Συνέντευξη στον Αλέξανδρο Παντελάκη
Η Σοφία Φιλιππίδου δεν σταματά ποτέ να μαθαίνει νέα πράγματα για την τέχνη της και τον εαυτό της, και συζητά μαζί μας για την εξουσία και το θέατρο. Αφορμή για αυτό αποτελεί ο ρόλος της γνωστής αριστοφανικής ηρωίδας Πραξαγόρας, που ερμήνευσε φέτος το καλοκαίρι στις «Εκκλησιάζουσες», τη λαϊκή οπερέτα σε μετάφραση - λιμπρέτο Σταμάτη Κρανουνάκη και σκηνοθεσία Μαριάννας Κάλμπαρη. «Ως γνωστόν, είναι η έξυπνη, η κατεργάρα, η δραστήρια γυναίκα που έχει δύναμη. Ο Αριστοφάνης περιγράφει μία ουτοπία σε μία εποχή που έχει εκπέσει η δημοκρατία και οι άντρες που έχουν την εξουσία στα χέρια τους κοιμούνται» μας λέει χαρακτηριστικά η ηθοποιός και σκηνοθέτης.
Η παράσταση που για πρώτη φορά παρουσιάζεται ως οπερέτα επικεντρώνεται, «όπως ήθελε και ο Σταμάτης Κραουνάκης, στο πολιτικό κομμάτι» επισημαίνει η κ. Φιλιππίδου και αναφέρει ότι θα υπάρχει ορχήστρα επί σκηνής. Άλλωστε και «ο Αριστοφάνης ήταν μελωδός, έγραφε, δηλαδή, και τη μουσική. Και υπάρχουν και υπέροχοι αρχαίοι στίχοι» όπως μας λέει.
Τι της αρέσει στην Πραξαγόρα; Ότι εκτός από όλα όσα μας ανέφερε είναι και «ποιήτρια». Ακόμη της αρέσει ότι ο Αριστοφάνης μέσα από αυτήν «υμνεί όλο το γυναικείο φύλο, το οποίο ως γνωστόν το έχει υποτιμήσει. Δεν το αγαπάει και πάρα πολύ. Οι γυναίκες εκείνη την εποχή δεν είχαν πολιτική θέση. Εδώ κάνει το εγκώμιο της γυναίκας ο Αριστοφάνης. Βάζει υπέροχα λόγια στο στόμα της. Την αναδεικνύει σε μια γυναίκα ρήτορα, με ευαισθησία και ποιητικό ταλέντο, που φτιάχνει ωραία λόγια, συγκινητικά», επισημαίνει.
Ωστόσο, το πιο δύσκολο κομμάτι για την ηθοποιό είναι ότι πρέπει να διαχειριστεί επί σκηνής «τη μεταστροφή του πώς μία επαναστάτρια - ποιήτρια σχεδόν μόλις πάρει την εξουσία στα χέρια της αρχίζει να ψηφίζει νόμους προς το συμφέρον της». Έτσι, μας αναφέρει και τη δική της άποψη για το ζήτημα της εξουσίας: «Είναι ένα θέμα αυτό με την εξουσία που όταν την έχουμε στα χέρια μας, μας δίνει μια τέτοια δύναμη… Μπαίνει ο ανθρώπινος παράγοντας και οι ανθρώπινες αδυναμίες. Η εξουσία ασκείται σε ανθρώπους, δεν ασκείται σε πράγματα», τονίζει, για να συμπληρώσει ότι πιστεύει πως «οι άνθρωποι που καταφέρνουν να είναι ψηλά και να παραμείνουν δίκαιοι και ταπεινοί, γίνονται πολύ σπουδαίοι και μεγαλειώδεις, και αφήνουν ιστορία. Υπάρχουν, όμως, και κάποιοι άλλοι που μέσα τους βρίσκεται αυτό το κύτταρο να εξουσιάζουν. Δεν νομίζω ότι μπορούν όλοι οι άνθρωποι να ασκήσουν εξουσία», τονίζει. Έχει την άποψη ότι η εξουσία δεν χαλάει τους ανθρώπους. Όπως λέει χαρακτηριστικά: «Δεν είναι η εξουσία που χαλάει, αλλά είναι ο άνθρωπος που την ασκεί», ενώ δίνει βάση και στην προσωπική ευθύνη του καθενός: «Πρέπει να δούμε πόσο υπεύθυνοι είμαστε κι εμείς οι γύρω από αυτούς που εξουσιάζουν».
