Μέχρι τέλος του χρόνου αναμένεται να προκηρυχτεί ο διαγωνισμός για τη δημιουργία υπόγειας αποθήκης φυσικού αερίου (UGS) στη Νότια Καβάλα. Πρόκειται για έναν γεωλογικό σχηματισμό, όπου υπήρχε κοίτασμα φυσικού αερίου, αλλά εξαντλήθηκε. Η άδεια υποθαλάσσια αποθήκη βρίσκεται από το 2011 στις λίστες του ΤΑΙΠΕΔ με τα προς αξιοποίηση περιουσιακά στοιχεία, αλλά μέχρι στιγμής δεν υπήρχε το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας, καθώς δεν υπάρχει κάτι αντίστοιχο στον ελλαδικό χώρο
Η υποθαλάσσια δεξαμενή φυσικού αερίου στην Καβάλα ήταν από τα έργα στα οποία αναφέρθηκε στην ομιλία του ο υπουργός Ενέργειας Κωστής Χατζηδάκης κατά τη συζήτηση των προγραμματικών δηλώσεων, ως υποδομή που θα συμβάλει στη διαφοροποίηση πηγών και οδεύσεων στην εισαγωγή των υδρογονανθράκων, μαζί με ενεργειακά πρότζεκτ διεθνούς σημασίας όπως οι αγωγοί TAP και IGB, IGI Poseidon και East Med και ιδιωτικές επενδύσεις όπως η FSRU στην Αλεξανδρούπολη.
Προετοιμάζεται το ΤΑΙΠΕΔ
Στο μεταξύ, το ΤΑΙΠΕΔ προετοιμάζει το έδαφος για την πώληση αυτού του περιουσιακού στοιχείου. Ήδη από το 2018 είχαν γίνει οι σχετικές προσκλήσεις ενδιαφέροντος για πρόσληψη χρηματοοικονομικού και νομικού συμβούλου, ενώ την προηγούμενη εβδομάδα το Ταμείο δημοσίευσε πρόσκληση ενδιαφέροντος για την πρόσληψη τεχνικού συμβούλου για την αξιοποίηση της υπόγειας αποθήκης φυσικού αερίου της Νότιας Καβάλας, προσδιορίζοντας την ημερομηνία υποβολής προσφορών έως τις 28 Αυγούστου. Ο τεχνικός σύμβουλος θα πρέπει να προσδιορίσει ζητήματα όπως ο ρυθμός πλήρωσης της αποθήκης με φυσικό αέριο και, αντίστροφα, τροφοδοσίας του εθνικού συστήματος μεταφοράς αερίου, αλλά και το κόστος της επένδυσης και το λειτουργικό κόστος της εγκατάστασης, όλα τα στοιχεία, δηλαδή, που είναι απαραίτητα για την προκήρυξη του διαγωνισμού.
Στη λίστα των ιδιωτικοποιήσεων από το 2010
Οι πρώτες συζητήσεις για την αξιοποίηση της αποθήκης φυσικού αερίου ξεκίνησαν το 2010, με την είσοδο της Ελλάδας στην εποχή των μνημονίων, οπότε και τέθηκε ο εξαιρετικά φιλόδοξος στόχος για έσοδα 50 δισ. ευρώ από ιδιωτικοποιήσεις. Τότε άρχισαν και οι πρώτες συζητήσεις μεταξύ υπουργείου Ενέργειας και Energean Oil & Gas, η οποία εκμεταλλεύεται τα πετρέλαια του Πρίνου και διαθέτει μέχρι το 2020 αποκλειστικά συμβατικά δικαιώματα εκμετάλλευσης του κοιτάσματος φυσικού αερίου της Νότιας Καβάλας. Η εταιρεία, εξάλλου, είχε κάνει μελέτη που προέβλεπε επενδύσεις 350 - 400 εκατ. ευρώ για τη δημιουργία αποθήκης, που θα μπορούσε να διοχετεύει στο εθνικό σύστημα περί τα 7 εκατ. κ.μ. φυσικού αερίου.
Το 2011 το υπουργείο Ενέργειας έκανε δική του μελέτη, ενώ ακόμη μία έκανε το ΤΑΙΠΕΔ, η οποία έδειξε ότι το έργο δεν είναι βιώσιμο και τα σχέδια αξιοποίησης της αποθήκης «πάγωσαν» το 2015. Πλέον, τα σχέδια επανέρχονται και ο στόχος του ΤΑΙΠΕΔ είναι ο διαγωνισμός για την παραχώρηση της υποθαλάσσιας αποθήκης να προκηρυχτεί εντός του 2019.
