότητα για να λυθεί οριστικά το πρόβλημα. Δεν μπορεί να υπάρξει άλλη καθυστέρηση" τόνισε ο κ. Τζιτζικώστας.