«Το θέατρο για μένα είναι ένας τόπος καταφυγής»
Η Σοφία Φιλιππίδου, που έχει μεταφράσει και η ίδια στο παρελθόν Αριστοφάνη, πέρα από ηθοποιός είναι και σκηνοθέτης. «Είναι όλα μαζί ένα σε μένα» μας λέει χωρίς να θέλει να ξεχωρίσει κάποια αρμοδιότητά της. «Δεν βλέπω το θέατρο αποκομμένα, ότι δηλαδή εγώ είμαι ηθοποιός και θα παίζω μόνο μεγάλους ρόλους. Δεν το σκέφτηκα ποτέ έτσι. Το θέατρο για μένα είναι ένας τόπος καταφυγής» μας λέει.
Η ενασχόλησή της με την τέχνη τη βοήθησε να ανακαλύψει καλύτερα τον εαυτό της: «Αυτό το παιχνίδι με βοηθάει να είμαι μαζί με άλλους ανθρώπους, να μελετάω, να διαβάζω, να ανακαλύπτω πώς να επικοινωνώ καλύτερα με τον εαυτό μου και τους άλλους. Με τράβηξε. Πολλές φορές με απογοήτευσε, έφευγα, με ξαναφώναζαν και γύριζα. Είναι μία ερωτική σχέση με το θέατρο. Και επειδή το βλέπω έτσι σφαιρικά, πάντα το αγαπούσα όλο μαζί. Δεν έβλεπα τον εαυτό μου μέσα εκεί μεμονωμένο. Ούτε ονειρεύτηκα ποτέ ρόλους και καριέρες» τονίζει. Μάλιστα, λίγο αργότερα μας λέει: «Δεν θέλω να είμαι τίποτα γιατί ακόμα δεν ξέρω τι είμαι, αλλά εγώ αυτό που λέτε εσείς σκηνοθεσία το ξέρω πολύ σαν παιχνίδι, ξέρω πώς γίνεται. Ας μην το πάμε επαγγελματικά, δεν με ενδιαφέρει».
Παρατηρώντας ότι αποπνέει ισορροπία και σιγουριά, τη ρωτάμε πώς χτίζεται αυτό. «Καθώς περνάει η ζωή μας, ερχόμαστε σε διάφορες συγκρούσεις, περπατώντας με τον εαυτό μας και με τους άλλους. Δεν θέλω να συστήσω σε κανέναν τίποτα. Ψάχνουμε τι μας φταίει. Σε τι κάνουμε λάθος. Εάν μέσα από τα διαβάσματα και τη ζωή σου το καταλάβεις γρήγορα -εγώ δηλαδή είχα μια φλασιά και μελετώντας κατάλαβα ότι δεν φταίνε οι άλλοι- βρίσκεις τι φταίει. Κατάλαβα ότι ο μεγαλύτερός μου εχθρός, όπως έχουν πει και μεγαλύτεροι και σπουδαιότεροι άνθρωποι, είναι ο εαυτός μου» διαπιστώνει, για να συνεχίσει: «Τη στιγμή που κατάλαβα ότι έχω έναν εχθρό που κατοικεί μέσα μου, είπα εγώ τον εχθρό μου θα τον γνωρίσω, θα συζητήσω μαζί του, θα τον κατανοήσω, θα τον αλλάξω και θα τον αγαπήσω. Έκανα αυτόν τον αγώνα πάρα πολλά χρόνια. Δεν είπα ότι φταίγανε οι άλλοι και τελείωσε. Εγκατέλειψα αυτήν την ιδέα του να απενοχοποιώ τον εαυτό μου. Τα έβαλα με μένα και σώθηκα. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν φταίνε και οι άλλοι καθόλου και ότι εγώ είμαι η μοναδική ένοχη. Υπάρχει όμως ένας εχθρός μέσα μας…».
INFO
«Εκκλησιάζουσες» του Αριστοφάνη
Σκηνοθεσία: Μαριάννα Κάλμπαρη
Θέατρο Δάσους
Αύριο στις 9 μ.μ.
Εισιτήρια: 15 με 20 ευρώ
* Δημοσιεύτηκε στη "ΜτΚ" στις 15/9/2019.