Της Βαλάντου Γιαννακούδη

Η αυστηρότερη εφαρμογή του αντικαπνιστικού νόμου, σύμφωνα με την πρόσφατη εγκύκλιο του υπουργείου Υγείας προς όλες τις περιφέρειες της χώρας, θα επηρεάσει άμεσα τις επιχειρήσεις εστίασης.

Στόχος της εγκυκλίου που φέρει την υπογραφή του αρμόδιου υπουργού Βασίλη Κικίλια είναι η διασφάλιση της δημόσιας υγείας μέσω της αποτροπής των δυσμενών επιδράσεων του καπνίσματος σε όλους τους δημόσιους χώρους και χώρους συνάθροισης κοινού. Γι’ αυτό τον λόγο καλεί όλους τους εμπλεκόμενους φορείς να τηρήσουν το γράμμα του νόμου και ζητάει την εντατικοποίηση των ελέγχων σχετικά με την ορθή και αυστηρή τήρηση του σχετικού νομοθετικού πλαισίου.

Πού θα ισχύσει ο αντικαπνιστικός νόμος

Πιο αναλυτικά, ο αντικαπνιστικός νόμος θα εφαρμοστεί:

I. Σε όλα τα κτίρια όπου στεγάζονται Γραφεία Δημοσίων Υπηρεσιών, Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου, Νομικών Προσώπων Ιδιωτικού Δικαίου που εποπτεύονται και επιχορηγούνται από το Κράτος, Οργανισμοί και άλλα Ιδρύματα (Ο.Τ.Ε., Δ.Ε.Η., ΕΛ.ΤΑ. κ.λπ.).

II. Σε όλες τις μονάδες παροχής Υπηρεσιών Υγείας.

III. Σε όλους τους χώρους που παρέχεται εκπαίδευση.

IV. Στα νηπιαγωγεία, παιδικούς σταθμούς, βρεφονηπιακούς σταθμούς, παιδότοπους.

V. Σε κλειστούς χώρους διεξαγωγής αθλοπαιδιών, ομαδικών αθλημάτων και αθλητικών εκδηλώσεων.

VI. Στους κλειστούς ή στεγασμένους χώρους των χώρων παροχής υπηρεσιών διαδικτύου, καθώς επίσης

α) σε όλους τους δημόσιους ή ιδιωτικούς χώρους, κλειστούς ή στεγασμένους, που χρησιμοποιούνται για την παροχή εργασίας, (β) στα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος,

(γ) στους παντός είδους κλειστούς χώρους αναμονής,

(δ) στα αεροδρόμια, εξαιρουμένων των χώρων που ειδικά θα προσδιοριστούν για τους καπνιστές,

(ε) στους σταθμούς μεταφορικών μέσων και επιβατικών σταθμών λιμένων, (στ) στα παντός είδους κυλικεία, (ζ) στα παντός είδους μέσα μαζικής μεταφοράς συμπεριλαμβανομένων των επιβατηγών δημόσιας χρήσης αυτοκινήτων, με μετρητή (ταξί) και αγοραίων, η) στα πάσης φύσεως αυτοκίνητα, ιδιωτικής και δημοσίας χρήσης, όταν επιβαίνουν ανήλικοι κάτω των 12 ετών.

Τι λένε οι καταστηματάρχες για την εφαρμογή του νόμου

Πρόθυμη και πλέον αποφασισμένη εμφανίζεται η συντριπτική πλειοψηφία των επιχειρηματιών στο χώρο της εστίασης να συμμορφωθεί με τις υποδείξεις όπως ορίζει ο νόμος. «Έφτασε η ώρα να εφαρμοστεί ο νόμος» δηλώνει στη «ΜτΚ» ο Ιωάννης Φιλοκώστας, πρόεδρος της Ένωσης Εστιατόρων, Ψητοπωλών και Καφέ-μπαρ του νομού Θεσσαλονίκης, ενώ σπεύδει να συμπληρώσει ότι «είναι δύο τα τινά, εάν δηλαδή θα εφαρμοστεί ο νόμος όπως είναι ή εάν θα είναι εισπρακτικού χαρακτήρα». 

