ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΑΡΘΡΩΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Τα ανθρώπινα δικαιώματα και η νέα βαρβαρότητα

Αλέξης Δερμεντζόγλου10 Δεκεμβρίου 2018

Σήμερα σ’ όλο τον κόσμο γιορτάζεται η ημέρα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Πριν από πάρα πολλά χρόνια αυτός ο εορτασμός είχε άλλο χαρακτήρα. Ο λαός διεκδικούσε δικαιώματα όπως λιγότερες ώρες δουλειάς από τις απάνθρωπες 13 και 14 (επ’ ευκαιρία δείτε την ταινία του Μάριου Μονιτσέλι Οι σύντροφοι), καλύτερους μισθούς και στη συνέχεια σύνταξη. Πολύ αργότερα ήλθε η αναζήτηση για την ποιότητα ζωής. Ανθρώπινα δικαιώματα είναι και η δημοκρατία, η μόρφωση, η ισονομία, η βελτίωση των συνθηκών ζωής, που κι αυτές καταχτήθηκαν σταδιακά.
Στις ημέρες μας, όμως, ειδικά στην Αφρική και σε χώρες του τρίτου κόσμου, παιδάκια πεθαίνουν από πείνα και από έλλειψη φαρμάκων. Τώρα ως οικονομικούς μετανάστες τους εκμεταλλεύονται οι δουλέμποροι, το AIDS έχει λάβει μορφή πανδημίας στη μαύρη ήπειρο. Στον ευημερούντα δυτικό κόσμο, δηλαδή το δικό μας, εδώ και κάποια χρόνια επιχειρείται μια έντονη πίεση στο να αφαιρεθούν κεκτημένα δικαιώματα. Κρίνοντας και από τα όσα συμβαίνουν στην Ελλάδα, οι μισθοί είναι της πείνας, η ανεργία τρομερή απειλή, η υπερεργασία υποχρεωτική.

ΜΕ ΔΙΑΦΟΡΑ ΠΡΟΣΧΗΜΑΤΑ
Η υγεία στρέφεται προς τον ιδιωτικό τομέα, η παιδεί

α κατακρημνίζεται και κάθε εργασιακό δεδομένο καταρρίπτεται. Παράλληλα, εμφανίζεται ένα τρομερό, εμφανές έλλειμμα δημοκρατίας. Όσο για την ποιότητα ζωής, αυτή έχει πλέον εκλείψει. Η εκμετάλλευση γυναικών, η εφηβική κατάθλιψη, η επίσης εφηβική εξάρτηση από το Internet, η παιδοφιλία και η παιδική πορνογραφία είναι μάστιγες. Το θέμα των παρακολουθήσεων, η κατάργηση της ιδιωτικής ζωής, η καταστολή πολλές φορές των προσωπικών ελευθεριών με το πρόσχημα της τρομοκρατίας καθορίζουν το εύρος ενός γενικότερου προβλήματος. Θεωρητικά η Πολιτεία έχει προβλέψει μέτρα και πρόνοια για τα πάντα, αλλά τίποτα απ’ αυτά δεν γίνεται ή εφαρμόζονται πλημμελώς.

ΟΙ ΕΦΗΒΟΙ ΠΙΕΖΟΝΤΑΙ
Στο θέμα των σχέσεων και της επικοινωνίας στον ευημερούντα δυτικό κόσμο τα πράγματα είναι τραγικά και αυτό δηλώνεται με πολλούς τρόπους και με την κάθετη αύξηση των διαζυγίων ή των «διαλυμένων» μονογονεϊκών οικογενειών. Από το `60 ήδη οι κινηματογραφικοί φιλόσοφοι των σχέσεων Αντονιόνι και Μπέργκμαν κατέγραφαν αυτή την κατάσταση. Από την περασμένη Πέμπτη η προβολή του αμερικανικού θρίλερ Carrie μας προσανατολίζει αναλυτικά. Στα μέσα της δεκαετίας του `70 ο Ντε Πάλμα γύρισε την Έκρηξη οργής (Carrie), αξιοποιώντας ένα βιβλίο του Στίβεν Κινγκ. Τώρα έχουμε το ριμέικ. Η υπόθεση αναφέρεται σε μια Αμερικανίδα έφηβη που καταπιέζεται πολλαπλά από τη μητέρα της, το σχολείο και το κοινωνικό περιβάλλον. Ως αντιρρόπηση αναπτύσσει παραψυχολογικές ικανότητες και όταν η πίεση γίνεται αφόρητη, φθάνει μια φοβερή καταστροφική έκρηξη.

ΚΑΤΑΦΥΓΗ ΣΤΑ ΨΥΧΙΑΤΡΕΙΑ
Είναι φανερή η αίσθηση της κοινωνικής κριτικής για τη λάθος αγωγή αλλά και για την αδυναμία να λειτουργήσει μια σωστή, εύρυθμη και ειλικρινής επικοινωνία και κατανόηση. Σημασία και αξία δεν έχουν, λοιπόν, μόνον τα καταναλωτικά αγαθά αλλά και η δυνατότητα να είσαι δίπλα στον άλλο. Μια άλλα νεανική ταινία, που εντυπωσίασε και διαθέτει ένα δυνατό θέμα, είναι Το Κορίτσι που άφησα πίσω μου με τους Γουινόνα Ράιντερ, Αντζελίνα Τζολί (Όσκαρ β’ γυναικείου ρόλου). Εδώ έφηβες και νέες καταλήγουν σε ψυχιατρείο εξαιτίας της δυσπροσαρμογής. Κάτι ανάλογο είχε δείξει και ο Ελία Καζάν στο Πυρετός στο αίμα. Είναι η ιστορία δύο ερωτευμένων νέων (Γουόρεν Μπίτι, Νάταλι Γουντ). Οι κοινωνικές και οικογενειακές πιέσεις στέλνουν τη νέα γενιά στο ψυχιατρείο.