Σημειωτέον ότι οι ελληνικές εταιρείες Energean και ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ μαζί με τη γαλλική ENGIE έχουν συστήσει την κοινοπραξία STORENGY, με σκοπό να διεκδικήσει τη διαχείριση της υποθαλάσσιας αποθήκης.
-------
Μεγάλης γεωστρατηγικής σημασίας
Το ελληνικό σύστημα φυσικού αερίου στηρίζεται σήμερα σε ποσοστό 75% στην τροφοδοσία του από αέριο, που διέρχεται από αγωγούς. Οι εγκαταστάσεις αποθήκευσης υγροποιημένου φυσικού αερίου στη Ρεβυθούσα μπορούν να διασφαλίσουν αποθέματα για περιορισμένες ημέρες. Αντιθέτως, στην υποθαλάσσια αποθήκη της Καβάλας μπορεί να αποθηκευτεί φυσικό αέριο σε αέρια μορφή και η χώρα μας να εξασφαλίσει αποθέματα για μήνες. Η χωρητικότητα της υποθαλάσσιας αποθήκης εκτιμάται περίπου στο 1 bcm. Ο ετήσιος ενεργός διακινούμενος όγκος εκτιμάται σε 360 εκατ. Nm3 ή σε 720 εκατ. Nm3, για έναν ή δύο κύκλους ανά έτος, αντίστοιχα. Η μέγιστη ημερήσια δυναμικότητα απόληψης φυσικού αερίου και εισαγωγής στο Εθνικό Σύστημα Μεταφοράς Φυσικού Αερίου (ΕΣΜΦΑ) εκτιμάται σε 4 εκατ. Nm3/d. Η μέγιστη ημερήσια δυναμικότητα εισπίεσης της υπόγειας αποθήκης με φυσικό αέριο εκτιμάται σε 5 εκατ. Nm3/d.
Σημειώνεται ότι το έργο αξιοποίησης της υποθαλάσσιας αποθήκης στη Νότια Καβάλα έχει ήδη συμπεριληφθεί στον κατάλογο των Έργων Ευρωπαϊκού Ενδιαφέροντος (PCI), που υιοθετήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη.
Οι υποδομές αποθήκευσης σε Ρεβυθούσα, (και μελλοντικά σε) Καβάλα και Αλεξανδρούπολη, σε συνδυασμό με τους ενεργειακούς αγωγούς που διέρχονται από τη Β. Ελλάδα, αναβαθμίζουν το γεωστρατηγικό ρόλο της χώρας μας για τη διαμετακόμιση φυσικού αερίου στα Βαλκάνια.
Μία σχεδόν άδεια υποθαλάσσια αποθήκη
Το υποθαλάσσιο κοίτασμα της Νότιας Καβάλας ανακαλύφθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1970, στο πλαίσιο των ερευνών και των γεωτρήσεων της ευρύτερης περιοχής του Πρίνου.
Το κοίτασμα φυσικού αερίου, που εκμεταλλεύεται από το 1999 η Energean Oil, έχει σχεδόν εξαντληθεί και ο γεωλογικός σχηματισμός που το φιλοξενούσε μπορεί να λειτουργήσει ως υποθαλάσσια αποθήκη φυσικού αερίου (UGS). Λόγω δε της γεωλογίας, του μεγέθους και της εγγύτητάς του με τους διερχόμενους αγωγούς, αποτελεί μια έτοιμη και πολύ ελκυστική ενεργειακή υποδομή. Βρίσκεται στον κόλπο της Καβάλας, 11 χλμ. νότια του πετρελαϊκού κοιτάσματος του Πρίνου και σε βάθος 1.700 μέτρων, ενώ έχει επιφάνεια 5 τετραγωνικά χιλιόμετρα.
Η εκμετάλλευση του κοιτάσματος ξεκίνησε το 1981 και το μέγιστο της παραγωγής του έφθασε τα 250.000 κυβικά μέτρα/ ημέρα την περίοδο 1989-1991. Το κοίτασμα αυτό εκμεταλλευόταν τα Πετρέλαια Καβάλας (NAPC και αργότερα Kavala Oil/Energean Oil) και τροφοδοτούσε το παρακείμενο εργοστάσιο της Βιομηχανίας Φωσφορικών Λιπασμάτων.
*Δημοσιεύτηκε στη "ΜτΚ" στις 28 Ιουλίου 2019.