Στην ουσία αναφέρεται στο γεγονός της επιβάρυνσης του μαγαζιού σε περίπτωση παράβασης του νόμου από πελάτη. Συγκεκριμένα τονίζει ότι «δεν πρέπει να συνεχίσουν να την πληρώνουν αποκλειστικά και μόνο τα μαγαζιά, εάν δηλαδή κάποιος πελάτης αποφασίσει να ανάψει τσιγάρο». Όπως συνεχίζει «από τη στιγμή που το μαγαζί θα έχει τις απαραίτητες απαγορευτικές πινακίδες καπνίσματος και δε θα έχει σταχτοδοχεία, από εκεί και πέρα είναι στην ευχέρεια του καπνιστή το πώς θα συμπεριφερθεί, εκτός αυτού είναι πιθανό πάνω στη δουλειά να μην αντιληφθούμε τυχόν παραβάσεις».

Ανάλογη στάση διατηρεί και το Σωματείο Καταστημάτων Υγειονομικού Ενδιαφέροντος και Συναφών Επαγγελμάτων Αλεξανδρούπολης. Σύμφωνα με την ανακοίνωση του σωματείου «ερχόμαστε ακόμα μία φορά αντιμέτωποι με μία πρωτοπορία ενός ακόμα νόμου, καθώς όταν ένας πελάτης παρανομήσει εντός των καταστημάτων μας, δεχόμαστε εμείς βαρύτατα πρόστιμα σε αντίθεση με τον πελάτη. Η πρότασή μας είναι ότι θα πρέπει να έχουμε την υποχρέωση στα καταστήματά μας να φέρουμε τη σωστή σήμανση και τα απαραίτητα διακριτικά που προβλέπονται από τον νόμο, και μόνο αυτό. Να τιμωρούμαστε, δε, μόνο όταν δεν υπάρχουν αυτά».

Τις υποδείξεις του νόμου εδώ και αρκετούς μήνες ακολουθεί η επιχείρηση του κ. Κεραμυδά, ο οποίος όπως μας αποκάλυψε ενώ στην αρχή ο κόσμος έβγαινε με δυσκολία έξω από το μαγαζί για να καπνίσει, σταδιακά παρατήρησε ο ίδιος το εξής ευχάριστο γεγονός: να αρχίσει να δημιουργείται ένα όμορφο κλίμα μεταξύ των καπνιστών σε αυτή την σύντομη συνάντηση που έχουν έξω από το μαγαζί, με αποτέλεσμα όταν αποχωρεί ο ένας από το μαγαζί να χαιρετάει τον άλλον καπνιστή, έναν άγνωστο στην ουσία που γνώρισε πριν από λίγο. Από την άλλη μεριά, τις ανησυχίες του για τις συνέπειες του συγκεκριμένου νόμου μοιράζεται στη «ΜτΚ» ο ιδιοκτήτης εστιατορίου κ. Αποστολίδης. 

Συγκεκριμένα, τονίζει πως «η λύση για εμάς είναι να βρεθεί μια ενδιάμεση κατάσταση ώστε να τηρηθεί ο νόμος σεβόμενοι τους μη καπνιστές, αλλά να εξυπηρετήσουμε και αυτούς που καπνίζουν, ενδεχομένως με την δημιουργία ειδικού χώρου για τους τελευταίους. Θεωρώ ότι θα υπάρξει μια πτώση στο τζίρο είτε λόγω της μειωμένης προσέλευσης του κόσμου ή εξαιτίας της μείωσης της κατανάλωσης του αλκοόλ, δεδομένου ότι για πολλούς καπνιστές έχει συνδυαστεί το τσιγάρο με το ποτό».