ΑΡΚΕΣΤΕΙΤΕ ΣΤΟ … ΨΩΜΙ
Συνοπτικά τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι δύο ειδών: Αρχικά της επιβίωσης, της ισότητας των δύο φύλων, της εργασίας, της παιδείας και της υγείας. Κατά δεύτερο λόγο η δυνατότητα να αποδίδονται τα άτομα υγιή στην κοινωνία και, το κυριότερο, να μην πιέζονται από ψυχικά νοσήματα κάθε μορφής βίας (και ψυχολογικής και πνευματικής) και να έχουν ίσες ευκαιρίες και ποιότητα ζωής.
Το μεγάλο κόλπο με τη σύγχρονη απόφαση του παγκόσμιου συστήματος για λιτότητα είναι το εξής: Μας λένε περίπου: «Μην θέλετε παντεσπάνι, να είστε ευχαριστημένοι αν έχετε τουλάχιστον ψωμί». Αυτή, λοιπόν, είναι η διαδικασία των συνεχών περικοπών στην ποιότητα ζωής, που μοιραία κλονίζει ψυχική και σωματική υγεία, προσδόκιμο ζωής, πνευματική καλλιέργεια, επιθυμία για περισσότερη μόρφωση και δημιουργία.

ΒΑΝΑΥΣΑ ΕΘΙΜΑ
Ο κινηματογράφος κατέγραψε και τις παλιές διεκδικήσεις που κάποτε υλοποιήθηκαν αλλά και τις σύγχρονες ενάντια στη σύγχρονη βαρβαρότητα. Από την Απεργία (1928) του Άιζεστάιν φθάνουμε στον Κλούνεϊ ως σύμβουλο απολύσεων στο Ραντεβού στον αέρα.
Και φυσικά πολλές φορές ο κινηματογράφος μάς μεταφέρει στην κριτική ανόητων παραδόσεων, που καταπιέζουν και διαλύουν το άτομο συναισθηματικά και σωματικά. Κλασικό παράδειγμα παραμένει ένα φιλμ βασισμένο σε πραγματικά πρόσωπα, το Λουλούδι της ερήμου. Σύμφωνα με το έθιμο αφρικανικής φυλής στα μικρά κορίτσια επιβάλλεται ακρωτηριασμός στα χείλη του αιδοίου. Είναι η ιστορία μιας μικρής κοπελίτσας που αργότερα την «πουλούν» σ’ ένα γέρο για γάμο. Τελικά δραπετεύει και μετά από χρόνια, ευρισκόμενη στη Μεγάλη Βρετανία γίνεται διάσημο σούπερ μοντέλο.

Η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΩΣ … ΦΑΝΤΑΣΜΑ!
Αυτή είναι, λοιπόν, μια εξαίρεση στα εκατομμύρια, ενώ οι υπόλοιπες ιστορίες πνίγονται μέσα στο σκοτάδι, τη φρίκη, τον αφανισμό, το θάνατο από την ντροπή.
Το να γιορτάζουμε, λοιπόν, την παγκόσμια ημέρα των ανθρώπινων δικαιωμάτων είναι πάνω απ’ όλα μια κατάργηση της υποκρισίας, που καταπίνει τα πάντα. Και στις χώρες του τρίτου κόσμου , που τίθεται θέμα ζωής και θανάτου, και στον λεγόμενο (πρώην) ευημερούντα δυτικό κόσμο, όπου άρχισε η λαφυραγώγηση όλων των δικαιωμάτων και απαγορεύονται οι εθνικές πολιτικές: Με μαζικές αποφάσεις από ξένα κέντρα, με την ανόητη άποψη να μην λαμβάνονται υπόψη οι ιδιαιτερότητες μιας χώρας, οι απλοί πολίτες τοποθετούνται σε μια κρεατομηχανή, με εξαίρεση κάποιους προνομιούχους και επιβιώνουν.
Έτσι, λοιπόν, δεν έχουμε πλέον μόνο έλλειμμα κοινωνικής πρόνοιας και ευαισθησίας, αλλά και σταδιακή κατάργηση της ελευθερίας. Αν ζούσε ο Μπουνιουέλ και τον ρωτούσαμε τι ακριβώς συμβαίνει, σίγουρα θα απαντούσε μονολεκτικά με τον τίτλο της περίφημης ταινίας του Το φάντασμα της ελευθερίας. Και δεν θα είχε άδικο. Τα προέβλεψε από τα μέσα του `70 και εφαρμόζονται τώρα μαζικά, ολοκληρωτικά, βάναυσα και χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι γνώμες του παγκόσμιου πληθυσμού. Η νέα βαρβαρότητα είναι πλέον μόνιμα εδώ!

This page might use cookies if your analytics vendor requires them.