«Εάν όλοι οι επαγγελματίες τηρήσουν τον νόμο, δε θα χάσει κανείς πελάτη. Δεν αποτελεί επιχείρημα πλέον, ότι θα χάσουμε πελάτες» υπογραμμίζει ο κ. Φιλοκώστας.

«Εγώ θέλω ο νόμος να τηρείται από όλους και όχι να φεύγουν από εμένα για να πηγαίνουν στο δίπλα μαγαζί που έχει βρει κάποιο παραθυράκι. Έχει άλλες πόλεις που είναι πιο μικρές από τη Θεσσαλονίκη, όπως τα Τρίκαλα, η Κοζάνη και η Καρδίτσα, που τηρείται κανονικά, καιρός να εφαρμοστεί και εδώ» σημειώνει ο κ. Κελμπερίδης, ιδιοκτήτης χώρου εστίασης που βλέπει θετικά την αυστηρότερη εφαρμογή του νόμου.

Κανονικά θα εφαρμόσει τον νόμο και ο κ. Χατζής, ιδιοκτήτης επιχειρήσεων καφέ-μπαρ, όπως δήλωσε στη «ΜτΚ», αρκεί να τηρηθεί καθολικά. Συγκεκριμένα ανέφερε πως «ίσα-ίσα, επιθυμούμε να σταματήσει το κάπνισμα εντός του μαγαζιού για να είναι και η ατμόσφαιρα πιο καθαρή».

Σε αυτό που συμφώνησαν όλοι οι επιχειρηματίες είναι ότι είναι πρόθυμοι να τηρήσουν τον νομό, εκφράζοντας ταυτόχρονα την επιθυμία τους, την ίδια στάση να τηρήσουν και οι υπόλοιποι συνάδελφοι τους στον κλάδο.

Ανεπηρέαστα από την εφαρμογή του νόμου θα παραμείνουν περίπτερα, ψιλικατζίδικα και καπνοπωλεία, καθώς όπως δήλωσε ο πρόεδρος της Ένωσης Καπνοπωλών, Ψιλικών και Ενοικιαστών Περίπτερων Μακεδονίας κ. Ιακώβου «ο αντικαπνιστικός νόμος δεν μας επηρεάζει κάπου, δεδομένου ότι εάν ο καπνιστής θέλει να καπνίσει, θα βρει τον τρόπο». Αυτοί που θα επηρεαστούν περισσότερο εκτιμάει πως θα είναι τα καφέ-μπαρ και τα εστιατόρια, ενώ αναφορικά με τα περίπτερα και τα ψιλικατζίδικα τόνισε πως τα λαθραία τσιγάρα είναι αυτά που τα επηρεάζουν και όχι ο αντικαπνιστικός νόμος.

Τι γνώμη έχει ο κόσμος

Με ανακούφιση παρατηρούν την εξέλιξη της αυστηρότερης εφαρμογής του νόμου οι μη καπνίζοντες. Όπως δήλωσε στην «ΜτΚ» η Έλλη, μια 25χρονη φοιτήτρια, «καλό είναι να αρχίσουν και στη χώρα μας να βγαίνουν έξω να καπνίζουν, όπως γίνεται στα υπόλοιπα πολιτισμένα κράτη της Ευρώπης ή να υπάρχει ένας ειδικός χώρος για τους καπνιστές». 

Επιπρόσθετα παρατηρεί «ότι ήδη πολλά μαγαζιά τηρούν τον νόμο, αλλά παραμένει δύσκολο να αλλάξει η νοοτροπία του Έλληνα σε αυτό το κομμάτι, εάν και το κλίμα της χωράς ευνοεί αρκετά ώστε να βγαίνει κάποιος έξω και να καπνίζει».

Στον αντίποδα οι καπνιστές εμφανίζονται κάπως προβληματισμένοι, καθώς βλέπουν να στενεύουν τα περιθώρια γι’ αυτούς. Ειδικότερα, η κ. Σπανού υποστηρίζει ότι δύσκολα θα μπορέσει να εφαρμοστεί ο νόμος σε νυχτερινά μαγαζιά και καφέ-μπαρ. Παράλληλα, θέτει και το ζήτημα του εξαερισμού στο τραπέζι, προτείνοντας στους επιχειρηματίες να επενδύσουν σε αυτό το κομμάτι προκειμένου να μην είναι τόσο αποπνικτική η ατμόσφαιρα. 

Απόλυτα σύμφωνο βρίσκει η συγκεκριμένη άποψη και τον πρόεδρο της Ένωσης Εστιατόρων, Ψητοπωλών και Καφέ-μπαρ του νομού Θεσσαλονίκης Ιωάννης Φιλοκώστας, ο οποίος σημειώνει χαρακτηριστικά πως «όλη η ιστορία είναι να έχεις καλό εξαερισμό, δηλαδή να δουλεύει όπως πρέπει».

Την απόφαση της κυβέρνησης χαιρετίζει ο Πανελλήνιος Ιατρικός Σύλλογος

Σύμφωνα με ανακοίνωση του ΠΙΣ, το ¼ των θανάτων του αντρικού πληθυσμού στη χώρα μας αποδίδεται άμεσα ή έμμεσα στο κάπνισμα, ενώ παγκοσμίως 7,1 εκατομμύρια θάνατοι το χρόνο οφείλονται στο ενεργητικό κάπνισμα και 884.000 θάνατοι σχετίζονται με το παθητικό.

Ως εκ τούτου, το παθητικό κάπνισμα αποτελεί τη χειρότερη μορφή βίας που μπορεί να ασκήσει κάποιος στον συνάνθρωπό του, καθώς βάζει σε άμεσο κίνδυνο τη ζωή του. Επιπλέον, στην ανακοίνωσή του ο ΠΙΣ εμπερικλείει και το γεγονός πως «η Ελλάδα παρουσιάζει την υψηλότερη αναλογία καπνιστών μεταξύ των δυτικοευρωπαϊκών χωρών (37,6%)». Και το οξύμωρο είναι ότι στη χώρα μας η απαγόρευση του καπνίσματος στους δημόσιους χώρους έγινε για πρώτη φορά το έτος 1856 με Βασιλικό Διάταγμα του Όθωνα.

Για προαιρετική εφαρμογή του νόμου κάνει λόγο ο Κυριάκος Βελόπουλος

Κατά τη διάρκεια ομιλίας του στην Βουλή, ο πρόεδρος της Ελληνικής Λύσης Κυριάκος Βελόπουλος, πρότεινε να διαλέγει το κάθε μαγαζί εάν θέλει να είναι για καπνιστές ή μη καπνιστές. Ακόμη έκανε λόγο για τις αρνητικές κοινωνικές προεκτάσεις που θα επισύρει η εφαρμογή του νομού αναφερόμενος σε αύξηση της ανεργίας, ενώ έσπευσε να υπενθυμίσει ότι όταν τα μαγαζιά εστίασης στην Ολλανδία και τη Γερμάνια εφάρμοσαν τον νόμο έχασαν το 35-40% του τζίρου τους. 

Την ίδια στιγμή, εξαπέλυσε κατηγορίες προς την κυβέρνηση που προέβη σε μια τέτοια κίνηση δίχως πρώτα να συνομιλήσει με τους εργαζομένους στον χώρο της εστίασης. Αξίζει να αναφερθεί ότι όπως δήλωσε ο πρόεδρος της Ένωσης Εστιατόρων, Ψητοπωλών και Καφέ-μπαρ του νομού Θεσσαλονίκης κ. Φιλοκώστας στη «ΜτΚ» θα ήταν ωφέλιμο να υπάρχει το δικαίωμα επιλογής για το κάθε μαγαζί, εάν δηλαδή θα επιτρέπεται το κάπνισμα μέσα ή όχι.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 11 Αυγούστου 2019